Zoals Apple beloofde, werd macOS 11 Big Sur op 12 november 2020 gelanceerd. Feitelijk was het versie 11.0.1, waarmee 11.0 overgeslagen werd. We zijn dan ook benieuwd of Apple de nieuwe Macs met M1-chips met 11.0 of 11.0.1 levert.

De download behelst maar liefst 12,18 GB. Upgraden kan in macOS 10.14 Mojave of macOS 10.15 Catalina direct vanuit "Systeemvoorkeuren > Software-update". Als je het installatieprogramma op een usb-stick wilt zetten, voor een schone installatie, of bij installatie op meerdere Macs zonder verdere downloads, kan je Big Sur vanuit de Mac App Store installeren.

Stel upgrade op productie-Macs uit

Wij adviseren iedereen, upgrades op productie-Macs nog uit te stellen. We raden altijd aan om te wachten met belangrijke macOS upgrades tot Apple in de gelegenheid is geweest, om de eerste problemen aan te pakken. Big Sur bevat bovendien grote veranderingen achter de schermen, die meer hoofdpijn dan normaal kunnen veroorzaken.

Zo waren er al op dag één talrijke berichten over problemen bij het installeren van Big Sur, waaronder falende installaties en extreem trage downloads. Dit soort problemen is niet vreemd voor de lancering van een nieuwe versie van macOS, wanneer de servers van Apple kampen met te veel verbindingen. Met een beetje geluk heeft Apple de netwerkproblemen die hier waarschijnlijk aan ten grond lagen al opgelost.

Het meest verontrustende probleem tot nu toe, is dat de Big Sur-update vele 13-inch MacBook Pro-modellen uit eind 2013 en midden 2014 onbruikbaar maakte. Gebruikers berichtten over zwarte schermen na de update, en geen van de typische remedies – resetten van SMC en NVRAM of opstarten in veilige modus of herstelmodus – boden uitkomst. Apple heeft dit probleem serieus genomen en bij het programmeursteam neergelegd. Het advies aan gebruikers is, om MacBook Pro's ter reparatie aan te bieden.

Ook verontrustend – hoewel voor de meeste mensen niet relevant – is de waarschuwing van Native Instruments, producent van professionele audioapparatuur, dat Big Sur hun hardware zou kunnen beschadigen.

Big Sur, grote back-up problemen

Met ingang van 10.15 Catalina heeft Apple de macOS opstartschijf opgedeeld in afzonderlijke systeem- en datavolumes, waarvan het eerstgenoemde het besturingssysteem bevat en dat doorgaans onuitwisbaar is. Big Sur voegt daaraan een beveiliging van het systeemvolume toe, door elk van zijn bestanden cryptografisch te ondertekenen. Howard Oakley legt het hier uit. Dit maakt het uitermate moeilijk voor een agressor om bij Big Sur in te breken, maar het zorgt op meerdere momenten voor problemen, vooral bij die apps, die opstartbare back-ups maken en terugzetten.

Het goede nieuws is dat Mike Bombich, maker van Carbon Copy Cloner, met Apple heeft samengewerkt om de problemen op te lossen. Zo bevat Carbon Copy Cloner 5.1.23-b1 nu volledige ondersteuning voor het maken van opstartbare back-ups in Big Sur. Toch raden we je niet aan om te upgraden naar een besturingssysteem, dat vertrouwt op een bètaversie van een programma, om opstartbare duplicaten te kunnen maken.

Verder zei Dave Nanian, de ontwikkelaar van dat andere kloon-programma, SuperDuper: "Het kan nog wel even duren," voordat SuperDuper onder Big Sur werkt. Hij raadt aan om te wachten met het upgraden, of liever Time Machine te gebruiken, hoewel Time Machine-back-ups een ander doel dienen dan een opstartbare back-up.

Econ Technologies heeft ook met ChronoSync een techniek ontwikkeld om opstartbare back-ups te maken, maar die is ingewikkeld. Het komt er in het kort op neer dat je Big Sur op de back-upschijf installeert, en vervolgens de inhoud van het datavolume ook daar naartoe kopieert. Zie ons artikel over “ChronoSync 4.9.12,” van 13 november 2020).

Wat is er nieuw in Big Sur

We willen overigens niet alleen kommer en kwel brengen. Big Sur is de belangrijkste vernieuwing van macOS in jaren, vooral omdat het besturingssysteem speciaal ontwikkeld (en vereist is) voor Apple's nieuwe M1-chips. Nog opvallender is de volledige herziening van de gebruikersinterface, die maakt dat deze meer op de iPhone en iPad lijkt.

Hier zijn enkele van de functies die nieuw zijn in Big Sur:

• Bedieningspaneel. Big Sur heeft een bedieningscentrum in iOS-stijl, waarmee je snel zaken als Bluetooth, Wifi en AirDrop kunt bedienen.
• Berichtencentrum. Het berichtencentrum is niet niet langer opgesplitst in de afzonderlijke kolommen voor meldingen en widgets. Alles staat nu in één kolom, met meldingen bovenaan en widgets onderaan. Widgets lijken nu ook op die van iOS 14 en iPadOS 14.
  
• Berichten en Kaarten zijn herzien. Apple herschreef de app Berichten in Mac Catalyst, waardoor dezelfde functies aanwezig zijn als in de iOS- en iPadOS-versies. Berichten ondersteunen nu het vastpinnen van conversaties, Memoji's, het invoegen van geanimeerde GIF's en andere effecten in berichten. Apple heeft de Kaarten-app op dezelfde manier naar Mac Catalyst omgezet.
• Automatisch omschakelen van de verbinden met AirPods. Net als in iOS 14 en iPadOS 14, kunnen je AirPods nu automatisch verbinding maken met de Mac, wanneer Big Sur ziet dat je vanaf een ander apparaat naar je Mac bent overgeschakeld.

Er zijn nog veel meer kleine nieuwe functies, en Apple biedt een volledige lijst van wat er nieuw is in Big Sur. Als je je voorbereidt op een eventuele upgrade, dan raden we je aan om Joe Kissell's Take Control of Big Sur te lezen.

Veel mensen weten dit niet, maar TidBITS wordt wekelijks vertaald in het Nederlands en het Japans, dankzij de inspanningen van een toegewijde groep vrijwilligers, waarvan sommigen dit al jaren samen doen. Zoals bij alle vrijwillige taken is soms nieuw bloed noodzakelijk, en de coördinatoren van beide edities hebben mij gevraagd om nieuwe vertalers te werven.

Als je tweetalig bent in Engels en Nederlands of Japans (alle drie is niet nodig, hoewel dat wel indrukwekkend zou zijn!), zou je hulp welkom zijn. Beide vertaalteams kunnen wel wat extra vrijwilligers gebruiken om de werklast te verdelen. Je werkt samen in een team om TidBITS vanuit het Engels te vertalen in het Nederlands of Japans voor de bijna 2000 mensen die TidBITS in die talen lezen.

Je kunt meer lezen over wat er zoal komt kijken bij de Nederlandse vertaling en de Japanse vertaling op hun respectievelijke pagina's. Hulp is van harte welkom en weet dat als blijk van onze waardering, wat Joe Kissell zo vriendelijk is geweest voort te zetten, vertalers alle Take Control-boeken gratis ontvangen.

Op 12 november 2020, zo rond 3:25 PM EST, begon mijn 27-inch iMac met macOS 10.15.7 Catalina zich raar te gedragen: ik zag het draaiende pizzawiel des doods regelmatig opduiken bij taken die normaal gesproken bliksemsnel gedaan werden. Zoals gewoonlijk startte ik mijn computer maar eens opnieuw. Op hetzelfde moment vertelde Josh Centers mij dat hij hetzelfde aan het doen was omdat, zoals hij het omschreef in het TidBITS Slack kanaal, “Mojave een beetje wiebelig was geworden.”

Het herstarten loste niets op, sterker, het maakte een en ander erger want vanaf dat moment konden we geen enkele app die niet van Apple was op onze Mac draaien. Mail en Safari werkten prima maar andere apps niet. Klikken op een app in de Dock had geen resultaat, nou ja, dat onze Macs een onvriendelijk “ding” geluid maakten.

We hadden onze wederzijdse Mac-hoofdpijntjes nog maar net besproken toen Josh ervan overtuigd raakte dat er iets fout was gegaan met de SSD van zijn iMac. Hij startte de Mac dus op in herstelmodus en startte een diagnostisch programma. Toen hij daarna overschakelde op zijn MacBook Pro ontdekte hij dat die ook geen programma's wilde starten.

Het volgende bericht van Josh in Slack (verstuurd van zijn iPhone) was:

Dit is echt heel raar. Ik kan noch Slack noch Firefox starten op mijn beide. Iemand anders met hetzelfde probleem?

En ik antwoordde, ook vanaf mijn iPhone:

Ik heb mijn iMac zojuist opnieuw gestart en geen van mijn inlogonderdelen zijn niet gestart. Ik kon de App Store-app wel starten en sommige updates worden gedownload. Voorvertoning kan ik starten maar Firefox en Slack niet.

Josh keek eens op Twitter en vond een bericht van ontwikkelaar Jeff Johnson, de man achter StopTheMadness (voor verbetering van webbrowsers), Link Unshortener (die laat zien waar verkorte links naar verwijzen) en Underpass (voor peer-to-peer versturen van bestanden en chat met end-to-end versleuteling). De tweet van Johnson, die viral ging, legde uit wat er gebeurde: het macOS trustd-proces probeerde te verbinden met een server met de naam ocsp.apple.com.

Apps die niet van Apple waren bleken wel te starten, maar pas nadat de verbinding met ocsp.apple.com niet slaagde. Een succesvolle verbinding met ocsp.apple.com is niet noodzakelijk, waardoor je apps kan starten zonder online te zijn. Daarom was de suggestie van Johnson om ocsp.apple.com te blokkeren met Little Snitch of een andere firewall of de verbinding met internet te verbreken als je een app wilde starten.

Kort daarna kwamen er suggesties voor een meer rechttoe-rechtaan oplossing: een regel toevoegen aan het /etc/hosts-bestand waarmee hostnamen gekoppeld worden aan IP addressen zonder tussenkomst van DNS. Als je daarin ocsp.apple.com koppelde aan 127.0.0.1 of 0.0.0.0 bleek een verbinding met ocsp.apple.com meteen niet mogelijk, waardoor de Mac zich weer 'gewoon' ging gedragen. Ik voeg instructies hiervoor hier niet toe omdat het niet langer nodig is en het over het algemeen geen goed idee is om te rommelen met /etc/hosts, tenzij je weet wat je doet. Als je wel aanpassingen hebt gemaakt aan /etc/hosts zou je die veranderingen ongedaan moeten maken; Brian Matthews heeft hiervoor een commandoregel-recept gemaakt en biedt dat aan in TidBITS Talk.

Na een uur of zo had Apple een oplossing voor het probleem gevonden en werkte alles weer als normaal.

Hoe kon dit gebeuren?

Wat gebeurde er precies? Ik heb begrepen dat de GateKeeper-technologie van Apple bij het starten van een app de certificaten van die app controleert. De naam van de bewuste Apple-server — ocsp.apple.com — verwijst naar het gebruik van het OCSP (Online Certificate Status Protocol) om te bepalen of de certificaten nog geldig zijn. Als ze niet meer geldig zijn laat macOS de app niet starten - op deze manier zorgt Apple ervoor dat een eventueel kwaadwillende app geen schade meer kan aanrichten. (Je herinnert je wellicht nog dat HP zelf hiervan slachtoffer werd nadat het per ongeluk een certificaat ingetrokken had - zie hiervoor “Code-Signing Snafu Breaks Many HP Printers,” 26 oktober 2020.)

Waardoor reageerde ocsp.apple.com niet? Ik betwijfel of Apple dat ooit bekend zal maken en er zijn misschien al ontslagen gevallen maar ik hoor dat het kwam door de enorme druk van het downloaden van Big Sur door veel mensen. Hierdoor zou er een probleem ontstaan zijn in een CDN — een zg. content delivery network — dat Apple gebruikt om dit soort situaties af te handelen. En dit specifieke netwerk viel onder Akamai Technologies (niet ongebruikelijk). Omdat Big Sur zo'n 12 GB groot is (vergelijk dat met de 8 GB van Catalina) is het niet verrassend dat de netwerken veel zwaarder belast werden. En natuurlijk heeft Apple miljoenen extra Macs verkocht het afgelopen jaar.

Ondersteuning voor deze theorie komt van het feit dat andere Apple-diensten er ook uitlagen die dag. Apples Systeemstatus-pagina toonde problemen met Apple Card, Apple Pay, iMessage, macOS Software-update (die Big Sur-downloads) en Kaarten.

Apple veroorzaakte gigantisch tijdverlies

Het is moeilijk om het effect dat dit probleem had op de Mac-wereld te overdrijven. Hoewel Josh en ik er redelijk snel in slaagden om onze Macs weer normaal te laten werken, ging de rest van onze middag verloren aan proberen uit te vinden wat er aan de hand was. In de Slack voor MacAdmins deden IT-administrators en -consulenten hetzelfde, niet alleen vanwege hun eigen Macs, maar ook omdat ze overspoeld werden met telefoontjes, email-berichten en probleem-tickets van hun gebruikers en klanten. Ontwikkelaars ontvingen foutenrapporten die reparaties eisten en het probleem verstoorde vele online presentaties, vergaderingen en congressen die toen plaatsvonden. Een Hacker News-discussie over het probleem verzamelde meer dan 1150 reacties, waaronder sommige van Mac-gebruikers die, zoals Josh, veel tijd verspilden aan het zoeken naar fouten, bang dat hun Mac een hardwareprobleem had.

Apple mag dan niet alle Macs in de wereld offline gehaald hebben, maar dit netwerkprobleem heeft meerdere uren verspild van de tijd van waarschijnlijk miljoenen Mac-gebruikers. (Ik vermoed dat mensen die niet probeerden om apps te starten gedurende deze tijd het wellicht niet gemerkt zullen hebben.) Niets kan ons die tijd weer teruggeven, maar erkenning en verontschuldigingen zouden welkom zijn.

Dit debacle brengt ook wat op een zwak punt in macOS lijkt voor het licht. Het is duidelijk dat Apple trustd ontworpen heeft om in stilte en elegant te falen wanneer een Mac offline is, maar waarom is er zo'n lange wachttijd in het geval van een netwerkprobleem? Zijn er andere componenten van macOS die dergelijke checks doen in het dagelijks gebruik die de gebruikerservaring kunnen schaden in geval van fouten?

Zoals altijd komt ook nu de vraag over beveiliging op. We hebben net geleerd dat ocsp.apple.com een zwakke schakel is in het normale gebruik van macOS. Het is duidelijk niet één overwerkte server die onder iemands bureau staat (het hele punt van het gebruik van de Akamai CDN is om enorme hoeveelheden verkeer te kunnen verwerken), maar ik neem aan dat kwaadwillende figuren al aan het onderzoeken zijn hoe ze een denial-of-service-aanval kunnen uitvoeren op ocsp.apple.com.

Er kunnen ook enkele privacy-implicaties zijn, aangezien de controles naar ocsp.apple.com wanneer je een niet-Apple app lanceert, informatie over je zouden kunnen onthullen aan iemand die erin slaagt om toegang tot je netwerk te krijgen. Dat lijkt me een beetje overdreven - iemand die toegang heeft tot je netwerk kan met veel meer aan de slag dan OCSP-verkeer. Het lijkt er niet op dat het OCSP-verkeer van Apple gebruik maakt van OCSP-stapling, wat die privacyproblemen aanpakt.

Sommigen hebben het gebruik van iets als een Pi-hole voorgesteld om ocsp.apple.com volledig te blokkeren. (Je zou hier Little Snitch kunnen voor gebruiken in versies van macOS voor Big Sur maar zoals beveiligingsonderzoeker Patrick Wardle al aanstipte, is trustd een van de apps van Apple die Little Snitch niet meer kan blokkeren — zie “Apple verbergt in Big Sur het dataverkeer van een aantal eigen apps”, 22 oktober 2020.) ocsp.apple.com blokkeren lijkt me een slecht idee omdat je dan kwetsbaar zou zijn voor alle malware die Apple heeft ontdekt en een oplossing voor biedt door het ontwikkelaarcertificaat te annuleren. Apple draait veel hosts die moderne Macs op bepaalde momenten voor bepaalde dingen moeten kunnen contacteren.

Uiteindelijk is het moeilijk om te voorkomen dat je je iets minder zeker over de Mac voelt. Ik geloof eerlijk gezegd dat dit een zeldzame fout was van de mensen van Apples netwerkoperaties en dat we er hoogstwaarschijnlijk nooit meer last van zullen hebben. Ik verwacht ook dat Apple binnen MacOS stappen zal ondernemen om soortgelijke situaties in de toekomst te voorkomen en om de problemen die deze situatie met zich meebrengt aan te pakken.

In feite heeft Apple sinds de oorspronkelijke publicatie van dit artikel zijn supportpagina “Apps veilig openen op uw Mac” bijgewerkt met deze tekst:

Privacybeveiligingen

macOS is ontworpen om gebruikers en hun data te beveiligen met respect voor de privacy.

Gatekeeper controleert online of een app bekende malware bevat en of het ondertekeningscertificaat van de ontwikkelaar werd ingetrokken. We hebben de data van deze controles nooit gecombineerd met informatie over Apple-gebruikers of hun apparaten. We gebruiken de data van deze controles niet om te weten te komen wat individuele gebruikers op hun apparaat opstarten of draaien.

Notarisatie controleert of de app bekende malware bevat met behulp van een versleutelde verbinding die bestand is tegen serverstoringen.

In deze beveiligingscontroles zat nooit de Apple ID van de gebruiker of de identiteit van zijn of haar apparaat. Om de privacy verder te beschermen, zijn we gestopt met het loggen van IP-adressen die gekoppeld zijn aan de certificaatcontroles van de Ontwikkelaar ID en zullen we ervoor zorgen dat alle verzamelde IP-adressen uit de logbestanden worden verwijderd.

Bovendien introduceren we het komende jaar enkele veranderingen in onze beveiligingscontroles:

• Een nieuw gecodeerd protocol voor controles op geannuleerde Ontwikkelaar ID-certificaten
• Krachtige bescherming tegen serverproblemen
• Een nieuwe instelling voor gebruikers om deze beveiligingsbeschermingen te weigeren

Dit zijn allemaal positieve veranderingen, en hoewel het jammer is dat Apple er niet in geslaagd is om ze proactief in te stellen voor deze situatie, denk ik dat dit vooral een teken is van hoe moeilijk beveiliging wel is. Dit is zeker geen samenzwering door Apple - het bedrijf loopt alleen maar schade op als zijn acties afbreuk doen aan zijn pro-privacy-standpunt.

Hoe dan ook, het feit dat een fout van Apple onze Macs in het algemeen bijna nutteloos kon maken, toont aan hoezeer ons moderne leven verweven is met bedrijven als Apple. Niet dat het zal gebeuren, of dat er een realistisch alternatief is, maar als Apple zou verdwijnen, zouden onze apparaten vrijwel zeker niet met hun volle mogelijkheden blijven werken.

Het is eindelijk zover. Tijdens de live gestreamde presentatie “One More Thing” heeft Apple de M1, de eerste eigen chip van Apple die het hart van een normale productie-Mac vormt, geïntroduceerd. (En als je denkt dat Apple de letter M al eerder gebruikt heeft, dan heb je gelijk, het betreft dan de M-serie bewegings-coprocessors.) En zonder ook maar één enkele hapering onthulden Tim Cook cum suis tijdens de strak geregisseerde presentatie van 45 minuten de eerste drie Mac-modellen die uitgerust worden met deze chip: de MacBook Air, de 13 inch-MacBook Pro, en de Mac mini.

Merk op dat de M1 en de belangrijke vooruitgang in snelheid en stroomverbruik die daarmee gepaard gaan, de enige wijzigingen zijn in deze Macs. Hoewel Apple deze overgang naar een nieuwe chip natuurlijk had kunnen aangrijpen om de machines een nieuw uiterlijk te geven of meer wijzigingen aan de hardware door te voeren, lijkt Apple zich te hebben willen beperken tot slechts één simpele mededeling over de M1-chip: “Hij is gewoon beter”. Doordat niet aan het uiterlijk van deze drie Macs is gesleuteld, gaat alle aandacht uit naar die mededeling.

Ik zal nauwelijks ingaan op de details op chipniveau van de M1. Voor gebruikers is slechts van belang hoe ze het doen als hart van een Mac, niet dat het de eerste system-on-a-chip (SoC) voor een personal computer is die gebaseerd is op een 5 nanometerproces, of dat de chip maar liefst 16 miljard transistors bevat. Als je geïnteresseerd bent in Apples achtergrondverhaal over deze chip, kijk dan op de M1-pagina voor alle details over de hoogste snelheid per watt in de industrie, en alle andere voordelen van de chip.

Het is overigens vermeldenswaard dat hoewel de Intel-Macbook Air niet meer in de prijslijst voorkomt, de Intelversies van de 13 inch-MacBook Pro en de Mac mini nog gewoon beschikbaar zijn, met andere configuraties en tegen meerprijs. Dat is op zich al interessant: het geeft aan dat Apple klanten voorlopig nog een keuze wil bieden. Wellicht heeft het ook te maken met geheugenbeperkingen: de M1-Macs hebben allemaal een limiet van 16 GB RAM. En ook macOS-compatibiliteit speelt zeker een rol: deze nieuwe Macs vereisen minimaal macOS 11 Big Sur en kunnen niet draaien onder 10.15 Catalina. Verder speelt vast mee dat sommige taken, zoals Windows draaien in een virtuele machine, voorlopig nog niet mogelijk zullen zijn. Meer in het algemeen ligt het voor de hand dat Apple, niettegenstaande de emulatie-omgeving Rosetta 2, het eerste jaar toch wel wat compatibiliteitsproblemen verwacht. Of misschien is het wel gewoon omdat Apple verwacht dat sommige klanten voorlopig nog even de kat met een Apple-logo uit de boom willen kijken.

Overigens kunnen deze Macs alle drie op dit moment al besteld worden. Laten we er eens wat meer in detail naar kijken, zodat je kunt afwegen of je er op korte termijn een zou willen aanschaffen. (Een tip: zelfs als je in het geheel niet geïnteresseerd bent in de MacBook Air, sla het deel over dit model dan niet over, want mijn beschrijvingen van de MacBook Pro en Mac mini borduren voort op die van de MacBook Air.)

M1 MacBook Air

De MacBook Air is Apples populairste Mac, en Apple claimt zelfs dat het de best verkopende 13 inch-notebook is. Dat mag geen verbazing wekken: de MacBook Air biedt al jaren een formidabele combinatie van gedenkwaardige snelheid, elegant uiterlijk en betaalbaarheid. Hij ging een aantal jaren gebukt onder het vlindertoetsenbord, maar dat probleem heeft Apple eerder dit jaar aangepakt. (Zie “Nieuwe MacBook Air krijgt een Magic Keyboard en een lagere prijs”, 18 maart 2020.) Ik stond toen op het punt om mijn MacBook Air uit 2012 te vervangen, maar omdat de pandemie een einde maakte aan al mijn reizen, was daar ineens geen noodzaak meer toe. En nu ben ik blij dat ik het niet toen gedaan heb: de M1 MacBook Air blaast het kaarsje van het Intel-model van eerder dit jaar helemaal uit, zelfs zonder ventilator.

De 8-core M1-chip maakt de MacBook Air tot 3.5 maal sneller dan het voorgaande model, en het model met de 8-core GPU is op grafisch gebied maar liefst 5 maal sneller. De 16-core Neural Engine op de M1-chip is tot 9 maal sneller met taken waaraan machinaal leren te pas komt. En tenslotte maakt de combinatie van de geïntegreerde opslag-controller van de M1 en de nieuwste technologie op het gebied van solid-state opslag de SSD tot 2 maal sneller. (Opslagopties zijn 256 GB, 512 GB, 1 TB en 2 TB.)

Normaliter gaan zulke snelheidsverbeteringen gepaard met hogere processortemperaturen, wat geavanceerde koeltechnieken en vrijwel zonder uitzondering een ventilator vereist. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik haat ventilatoren. Mijn MacBook Air uit 2012 loopt op zijn laatste benen, en een van zijn problemen is dat hij regelmatig ontwaakt als het scherm dicht is, en dan te warm wordt, waarna de ventilator begint te loeien. Alleen al het feit de Apple met de M1-chip sneller kan zijn zonder een ventilator nodig te hebben, is zeer aantrekkelijk.

Een andere snelheidsverbetering komt van Apples gebruik van "uniform geheugen" op de chip, waardoor het geheugen sneller toegankelijk wordt voor de CPU-, GPU- en Neural Engine-kernen. Voor de MacBook Air (en de 13 inch-MacBook Pro, zoals we zullen zien) blijven de geheugenconfiguraties hetzelfde: standaard 8 GB, configureerbaar tot 16 GB voor $ 200. Er is echter ook een keerzijde. Apple heeft de M1-chip alleen geproduceerd in configuraties van 8 GB en 16 GB, dus M1-Macs kunnen op geen enkele manier worden geconfigureerd met meer geheugen dan dat, iets wat het voor sommige mensen problematisch kan maken om te kiezen tussen de M1- en Intel-modellen van de MacBook Pro en de Mac mini.

Het is gemakkelijk om je te concentreren op de maximale snelheden van de M1 MacBook Air, maar een deel van de reden waarom Apple de ventilator kon elimineren, is dat het 8 kernen-ontwerp van de M1 vier prestatie-kernen en vier efficiëntie-kernen heeft. Doordat Apple zowel de hardware (de M1) als de software (macOS 11 Big Sur) bestuurt, kan de MacBook Air aanpassen welke kernen hij op een bepaald moment gebruikt, ofwel om een processor-hongerig programma te voeden of om het stroomverbruik te verminderen wanneer dit voor de gebruiker geen verschil zal maken in snelheid.

Dat alles zorgt ervoor dat de M1 MacBook Air de langste batterijduur op een MacBook Air ooit heeft. Volgens Apple is dit maximaal 15 uur "draadloos internet" en tot 18 uur "filmweergave via de app Apple TV". Die cijfers blijven even betekenisloos als altijd, maar ze zijn aanzienlijk beter dan de respectievelijk 11 en 12 uur van het vorige model, ondanks dat ze dezelfde batterij van 49,9 watt-uur hebben. Terug in de echte wereld zei Apple ook dat de nieuwe MacBook Air tot twee keer zoveel batterijduur zou bieden tijdens videoconferenties, wat voor veel mensen belangrijk is.

Lager op de lijst specificaties heeft de M1 MacBook Air nog wel wat meer kleine verbeteringen.

• Het scherm is nog steeds een 13 inch-Retina-display met een resolutie van 2.560 x 1.600 en ondersteuning voor True Tone-technologie, maar het ondersteunt nu P3 Wide Color, waardoor het misschien iets beter is voor foto's.
• Er zijn nog steeds maar twee Thunderbolt-aansluitingen, maar Apple noemt ze nu "Thunderbolt/USB 4"-aansluitingen en specificeert ondersteuning voor Thunderbolt 3 (40 Gb/s) en USB 3.1 Gen 2 (10 Gb/s). Tom's Hardware zegt dat USB 4 40 Gb/s, DisplayPort 2.0 en een betere toewijzing van middelen voor video biedt.
• Voor draadloze communicatie ondersteunt de MacBook Air nu 802.11ax Wi-Fi 6-netwerken (een stapje hoger dan de 802.11ac Wi-Fi 5 van het vorige model) en blijft hij Bluetooth 5.0 bieden. (Zie “Wifi stapt van duistere protocolnamen over op eenvoudige generatienummers”, 5 oktober 2018.)
• Hoewel gebruikers van videoconferenties (wat, laten we eerlijk zijn, iedereen is) nog steeds opgezadeld zitten met een 720p FaceTime HD-camera, maakte Apple veel ophef over hoe de beeldsignaalprocessor van de M1 de videokwaliteit aanzienlijk verbetert. We zullen zien.
• Het behoudt het Magic Keyboard en de Touch ID-sensor van het vorige model, samen met het Force Touch-trackpad. Gezien hoe slecht het vlindertoetsenbord was, is dit nog steeds het vermelden waard.
• Apple zegt dat de M1-chip het mogelijk maakt om bijna ogenblikkelijk uit de slaapstand te komen.

De M1 MacBook Air is verkrijgbaar in twee configuraties, en eerlijk gezegd is de splitsing een beetje raar. Het instapmodel, van $ 999, biedt een M1-chip met een 8 kernen-CPU en een 7 kernen-GPU, plus 8 GB geïntegreerd geheugen en 256 GB opslag. Het topmodel, van $ 1.249 (wat $ 50 goedkoper is dan het vorige topmodel), biedt een 8 kernen-GPU en 512 GB opslag.

Aangezien de sprong van 256 GB naar 512 GB opslagruimte $ 200 kost, betekent dit dat het model met 8 kernen-GPU slechts $ 49 duurder is dan dat met 7 kernen-GPU. En dat is raar. Een GPU met 7 kernen? Is het voor Apple echt goedkoper om zo'n versie van de M1 te produceren, of is dit de enige manier die Apple ziet om verschillende prijs/snelheid-combinaties te bieden? Het is ook mogelijk dat de modellen met 7 kernen-GPU slechts eenheden zijn van de 8 kernen-GPU die niet door de tests kwamen. Dit schijnt een gangbare praktijk te zijn bij de fabricage van chips. (Zie deze drie Quora-discussies.) Ik zou liever een enkel model zien, waarbij het prijsverschil puur te maken heeft met geheugen- en opslagkeuzes. Tenzij de prijs het belangrijkste is bij je beslissing, raad ik aan het 7 kernen-model te vermijden totdat we er meer over weten.

De echte vraag is hoe het topmodel M1 MacBook Air zich verhoudt tot de M1 13 inch-MacBook Pro.

M1 13 inch-MacBook Pro

De M1 MacBook Air vervangt volledig het vorige model MacBook Air, met Intel-processor, maar bij de 13 inch-MacBook Pro ligt het wat ingewikkelder. Voorheen waren er vier verschillende configuraties van de 13 inch-MacBook Pro, van $ 1299, $ 1499, $ 1799 en $ 1999. Apple heeft die vier configuraties behouden, maar de twee basismodellen MacBook Pro hebben nu een M1-processor, terwijl de twee krachtigste modellen nog steeds een Intel-processor hebben. (“Bijgewerkte 13 inch MacBook Pro: zonder butterfly-toetsenbord en mét verdubbelde opslag”, 4 mei 2020.)

Voor zover ik kan zien, zijn er in het geheel geen wijzigingen aangebracht in de Intel-modellen van de 13 inch-MacBook Pro. Daarom zal ik ze hier verder niet noemen. En de twee basismodellen, die nu alleen nog maar met een M1-chip verkrijgbaar zijn (zoals ik al suggereerde voor de MacBook Air) verschillen alleen in opslagmogelijkheden: de goedkoopste heeft 256 GB opslag en is $ 200 goedkoper. We kunnen er dus wel van uitgaan dat er eigenlijk maar van één model sprake is.

Zoals al gezegd geeft de M1-chip de nieuwe MacBook Pro vooral een hogere snelheid en een langere batterijduur. Apple zegt dat de 8-core CPU van de M1, samen met het actieve koelsysteem van de MacBook Pro (lees “er zit een ventilator in”), tot 2,8 keer sneller is dan de vorige generatie. En de 8-core GPU kan tot 5 keer sneller (er is geen maf 7-core GPU-model) tekenen. De 16-core Neural Engine is tot 11 keer sneller voor taken waaraan machinaal leren te pas komt.

ALs we het maffe 7-core GPU-model van de M1 even buiten beschouwing laten, kunnen we aannemen dat de 8-core CPU/GPU van de M1 in de MacBook Air en de MacBook Pro identiek zijn. Als de MacBook Pro sneller moet zijn dan de MacBook Air, waar komt dat dan vandaan? Het antwoord is warmte afknijpen. De MacBook Air heeft geen ventilator, wat fijn is voor de gebruiker, maar de opmerkingen van Apple oer het 'actieve koelsysteem' van de MacBook Pro suggereert dat de M1-chip met koeling sneller kan werken zonder gevaar van oververhitting.

Als het de prestatie-kernen niet gebruikt, kun je volgens Apple met de M1 MacBook Pro tot 17 uur “draadloos internetten” en tot 20 uur “film afspelen in de app Apple TV”, hetgeen Apple beschrijft als “verbijsterend”. (Wij denken dat iedereen die 20 uur video achter elkaar kijkt en dit alleen vanaf de batterij doet, zich weleens mag laten nakijken.) Het is naar verluidt de langste batterijduur op een Mac ooit. Met dank aan dezelfde batterij van 58.2 watt-uur als in de voorgaande modellen.

Scherm, toetsenbord, Touch Bar en Bluetooth 5.0 zijn onveranderd, maar ook hier zijn nog een aantal toevoegingen in de specificaties.

• Apple zegt dat de M1 MacBook Pro een “studio-kwaliteit drieweg microfoonrij met directional beamforming” heeft, terwijl het vorige model slechts een “drieweg microfoonrij met directional beamforming” heeft. Dus: beter.
• Net als de MacBook Air biedt de M1 MacBook Pro uniform geheugen met standaard 8 GB, en 16 GB voor $ 200 extra. Dat is hetzelfde als bij de vorige instapmodellen 13 inch-MacBook Pro, maar je moet wel beseffen dat de uitgebreidere Intel-modellen standaard 16 GB hebben en je de mogelijkheid bieden uit te breiden tot 32 GB voor $ 400.
• Er zijn nog steeds maar twee Thunderbolt-poorten, maar het zijn weer “Thunderbolt/USB 4”-poorten. De duurdere Intel-modellen hebben vier Thunderbolt-poorten.
• 802.11ax Wi-Fi 6 netwerk-faciliteiten zijn nu standaard, een verbetering ten opzichte van de 802.11ac Wi-Fi 5 faciliteiten in de Intel-modellen.
• Net als de MacBook Air heeft de MacBook Pro slechts een 720p FaceTime HD-camera, maar de beeldkwaliteit zou voordeel moeten halen uit de image signal processor van de M1.
• Ontwaken uit slaapstand zou nu nagenoeg direct moeten gaan, net als bij de MacBook Air.

Wat wij ons afvragen is hoe het M1-model van de 13 inch-MacBook Pro zich verhoudt tot de goedkopere M1 MacBook Air en de duurdere Intel-modellen MacBook Pro. De MacBook Pro kost $ 250 meer dan een gelijke uitvoering MacBook Air, vanwege de Touch Bar en waarschijnlijk iets hogere snelheid. Ik vind het zijn geld niet waard, dus ik zou de MacBook Air kiezen.

Tegelijkertijd is de keuze tussen de M1- en de Intel-modellen lastig. Ik denk dat de M1 MacBook Pro minstens zo snel is als de Intel-modellen. Aan de andere kant hebben de Intel-modellen vier Thunderbolt-poorten in plaats van twee, kunnen ze uitgebreid worden tot 32 GB RAM in plaats van 16 GB, en hebben ze maximaal 4 TB opslag in plaats van slechts 2 TB. Zijn deze dingen allemaal noodzakelijk? Voor sommigen waarschijnlijk wel.

O, en nog iets. Als je Apples promo-video gelooft, is het Mac opstartgeluid weer terug!

M1 Mac mini

Tot slot heeft Apple een nieuwe, goedkopere versie van de Mac mini met een M1-chip uitgebracht, terwijl ze het luxere Intel-model hebben aangehouden. Voorheen begon het instapmodel Mac mini bij $ 799 en het luxere model bij $ 1099.

Nu begint de M1 Mac mini bij slechts $ 699 en is hij waarschijnlijk sneller dan het overgebleven Intel-model. Ik zeg dit omdat Apple beweert dat de 8 core-CPU van de M1 ongeveer drie keer zo snel is als het Mac mini-model dat het vervangt. De 8 core-GPU tekent zes keer zo snel, en de 16 core Neural Engine maakt taken waar machinaal leren aan te pas komt wel 15 keer zo snel. Deze cijfers doen het klinken alsof het zelfs de luxere Intel Mac mini overstijgt.

Maar wat is er nog meer anders? Niet zoveel, maar de M1 Mac mini wint niet altijd, wat misschien de prijsdaling van $ 100 helpt verklaren.

• Omdat de M1-chip uniform geheugen heeft en alleen met 8 GB of 16 GB wordt geleverd, is de Intel Mac mini in het voordeel, omdat die tot 16 GB, 32 GB en 64 GB kan worden uitgebreid.
• Waar de Intel Mac mini Apples 6K Pro Display XDR niet op volle resolutie ondersteunt, doet de M1 Mac mini dat wel. Echter, de Intel Mac mini kan tot drie schermen aansturen (twee 4K-schermen via Thunderbolt 3 en een 4K-scherm via HDMI 2.0), terwijl de M1 Mac mini er maar twee ondersteunt (een scherm van maximaal 6K via Thunderbolt 3 en een 4K-scherm via HDMI 2.0).
• De Intel Mac mini heeft vier Thunderbolt 3-poorten en twee USB-A poorten, terwijl de M1 Mac mini slechts twee Thunderbolt- en twee USB-A-poorten heeft. De poorten op de M1 Mac mini zijn wel de nieuwe Thunderbolt/USB 4.
• De Intel Mac mini heeft standaard een gigabit ethernetpoort, maar voor $ 100 kan je die vervangen door een 10 gigabit ethernetpoort. De M1 Mac mini biedt die mogelijkheid niet en alleen beschikbaar gigabit ethernet.
• Net als andere M1 Macs biedt de Mac mini 802.11ax Wi-Fi 6 in plaats van de 802.11ac Wi-Fi 5 op de Intel-modellen.

Wat we niet hebben gezien

Zoals gezegd, lijken de M1 Macs erg op de Intel Macs die zij vervangen, en hebben alle veranderingen te maken met de M1 zelf. Dat helpt Apple zich te concentreren op de voordelen van de chip, maar het betekent ook dat het bedrijf geen andere aspecten van de Mac-ervaring verbeterd heeft.

Waarom hebben we nog geen Face ID op de Mac, of een camera die het niveau haalt van die op het goedkope model iPad? Hoe zit het met een aanraakscherm ter vervanging van de Touch Bar of ondersteuning voor een Apple Pencil? Zou Apple mobiele data kunnen aanbieden als mogelijkheid, net als op de iPad? En waar blijft een klein Mac laptopje zoals ooit de 11 inch-MacBook Air of de 12 inch-MacBook?

Apple heeft gezegd dat het bedrijf in de komende twee jaar Apple silicon gaat toevoegen in de rest van de Mac-lijn, dus we zien waarschijnlijk een nieuwe M chip in 2021, waarschijnlijk in de iMac en de 16 inch-MacBook Pro. De iMac Pro en de Mac Pro laten misschien langer op zich wachten, want maximale snelheid per watt is minder belangrijk dan topsnelheden in machines van die klasse. Hoe het ook zij, Apple zal moeten uitvogelen of uniform geheugen handig is voor de gehele lijn en zo ja, hoe er veel meer geheugen in toekomstige versies van de M-processoren kan worden gepropt.