Als Apple nieuwe versies van de besturingssystemen aankondigt gaat dat gecombineerd met een tsunami aan aankondigingen van nieuwe mogelijkheden die je bijna niet bij kan benen. Het is daarom vaak nuttig om er een aantal uit te pikken die echt verschil gaan maken. Nadat hij de 2023 WWDC keynote van Apple gezien had nam Adam Engst deze aanpak over in “12 meeslepende functies die in 2023 naar Apples besturingssystemen komen” (5 juni 2023).

Ik doe een vervolg met mijn eigen lijst. Ik bekijk een half dozijn nieuwe mogelijkheden van iOS 17, iPadOS 17, macOS 14, watchOS 10 en tvOS 17 in detail en behandel nog een half dozijn wat globaler.

Profielen in Safari

Profielen zijn een belangrijk onderdeel in Google Chrome, mijn huidige favoriete browser, en in chique browsers als Arc (zie “Arc verandert de manier waarop je werkt op het internet,” 1 mei 2023). Ze stellen me in staat om mijn persoonlijke zaken, mijn werk en mijn freelance-activiteiten van elkaar te scheiden als ik actief bent op internet. Het gebrek aan ondersteuning van profielen door Sarai is een belangrijke reden dat ik de browser van Apple nooit volledig omarmd heb. Profielen worden nu aan Safari toegevoegd in iOS 17, iPadOS 17 en Sonoma. Ze stellen gebruikers in staat om georganiseerder te werken en geschiedenis, extensies tabgroepen, cookies en favorieten gescheiden te houden. Ik wil eerst zien hoe Apple dit implementeert voordat ik een overstap zou overwegen maar het maakt me in elk geval enthousiaster over Safari dan ik in jaren geweest ben. (Web-apps zijn een andere reden.)

Zoek de Siri Remote

Mijn vrouw, die in ons huishouden het meeste TV kijkt, is voortdurend onze Siri Remote kwijt. Dat komt deels omdat Apple nooit Zoek mijn-mogelijkheden in deze afstandsbediening heeft ingebouwd en deels omdat we geen hoes met een AirTag vakje hebben (zie “Twee Siri-afstandsbedieningshoesjes met AirTag-vakjes,” 22 juli 2021). Er komt nu iets vergelijkbaars. In de virtuele afstandsbediening in het bedieningspaneel van de iPhone (die mijn vrouw weigert te gebruiken) kun je zoeken naar de Siri Remote. Er is zelfs een AirTag-achtige indicator die aangeeft hoe dichtbij hij is zodat je weet dat je onder de kussens moet blijven zoeken.

AirPods Adaptieve Audio

Twee argumenten die de voorkeur kunnen doen overslaan naar de tweede-generatie AirPods Pro in plaats van de goedkopere derde-generatie AirPods zijn actieve ruisonderdrukking (om omgevingsgeluid uit te filteren) en de transparante modus (om geluid te kunnen horen in situaties waar dat belangrijk is). Nu hebben de AirPods Pro een mogelijkheid die adaptieve audio heet, waarbij ze dynamisch overgaan van de ene modus naar de ander of die in elkaar laten overvloeien afhankelijk van je situatie. Ruis wordt bijvoorbeeld onderdrukt als je aan het wandelen bent maar je zult een fietsbel kristalhelder horen. Daarnaast zal het volume automatisch minderen als je gaat praten met het twee jaar oude gespreksverbetering (zie “Tien knappe nieuwe functies geïntroduceerd op WWDC 2021,” 7 juni 2021). Dit zou ongemerkt moeten verlopen - adaptieve audio is een toegevoegde instelling naast ruisonderdrukking en transparantie in Instellingen - dus je hoeft er niet mee te knoeien.

Wachtwoorden delen met groepen

Ik deel wachtwoorden met mijn vrouw door haar gewoon toegang te geven tot mijn BitWarden wachtwoordbeheerder. Daar zijn honderden wachtwoorden in. Dat is een prima manier om ervoor te zorgen dat ze in een noodsituatie altijd bij wachtwoorden kan maar misschien wil je wel meer keuzevrijheid in welke wachtwoorden gedeeld worden (wat wachtwoordbeheerders meestal kunnen). Apple staat al het snel delen van een wachtwoord toe. Met Safari in iOS 17, iPadOS 17 en Sonoma worden deze mogelijkheden verder uitgebreid met het delen van wachtwoorden tussen leden van een vertrouwde groep. Instellingen blijven actueel voor iedereen en je kunt op ieder moment leden aan de groep toevoegen of verwijderen.

iPhone StandBy

Ik heb lang niet begrepen waarom de meeste iPhone-schermen zo goed als nutteloos zijn wanneer de iPhone stand-by staat - bijvoorbeeld bij het laden op een MagSafe-standaard. Android-toestellen hebben Ambient Mode, waardoor ze kleine slimme displays worden die nuttige informatie weergeven wanneer de telefoon niet actief wordt gebruikt. In iOS 17 probeert Apple iets soortgelijks met StandBy, dat een iPhone in een soort slim scherm verandert als het in liggende modus wordt opgeladen. Aanpasbare opties zijn onder andere het weer, foto's bekijken, timers instellen, de regelingen in Woning gebruiken en Live Activiteiten bekijken, zoals de status van voedselleveringen en scores van actieve sport-evenementen. Om deze functie effectief te gebruiken, heb je een standaard nodig die de iPhone in liggende modus vasthoudt; Forté van Twelve South is er zo een (zie “Zeven accessoires van derden die de kracht van Magsafe laten zien”, 4 juni 2021).

Ondersteuning Fietssensor

Technisch onderlegde fietsers rusten hun fiets vaak uit met Bluetooth-sensoren voor het meten van cadans, hartslag, vermogen en snelheid. Ik doe dit thuis op een hometrainer met de Zwift fietssimulator (“Zwift maakt van je hometrainer een virtueel peloton”, 1 juli 2020). Toch wil ik al heel lang de dure Zwift uit de vergelijking schrappen. Nu, met watchOS 10, voegt Apple directe sensorondersteuning toe voor mensen die zowel binnen als buiten fietsen en voor mensen die GymKit-apparatuur gebruiken. Fietsers kunnen cadans en vermogen toevoegen aan hun Apple Watch-metingen via overeenkomstige sensoren. Ze kunnen ook gebruikmaken van een nieuwe "cycling power workout view", die gegevens over vermogen, hartslag en beweging combineert tot nuttige informatie. Ik zit nog met een vraag: Zullen smart trainers (hometrainers met ingebouwde sensoren voor Zwifting) worden ondersteund?

Nog zes functies, in het kort

• AirPods indrukken voor geluid uit: Moet je het geluid van een telefoonoproep uitzetten? Knijp in het steeltje op AirPods van de derde generatie en AirPods Pro van de eerste en tweede generatie. Op de AirPods Max heeft drukken op de digitale kroon hetzelfde effect.
  
• Een videobericht opnemen: Als iemand die je belt niet bereikbaar is via FaceTime, kun je eindelijk een videobericht opnemen, compleet met functies als Portretmodus en Studiolicht. Je kunt ook een spraakbericht inspreken. Praat gewoon tegen het apparaat.
• Gezondheid-app op iPad: De lange afwezigheid van de Gezondheid-app op de iPad en Mac was onlogisch. Apple herstelt dit gebrek gedeeltelijk door de Gezondheid-app naar iPadOS 17 te brengen. Log symptomen, maak herinneringen voor medicijnen aan, houd je menstruatiecyclus bij, het is er allemaal. En als het zo makkelijk is om apps te porten tussen de platformen van Apple, waarom is het dan nog niet op de Mac?
  
• Kruiswoordraadsels in Apple News+: Er zijn nog maar weinig details over deze functie maar ik kijk er al echt naar uit omdat ik zo goed als de hele tijd in de Nieuws-app van Apple zit en de nieuwskoppen, tijdschriften en audio-inhoud verslind. Kruiswoordraadsels zullen een geweldige toevoeging zijn maar ze zijn alleen voor abonnees van Apple News+.
• Boodschappenlijstjes sorteren: De weg vinden in een grote supermarkt is een van mijn grootste problemen. De Herinneringen-app in iOS 17, iPad OS 17 en Sonoma maakt het makkelijker door boodschappen in categorieën te sorteren voor een optimale triangulatie in de supermarkt. Je kunt de groepering van artikelen aanpassen en je boodschappenlijstje onthoudt je voorkeuren.

En nog meer functies

Zie voor een lijst van alles wat er in de besturingssystemen van 2023 komt en de beschrijvingen van Apple van de functies hieronder:

• iOS 17
• iPadOS 17
• macOS 14 Sonoma
• watchOS 10
• tvOS 17

Al deze besturingssystemen zijn nu beschikbaar in bèta-vorm voor ontwikkelaars, zullen snel genoeg voor iedereen in openbare bèta-vorm verschijnen en zullen in het gebruikelijke tijdsbestek van september/oktober moeten worden uitgebracht.

Ik ben 55 en ik doe al meer dan 33 jaar verslag over Apple. Op een bepaalde manier ben ik soms wat onverschillig geworden en mijn opvattingen over een aantal zaken zijn in de loop van de tijd veranderd als gevolg van observaties en onderzoek. Zo vind ik sociale media tegenwoordig in hoge mate destructief en maak ik er zo min mogelijk gebruik van. Na jaren van afwijzen bedien ik toch bijna elke lamp in huis met Siri en HomeKit. Verder ben ik het tegenovergestelde van een luddiet en zal ik een nieuwe dienst of product onmiddellijk testen, maar mijn tientallen jaren ervaring maken me wel cynisch over hoogdravende claims.

Daar komt bij dat mijn leven niet zoveel lijkt op dat van de meeste mensen. Ik woon buiten de bebouwde kom van een klein universiteitsstadje en heb daardoor weinig ervaring met het stadsleven, openbaar vervoer en hutjemutje bij elkaar wonen. Ook hoef ik niet naar kantoor te pendelen of ter plekke met collega’s samen te werken: ik ben de hele dag thuis en doe al mijn werk via internet. Ik ben getrouwd en Tonya en ik doen vrijwel alles samen. Hoewel we ervaring hebben als ouders van kinderen van alle leeftijden, is onze zoon nu volwassen en woont hij aan de andere kant van het continent.

Met het voorgaande wil ik de context schetsen voor wat ik ga zeggen over de Apple Vision Pro, die ergens volgend jaar verwacht wordt voor een prijs vanaf $ 3499. Ik zal eerst uitleggen wat de Vision Pro is, zowel wat betreft de manier waarop we erover praten als de fysieke bouw van het apparaat. Daarna zal ik ingaan op wat je ermee kunt doen en voor wie de Vision Pro het meest geschikt is. Tot slot wil ik een aantal verdere sociale en maatschappelijke kwesties verkennen rond apparatuur waarvan dragers een andere werkelijkheid kunnen ervaren dan de mensen om hun heen. Ik zal ook koppelingen geven naar eerste-indrukartikelen van journalisten die tijdens de WWDC een demo van 30 minuten van Apple kregen, voor het geval je hier meer over wilt lezen.

Wat is de Vision Pro?

Deze vraag is niet makkelijk te beantwoorden. Apple noemt de Vision Pro een “ruimtelijke computer”, een ongebruikelijke maar redelijk nauwkeurige beschrijving van wat het bedrijf denkt dat de Vision Pro zal doen. Op de eerste plaats is de Vision Pro voor Apple een computer waarop je computerachtige taken kunt uitvoeren. Natuurlijk denkt Apple over een moderne “computer”, die bijna elk digitaal apparaat omvat waarvan de functionaliteit bepaald wordt door apps in plaats van door enige fysieke verbinding. De Mac is natuurlijk een computer, maar dat geldt ook voor de iPhone, iPad, Apple Watch en Apple TV.

De netelige kwestie zit hem in het “ruimtelijke” aspect. Apple lijkt hiermee te doelen op de interactie die je met je apps hebt in wat lijkt op de ruimte om je heen, of het nu gaat over het bekijken van foto’s, het weergeven van tekst, het coördineren van videobellen, het afspelen van video of je verdiepen in een spel. Vanuit jouw standpunt als drager van een Vision Pro zweven de apps vóór je door de lucht, met de kamer erachter. Of ze nemen de visuele ruimte helemaal over, waardoor ze de fysieke wereld afschermen.

De rest van de wereld noemt de Vision Pro een “gemengde realiteit-headset” of een “XR-headset”. Totdat ik dit begon te schrijven, verkeerde ik in de veronderstelling dat “gemengd” een vermenging van “aangevulde realiteit” en “virtuele realiteit” was. Daarbij is XR een afkorting van “extended reality” [uitgebreide realiteit - nvdv]. Laten we deze termen eens toelichten, zodat we het over hetzelfde hebben:

• Aangevulde realiteit plaatst virtuele informatie over de fysieke wereld. Denk maar aan Pokémon Go (zie “Wat is Pokémon Go in 's hemelsnaam?,” 17 juli 2016). Bij de Vision Pro is dit beperkt tot visuele en auditieve informatie, hoewel perceptie door voelen, ruiken, temperatuur, proprioceptie en dergelijke tot de theoretische mogelijkheden behoren.
• Extended reality lijkt een verzamelterm te zijn voor aangevulde realiteit, gemengde realiteit en virtuele realiteit.
• Gemengde realiteit wordt vaak als synoniem voor aangevulde realiteit gebruikt, maar staat daarentegen interactie toe tussen fysieke en virtuele elementen en maakt ook interactie tussen gebruikers en virtuele elementen mogelijk, zoals die gebruikers dat in de fysieke wereld ook zouden doen. Kortom: het is interactiever.
• Virtuele realiteit is een gesimuleerde ervaring waarbij de gebruiker volledig in een computer-gegenereerde digitale wereld wordt ondergedompeld.

Gemengde realiteit en extended reality blijken accurate begrippen te zijn als het gaat om de Vision Pro. Hoewel het lijkt dat virtuele realiteit een goede omschrijving is voor de volledige immersiemodus van de Vision Pro, zijn de journalisten die de demo’s kregen het er niet over eens of dit wel degelijk het geval is, of dat je je altijd enigszins bewust blijft van de omgeving.

Ten slotte, hoewel Apple de term “headset” zorgvuldig vermijdt, lijkt die toch redelijk gekozen als je kijkt naar de nu gangbare terminologie binnen de VR-wereld voor een apparaat dat op het hoofd wordt gezet en de ogen bedekt. Ik weet ook niet waarom Apple daar zo moeilijk over doet, het is een veel fluïder en beschrijvender begrip dan “ruimtelijke computer”. Niemand zal dit ooit zeggen zonder er een aanhalingstekens-gebaar bij te maken.

Hoe zit de Vison Pro fysiek in elkaar?

Oké, terug naar waar het om gaat. De Vision Pro heeft vier cruciale onderdelen.

Apple beschrijft elk onderdeel als volgt (met aanvullend commentaar):

• Behuizing: Een enkel stuk gelamineerd glas, driedimensionaal gevormd, vloeit naadloos over in een aluminium frame dat zich om je gezicht vormt. Het grootste gedeelte van de Vision Pro-technologie zit hierin opgeborgen. Voor brildragers zijn er optische inzetstukken van Zeiss met aangepaste brilsterkte, die magnetisch aan de binnenkant van de lensen bevestigd worden. Daar moet je wel extra voor betalen en je zult voor iedere sessie je bril af moeten zetten.
• Light Seal: Het Light Seal-masker buigt mee met de contouren van je gezicht, waarbij de precieze pasvorm het invallende licht tegenhoudt. Het masker wordt magnetisch aan het aluminium frame bevestigd. Uit een aantal eerste testen blijkt dat Apple nog wat werk moet verrichten om de Light Seals aan verschillende hoofdvormen aan te passen. Het is niet duidelijk of de Vision Pro met anderen gedeeld kan worden, maar in dat geval zal iedere persoon waarschijnlijk een eigen Light Seal moeten hebben.
• Hoofdband: De hoofdband zorgt voor comfort, ventilatie en rek. Met de Fit Dial-draaiknop kun je de Vision Pro precies op je hoofd afstemmen. Klinkt goed, maar veel testgebruikers meldden ongemak na gebruik. Apple heeft niets gezegd over de afmetingen en het wordt dan ook interessant om te kijken of de hoofden van sommige mensen te klein zullen zijn (vooral van kinderen, die ook niet worden genoemd) of te groot.
• Vermogen: De externe batterij ondersteunt tot twee uur gebruik en de hele dag als je de Vision Pro aansluit op een stopcontact. Ik weet niet of twee uur veel te weinig is, zodat je je aan netvoeding zult moeten koppelen, of dat het genoeg is omdat je de Vision Pro niet zo lang wilt dragen. Sommige films duren echter langer dan twee uur. De batterij zal voor vrouwen ook lastiger te gebruiken zijn omdat hun kleren vaak minder zakken hebben.

Dus wat zit er in die behuizing dat zoveel stroom verbruikt?

• M2-  en R1-chips: Op de M2-chip van Apple, dezelfde chip die ook in de MacBook Air en Mac mini zit, draait een nieuw visionOS dat alles beheert. Een gloednieuwe R1-chip verwerkt de input van de camera's, sensoren en microfoons van de Vision Pro en streamt de gegevens binnen 12 milliseconden naar de beeldschermen. Een thermisch systeem houdt alles koel, waarschijnlijk zonder merkbaar lawaai te maken.
• Beeldschermen: Elk oog krijgt zijn eigen micro-OLED-scherm met meer pixels dan een 4K-scherm, of 23 miljoen in totaal. Apple zegt dat een aangepaste lens met drie elementen het gevoel creëert van een beeldscherm dat overal is waar je kijkt. Zo te horen zou misschien alles altijd scherp zijn, wat een zegen zou zijn voor degenen onder ons wier verouderende ogen wat hulp kunnen gebruiken.
• Dual-driver audio pods: Met andere woorden, het zijn luidsprekers naast elk oor die audio leveren terwijl ze het omgevingsgeluid in de kamer niet blokkeren. Spatial audio zorgt ervoor dat het lijkt alsof de geluiden afkomstig zijn van avatars en virtuele objecten. AirPods worden ook ondersteund als je geen geluid naar je omgeving wilt laten lekken.
• Oog-volg systeem: Een set LED's en infraroodcamera's rond het scherm van elk oog projecteren onzichtbare lichtpatronen op je ogen, waardoor de Vision Pro precies kan volgen waar je naar kijkt, een essentieel onderdeel van het interactiemodel. Om iets te selecteren, hoef je er alleen maar naar te kijken.
• Een reeks sensoren: Talrijke sensoren, waaronder de LiDAR-scanner, TrueDepth-camera en infrarood schijnwerpers, zijn geplaatst rond de voor- en onderkant van de behuizing om het hoofd en de hand nauwkeurig te volgen, plus 3D-mapping om je handgebaren te begrijpen, het andere centrale onderdeel van het interactiemodel. Twee hoge resolutiecamera's sturen video - meer dan 1 miljard pixels per seconde - naar de schermen om de wereld om je heen weer te geven.

Hoewel veel van deze technologie klinkt als de fluxcondensator uit Back to the Future, is het heel erg echt. Apple heeft naar eigen zeggen 5000 patenten aangevraagd op basis van de hardware in de Vision Pro.

We mogen dan wel verbleken bij de startprijs van $ 3499, maar die lijkt niet onredelijk gezien alles wat Apple erin heeft gestopt, vooral wat betreft de aangepaste hardware. In termen van de huidige hardware lijkt de Vision Pro meer dan het equivalent van een M2 Mac mini met een paar 4K beeldschermen, ondersteund door het soort sensoren en camera's dat je alleen in de iPhone 14 Pro vindt.

Het is vermeldenswaard dat al deze hardware niet licht is. Apple heeft niet gezegd hoe zwaar de Vision Pro zal zijn, maar testers werd verteld dat het ongeveer een pond (0,45 kg) was, en één schreef dat hij het gevoel had dat het eerder 1,5 pond (0,68 kg) was. Veiligheidshelmen en fietshelmen wegen over het algemeen minder dan een halve kilo en leggen niet het grootste deel van hun massa op je gezicht. Nog afgezien van de vragen rond comfort (een aantal testers had problemen): heb je rode strepen op je gezicht als je de Vision Pro afzet? Joanna Stern van The Wall Street Journal wel.

Wat kun je allemaal doen met de Vision Pro?

Nu komt de interessante vraag waar de Vision Pro eigenlijk goed voor is. Het enige waar we ons op kunnen baseren is wat Apple heeft gedeeld in het WWDC-keynote filmpje en met journalisten daarna. Apple heeft de WWDC echter duidelijk gekozen om de Vision Pro te onthullen omdat het de fantasie van ontwikkelaars wilde prikkelen met de mogelijkheden.

Dat is goed, want de voorbeelden van Apple zijn niet echt overtuigend. Apple zegt zelfs: "Zodat je de dingen waar je van houdt kunt doen op manieren die nooit eerder mogelijk waren". Kortom, de Vision Pro is gewoon een andere manier om te doen wat je al doet. Dat is een gevaarlijk pad, want wat we al doen, doen we met de Mac, de iPhone, de iPad, de Apple Watch, de Apple TV, de HomePod en de AirPods. Is Apple echt van plan om met de Vision Pro al het andere in zijn assortiment te vervangen? Het bedrijf is niet bang geweest om zijn eigen productlijnen te kannibaliseren - de iPhone heeft de iPod opgegeten - maar het is nog steeds een gewaagde bewering. Desalniettemin hoeven de bestaande productlijnen van Apple zich in de nabije toekomst weinig zorgen te maken.

De hoofd-demo's van Apple vallen in vijf categorieën uiteen:

• Werk: de Vision Pro heeft native apps, waarvoor hij zijn eigen App Store heeft, en je kunt veel (maar niet alle) iPhone- en iPad-programma's gebruiken, elk in een eigen venster. De Vision Pro kan ook een virtueel scherm voor een Mac maken en je kan het toetsenbord en trackpad van je Mac op dat virtuele scherm blijven gebruiken. Degenen die de Vision Pro hebben geprobeerd, zeggen dat de tekst helder en leesbaar is en dat het eenvoudig is om vensters naar wens te positioneren. En hoewel het gebruik als groot Mac-beeldscherm op reis ongetwijfeld waardevol is, is het moeilijk voor te stellen dat het veel beter is dan een Studio Display wanneer je op kantoor werkt.
  
• Communiceren: Apple pusht FaceTime natuurlijk, maar er is een interessant voorbehoud. Niemand wil naar je kijken als je een Vision Pro draagt, dus tijdens het installatieproces scan je je gezicht om een digitale avatar te maken. Naar verluidt zijn de avatars opmerkelijk goed, maar nog steeds duidelijk nep. Apple heeft de griezelvallei [beeldspraak voor de omslag van waardering voor robots in weerzin naarmate ze sterker op mensen lijken - nvdv] blijkbaar niet vermeden. Dat geldt des te meer voor mensen die je goed kent. Meer in het algemeen vind ik, hoewel videogesprekken gemeengoed zijn geworden, audiogesprekken nog steeds makkelijker om te doen en voor de meeste gesprekken even effectief. En videogesprekken hebben de populariteit van sms'jes voor korte communicatie nog niet aangetast, dus het is moeilijk voor te stellen dat de Vision Pro de iPhone zal verdringen als het standaard communicatieapparaat voor gebruikers.
  
• Video bekijken: de belangrijkste toepassing van de Vision Pro is waarschijnlijk televisie en films bekijken: regulier 2D-materiaal, 3D-films en speciaal gefilmde Apple Immersive Video met 180 graden hoogresolutie-opnamen en ruimtelijk geluid. Naar verluidt is het indrukwekkend om naar sport te kijken die gefilmd is in Apple Immersive Video, omdat het je veel dichter bij het speelveld kan brengen. Een Vision Pro kan een echte thuisbioscoop zijn.
  
• Games spelen: ik speel geen videogames, dus dit is speculatief, maar als de uiteindelijke prestaties van de Vision Pro overeenkomen met wat de demo's van Apple lieten zien, zou het een fatsoenlijk gaming-systeem kunnen zijn. Gamers geven al veel geld uit aan hardware, dus de vraag is of de meest gewilde games naar de Vision Pro worden overgezet.
  
• Herinneringen: tot slot benadrukte Apple dat je de Vision Pro kunt gebruiken om 3D-foto's en -video's vast te leggen, te bekijken en te delen. Ook dit is technisch indrukwekkend, hoewel het waarschijnlijk lijkt dat een dergelijke mogelijkheid uiteindelijk ook naar de iPhone zal komen. Maar zijn zulke foto's en video's wel baanbrekend? En zal iemand zich haasten om zijn Vision Pro op te zetten om dat speciale moment vast te leggen terwijl het makkelijker is om een iPhone uit de zak te trekken?
  

Om terug te komen op de vraag wat de Vision Pro is: één aspect dat uit veel van Apples demo's naar voren komt, is dat de Vision Pro in veel opzichten het ultieme scherm is. (Telkens als Apple het er ademloos over heeft dat het 4K is, moet ik meteen denken aan de 5K iMac-schermen die ik sinds 2014 gebruik en vraag ik me af of het net zo goed is.) Hoe technisch vernuftig het ook is, een virtueel scherm in een kamer laten zweven lijkt me geen overtuigende mixed reality voor dagelijks gebruik.

Voorbeelden van ambitieuzer gebruik van de Vision Pro bleven beperkt tot een snelle blik op een 3D-weergave van het menselijk hart, een hulpmiddel voor het gezamenlijk beoordelen van ontwerpen in 3D, een manier om productielijnen te beoordelen en goed te keuren, een ruimtelijke interface voor dj's en een gesimuleerd planetarium. De meeste hiervan vonden plaats in de fysieke ruimte van de gebruiker en geen enkele interageerde op een interessante manier met de ruimte of echte objecten. Geen enkele verbeterde de zintuigen of mogelijkheden van de gebruiker. Kan een Vision Pro-app je bovenmenselijk zicht geven of aanwijzen waar een geluid vandaan komt? Zal de Vision Pro een killer-app hebben, of zullen Apples basis-apps voor de meeste mensen voldoende zijn?

De virtuele olifant in de kamer is porno. Volwassenen-filmmakers vragen al ontwikkelaars-exemplaren aan en de Vision Pro is het ultieme persoonlijke peepshow-apparaat. Niemand anders kan het scherm zien en iemand kan porno kijken in een venster terwijl die zich in een kamer met andere mensen bevindt. Er is geen manier om dat te weten. Apple zal ongetwijfeld apps afwijzen die griezelige dingen proberen te doen zoals het vervangen van het lichaam van een echte persoon door een naakte versie, maar seks komt in elke technologie voor en Apple zal er waarschijnlijk niet voor kiezen of in staat zijn om alles te blokkeren.

We zullen waarschijnlijk ook geen apps zien die voornamelijk buiten worden gebruikt. Los van alle sociale en batterijbeperkingen: het lijkt onwaarschijnlijk dat de Vision Pro bestand is tegen regen. Dus de AR-bril die navigatie van hoek naar hoek over de echte wereld legt terwijl je buiten loopt, kan nog wel even uitblijven.

Een open vraag ten slotte is of de Vision Pro-versie van Safari gebruikers in staat zal stellen om 3D-inhoud op webpagina's te zien en ermee te integeren. 3D-objecten kunnen nu worden ingesloten in webpagina's en ambitieuzere integratie van 3D-mogelijkheden gaat van start met projecten zoals WebXR.

Wie zou de Vision Pro gebruiken, en hoe?

Zou jij voor dit soort toepassingen geen $ 3500 overhebben? Je bent beslist niet de enige. Hoe zinvol de Vision Pro is, hangt af van je situatie. Ik ga hier van een aantal veronderstellingen uit, maar op basis van de vele gesprekken van de afgelopen dagen denk ik dat ze gerechtvaardigd zijn:

• Veel mensen vinden het niet prettig om de Vision Pro in de buurt van anderen te dragen, laat staan in het openbaar.
• Veel mensen zullen het afstotelijk vinden als iemand anders een Vision Pro in hun nabijheid draagt.
• De meeste mensen zullen niet merken dat de Vision Pro hen productiever maakt dan werken op een Mac, iPhone of iPad.
• Veel mensen zullen de Vision Pro niet comfortabel genoeg vinden voor langere perioden of in warme omgevingen.
• De meeste mensen zullen de prijs te hoog vinden zonder een aanlokkelijke toepassing.

Deze aannames stellen samen een aantal eisen aan de omgeving voor het gebruik van de Vision Pro. Mensen die het dragen van de Vision Pro in gezelschap onhandig, gênant of gevaarlijk vinden, hebben een koele, comfortabele kamer voor zichzelf nodig. Bij gebruik voor gamen/entertainment heb je het dan vooral over mensen die alleen wonen of in ieder geval vaak alleen thuis kunnen zijn. Voor werktoepassingen zal het gebruik makkelijker zijn voor mensen die vanuit thuis werken, meer dan voor mensen die samenwerken met collega's in een kantooromgeving. En ook al zag het er in Apples demo anders uit: het lijkt beter samen te gaan met een privé-kantoor dan met een open bedrijfsruimte.

Als de Vision Pro vooral voor het kijken van video's gebruikt wordt, dan is hij wel erg veel duurder dan de televisie die je al in huis hebt, ook vergeleken met uitgebreidere thuisbioscoop-alternatieven. Hetzelfde geldt voor gamen. In het algemeen vind ik het moeilijk voor te stellen hoe het apparaat je productiever zou maken als je hem vergelijkt met de apparatuur die we hier al jaren voor gebruiken en die we goed kennen, tenminste als je met dezelfde programma's wilt blijven werken. Als er nieuwe, innovatieve toepassingen komen zou het heel anders kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan een student medicijnen die heen en weer kan spoelen door een 3D-video van een complexe operatie, met close-upbeelden die je vanuit meerdere hoeken kunt bekijken. Of stel je een app voor die laat zien hoe je een apparaat uit elkaar haalt, terwijl je ieder beeld kunt opblazen tot rijke 3D-weergave.

Tot het moment dat een echt aanlokkelijke toepassing het prijskaartje van $ 3499 rechtvaardigt, zal de Vision Pro een speeltje voor rijke mensen blijven, mensen voor wie het geld er niet toe doet. Hierdoor zullen de markt en apps gericht zijn op een niche-publiek, met een businessplan dat past bij zo'n kleine doelgroep. Daar is op zich niks mis mee, maar het is een ongewone benadering voor een mainstream-bedrijf als Apple.

Alles overziend kom ik tot een ideale doelgroep met de volgende kenmerken: iemand die alleen woont, vanuit huis werkt, behoort tot een hippe cultuur en veel bezig is met gaming. Iemand die makkelijk geld uitgeeft. Dat klinkt voor mij als een twintiger in de tech-sector. Ik weet absoluut niet wat voor mensen deel uitmaken van de ontwerp- en engineeringteams van de Vision Pro, maar ik gok dat die mensen vrijwel samenvallen met het geschetste beeld en de Vision Pro voor zichzelf hebben gebouwd.

En anderen dan?

• De ouders met wie ik gepraat vonden het idee van kinderen of tieners met een Vision Pro een nachtmerrie. Als je het een probleem vindt als kinderen te veel op de schermen van iPhone of iPad zitten, staat je nog wat te wachten als ze straks toegang krijgen tot deze diepgaande, verslavende ervaring. Straks zie je als ouder helemaal niet meer waar je kind mee bezig is. Apple heeft zelf niets gezegd over het gebruik van een Vision Pro door kinderen, maar rijke tieners zullen hem ongetwijfeld in handen krijgen. (Bijvoorbeeld voor porno. Denk maar aan Avenue Q).
• Veel ouders erkennen dat hun eigen schermgebruik een effectieve opvoeding in de weg staat. Daarom houden ze alle mobiele telefoons van de eettafel weg. Ouders willen, als het goed is, niet een verkeerd voorbeeld geven door de Vision Pro te gebruiken als hun kinderen aandacht verdienen. In dat opzicht waren sommige van Apples Vision Pro demo's tenenkrommend.
  
• Stellen zonder kinderen brengen vaak veel tijd samen door, ook bij het televisiekijken. De Vision Pro zou weleens een risico kunnen zijn voor die relaties, vooral als de partners niet even goed zijn met digitale apparatuur. Hoe je verder ook naar de Vision Pro kijkt, het gebruik ervan zou ons weleens uit elkaar kunnen spelen als we er niet voorzichtig mee omgaan.
• Mensen die op kantoor werken zijn absoluut niet blij met het idee een Vision Pro te dragen in het zicht van hun collega's. Verschillen in economische en sociale klasse worden opeens pijnlijk zichtbaar.
• Ironisch genoeg zou de Vision Pro wel heel geschikt kunnen zijn voor oudere mensen die alleen wonen en niet zo makkelijk toegang tot het moderne, online leven hebben. Maar in gesprekken die ik had lijken ouderen zich niet voor te kunnen stellen dat ze zo'n radicaal vernieuwend apparaat werkelijk zouden gebruiken.
• Voor mensen die door lichamelijke beperkingen niet of moeilijk met een muis of trackpad kunnen werken zou de Vision Pro, met zijn bediening via kijkrichting en eenvoudige handbewegingen, weleens handiger kunnen zijn dan andere computers, of tenminste een goed alternatief kunnen bieden.

Apple heeft al wat informatie gegeven over Optic ID, de techniek waar de Vison Pro mee werkt. Een Face ID-achtig systeem dat de iris scant om de gebruiker te identificeren. Apple zei niets over toegang voor meerdere gebruikers. Ik zou dat zeker een goed idee vinden, want de eigenaar kan trots laten zien hoe het apparaat werkt en kan het delen met huisgenoten. Dit werpt natuurlijk weer nieuwe vragen op: er zijn dan misschien weer verschillende lenzen nodig, en verschillende Light Seals. Het zal niet goedkoop zijn om dergelijke accessoires erbij te kopen, maar altijd nog goedkoper dan een tweede Vison Pro.

Sociale en maatschappelijke implicaties van de Vision Pro

Ik ben niet vanaf het begin op deze kritiekpunten ingegaan, om ze geankerd te laten aan de erkenning van de mogelijkheden van de Vision Pro en Apples technische prestaties. Maar ik gebruik de term “zeer ambivalent” in de titel van dit artikel omdat veel aan de Vision Pro mij zorgen baart, mocht hij zo populair worden als de iPhone.

Gezien Apples (marketing)technische kunde denk ik dat de Vision Pro (of een tweede of derde niet-Pro-versie die kleiner en goedkoper is) een goede kans van slagen heeft. Dat is op zich niet slecht, zelfs niet in het licht van de kritiek hieronder. Van alle bedrijven die zo'n soort apparaat kunnen maken heb ik veel liever dat een privacy-minnend Apple dit doet dan een bedrijf als Meta, met zijn neiging om iedere beweging van zijn gebruikers te volgen en te gelde te maken. Er zijn ook positieve mogelijkheden, bijvoorbeeld voor gebruikers met bepaalde beperkingen.

De Vision Pro zal persoonlijke sociale interacties beperken

Als je een Vision Pro op je hoofd zet, sluit je je af van de echte wereld. Dat is altijd een groot probleem geweest met VR-headsets, dus Apple heeft veel moeite gedaan om dit effect met technische toverstukjes te minimaliseren. Zo zorgen de camera's onderin dat je naar beneden kunt kijken en je je schenen niet tegen de koffietafel stoot als je van de bank opstaat. Zelfs als je in volledig immersieve modus bent en iemand binnen je gezichtsveld tegen je praat, verschijnt die persoon langzaam in het beeld van de Vision Pro zodat je weet dat die er is. Nog indrukwekkender is dat de Vision Pro je ogen toont op het scherm aan de buitenkant, wat mensen om je heen het gevoel geeft dat ze je ogen kunnen zien door de Vision Pro.

Desondanks valt niet te ontkennen dat je iets draagt dat eruitziet als een overgrote skibril. Je zou kunnen stellen dat we daar uiteindelijk aan zullen wennen. We droegen immers allemaal gezichtsmaskers tijdens de pandemie. Maar als je iemand in een masker ziet, doe je waarschijnlijk toch aannames over die persoon en die zijn misschien niet allemaal positief. Ik vermoed dat ditzelfde geldt voor de Vision Pro.

Sommigen hebben de AirPods genoemd als een voorbeeld van een visueel duidelijke technologie die de drager afsluit van anderen in diens omgeving. Hoewel de analogie hier ook opgaat, zijn de AirPods veel minder opdringerig en doen veel mensen ze uit om aan te geven dat hun aandacht naar anderen om hen heen gaat.

Bovendien vind ik het vervelend om tijdens het hardlopen langs mensen te gaan met AirPods in, daar zij iedere kans wegnemen om te verbinden als mensen, al is het maar door even hallo zeggen. Deze kleine positieve interacties creëren “zwakke verbindingen”, een belangrijk onderdeel van geestelijke gezondheid. En ja, ik glimlach en zwaai dan nog steeds. Zo meldt ook Tonya dat het frustrerend is als je op het fietspad fietst, om wandelaars met honden te omzeilen die zo in hun media zijn verzonken dat ze de fietsbel niet horen en dus ook niet kunnen voorkomen dat de riem in haar fiets verstrikt raakt. Je afsluiten van de echte wereld veroorzaakt irritatie bij iedereen.

De Vision Pro zal gedeelde ruimten opbreken en vermindert samenzijn

En wat te denken van het effect van een of meer mensen in een fysieke groep mensen met een Vision Pro op? Net als bij de AirPods vrees ik dat het gevoel van samenzijn en verbinding minder wordt. Als mensen fysiek samenkomen, gelden dezelfde aspecten van het echte leven voor iedereen. Misschien kan niet iedereen precies dezelfde dingen zien, horen of ruiken of ze op dezelfde manier ervaren maar de mogelijkheid is er.

Met de Vision Pro is dat niet zo. Zodra iemand een Vision Pro opzet, kan die iets geheel anders zien. Je weet hoe irritant het is om je in een groep te bevinden waar andere mensen niet helemaal opletten omdat ze op hun telefoon turen? Met de Vision Pro is het misschien niet zo opvallend als iemand niet oplet, vooral niet als hun avatar-ogen op anderen gericht blijven, maar ik denk dat het toch wel opvalt.

Je kunt stellen dat het concept van samenzijn een sociale constructie is die zal evolueren met de komst van nieuwe technologie. Maar je kunt ook eenvoudig onderzoek naar de schadelijkheid van het gebruik van smartphones tijdens sociale interacties vinden. Gezien de opzichtigheid van de Vision Pro is het nauwelijks voor te stellen dat het niet minstens zo erg zal zijn als de smartphone, en waarschijnlijk is het zelfs erger, als het gaat om de nadelige gevolgen voor zowel groeps- als intieme contacten.

De Vision Pro zal sociale isolatie aanmoedigen

Deze zorg ligt gedeeltelijk in het verlengde van wat we al gezien hebben met de smartphone, en is het logische vervolg op de vorige twee overwegingen. Als de Vision Pro een visueel aantrekkelijke en immersieve omgeving biedt die veel aangenamer is dan de echte wereld om ons heen, met als zijn problemen, viezigheid en lawaai, gaan mensen dan niet veel van hun tijd in die fictieve wereld doorbrengen? En wellicht is het in sommige gevallen ook productiever: we zijn allemaal weleens op zoek naar manieren om afleidingen uit te bannen en ons op ons werk te focussen.

Maar escapisme brengt ook gevaren met zich mee, beginnend met verminderde interpersoonlijke interacties, wat een serieuze bedreiging kan zijn voor mentale gezondheid. Het is waar dat virtuele interacties ook voordelen hebben, en virtuele interacties zijn ongetwijfeld beter dan helemaal geen interacties, maar het is geen vervanging. Erger, hoe meer mensen zich onttrekken aan de echte werkelijkheid, hoe minder ze bereid zijn om zich in te spannen om die te verbeteren. Dat geldt zowel op individueel als op omgevingsniveau. Waarom zou je je rotzooi opruimen als je je terug kan trekken in een immersieve omgeving zodat je de zooi niet meer ziet? Waarom zou je je inspannen voor een vrijwilligersinitiatief voor het opknappen van je buurt of voor een milieubeschermingsorganisatie als je een prachtige virtuele omgeving onder handbereik hebt in je Vision Pro?

De Vision Pro kan gezondheidsproblemen veroorzaken

Eerder in de WWDC keynote kwam Apple met de mededeling dat het bedrijf functies aan iOS 17 en watchOS 10 ging toevoegen om de mentale en visuele gezondheid van gebruikers te verbeteren.

Hoewel de nieuwe functies op het gebied van mentale gezondheid vooral gericht zijn op loggen en het beoordelen van je emotionele toestand, is er veel onderzoek gedaan dat aantoont dat sociale interacties essentieel zijn voor mentale gezondheid. Kijk alleen maar naar wat er allemaal gebeurde tijdens de pandemie. Er is ook steeds meer wetenschappelijk bewijs dat blootstelling aan natuur goed is voor mentale en fysieke gezondheid, en al helemaal als dat gecombineerd wordt met sport en inspanning. Maar hoe aanlokkelijker de Vision Pro is, en hoe meer tijd men aan het gebruik ervan besteedt, hoe minder tijd er beschikbaar is voor sociale interacties, of gewoon om buiten te zijn.

Op het vlak van visuele gezondheid voegt Apple een functie toe die de toename van bijziendheid zou moeten helpen terugdringen, door ouders te helpen hun kinderen te stimuleren om meer buiten te spelen (artsen raden 80–120 minuten per dag aan). Ter ondersteuning daarvan houdt de Apple Watch bij hoeveel tijd de drager in het zonlicht doorbrengt. Een andere bezigheid die bijziendheid kan bevorderen is lezen op te korte afstand. Apples nieuwe Screen Distance functie werkt door de afstand waarop mensen zaken als apparaten en boeken bekijken te vergroten. Het is natuurlijk prima dat Apple zich richt op het bevorderen van gezondheid, maar is de Vision Pro, doordat die binnenshuisgebruik stimuleert en doordat hij een scherm vlak voor je ogen plaats, daarmee niet in directe tegenstelling?

Tot slot: ofschoon sommige demo's van Apple staande personen toonden, zaten of lagen de meeste gebruikers van de Vision Pro. Dat is niet anders bij de apparaten van vandaag, maar het suggereert dat de Vision Pro inspanning niet gaat stimuleren, of zelfs maar mogelijk maakt. Zelfs al zou je hem alleen maar binnenshuis kunnen gebruiken, dan zou hij nog steeds een immersieve beleving kunnen bieden terwijl je op een hometrainer zit en bijvoorbeeld Zwift gebruikt. Maar kan het apparaat tegen zweet?

De Vision Pro is absoluut een statement van klasse en bevoorrechte status

Zou jij rond willen lopen met een tiara met edelstenen, of een gouden kroon? Sommige mensen pronken met designer kleren, dure horloges en opvallende sieraden. Dat is hun goed recht natuurlijk, maar dure kleding, horloges en juwelen kunnen ook nep zijn, en je kunt dus in een oogopslag niet zien of een horloge een Rolex van 5000 dollar is of een nepperd van 5 dollar van een straatverkoper. Maar er zijn geen Vision Pro nepperds. Als je er een draagt vertel je direct het een en ander over jezelf.

De Vision Pro zou mensen met bepaalde beperkingen kunnen helpen

Het nieuwe interactiemodel van de Vision Pro, gebaseerd op blikken en handgebaren, zou mensen met bepaalde beperkingen kunnen helpen. Het volgen van oogbewegingen wordt al langere tijd gebruikt door personen met motorische en andere beperkingen zoals ALS, verlamming, dwarslaesie, en de Vision Pro biedt waarschijnlijk een nauwkeuriger en beter geïntegreerd volgen van oogbewegingen dan andere oplossingen. Daarnaast vereisen de handbewegingen, hoewel je er wel een zekere controle over je spieren voor nodig hebt, significant minder beweging en potentieel ook minder coördinatie dan een muis of trackpad.

Apple heeft wellicht geen toegankelijkheidsverhaal bij de introductie van de Vision Pro, maar gezien de inspanningen van het bedrijf op dat vlak in hun andere besturingssystemen zou het mij verbazen als er geen plannen zijn om opties te bieden die uitsluitend op 'blik' gebaseerd zijn, zoals in Dwell Control, waarbij bepaalde acties worden uitgevoerd als de cursor een bepaalde tijdspanne wordt stilgehouden. Omdat de Vision Pro spelcontrollers ondersteunt ligt het voor de hand dat hij ook kan werken met blaas-zuigbesturing.

Persoonlijke indrukken

Na de WWDC-keynote gaf Apple een aantal verslaggevers demonstraties van 30 minuten van de Vision Pro. Ze mochten daarbij geen foto's of video-opnames maken, met uitzondering van Good Morning America, dat ook een interview met Tim Cook mocht doen. Zoals je zou kunnen verwachten is de video waarin GMA-presentator Robin Roberts de Vision Pro gebruikt slaapverwekkend: kijken naar iemand die op de bank zit met een headset op haar hoofd is geen spannende televisieshow. Niettemin is het interessant dat Apple een mainstream show als Good Morning America een exclusief interview gaf over een kostbaar techproduct dat pas volgend jaar beschikbaar zal zijn.

Alle verslagen die ik heb gelezen of gezien van hen die een Vision Pro demo hadden gekregen waren positief: de technologie was overdonderend. Maar de ervaringen waren verschillend, waarbij vooral het comfort een onderwerp was, en de belangrijkste punten verschilden ook. Maar vrijwel iedereen had problemen met de prijsstelling, zeker in relatie tot de vraag wat de Vision Pro kan dat huidige apparaten niet al lang kunnen bieden. Voor een antwoord daarop zullen we op de feitelijke introductie moeten wachten.

• Ars Technica (Samual Axon)
• Daring Fireball (John Gruber)
• David Pogue
• MKBHD (Marques Brownlee)
• Six Colors (Jason Snell)
• Stratechery (Ben Thompson)
• TechCrunch (Matthew Panzarino)
• Wall Street Journal (Joanna Stern)
• Washington Post (Geoffrey Fowler, Chris Velazco)

Apple streeft ernaar dat de Vision Pro “begin volgend jaar” in de winkels ligt, en dan kan iedereen hem uitproberen in een Apple Store. Dan kun je ook voor jezelf bepalen of je hem graag genoeg wilt om er $ 3499 aan uit te geven, of wellicht $ 4000 inclusief speciale lenzen, btw en AppleCare.

Een herbeoordeling na de tweede of derde versie is wellicht verstandig. De oorspronkelijke iPhone, iPad of Apple Watch zijn vandaag de dag ook flink achterhaald, en voor hen die niet geïnteresseerd zijn in het kijken naar films of videospelletjes, of in experimenteren met de nieuwste technologie, is het slecht voor te stellen welke echte problemen de Vision Pro oplost. Tegen die tijd hebben we wellicht ook een idee hoe Apple de sociale en gemeenschapsissues aanpakt om ervoor te zorgen dat de Vision Pro geen rol speelt in een Ready Player One-achtige dystopie.