In een aankondiging die zo ongeveer niemand verraste, heeft Apple zijn 2023 Worldwide Developer Conference gepland voor 5 tot en met 9 juni. WWDC zal opnieuw gratis online plaatsvinden, samen met een speciaal eendaags evenement in het Apple Park, toegankelijk via loting. Aanvragen voor deelname moeten vóór 4 april 2023 worden ingediend. Op het programma staat ook een Swift Student Challenge voor beginnende ontwikkelaars, die tot 19 april 2023 de tijd hebben om hun inzendingen in te dienen.

Het is een veilige gok dat de WWDC-keynote over iOS 17, iPadOS 17, macOS 14, watchOS 10 en tvOS 17 zal gaan. Bovendien is de geruchtenmolen in volle gang over Mark Gurman’s melding over de mogelijke onthulling van een mixed-reality headset. Andere geruchten van Gurman wijzen op een 15-inch MacBook Air, de langverwachte verschijning van een Mac Pro met Apple-silicium en mogelijk een M3-update van de 24-inch iMac, hoewel die gepland lijkt voor later in het jaar.

Dit is ook een goede gelegenheid om iedereen te herinneren aan onze verzameling Apple-gerelateerde conferenties in 2023 - als je conferenties kent die in de lijst moeten worden opgenomen, voeg ze dan toe!

Als je langere tijd artikelen op het internet gepubliceerd hebt - op persoonlijke titel of professioneel - dan weet je hoe moeilijk het is om een goede verzameling bij te houden van jouw eigen artikelen. En het is nog erger: sites veranderen zomaar van contentbeheersysteem zodat de oorspronkelijke koppelingen er naartoe waardeloos worden, of ze stoppen er helemaal mee, met medeneming van hun hele archief. Ik ben zelf de toegang verloren tot grote aantallen oude artikelen, en hetzelfde is bijna elke schrijver die ik ken wel eens overkomen. Of je nu freelance schrijver bent, technologie-auteur, wetenschapper met artikelen op je naam of willekeurig welke schrijver met een behoefte om je artikelen bij je te houden - in elk van deze gevallen is Authory, een dienst die je helpt met het bijhouden van zo'n archief, het waard om eens te bekijken. Authory produceert een portfolio die zichzelf blijft verversen, een permanent archief van jouw werk en zelfs een automatische nieuwsbrief van je nieuwe werk voor diegenen die je willen volgen.

Authory gebruikt RSS-stromen en site-scraping om alles te verzamelen dat je tot nu toe schreef (voor zover nog toegankelijk) én al het nieuwe zodra het gepubliceerd wordt. Het bedrijf creëert voor jou privé een eigen verzameling met volledige teksten en maakt deze ook vindbaar voor openbare zoekopdrachten. Je kunt dit ongelimiteerde, permanente archief nu onderhouden en het is voortaan op één plaats eenvoudiger bereikbaar.

Je hoeft geen professioneel auteur te zijn om gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden van Authory: wellicht vind je het handig als je teksten publiceert op wat voor website dan ook waarbij de auteur genoemd wordt. In Authory hoef je alleen maar een koppeling aan te maken naar de URL van een site waar jij teksten onderbrengt. Dat kan een specifieke URL zijn, vergelijkbaar met een RSS-stroom die alleen verwijst naar artikelen of blogs van jouw hand, maar de URL kan ook algemeen zijn en verwijzen naar een hele site. Authory zoekt dan zelf een manier om jouw artikelen van de site te schrapen. Vervolgens catalogiseert en archiveert Authory ook jouw podcasts, video's en LinkedIn-bijdragen. Zelfs video's op YouTube worden geïndexeerd - al kan de dienst ze niet downloaden.

De naam Authory klinkt wellicht als entropie, maar het is eigenlijk het tegenovergestelde. Authory bestrijdt het rottingsproces van internetkoppelingen, dat maakt dat de hele geschiedenis van het internet vernietigd wordt. Het verrotten van koppelingen plaagt het wereldwijde web vanaf zijn geboorte: de eerste keer dat iemand iets aan een website veranderde (door simpelweg een html-bestand van de ene map naar een andere te verplaatsen zonder een automatische doorverwijzing te installeren) was de eerste verrotte koppeling. Door een bestaande URL te breken die verwees naar het bestand dat werd verplaatst, maakte die persoon het onmogelijk om het bestand ooit nog te bezoeken. Over dit rottingsproces, dat algemeen is op het internet, schreef ik in het jaar 2000 mijn eerste artikel erover voor Adobe Magazine, maar ook die koppeling was na een paar jaar al kapot. (Ironisch genoeg verwijst een blog-artikel dat ik in 2002 schreef over verrotte koppelingen naar een andere, ontbrekende bijdrage uit 2001. Ik vond dat stukje terug en postte het opnieuw, maar bijna alle koppelingen naar buiten in het artikel bleken dood.)

De Wayback Machine van The Internet Archive is een leuke achtervang voor verlopen koppelingen in het algemeen, omdat hele websites daar bewaard blijven. Maar voor wie schrijft voor commerciële websites is het Internet Archive misschien niet compleet genoeg, omdat er bij die publicaties wellicht sprake is van betaalmuren of andere beperkingen voor zoekresultaten. Dan komt Authory van pas.

Je vult Authory door bronnen toe te voegen, dus eigenlijk alle URL's die je artikelen, podcasts, video's of blogberichten bevatten. Toen ik met Authory begon, gaf het systeem nog de voorkeur aan RSS-stromen, maar dat is niet langer het geval - het bedrijf steekt er veel tijd in om ervoor te zorgen dat je artikelen daadwerkelijk geïmporteerd worden. Je kunt ook specifieke koppelingen naar je Twitter-tijdlijn toevoegen (al lijkt dat nu niet zo hip om te doen), je YouTube- of LinkedIn-account en podcast-stromen. Authory verwerkt deze input automatisch door te zoeken naar je naam en alternatieve schrijfwijzen daarvan als je die gebruikt. Als bepaalde content niet gevonden of geïmporteerd kan worden, is mijn ervaring dat het verwerkingsmechanisme van Authory goed aangepast kan worden.

Zodra de bronnen in het systeem staan, scant Authory eens in de zoveel tijd voor updates, net zoals willekeurig welke RSS-lezer. Als er een nieuw artikel is, voegt Authory de volledige tekst toe aan de database en past je publieke pagina aan. Ook podcasts worden gedownload en de bestanden bewaard. Je ontvangt een e-mail van Authory als er een artikel gearchiveerd wordt. Je ontvangt ook een samenvatting van de dagelijkse activiteit op sociale media die bijgehouden worden door middel van de oorspronkelijke URL die uit de RSS wordt gehaald. Deze statistieken zijn ook beschikbaar als een grafiek op de site, waarin ik een vreemde piek voor mezelf ontdekte die ik kon herleiden naar mensen die een artikel hadden gedeeld dat ik in 2018 geschreven had voor Fortune, over het afzwakken van veiligheidsvoorschriften voor treinen door de Amerikaanse regering. Dat onderwerp was kortstondig erg populair.

Je account biedt toegang tot de volledige tekst van alle artikelen en geïmporteerde podcast-audio. Je kunt ook altijd je database downloaden als een verzameling html-pagina's (een per artikel) of een groot XML-bestand. Op de pagina van ieder artikel kun je ook een eenvoudige weergave als pdf downloaden. Als de koppelingen beginnen te rotten op een website of online publicatie, heb jij tenminste je eigen kopie!

Mensen die je Authory-site bezoeken kunnen je werk chronologisch doorbladeren, de tekst van opgeslagen artikelen doorzoeken en een verkorte weergave zien in de resultaten, en die resultaten filteren op publicatie, datum of mediasoort. Authory laat je verzamelingen aanmaken die op je publieke pagina getoond worden; ik heb bijvoorbeeld verzamelingen aangemaakt van wat ik mijn beste artikelen vind uit 2018 tot 2021. Je kunt aanpassen hoe verzamelingen getoond worden, een 'portfolio-omslag' toevoegen (een achtergrondafbeelding voor de bovenkant van je pagina) en sommige teksten aanpassen.

Bezoekers kunnen ook een abonnement nemen op een nieuwsbrief die hen automatisch koppelingen naar je nieuwe artikelen stuurt. En omdat alles tegenwoordig twee kanten op kan, kunnen ze ook een abonnement nemen op je Authory-updates door middel van RSS.

Als een gebruiker op één van je artikelen bij Authory klikt, wordt standaard de opgeslagen URL verstuurd. Dit kun je aanpassen in de bronnenlijst, door mensen te verwijzen naar de lokaal opgeslagen kopie op Authory. Dit is nuttig in geval van internetsites die niet meer bestaan, of geen toegang meer bieden tot je materiaal (tientallen artikelen die ik schreef voor de New York Times worden foutief getoond in de zoekmachine).

Op dit moment staat Authory niet toe dat niet-werkende URL's rechtstreeks aangepast worden, hoewel je de ondersteuning kunt mailen om problemen aan te passen. Het is logisch dat een site gericht op archivering dit niet rechtstreeks laat doen, maar toch iets van redactie toepast om de accuraatheid van koppelingen te waarborgen.

Authory heeft twee ondersteuningsniveaus. Het Standard-abonnement kost $ 15 per maand of $ 144 per jaar en vereist dat je bronnen of andere koppelingen zelf toevoegt. Je kunt een aanpasbare pagina maken op de site van Authory die mensen kunnen bezoeken. Als je kiest voor Professional ($ 24 per maand of $ 216 jaarlijks) vindt Authory ook automatisch artikelen waarin je genoemd wordt en podcasts waarin je te gast bent. (Volgens de beschrijving van het bedrijf worden blogs niet doorzocht.) Professional is waarschijnlijk waardevol voor mensen die regelmatig op het nieuws en andere grote sites zijn. Met Professional kun je ook een aanpasbaar subdomein maken voor je Authory-content, wordt automatisering met Zapier ondersteund en heb je toegang tot een API.

(In de geest van volledige openheid: ik heb voor Authory betaald sinds ik het begon te gebruiken. Ik zit daarom op de prijzen van een paar jaar geleden en betaal 70 dollar per jaar voor het Standard-abonnement. Dit lagere tarief was niet in ruil voor iets en ik heb geen andere relatie met het bedrijf dan dat de dienst me bevalt).

Koppelingen breken de hele tijd: de oorspronkelijke koppeling naar een Fast Company "Co.Design"-artikel dat ik in 2018 schreef over de Amazon Spheres is al verrot. Na een reorganisatie verwijst het domein fastcodesign.com door naar een subsite bij Fast Company en alle koppelingen zijn daarbij verbroken. (Mijn artikel staat nu op de Fast Company-site). Ik heb een schakelaar omgezet in mijn bronnenlijst bij Authory, en nu is het artikel volledig te lezen op mijn profiel.

(Zijn hier auteursrechtelijke problemen mee? Ongetwijfeld. Maar publicaties reserveren doorgaans exclusieve rechten voor 90 dagen tot 1 jaar, waarna een schrijver niet-exclusieve rechten of volledige rechten heeft. Veel publicaties staan auteurs ook toe artikelen in hun portfolio te plaatsen. Controleer je contracten en bedenk dat ik geen jurist ben).

Het belangrijkste is dat mijn Amazon Spheres-artikel beschikbaar blijft in mijn Authory-account, samen met honderden artikelen die moeilijker te vinden zijn of niet meer online staan. In totaal heeft Authory 4.723 artikelen voor mij opgeslagen waarvan ik me geen zorgen meer hoef te maken dat ze in de ether verdwijnen.

Het is misschien de moeite waard om je aan te melden bij Authory om alleen een archief van al je materiaal aan te leggen en te downloaden, maar de automatische artikeltoevoeging, portfoliopresentatie en nieuwsbrief maken het iets dat veel schrijvers, podcasters en inhoudsmakers voortdurend zullen waarderen.

 

Halverwege de jaren 2000 werd ik benaderd door een tech-ondernemer die fan was van klassieke muziek en een stichting had die veel klassieke artiesten ondersteunde. Hij had contact met me opgenomen vanwege artikelen die ik voor Macworld had geschreven over iTunes en klassieke muziek. In die tijd bevatte mijn klassieke bibliotheek al duizenden geripte cd's en ik was een van de weinige mensen die schreef over het gebruik van iTunes met klassieke muziek. Hij was gefrustreerd over de beschikbare metadata voor klassieke muziek, geleverd door Gracenote, die iTunes gebruikte om metadata in te vullen bij het rippen van cd's. (Metadata is de informatie over de cd en de tracks: de albumnaam, artiest, tracknamen, enz.) Hij wilde een gratis database met klassieke muziek financieren, zodat mensen cd's konden rippen en de juiste metadata voor tracks in hun iTunes-bibliotheken en andere apps konden krijgen.

Dit was een gigantische taak. Het zou onder andere het ontwikkelen van een lijst met canonieke namen voor componisten (gebruik je Johann Sebastian Bach, J.S. Bach, of Bach, Johann Sebastian?) en werken (gebruik je Pianosonate nr. 14 in cis mineur of het vaker gebruikte Mondscheinsonate voor het werk van Beethoven?) behelzen. Normalisatie zou ervoor zorgen dat geen enkele componist of werk in de database zou worden opgesplitst en zou verschillende taalversies mogelijk maken. Maar omdat zelfs platenlabels het niet eens zijn over naamgevingsconventies, kon je niet gewoon gebruiken wat er op een cd stond maar moest je de lijsten aanpassen aan de database. Een idee was om de Grove Music Dictionary als standaard te gebruiken om canonieke naamgevingsconventies te bepalen. Deze database zou het mogelijk maken om consistentie tussen opnames te hebben.

Helaas kwam er na een jaar voorbereidend werk een vroegtijdig einde aan het project, als gevolg van een financiële schok die de onderbouwing van de opdrachtgever teniet deed. Tot op de dag van vandaag is er geen standaard database van opnames die gebruikt kan worden om te zorgen dat de metadata correct zijn.

Ik vertel dit verhaal om te laten zien hoe moeilijk het is om een dienst op te zetten waarmee gebruikers klassieke muziek kunnen catalogiseren en opzoeken. Zonder zo'n catalogus moeten liefhebbers van klassieke muziek vierkante metadata CD-ROM-vormige gaten zien te passen en dat al sinds de begindagen van iTunes.

De gratis app Apple Classical Music, die op 28 maart 2023 beschikbaar kwam voor abonnees van Apple Music laat zien dat Apple minimaal een deel van het probleem onderschrijft. Het is een grote stap voorwaarts. En hoewel veel aspecten van klassieke-muziekbeleving nog steeds niet in die ronde gaten passen laat Apple Music Classical zien dat Apple in elk geval zijn best doet en zich heeft voorgenomen om klassieke muziek in de toekomst te blijven ondersteunen.

Hoe luister je naar muziek

Denk eens na over hoe je muziek kiest om naar te luisteren. Het eenvoudigste voorbeeld is de jukebox. Je krijgt een aantal nummers voorgeschoteld, inclusief de namen van de uitvoerenden. Je gooit een muntje in het apparaat, kiest een nummer, drukt op de juiste knoppen en je luistert. Met LP's or CD's zoek je in een stapel platen, vind je een album om naar te luisteren en speelt die af. De drie variabelen - nummer, uitvoerende en album — zijn de belangrijkste zoekcriteria die je gebruikt bij het zoeken naar muziek om af te spelen.

Klassieke muziek is duidelijk minder eenvoudig. Je kunt op zich wel zoeken naar een specifiek stukje muziek of een favoriete plaat maar meestal ben je op zoek naar een bepaalde compositie om af te spelen, wellicht een pianosonate, een opera, een strijkkwartet of een symfonie. Dat vind je niet op je jukebox en als je door een stapel platen bladert is het maar de vraag of de bijbehorende titels je daarbij helpen. Bij stukken die een hele plaat beslaan is het veelal niet zo'n probleem. Ben je bijvoorbeeld op zoek naar een opname van de Goldberg-variaties van Bach door Glenn Gould, dan moet je die eenvoudig kunnen vinden. Die nemen een hele plaat in beslag en de tronie van Glenn Gould staat over het algemeen op de hoes.

Het vinden van Schuberts pianosonate in Es-groot D 568 is minder eenvoudig. Het werk duurt ca. 30 minuten, en vult derhalve in zijn eentje geen hele CD. De meeste opnames bevatten daarnaast nog wat andere pianowerken. Bovendien ben je waarschijnlijk op zoek naar een uitvoering door een specifieke pianist, één van de vele tientallen die dit werk hebben opgenomen. De website Presto Music toont maar liefst 44 opnames en dat is zeker geen compleet overzicht. (Ik koos specifiek voor dit werk omdat er een behoorlijk aantal opnames van bestaan maar niet behoort tot Schuberts populairste sonates.)

Als je deze lijst vergelijkt met een zoekopdracht in de Apple Music-app zie je (hieronder links) dat er maar vier artiesten gevonden worden. En als je naar hits op album kijkt (onder rechts) toont Apple Music drie albums, gevolgd door een uitstapje naar een Amazon-achtige lijst met opnames waarvan de meesten helemaal niks te maken hebben met Schubert-sonates, zoals nocturnes van Chopin en pianoconcerten van Beethoven en Mozart.

Zoekresultaten voor “songs” – feitelijk niet van toepassing op deze opnames, maar dat is weer een heel ander probleem met de terminologie van muziek-streamen – tonen de vier delen van de sonate, opgenomen door een paar pianisten en vervolgens een lijst van kennelijk willekeurige pianowerken.

William Youn is een jonge pianist, aan het begin van zijn carriëre. Vladimir Feltsman is een stuk ouder maar relatief onbekend. Paul Lewis is een bekende Schubert-interpreet, en dit is een recente opname. Daniel-Ben Pienaar is een stuk obscuurder en zijn opname uit 2020 is op een tamelijk onbekend label uitgebracht. Maar waar zijn de beroemde opnames van dit werk door bijvoorbeeld Mitsuko Uchida, András Schiff of Alfred Brendel? Waarom zie ik de klassieke opname van Wilhelm Kempff niet, een van de eerste pianisten die vrijwel alle pianosonates van Schubert opnam, en een lichtend voorbeeld van de Duitse traditie van romantische pianomuziek? Waar is Paul Badura-Skoda, die alle Schubert-sonates opnam op instrumenten uit zijn tijd – pianofortes uit de 19e eeuw? En hoe zit het met Daniel Barenboim, die alle Schubert-sonates in 2014 opnam op een speciaal gebouwd instrument?

Maar nee, Apple gaf me slechts een paar pianisten, gevolgd door een hele lijst met albums die absoluut niets te maken hadden met de sonate die ik zocht.

Als ik de zoekopdracht nou eens verfijnde en specifiek zocht naar de recente opnames van Daniel Barenboim? Ik voegde 'Barenboim' toe aan de zoekopdracht; dit is wat dat opleverde. Zijn Schubert-opnames staan op een zesde plaats in de lijst met hits, onder een aantal opnames door andere artiesten en van werken van andere componisten. Bovenaan staat een nocturne van Chopin uitgevoerd door Daniel Barenboim; het lijkt wel of Apple Schubert-fans richting Chopin wil duwen.

Als gevolg van hoe klassieke werken de afgelopen eeuwen zijn gecatalogiseerd hebben veel van deze werken unieke 'namen', zeker voor de bekendere componisten. Zo zijn de composities van Schubert gecatalogiseerd door Otto Erich Deutsch, en staan ze bekend onder hun 'D-nummer'. Composities van Bach hebben hun BWV nummers, van Bach-Werke-Verzeichnis, indeling van composities van Bach. Bij veel andere componisten wordt gebruik gemaakt van opusnummers, veelal gebaseerd op specifieke uitgaven. Voor Beethoven hebben we bijvoorbeeld Op. 26: Pianosonate No. 12 in A♭-groot, dat uit één enkele sonate bevat, en Op. 27, met twee sonates, te weten Pianosonate No. 13 in E♭-groot (No. 27-1), en Pianosonate No. 14 in C♯-klein (No. 27-2), ook bekend als de Mondscheinsonate.

Het doel van deze nogal uitgebreide inleiding is om aan te geven waarom zoeken naar klassieke muziek een stuk ingewikkelder is dan zoeken naar populaire muziek. Bij klassieke muziek is het gebruikelijk dat je niet alleen een specifiek werk van een bepaalde componist wilt horen, maar ook gespeeld een een bepaalde artiest. Daar komt nog bij, zoals we bij het voorbeeld van de Schubert-sonate hebben gezien, dat namen van composities niet altijd zo eenduidig zijn als bijvoorbeeld de Goldbergvariaties van Bach. Metadata zijn de sleutel tot het beheren van klassieke muziek.

Apple Music Classical verbetert de metadata

Toen Apple in 2016 Work en Movement-tags toevoegde aan iTunes 12.5, waren dat de eerste tekenen dat het bedrijf eindelijk ook interesse ging tonen in klassieke muziek. Met die tags kun je muziekstukken die uit verschillende delen bestaan beheren: het koppelt de afzonderlijke tracks aan elkaar en ze kunnen ook gebruikt worden om te zoeken.

Apples grootste opgave in de voorbereiding op het uitbrengen van de Apple Music Classical-app was het bijwerken van de tags van in potentie miljoenen tracks. (Apple beweert dat hun bibliotheek “meer dan 5 miljoen tracks bevat.”) De afgelopen jaren werd het door te bladeren door de klassieke albums in Apple Music wel duidelijk dat sommige platenlabels uitstekende metadata verstrekken, met 'werk'- en 'deel'-tags en dat de grote labels de afgelopen jaren deze tags zijn gaan gebruiken maar dat voor veel muziek uit bestaande catalogi – veelal oudere opnames, die bij veel luisteraars de basis van hun collectie vormen – die informatie vaak niet of slecht gedeeltelijk beschikbaar is.

Het updaten van al deze metadata was ongetwijfeld een taaie klus en dat is waarschijnlijk dan ook de reden dat het Apple niet lukte om de Apple Music Classical-app voor het einde van 2022 uit te brengen - dat was de oorspronkelijke planning. Apple moest bepalen welke tracks klassiek waren en er voor zorgen dat ze allemaal correct en consequent geïdentificeerd werden, zelfs met de vaak rammelende metadata die door platenmaatschappijen worden aangeleverd.

Als je de Apple Music Classical-app voor de eerste keer opstart en je al klassieke muziek in je Apple Music-bibliotheek hebt, vind je die muziek in de Albums-sectie van de bibliotheek tab. Toch? Helaas pindakaas. Apple Music Classical, de naam zegt het al, werkt alleen met muziek die je via Apple Music binnenhaalt, niet met CD's die je zelf hebt ingelezen of met gedownloade muziek van andere bronnen - ook niet als je daar voor betaald hebt - ongeacht of ze als 'Classical' gekategoriseerd zijn.

De Apple Music-bibliotheek op een van mijn minder gebruikte Macs bevat meer dan 25.000 nummers, afkomstig van meer dan 1200 albums. Veel van die albums zijn niet eens te vinden in Apple Music Classical omdat ze direct vanaf CD zijn gekopieerd of ergens anders zijn gekocht. (Mijn iMac bevat mijn hoofd-bibliotheek waarin zo'n 30.000 nummers staan, gekopieerd van CD; Ik synchroniseer deze bibliotheek niet met Apple Music want ik vertrouw Apple niet om de metadata niet aan te passen.)

De meeste albums in mijn bibliotheek die op Apple Music te vinden zijn worden ook getoond in de Apple Music Classical-app. Er ontbreken er echter ook een paar en het is niet duidelijk waarom. Ik zag wel dat een paar van die albums geen tags voor opus en deel hebben, dus wellicht slaat Apple albums met ontbrekende metadata over.

Daarentegen zie ik ook albums van:

• Harold Budd, een pianist wiens muziek wellicht klassiek klinkt maar zeker niet klassiek is
• Brian Eno, wiens 'ambient' muziek in geen geval klassiek is; en zijn albums met liedjes, zoals Another Green World, zijn pure rock
• Nils Frahm, een hedendaagse pianist wiens werk je met enige fantasie klassieke crossover zou kunnen noemen
• Jazz combo Nik Bärtch’s Ronin; de naam zegt het al - dat is gewoon jazz
• Wim Mertens, ook een hedendaagse componist; met enige fantasie te classificeren als klassiek. Zijn opnames vind je echter niet in de bakken met klassieke muziek in platenwinkels
• Robert Fripp, wiens muziek op geen enkele manier als klassiek geclassificeerd kan worden
• En zelfs Ornette Coleman, wiens free jazz beslist geen klassieke muziek is.

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik vermoed dat Apple probeert om bepaalde muziekstromingen – zoals Budd, Frahm, en Mertens — waarvan personen die niet bekend zijn met klassieke muziek zouden kunnen denken dat het klassiek is, onder één noemer te brengen maar dat verklaart in generlei wijze wat Apple van plan is met de andere genoemde artiesten.

Maak kennis met de app Apple Music Classical

Apple Music Classical is een gratis app voor abonnees van de dienst Apple Music om toegang te krijgen tot deze nieuwe, verbeterde muziekcollectie. Het is echter onbegrijpelijk dat de app alleen beschikbaar is voor de iPhone. Je zou verwachten dat Apple Music Classical beschikbaar zou zijn voor desktopcomputers, zeker omdat veel mensen naar klassieke muziek luisteren vanaf een Mac (of een pc waar ze iTunes op draaien) die verbonden is met hun stereo-installatie. Aangezien aan de dienst Apple Music veel muziek met hoge resolutie is toegevoegd, waar je een externe DAC (digital-analog converter, omzetter van digitaal naar analoog) voor nodig hebt om de audio in de volle kwaliteit te laten horen, is het moeilijk om dat soort muziek vanaf een iPhone af te kunnen spelen. Je kunt muziek streamen naar een ontvanger die compatibel is met AirPlay 2 en waar een DAC op aangesloten is, maar de meeste mensen hebben dit soort hardware niet. Je kunt Apple Music Classical natuurlijk van een iPhone naar een HomePod streamen (de tweedegeneratie-HomePod ondersteunt Dolby Atmos of wat Apple ruimtelijke audio noemt) maar over het algemeen worden de afspeelmogelijkheden behoorlijk beperkt door deze nadruk op de iPhone.

De app Apple Music Classical (rechtsonder) lijkt heel veel op de app Muziek (linksonder), met een muzieksleutel in het pictogram in plaats van twee verbonden achtste noten en een bijna identieke interface.

De knoppen in de menubalk onderaan bieden de volgende opties:

• Luister nu lijkt veel op de gelijknamige functie van de dienst Apple Music. Je ziet aanbevelingen, recent gespeelde albums en diverse thematische rubrieken. Bij het opstarten zijn dit onder andere Periodes en genres, Exclusieve albums, Nieuwe releases, Nu in ruimtelijke audio, The Story of Classical enzovoort.
• Ontdek geeft toegang tot de volledige Apple Music Classical-bibliotheek. Je kunt de catalogus doorbladeren op onder meer componist, periode, genre of dirigent. Ook kun je afspeellijsten doorbladeren en op instrument zoeken.
• Bibliotheek geeft alle muziek in je Apple Music Classical-bibliotheek weer. Als je al klassieke muziek aan je Apple Music-bibliotheek hebt toegevoegd, wordt die hier weergegeven. (Sommige albums die als klassiek in mijn Apple Music-bibliotheek bestempeld zijn, zijn hier echter niet te zien.) Alles wat je vanuit de de dienst Apple Music toevoegt, wordt hier ook afgebeeld.
• Zoek biedt je de mogelijkheid te zoeken op onder meer repertoire, albums, componisten en artiesten.

Over het algemeen zul je de app Apple Music Classical gebruiken zoals je de app Muziek gebruikt, ofschoon één tabblad ontbreekt: Radio. Tot dusver vind je geen radiozenders voor klassieke muziek op Apple Music Classical (de dienst Apple Music heeft wel een aantal van die zenders) en kun je ook je eigen “radiozender” niet aanmaken op basis van een nummer of een album. Je kunt ook geen muziek downloaden om offline te beluisteren, maar als je albums aan je bibliotheek toevoegt, worden die ook aan je Apple Music-bibliotheek toegevoegd en kun je de albums in de app Muziek downloaden en ze daar beluisteren.

Voor wie is Apple Music Classical bedoeld?

Twee soorten mensen zullen Apple Music Classical willen gebruiken: zij die niet veel van klassieke muziek afweten maar er meer over te weten willen komen en zij die al fan van klassieke muziek zijn en hun favoriete artiesten en opnames willen vinden of nieuwe willen ontdekken.

Als je tot de eerste categorie behoort en meer over klassieke muziek te weten wilt komen, kun je verschillende muzieksoorten verkennen door in de rubriek 'Luister nu' te bladeren. Apple heeft voor een aantal afspeellijsten met gesproken introducties gezorgd in The Story of Classical, een negendelige muzikale selectie. Als je meer wilt weten over verschillende periodes binnen de klassieke muziek (barok, romantiek enzovoort) dan kan The Story of Classical je daarbij helpen.

Ik heb echter altijd het gevoel gehad dat de gedachte dat mensen onderwezen moeten worden over klassieke muziek een luisterbarrière opwerpt waardoor de muziek elitair lijkt. Als klassieke muziek nieuw voor je is, dan raad ik je aan om eerst naar de muziek te luisteren voordat je de gesproken onderdelen beluistert, zodat je de muziek kunt voelen voordat je de lezingen hoort. Je leert veel meer van het luisteren naar een afspeellijst van de muziek van Bach dan van een droog programma in de stijl van de publieke omroep, dat je vertelt over de geschiedenis van hoe hij componeerde en de technische aspecten van zijn muziek.

Je kunt de Essentials-afspeellijsten verkennen om een idee te krijgen van de vele bekende componisten die door Apple Music Classical aanbevolen worden. Het probleem is alleen dat ze afzonderlijke delen afspelen in plaats van hele werken, en ook al laten ze je proeven van de stijl van een componist, ze halen afzonderlijke werken door elkaar. De symfonieën van Beethoven zijn heel anders dan zijn pianosonates en strijkkwartetten, terwijl die allemaal, en nog veel meer, in dezelfde afspeellijst staan. Misschien houd je van het grootse symfonische geluid of word je meegevoerd door zijn virtuose pianocomposities of levendige strijkkwartetten, maar ze allemaal op een hoop gooien (in een twaalf uur durende afspeellijst!) lijkt mij geen goede manier om de muziek van Beethoven te leren kennen.

Veel mensen denken dat klassieke muziek alleen voor ontspanning is. (Ze hebben duidelijk niet de symfonieën van Mahler of de opera's van Wagner gehoord.) Apple speelt in op deze misvatting met 'Muziek voor elke stemming'-afspeellijsten, met titels als Rustgevend klassiek, Klassiek voor in de nacht, Klassiek relaxen, Klassieke concentratie en Piano chill. Als dit iets voor jou is, verken dan gerust dergelijke afspeellijsten, maar ik moedig je ook aan om muziek te verkennen van componisten wier muziek je aanspreekt.

Klassieke muziek zoeken

Zoals ik hierboven heb uitgelegd, is accurate metadata de grootste hindernis om streaming van klassieke muziek goed te krijgen. Alle albums die ik tot nu toe heb bekeken zijn voorzien van tags voor hele werken en delen ervan, die niet alleen essentieel zijn voor het zoeken, maar ook voor het luisteren. Hier zijn twee schermafbeeldingen: links is de app Muziek, waarin je kunt zien dat er geen manier is om de naam van elk nummer te onderscheiden, rechts is de app Apple Music Classical, die de naam van het werk bovenaan weergeeft, in het vet, en de namen van de delen eronder, allemaal zichtbaar.

Doorgaand op mijn vorige voorbeeld, zocht ik op Apple Music Classical naar de Pianosonate in Es-majeur D 568 van Schubert. (Toen ik zocht naar alleen "D 568" kreeg ik hetzelfde te zien.) De resultaten waren veel beter dan in de app Muziek. Je kunt zien dat het werk zelf wordt gevonden. Tik op de naam om 53 opnamen ervan te zien.

Populaire opnamen toont vijf albums van bekende artiesten. Scroll naar beneden en tik op Bekijk alles om alle resultaten te zien. Als je op een resultaat tikt, zie je het werk waarnaar je hebt gezocht, en alleen dat werk. Je kunt naar beneden scrollen en op Verschijnt op tikken om het volledige album met dat werk te zien.

Wanneer je een werk bekijkt, tik je op het pictogram Meer (•••) en selecteer je Voeg toe aan een afspeellijst om het werk op te slaan of toe te voegen aan een afspeellijst in je bibliotheek. Tik op Deel opname om een koppeling naar een vriend te sturen. Tik op Toon album om het hele album te zien waar het werk uit komt. Of tik op Favoriet om er een ster aan toe te kennen. De Favoriet-ster is het klassieke equivalent van de optie Hartje in Apple Music. Je kunt favoriete opnamen, werken, componisten en artiesten weergeven in de verschillende subdelen van het bibliotheekscherm.

Wanneer je een album bekijkt, kun je door op + boven in het scherm te tikken het album toevoegen aan je bibliotheek. Het wordt weergegeven in de rubriek Albums van het bibliotheekscherm, en het wordt ook toegevoegd aan je Apple Music-bibliotheek, zodat je het ook kunt openen vanuit de app Muziek. Favoriete opnamen, werken, componisten en artiesten worden echter niet toegevoegd aan je Apple Music-bibliotheek.

Merk op dat het toevoegen van een album aan je bibliotheek het niet toevoegt aan de lijst Opnamen. Die sectie toont opnamen (dat wil zeggen, werken van specifieke artiesten, al dan niet hele albums) die je hebt gefavoriseerd. Dit kan een goede manier zijn om opnamen te bookmarken zonder ze toe te voegen aan je bibliotheek en deze te vervuilen.

Een handige functie is de mogelijkheid om binnen zoekresultaten te zoeken. Nadat je iets hebt gezocht, trek je het scherm omlaag om een zoekveld te openen. Je kunt in dit veld trefwoorden invoeren om je zoekopdracht verder te verfijnen. Je kunt dit zoekveld ook in andere lijsten gebruiken. Ga bijvoorbeeld naar Ontdekken, tik op Instrumenten en vervolgens op De viool. Tik op een van de opties (Nieuwste albums, Populaire Artiesten of Populaire Muziekstukken) en je ziet een lijst met resultaten. Trek naar beneden en je kunt in die lijst zoeken.

Dit subzoekveld is helaas niet beschikbaar wanneer je de Albums-lijst in je bibliotheek bekijkt. Die lijst laadt erg langzaam: ongeveer een dozijn albums per keer als je naar beneden scrolt, waardoor hij bijna nutteloos is voor het vinden van muziek om naar te luisteren. Daarom is het een goed idee om favoriete opnamen die je wilt beluisteren te bewaren, omdat je kunt zoeken in de lijst met opnamen.

Je kunt zoekopdrachten ook sorteren en filteren. Tik op het filterpictogram rechtsboven in het scherm, en kies om te sorteren op Populariteit, Titel of Datum. Als je op Filter op tikt, kun je kiezen voor Genre (orkestraal, vocaal enzovoort), Periode (middeleeuws, barok, romantisch enzovoort) en Instrument. De opties voor elk van deze zijn contextgebonden: je zult de optie 'middeleeuws' bijvoorbeeld niet vinden bij het zoeken naar een 20e-eeuwse componist of een platenlabel zonder muziek uit die periode.

Bij klassieke muziek zijn sommige labels gespecialiseerd in bepaald repertoire en hebben ze opnames van bepaalde artiesten. Om je te helpen gericht te luisteren, kun je met Apple Music Classical bladeren door materiaal van specifieke platenlabels. Hoewel je nog niet kan zoeken naar platenlabels, vind je op albumpagina's koppelingen naar labels. Scrol naar beneden naar de sectie Platenlabel en tik op de naam om te zien wat een label te bieden heeft.

Problemen met zoeken

Zoeken is niet zonder problemen. Ik zocht bijvoorbeeld naar Morton Feldman en ontdekte dat zijn populairste werk "Piano" is, met 23 opnames. Toen ik de opnames van dit werk doornam, vond ik werken met de titel "Piano, Violin, Viola, Cello", "Piano Piece 1952 (Version 2)", "Extensions 1 for Violin and Piano", "3 Clarinets, Cello & Piano" en het enige stuk dat hij schreef dat inderdaad alleen "Piano" heet.

Toen ik zocht naar albums met werken van Toru Takemitsu, had ik niets aan de lijst met nieuwste albums. Je kunt sommige zoekopdrachten sorteren door op het filterpictogram rechtsboven in het scherm te tikken, en toen ik sorteerde op Populariteit stond in slechts één van de negen albums op het eerste scherm Takemitsu's naam als componist. Alle andere albums bevatten slechts één werk van hem en ik moest scrollen om albums te vinden waarvan hij de enige componist was.

Als iemand muziek wil ontdekken van een componist die die niet kent, moet er enige redactionele zorg zijn. In het geval van Takemitsu, bijvoorbeeld, zijn er verschillende uitstekende opnames van zijn werk op de labels Deutsche Grammophon en Bis, in een reeks albums gewijd aan de componist.

Tot slot heeft Apple de namen van componisten niet volledig genormaliseerd. Als je de app Apple Music Classical doorkijkt, zie je dat er een standaardisatie is, ongeveer 15 jaar geleden ontwikkeld, om de naam van een componist te vermelden vóór een dubbele punt aan het begin van een album- of werktitel. Toch tref ik zowel albums aan met Cage als met John Cage, naast Bach tref ik ook J.S. Bach aan, en naast Dowland ook John Dowland. Veel te weinig albums houden zich zelfs aan deze standaardisatie, waardoor het moeilijk is lange lijsten met albums door te spitten.

Hoe nu verder?

Het meest verbijsterende aan de app Apple Music Classical is hoe volledig deze in een silo is ondergebracht. Hij is alleen beschikbaar voor de iPhone, hoewel je hem op een iPad kunt installeren en tot 2x kunt inzoomen. Hij is niet alleen niet beschikbaar op de Mac, de iPhone-app is zelfs niet beschikbaar voor Macs uit de M-serie, maar de verbeterde metadata, met tags voor hele werken en delen ervan, zijn niet zichtbaar in Muziek op de Mac, noch in de app Muziek op de iPhone en iPad. Het lijkt erop dat Apple twee aparte databases gebruikt, wat niet logisch is. Als de metadata beschikbaar zijn (en tags voor hele werken en delen ervan zijn al beschikbaar voor veel albums in Apple Music), waarom zouden de andere apps er dan geen toegang toe hebben?

Het lijkt ook triviaal om de app Apple Music Classical toe te voegen aan de app Muziek op de desktop. Het toevoegen van een navigatiekolom-regel zou de interface niet veel veranderen en aangezien alle inhoud in de app Apple Music Classical HTML is, zou de app Muziek geen probleem hebben om het weer te geven. Het is precies hetzelfde type inhoud als de app Muziek gebruikt.

Door dit alles lijkt de app Apple Music Classical een experiment. Voor een 1.0-release is hij behoorlijk gepolijst, en ondanks de hierboven genoemde problemen die fans van klassieke muziek zullen irriteren, is het een over het algemeen geslaagde poging om klassieke muziek beter toegankelijk te maken. Apple moet worden geprezen omdat het bedrijf zoveel aandacht besteedt aan een genre dat slechts 2-3% van de totale muziekmarkt vertegenwoordigt.

Ik klaag al lang over hoe in iTunes, en later de app Muziek en de dienst Apple Music, wordt omgegaan met klassieke muziek. De vroegste artikelen die ik op Macworld kan vinden dateren van 2005. In Corral your classical music schreef ik: "Als je een fan bent van klassieke muziek, dan ben je waarschijnlijk op een bepaald moment gefrustreerd geraakt over iTunes en de iPod. Nummerinformatie van het web is inconsistent, stukken zijn moeilijk te labelen en te categoriseren en geïmporteerde nummers lopen niet naadloos in elkaar over."

Ik ben blij dat Apple eindelijk veel van deze problemen heeft opgelost. Jammer dat het zo lang duurde.