[vertaling: HV, DPF]

Door een maas in de Amerikaanse auteursrechtenwetgeving kunnen een aantal muzikanten na de muziek-streaming revolutie geen royalty's innen en hebben anderen niet eens door dat ze geld tegoed hebben. De onlangs aangenomen Music Modernization Act (MMA) doet een poging om het lapwerk aan gewoonterecht, deelstaatsrecht en federale wetgeving, veelal daterend uit de beginperiode van geluidsopnames in de jaren 1870, te rationaliseren.

De MMA combineert drie verschillende onderdelen van de wetgeving op muziekrechten, en introduceert een nieuwe manier van zakendoen die eerlijker en consequenter is, zeker waar het internetradiobedrijven als Pandora, en streamingdiensten als Apple Music en Spotify betreft.

Verbazend genoeg is de MMA positief ontvangen door alle belanghebbenden, mede door op de valreep aangebrachte wijzigingen in de duur van auteursrechtbescherming. Muzikanten, grote en onafhankelijke muzieklabels, digitale-muziekdiensten en advocaten op het gebied van het publieke domein, ja zelfs congresleden die tegen verschillende onderdelen van de wetgeving waren, hebben allemaal vooral de mond vol van de positieve kanten van de wetgeving, ook al was het niet precies wat ze zelf wilden.

Horacio Gutierrez, de hoogste juridisch medewerker van Spotify, heeft verklaard dat het bedrijf graag ziet dat "een miljoen artiesten" een goede boterham verdienen aan het maken en spelen van muziek. "De Music Modernization Act is een gigantische stap in die richting, doordat die het achterhaalde licentiesysteem aanpast aan de digitale wereld waarin we leven." (Apple heeft niet gereageerd op ons verzoek om een reactie met betrekking tot Apple Music.)

Voor de MMA was er aan de rechten van componisten en uitvoerende musici geen touw vast te knopen. Voor muzikanten hing het ervan af wanneer een nummer voor het eerst was opgenomen (en soms zelfs in welke staat) of ze royalty's konden innen. Producers, mixers en technici, niet zelden nauw betrokken bij het creatieve proces van het maken van een nummer of album, kregen vaak alleen royalty's als een nummer op bepaalde plaatsen werd gedraaid of verkocht.

Streamingdiensten moesten per nummer de rechten verwerven, vaak in een omslachtig proces dat het US Copyright Office boven het hoofd groeide, en dan nog konden ze het lijdend voorwerp worden van rechtszaken waarin buitensporige vergoedingen werden geëist als ze er niet in slaagden om de componist of rechthebbende van een nummer te vinden. En toch liepen veel artiesten elke vergoeding mis.

Het was een grote rotzooi, die iedereen tijd en geld kostte, en toch de makers en uitvoerenden tekortdeed.

Diensten als Spotify en Apple Music gaan onder de nieuwe wetgeving waarschijnlijk meer betalen voor de rechten, zowel per nummer als aan meer artiesten, wat mogelijk tot hogere abonnementskosten kan leiden. Die hogere kosten zouden echter wel gecompenseerd kunnen worden door lagere overige uitgaven en doordat een hele categorie mogelijke rechtszaken wordt uitgesloten.

En er is nog een positief effect. Er kan wel eens veel meer muziek beschikbaar komen voor de streamingdiensten, terwijl de artiesten er ook nog eens beter voor betaald worden, soms zelfs voor het eerst!

Een lappendeken van wetten en gebruiken

Auteursrechten voor visuele media als boeken, film en televisie zijn niet eenvoudig, maar wel redelijk eenduidig. Kort door de bocht is alles wat geschreven, getekend, of als beeld opgenomen is (foto's en bewegende beelden), in analoge of digitale vorm, vanaf het moment van creatie gedekt door auteursrecht. Daaronder vallen alle boeken, films, kranten, architectuurtekeningen, foto's en kunstwerken, net als composities, inclusief arrangementen voor bijvoorbeeld een kwartet, een jazzband of een compleet orkest.

Afhankelijk van of dat werk gemaakt werd voor openbare uitvoering en of het gemaakt werd voor een opdrachtgever, loopt auteursrechtelijke bescherming 95 tot 120 jaar vanaf het ontstaan, of 70 jaar vanaf het overlijden van de laatste auteur.

Maar geluidsopnames zijn altijd anders behandeld. Ze zijn van veel latere datum dan boeken of tijdschriften: de allereerste geluidsopname die naar believen afgespeeld kon worden, werd in 1877 door Thomas Edison gemaakt. Dat leidde tot merkwaardige auteursrechtelijke situaties, waarbij het eigendom bepaald werd door de wetgeving in de staat waarin de opname was gemaakt of verkocht. Als een staat geen toepasselijke wetgeving had, vielen de rechten onder het gewoonterecht (jurisprudentie van voorgaande rechtszaken), waar volstrekt geen touw aan vast te knopen was.

Ten langen leste bracht het Congres het auteursrecht op geluidsopnames onder federale regelgeving, onder de naam 'phonogram right', zodat alle opnames vanaf 15 februari 1972 een eenduidige eigendomssituatie en duur van auteursrecht hadden. Maar er waren ook absurde consequenties. Voor nieuw materiaal waren er regels vergelijkbaar met die voor andere publicaties, maar het auteursrecht voor opnames van voor 15 februari 1972 zou pas in 2067 verlopen! (In sommige staten waren daar uitzonderingen op, maar grosso modo was 2067 het relevante jaartal.)

En die poging om het probleem naar het federale niveau te tillen, kende meer gaten. Er was geen voorziening voor nieuwe afspeeltechnologieën, die nog niemand had bedacht. Vooral streaming was daarbij problematisch, omdat muziek bij streaming niet ergens anders wordt opgeslagen.

Een allesomvattende wet

De MMA lost veel van deze zaken op door alles onder hetzelfde auteursrechtelijke regime te brengen. Tegelijkertijd wordt er een nieuwe, onafhankelijke organisatie opgericht die tarieven vast zal stellen en innen voor bepaalde vormen van afspelen, zoals streaming. Wat volgt, is een samenvatting van alles wat er gebeurt.

Veranderingen aan auteursrechten

De MMA omvat alle opnames van voor 15 februari 1972. Dat betekent dat deze opnames onder dezelfde regels vallen als opnames die op of na die datum gemaakt zijn. Dit heeft als resultaat dat streamingdiensten zullen moeten betalen aan artiesten en andere houders van auteursrechten van deze oorspronkelijke opnamen.

Een serie late veranderingen aan de wet heeft opnames eindelijk onder dezelfde regels gevat als andere gepubliceerde werken, hoewel dat wel gecompliceerd is. De platenrechten voor alle opnamen die voor 1923 gemaakt zijn, zullen verlopen op 1 januari 2022. Daarmee zal muziek die nu is opgeslagen in dozen beschikbaar komen voor nieuwe luisteraars en nieuwe wetenschappers.

Al het werk dat tussen 1923 en 1972 gemaakt is, krijgt een termijn van 95 tot 110 jaar, afhankelijk van wanneer het gepubliceerd is. Ook dit is gecompliceerd, maar opnames van na 1923 zullen op 1 januari 2024 in het publieke domein beschikbaar komen, en ieder jaar zullen opnames uit de jaren erna beschikbaar komen (met een paar gaten ertussen).

De wet staat ook niet-commercieel gebruik toe van opnames, met een ontsnappingsmogelijkheid voor opnames van voor 1972. Als je van die periode een nummer wil gebruiken en je die bijvoorbeeld niet op cd of als download kunt vinden, kun je een verzoek doen bij het Copyright Office. Als de houder van de auteursrechten na 90 dagen nog niks van zich heeft laten horen, kun je ervan uitgaan dat je de opname mag gebruiken. Voor sommige muziekhistorici zal dit een uitkomst zijn, zelfs als dit betekent dat ze geen product met deze muziek kunnen verkopen.

Loket voor compositierechten

De MMA creëert een nieuwe non-profitorganisatie met de naam Mechanical Licensing Collective. Deze nieuwe organisatie zorgt ervoor dat streamingdiensten en andere bedrijven voor digitale muziek niet bij hoeven te houden wie rechten heeft in het materiaal dat zij afleveren. (Het “mechanical” uit de naam refereert aan het maken van kopieën die een compositie gebruiken, wat vroeger mechanisch gebeurde.)

Het Mechanical Licensing Collective is vergelijkbaar met de groep die de “compulsory licenses” afhandelt, het recht waarmee iedereen een versie van een opname kan maken zodra die gepubliceerd is. (Hierdoor floreren de “covers”: de oorspronkelijke songwriter heeft geen recht om dit te voorkomen, en de kosten zijn vooraf vastgesteld.)

Op dit moment moeten streaming- en downloaddiensten zelf het Copyright Office laten weten welk nummer ze streamen, en het bijbehorende papierwerk is enorm. In plaats hiervan zal het Mechanical Licensing Collective een vast bedrag voor alles vragen en een 'brede' licentie afgeven. Dit alleen al zal een enorme versimpeling opleveren.

Het Mechanical Licensing Collective gaat ook een publiekelijk doorzoekbare database met rechten van composities publiceren. Zo'n database bestaat op dit moment niet. Op basis van deze database zullen gelden verspreid worden, en het geeft ook houders van auteursrechten de mogelijkheid om claims te leggen op composities waar zij nog niet voor geregistreerd staan.

De MMA gaat niet over de rechten van andere aspecten van muziek, zoals de opbrengsten van de verkoop van fysieke opnames (zowel analoog als digitaal) en de rechten die te maken hebben met optredens in zalen of op televisie. Deze rechten zullen door dezelfde organisaties als voorheen afgehandeld worden.

Kleine dingen

Producers, geluidsmixers en engineers die aan een opname hebben bijgedragen, krijgen nu royalty's als een compositie afgespeeld wordt in een radio-uitzending (waarbij gebruikers niet zelf kiezen welke nummers voorbijkomen), net zoals bij andere media.

Als laatste kan de Copyright Ruling Board, een obscure groep die vooral over internet-radioroyalty's gaat, nu rekening houden met de populariteit van een nummer bij het bepalen hoeveel diensten moeten betalen om een nummer af te spelen.

Pay to Play

In een tijd waarin het lijkt dat makers van muziek maar zelden de belangrijkste zijn, of het nu gaat om illegaal downloaden door individuen of collectieve acties door mediamolochs, is de Music Modernization Act een verrassend grote stap voorwaarts.

Veel muzikanten zullen letterlijk een paar dollar extra ontvangen, maar sommigen zullen een betekenisvolle verandering in inkomsten zien. Dat is vooral waar voor oudere artiesten van wie het werk nog steeds populair is, en waarvoor ze in het geheel nog niet gecompenseerd zijn.

[vertaling: LmR, RAW, PAB, LmR]

Nisus Software heeft, na jaren van ontwikkeling en meer dan een jaar aan bètatests, Nisus Writer Pro 3.0 uitgebracht, een flinke vernieuwing van hun uitgebreide tekstverwerker. De nieuwe versie bevat meer dan 300 veranderingen, waardoor het een nog krachtiger programma is geworden dan de versie die hij vervangt, en ondanks dat heeft het bedrijf de prijs verlaagd van $ 79 naar $ 65. Upgrades van voorgaande edities kosten $ 45 en studenten betalen $ 55.

Deze upgrade is belangrijk en ik ben er heel erg blij mee. Als je Nisus Writer Pro al gebruikt, dan moet je de nieuwe versie meteen aanschaffen, omdat het je werk makkelijker zal maken en problemen zal oplossen waardoor je tijd en moeite bespaart die meer dan opwegen tegen de kosten. En als je al overwoog om Nisus Writer Pro te kopen maar twijfelde omdat je niet wist of de vorige versie wel goed genoeg was, dan hoef je ook niet meer te twijfelen.

Er zijn natuurlijk mensen wier eisen aan tekstverwerkers ruimschoots worden ingewilligd door Teksteditor of Google Docs, of die er nooit bij stilgestaan hebben dat Pages of Microsoft Word misschien tekortkomingen zouden hebben of niet gebruikersvriendelijk genoeg waren. Als deze omschrijving jou betreft, dan hoef je niet verder te lezen. Ik kan je dan niet overtuigen dat je een beter programma nodig hebt. Maar als je voor je werk met woorden worstelt, dan verdien jij de beste tekstverwerker die er is en dat is Nisus Writer Pro.

Een korte terugblik

Ik heb Nisus Writer Pro 2.0 hier besproken in 2011. (Zie “Nisus Writer Pro 2.0: De bespreking/a>”, 8 juni 2011.) In dat artikel heb ik iets verteld over de geschiedenis van Nisus Writer en over mijn eigen betrokkenheid met de app en met Nisus Software, die meer dan 25 jaar heeft geduurd en die onder meer inhield dat ik in 1995 een 600 pagina's tellend boek schreef, The Nisus Way, over een eerdere versie van de software. Mijn indruk in 2011 was dat versie 2.0 een grote stap voorwaarts was en dat de versie van de app voor macOS (toen Mac OS X) eindelijk en na vele jaren een waardig opvolger geworden was van zijn Classic-voorganger en een programma waarop ik me verheugde om er iedere dag mee te werken.

In de toelichting voor Nisus Writer Pro 3.0 staan de vele nieuwe functies, verbeteringen en bugfixes. Maar die is een beetje droog en kort, zoals toelichtingen nogal eens zijn, waardoor het voordeel van de nieuwigheden niet optimaal belicht worden. Daarom wil ik graag een paar van de nieuwe dingen benadrukken die mij vooral opvielen:

• Gesplitste weergave: je kan een venster nu horizontaal of verticaal splitsen om meer dan één deel van een document tegelijkertijd te bekijken. (In feite kan je zelfs meerdere splitsingen per venster hebben, iets dat ik niet heb gezien in andere tekstverwerkers.) Ik heb in mijn bespreking in 2011 gezegd dat ik deze functie hard nodig heb, omdat ik vaak meerdere delen van een manuscript moet vergelijken, wat erg vervelend is als je constant heen en weer moet scrollen. Deze verandering alleen al bespaart me veel tijd en ergernis bij het schrijven en bewerken.
• Betere commentaren: Nisus Writer Pro gebruikt nu een "gestapelde" en inspringende indeling voor commentaren, vergelijkbaar met wat Word doet. Dit maakt het veel gemakkelijker voor auteurs en bewerkers om een conversatie te volgen dan in de eerdere commentaarinterface.
• Verbeteringen aan de interface: de opmaak-besturingselementen die eerder in een lade aan de zijkant van het venster stonden, verschijnen nu in een zijbalk of als zwevende paletten die je kan plaatsen waar je maar wilt. Ze zijn overzichtelijker gerangschikt, hebben veel nuttige nieuwe bedieningselementen en zijn beter aanpasbaar dan voorheen. Een bijzonder leuk detail is het nieuwe palet Formatting Examiner, dat verborgen opmaak en stijlen onthult waar anders veel handmatig rondneuzen voor nodig was om ontdekt te worden. De pictogrammen op de werkbalk zijn ook nieuw en eindelijk Retina-vriendelijk. Je kan nu met een enkele klik in de marge een regel selecteren, net zoals in Word, hoewel het in de praktijk meestal een klik en een heel klein beetje slepen vereist. En o ja, je kan nu commando-klikken op een URL met platte tekst om deze in je standaardbrowser te openen, net zoals je dat in BBEdit kunt doen.
• Cloud-synchronisatie voor instellingen: Nisus Writer Pro kan nu met behulp van iCloud of Dropbox de meeste instellingen (inclusief macro's, stijlbibliotheek, sneltoetsen op het toetsenbord en andere aanpassingen) op Macs synchroniseren. Als je Nisus Writer Pro op meerdere Macs gebruikt, bespaart dit veel moeite en zorgt het voor consistentie.
• Verbeterd zoeken: de beste zoek- en vervangfunctie in de branche wordt nog beter, omdat je nu alle open documenten kan doorzoeken en resultaten voor zoeken en vervangen in een afzonderlijk zwevend venster kunnen verschijnen.
• Gesynchroniseerd scrollen: dit is een fantastische functie van de Classic-versie die eindelijk is teruggekeerd. Met gesynchroniseerd scrollen kan je twee vensters samen vergrendelen, zodat als de ene scrolt, de andere met dezelfde snelheid meegaat. Dit maakt het eenvoudig om vergelijkbare documenten visueel te vergelijken. (Je kan al een macro gebruiken om verschillen tussen twee documenten te markeren met behulp van de functie om wijzigingen bij te houden, maar die aanpak vernielt de opmaak en de pagina-einden.)
• Vast pagina-einde voor ¶: een andere functie waar ik in mijn recensie van 2011 om vroeg, is het nieuwe stijlkenmerk op alinea-niveau dat een pagina-einde afdwingt voor elke alinea met die stijl, wat handig is voor zaken als hoofdstuktitels. Ook dit bespaart veel gedoe en handmatige inspanning bij het produceren van boeken.
• Nieuwe macro-commando's: er zijn veel nieuwe of verbeterde opdrachten in de macrotaal, waarvan sommige waarschijnlijk alleen door macro-geeks zoals ik gewaardeerd kan worden. Een van mijn favorieten is Image.sourcePixelSize, een nieuwe eigenschap waarmee ik de afmetingen van een afbeelding programmatisch in pixels (in plaats van bytes of punten) kan ophalen.
• Verholpen bugs: onder de vele oplossingen waren er behoorlijk wat die de Take Control-manuscripten teisterden. De meeste crashes en vastlopers zijn geëlimineerd, verschillende rare gedragingen met bladwijzers, kruisverwijzingen en inhoudsopgaven zijn verdwenen, problemen met alineakaders, schaduwen en witmarges zijn opgelost, macro's misdragen zich niet langer als Nisus Writer Pro niet op de voorgrond staat, automatische woordafbreking is minder nerveus enzovoorts. En over het geheel is het programma veel, veel sneller geworden.

Zoals ik al zei is het bovenstaande slechts een kleine verzameling en staan hier alleen dingen die ik relevant vind in mijn dagelijks gebruik van de app. Honderden andere verbeteringen zullen weer aansluiten bij gebruikers van ander pluimage.

Maar ik heb nog steeds een wensenlijst

De verleiding is groot om te zeggen dat ik niet blijer kan zijn met deze versie, maar dat zou niet helemaal waar zijn. Ik zou nog een klein beetje blijer kunnen zijn.

Eén functie in Word waar ik altijd dol op was maar die Nisus Writer Pro nog steeds ontbeert, is meer pagina's naast elkaar laten zien. In Word kan ik een venster vergroten zodat het mijn 27 inch-scherm volledig vult, vervolgens op de meerdere pagina's-knop in het Beeld-lint klikken en wel acht pagina's tegelijkertijd zien die nog (net) leesbaar zijn. Hoewel Split View me dit deels biedt als ik een beetje met de instellingen frunnik, is het niet zo eenvoudig en elegant als wat ik moeiteloos in Word kan doen.

Over pagina-weergaven gesproken: ondanks de significante snelheidsverbeteringen heeft Nisus Writer Pro nog steeds lang nodig om de opmaak van langere manuscripten te herberekenen (hetgeen je kunt zien aan het vaak verschijnende dialoogvenster “Typesetting Text”), zelfs als ik dingen doe die helemaal geen invloed hebben op opmaak, en met name als ik Split View gebruik. Mijn contactpersoon bij Nisus Software zegt me dat dit veroorzaakt wordt door Apples Cocoa text engine (in tegenstelling tot WebKit, dat in Pages gebruikt wordt en Words eigen text engine die kennelijk gebruikmaakt van Apples framework CoreText). Dit zou alleen kunnen worden opgelost door een grootschalige en verstrekkende verandering en om eerlijk te zijn zou het de moeite hoogstwaarschijnlijk niet waard zijn.

Hoewel Nisus Writer Pro wel EPUB e-boekbestanden kan maken, is de opmaak daarvan vreselijk, zeker niet van een kwaliteit die ik zou durven uitgeven. Nisus Software zegt me dat zij Apples framework gebruiken voor het exporteren van documenten naar EPUB, zodat zij de details niet in de hand hebben. Dat is jammer en ook een meetje merkwaardig, want Pages kan heel redelijke EPUB's genereren. Ik kan hier wel omheen werken met een complexe macro die onze boeken omzet naar Markdown en dan lokale gereedschappen gebruiken die de Markdown omzetten in EPUB, maar het is raar en ook een beetje irritant dat ik zoveel extra moeite moet doen.

Ik wil ook al jarenlang directe syntax-kleuren in Nisus Writer Pro. Dit is een van de weinige redenen waarom ik nog steeds BBEdit gebruik voor het bewerken van Markdown-, HTML-, XML-, CSS-, PHP-, Perl- en dergelijke bestanden.

Tot slot blijven er nog een paar irritante fouten achter. Eén daarvan, die ik al noemde ik in mijn recensie van versie 2.0, is dat het aanpassen van het begin van de tekst in een bladwijzer anders is dan het aanpassen van het einde, waardoor dit onvoorspelbare (en doorgaans verkeerde) consequenties heeft voor verwijzingen naar die bladwijzer elders in je document. Verwijzingen gaan ook mis als ik het onderschrift bij een afbeelding in zijn geheel selecteer en daaroverheen schrijf, terwijl alles goed gaat als ik alles verander behalve het eerste karakter. Daar komt bij dat vaak als ik een stuk tekst met daarin een bepaalde stijl-markering verwijder en deze verwijdering ongedaan maak, er iets in de stijl is veranderd en niet hersteld kan worden door meer herstel-commando's. (En frustrerend genoeg heb ik het, hoe vaak ik dit probleem ook tegenkwam, nooit twee keer achter elkaar kunnen reproduceren in hetzelfde document, waardoor het een bijzonder lastige fout is om op te sporen.)

Laatste details

Nisus Writer Pro 3.0 is beschikbaar bij Nisus Software en in de Mac App Store en is een download van 334 MB. Tevens is daar Nisus Writer Express, een versie van de app met minder functies (en een lagere prijs: $ 20). De huidige versie van Nisus Writer Express, 3.5.10, is nog steeds gebaseerd op de codebase van de oude Nisus Writer, dus hij bevat niet de interface-verbeteringen of de nieuwe functies van Nisus Writer Pro 3.0.

En tot slot, voor hen die dat ongetwijfeld gaan vragen: sorry, maar de kans dat ik ooit nog een nieuw boek over Nisus Writer zal schijven is bijkans nul. In de Take Control-enquête van enkele maanden geleden waarin we vroegen of er interesse is in een boek over Nisus Writer Pro kwam het programma niet eens in de top tien van software van derden. Dit, plus een keur aan andere gegevens, zegt me dat mijn inspanningen beter anders kunnen worden ingezet, maar als de publieke interesse in Nisus Writer Pro door versie 3 opeens enorm toeneemt (wat natuurlijk wel zou moeten!), kom ik misschien op dit besluit terug.

[vertaling: RAW, LmR, JO]

Ik kwam recentelijk aan het hoofd te staan van een non-profitorganisatie actief in wetenschapsonderwijs. Zoals van elke goede technocraat was mijn eerste instinctieve actie, gereedschap te vinden om onze beheer- en communicatie-infrastructuur te automatiseren en te stroomlijnen. Zo ongeveer elk groot techbedrijf adverteert (soms luid, soms selectief) dat ze gratis of minder dure diensten bieden aan mensen die goede werken verrichten, maar het vinden en toegang krijgen tot dergelijke bronnen kan lastig zijn. Maar het is zeker de moeite waard als je, bijvoorbeeld, Microsoft Office voor je non-profitorganisatie wilt krijgen met 95% korting.

Gelukkig is er een organisatie die optreedt als een verzamelpunt voor dergelijke dingen: TechSoup. Hoewel TechSoup grote voordelen geeft en een uitgebreide catalogus aan bronnen biedt, kan het moeilijk zijn om er goed gebruik van te maken. TechSoup werkt als volgt.

TechSoup voor de ziel (en ook voor groepen die geen kerken zijn)

TechSoup bestaat omdat organisaties en middelen bij elkaar brengen in beide richtingen een probleem is. Stel dat je Adobe bent en je wilt je software doneren aan mensen die goede doelen nastreven. Je kunt niet zomaar de deur voor iedereen openzetten. Als je Creative Cloud zomaar met korting verkoopt aan iedereen die vrijwilligerswerk doet voor de Parent-Teacher Association, dan gaat iedereen eens per jaar koekjes bakken om maar $ 400 te besparen.

In plaats daarvan laten bedrijven als Adobe (en dat zijn er momenteel al 80) het selectieproces over aan TechSoup, die het op zijn beurt overlaat aan de Internal Revenue Service [de belastingdienst - nvdv]. Als jouw organisatie een 501(c)(3)-status bij de IRS heeft, dan kom je "waarschijnlijk" (om de TechSoup inschrijfpagina maar te citeren) in aanmerking. Er is een formulier waar je kunt nakijken of dit zo is. Religieuze organisaties hebben waarschijnlijk ook een 501(c)(3)-status. Ook bibliotheken die geregistreerd staan in de Institute of Museum and Library Services database komen in aanmerking, ongeacht of ze een 501(c)(3)-status hebben. Non-profitorganisaties die zijn ondergebracht in andere fiscale paragrafen, zoals de 501(c)(4)-status voor non-profitorganisaties die zich bezighouden met politieke activiteiten, zijn uitgesloten. Als je internationaal bent, bof je ook want TechSoup is wereldwijd actief.

Vreemd genoeg kunnen scholen zonder 501(c)(3)-status TechSoup niet gebruiken. Openbare scholen zijn overheidsinstellingen en kunnen die status niet krijgen. Voor privéscholen hangt het af van de bedrijfsstructuur van de school en misschien de nukken van de belastingcontroleur. Hoe het ook zij, tenzij jij de school leidt en invloed hebt op de belastingstatus ervan, is er niets dat je kunt doen om die status te bemachtigen. Misschien kan je een aparte 501(c)(3) vormen om educatieve programma's buiten de mogelijkheden van de school te draaien of die activiteiten onderbengen bij een buurtorganisatie in de omgeving die wel al een 501(c)(3)-status heeft. Alle dergelijke non-profitorganisaties zouden zich dan nog steeds eerst bij TechSoup moeten opgeven, want het lidmaatschap is nooit automatisch.

Het oprichten van een non-profitorganisatie is niet heel erg moeilijk maar niet iedereen kan het. Ik ben betrokken geweest bij diverse non-profitachtige organisaties die besloten niet commercieel te worden. Niet alleen kan de aanvraagprocedure ingewikkeld zijn, je moet je ook aan de diverse regelgevingen houden om te voorkomen dat je status later weer wordt ingetrokken. En als je status wordt ingetrokken, dan kunnen daar weer juridische en fiscale consequenties aan kleven als je winstgericht werkte terwijl je de non-profitstatus had. Functioneren als non-profitorganisatie is een stuk makkelijker als je een advocaat en een accountant onder je vrijwilligers hebt.

Vroeger deed men dit zodat de leden hun donaties aan jou konden aftrekken van hun inkomensbelasting, maar door veranderingen in de belastingwet in 2018 moeten ze nu meer geld doneren (aan alle non-profitorganisaties bij elkaar) voordat ze zelf voordeel hebben van de donaties.

Hoe dan ook, als ik een non-profitbedrijf zou opzetten, dan zou TechSoup een grote reden zijn om het op te zetten als 501(c)(3). De voordelen zijn erg goed als ze overeenkomen met wat je wilt hebben.

Hoe maak je er soep van

Aanvragen bij TechSoup is gratis en het kost ook niets om lid te zijn. Je maakt geen kosten tot je om dingen vraagt. TechSoup gebruikt de (misschien wat verwarrende) term "bijdrage" voor een "donatie". Wil je een gratis exemplaar van Microsoft Office voor Mac? Dat graag een bijdrage van $ 29, alstublieft.

Maar dat is dan nog steeds een fijne 95% korting op de marktprijs van $ 588 die in de bijbehorende mail wordt genoemd. Dit is niet de versie voor thuisgebruik en studenten die iedereen goedkoop kan krijgen. Omdat de hoogte van de bijdrage min of meer overeenkomt met de waarde van waar je voor vraagt, is dat het equivalent van het aan TechSoup betalen van een fractie van de richtprijs voor wat je krijgt. Die fractie varieert per product: software en diensten krijgen een fijne korting, hardware dan weer een stuk minder.

Het instellen gaat in drie stappen:

1. Maak een persoonlijke account aan als lid van TechSoup.
2. Registreer je bedrijf bij TechSoup en dien een validatie-verzoek in. (Als je geen 501(c)(3) of een bibliotheek bent, dan kom je niet verder dan deze stap.)
3. Stel je persoonlijke account in als geautoriseerd vertegenwoordiger voor die organisatie. Een lid kan vertegenwoordiger zijn van verschillende organisaties en een organisatie kan verschillende vertegenwoordigers hebben.

Als je een vrijwilliger bent die een non-profitorganisatie wil opgeven, dan heb je iemand nodig die je de documentatie kan geven om je status te kunnen bewijzen. Ik moest onder andere de toewijzingsbrief van de belastingdienst opsturen om onze status te kunnen aantonen, ook al is dergelijk bewijs vrijelijk toegankelijk, want de belastingaangiften van alle 501(c)(3)'s zijn openbaar. TechSoup gebruikt deze documenten om de organisatie te kwalificeren en als bewijs dat jij bevoegd bent om als vertegenwoordiger op te treden, want je hebt natuurlijk hulp vanuit het bedrijf nodig om aan die stukken te komen.

Het proces kostte ongeveer een week, maar mijn bedrijf was al opgegeven, Het hoefde dus niet meer door het kwalificatieproces, alleen ikzelf. TechSoup zegt dat de kwalificatie van een organisatie ongeveer zeven werkdagen kan duren, dat dus nog bij de tijd wordt opgeteld die nodig is om jou als geautoriseerd vertegenwoordiger te registreren.

En als je organisatie eenmaal geaccepteerd is en jij de vertegenwoordiger bent, dan nog kan het zijn dat je niet in aanmerking komt voor alles wat TechSoup in zijn productcatalogus heeft staan. Dat komt omdat iedere donateur speciale regels per product kan opstellen en iedere aanvraag door een persoon wordt beoordeeld. Organisaties met grotere budgetten kunnen voor sommige donaties worden afgewezen en er zijn beperkingen aan hoeveel licenties, gebruikersrechten of hardware-eenheden je kunt aanvragen.

Er zijn ook voorwaarden verbonden aan wat je met de donaties kunt doen als je ze eenmaal hebt ontvangen. Je mag het eigendomsrecht niet overdragen naar buiten je bedrijf, dus je kunt niet 100 kopieën van Office kopen en die vervolgens aan je grootste donateurs geven. Dit is echter een grijs gebied, want veel vrijwilligers komen er wel voor in aanmerking als onderdeel van hun werk. Wat in een organisatie een "bevoegde vrijwilliger" is, is een maas in de regels waar je een heel Heilsleger doorheen kan krijgen. TechSoup houdt donatie-verzoeken bij en kan stappen ondernemen als ze vermoeden dat de regels overtreden worden, wat uiteen kan lopen van een vriendelijk bericht waarin het betreffende beleid wordt uitgelegd tot een beëindiging van je lidmaatschap.

Wat is er in de aanbieding?

De grote reden om je op te geven bij TechSoup is gratis toegang tot Googles G Suite en Microsoft Office 365 (de versie zonder de downloadbare apps). Los van elkaar kosten deze pakketten al duizenden dollars per jaar voor een bedrijf zo groot als de mijne. En mijn interesse in G Suite is wat me in eerste instantie naar TechSoup heeft gelokt, daar het de enige manier is om Googles non-profitaanbiedingen te krijgen. In beide gevallen is er, nadat TechSoup de donatie goedkeurt, een extra proces bij ieder bedrijf en die is dermate ingewikkeld dat ik na aanschaf noch mijn Office voor Mac-apps, noch Office 365 heb geactiveerd. (Dat wil zeggen, ik moest G Suite hebben dus ik zit ermee opgescheept. Ik heb Microsofts apps niet zo nodig dus ik heb er ook de tijd niet voor genomen.)

Andere software en diensten krijgen fatsoenlijke kortingen, maar minder dan de 95% die ik kreeg bij Office for Mac of de 100% voor G Suite. Adobe Creative Cloud kost $ 19,99 per maand tegenover $ 52,99 per maand voor de gewone versie. (Voor het eerste jaar dan. Daarna kan het nog hoger zijn maar krijg je nog altijd "ten minste" 40% korting.) FileMaker is er ook, met een serverpakket voor vijf gebruikers voor $ 540 per jaar. Dat is grofweg 80% minder dan de gewone verkoopprijs, maar je kunt niet een versie voor één gebruiker kopen.

De enige overduidelijke hardware die ik vond, is de Mobile Beacon met onbeperkt data-abonnement dat mobiel internettoegang moet bieden voor non-profitinstellingen. Het is een klein apparaatje ter grootte van een pieper uit de jaren negentig, die een mobiel wifi-hotspot voor je genereert. Voor het totaalbedrag van $ 120, heb je hiermee een jaar lang onbeperkt gegevensverkeer via het Sprint-netwerk. En hun definitie van onbeperkt is ruimer dan gebruikelijk: na 23 GB per maand wordt je verbinding afgeknepen, maar alleen als er sprake is van drukte op het netwerk. Ik heb die grens nog niet bereikt dus heb het niet kunnen testen. Wat ik wel kan zeggen, is dat als ik de snelheid vergelijk met wat ik kan krijgen op mijn Project Fi-telefoon als die Sprint gebruikt, de Mobile Beacon wel langzamer is maar niet in storende mate. Ik betaal ongeveer $ 10 per maand om $ 40–$ 60 op mijn telefoonrekening te besparen, dus ik vind het geen probleem als het iets langzamer gaat. Je kunt hem direct bestellen via Mobile Beacon, wat nog steeds een non-profitstatus vereist maar niet noodzakelijkerwijs 501(c)(3). Zo kunnen scholen bijvoorbeeld Mobile Beacon gebruiken om de minderbedeelde leerlingen thuis van internettoegang te voorzien

De rest van de TechSoup-hardware is minder spannend. Er is een gereviseerd-afdeling die vooral bestaat uit Windows-hardware. Ik heb een iMac uit midden 2011 gezien en een MacBook Air uit begin 2015, beide duurder dan elders. Ik kan niet inschatten of de Windows-hardware voordelig is: sommige laptops die ik even bekeek waren duurder dan bij Amazon, maar een of twee hadden een dusdanige korting dat ik me afvroeg of ik misschien abrikozen en peren vergeleek. Sommige bedrijven (Apple niet, trouwens) hebben deals als: betaal $ 10 en krijg 30% korting op nieuwe producten op onze website. Als je een kantoor moet aankleden of niet al te dure professionele hardware zoals een Cisco switch nodig hebt, dan zou je hiermee wel wat kunnen besparen.

Misschien zitten er andere softwarepakketten bij die voor jouw organisatie net zo verlokkelijk zijn als G Suite voor mij was. Zo zijn wij via TechSoup een programma voor ons boekhoudsysteem aan het evalueren.

TechSoup biedt ook een aantal diensten die een stuk verder gaan dan wat in de catalogus staat. Je kunt voor € 79 lid worden van het Boost-programma, waarbij de prijs voor een aantal producten lager wordt. TechSoup heeft zelfs een IT-afdeling met adviseurs en een helpdesk. Deze diensten kan je inkopen wanneer ze nodig zijn, of je kunt er een jaarabonnement op nemen. Misschien verdwijnt de noodzaak van een eigen IT-afdeling er niet door, maar als je geen eigen expertise op dit gebied hebt, is er in ieder geval hulp in je zoektocht naar passende software.

Tot slot: je zult niet iedere software-aanbieder in de catalogus terugvinden. Mijn organisatie neemt gratis diensten af van Salesforce, een programma dat in de tienduizenden zou lopen als we commercieel werkten. Nu heb ik zelf al twintig jaar ervaring met vergelijkbare software, maar ik vind hun product ontzettend ingewikkeld. Mijn contactpersoon bevestigde desgevraagd, dat de reden dat het bedrijf zijn product gratis kan aanbieden erin ligt, dat ze verwachten dat een deel van de non-profitklanten tegen betaling gebruik zal maken van hun trainers en adviseurs. Ik bedoel met dit voorbeeld: als je in jouw non-profitorganisatie met een bepaald product wilt werken, kan het nooit kwaad om ze eens te vragen of ze geen aanbieding hebben voor ideële klanten. Als je eenmaal in gesprek bent, is het wel handig alert te zijn op addertjes onder het gras, voordat je tot aankoop besluit.

Ik raad TechSoup alleen al voor G Suite, Office 365 en Mobile Beacon aan, maar de voornaamste reden dat ik positief tegenover het initiatief sta, is dat het een aanbieder van een vrij brede range aan producten is, speciaal gericht op technologie voor vrijwilligersorganisaties. TechSoup maakt dat ik me meer op de producten kan richten, en minder tijd kwijt ben aan het zoeken. Want daar wringt de schoen meestal. Dus als je voor een ideële organisatie werkt die meer technologie nodig heeft dan je kan betalen, dan is het handig om het eens bij TechSoup te proberen.