Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS Logo

TidBITS#983, 22 juni 2009

Het is geen verrassing dat de iPhone deze aflevering overheerst met onze berichtgeving over de komst van iPhone OS 3.0 en de iPhone 3GS, de verbeteringen en verduidelijking van de prijzen van upgrades van AT&T, de eerste verkoopcijfers van de iPhone 3GS, de gedetailleerde kijk van Glenn Fleishmann op hoe de nieuwe functie "Zoek mijn iPhone" werkt en Adams triomfantelijk verslag over de naamsverandering van de iPhone 3GS. Aan de Mac-kant van het hek bespreekt Jeff Carlson de ViBook-adapter voor het toevoegen van een beeldscherm via USB, kondigen we het uitkomen aan van het "Take Control of Safari 4"-boek van Sharon Zardetto en starten we een DealBITS-verloting voor gratis exemplaren van DiscLabel van SmileOnMyMac. En gewoon voor de variatie vertelt Glenn over de brief die door een aantal top-beveilingsexperts naar Google gestuurd werd over het verbeteren van de beveiliging van Googles diensten. In de TidBITS Volglijst kijken we naar de Bluetooth Firmware Update 2.0 van Apple, Sync'Em 1.30, DiscLabel 6.0.1 en Safari 4.0.1.
 
Artikelen
 

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.


Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:
Help TidBITS te ondersteunen door onze sponsors te sponsoren!

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

Hoe je ons kunt bereiken kun je lezen op:
<./tidbits-nl/contact.html>


iPhone 3GS en iPhone OS 3.0 nu verkrijgbaar

  door Jeff Carlson <[email protected]>

[vertaling: MSH]

Apple verfriste afgelopen week zijn mobiele computeraanbod, de iPhone OS 3.0-software kwam beschikbaar op 17 juni 2009 en de iPhone 3GS verscheen twee dagen later op 19 juni 2009.

Het uitkomen van de iPhone 3GS schiep niet evenlange wachtrijen als vorig jaar, toen sommigen urenlang in de rij stonden. (Ik bracht 8 uren door bij de Apple Store University Village om een iPhone 3G voor mijn vrouw te kopen, zie "iPhone 3G: In de rij in Seattle", 13-07-2008.) Dit jaar konden kopers modellen vooruit bestellen en die werden geleverd op de 19e of ze konden worden opgehaald bij een Apple Store; iPhone 3G kopers moesten persoonlijk de toestellen activeren bij een Apple Store of bij een AT&T-detaillist.

Voorraden leken er overvloedig te zijn, met verzending binnen naar schatting 2-4 werkdagen vanaf de online Apple Store.

Vandaag kondigde Apple aan dat men 1 miljoen iPhone 3GS verkocht had gedurende het openingsweekend, een indrukwekkend feit in acht nemend dat het nieuwe model in maar acht landen geïntroduceerd werd; de iPhone 3G, waarvan ook een miljoen stuks verkocht werden in het eerste weekend, debuteerde in 24 landen. Apple berichtte ook de iPhone OS 3.0-software 6 miljoen keer gedownload werd in hetzelfde tijdsbestek.

iPhone OS 3.0 -- De iPhone OS 3.0 Software Update is een gratis update voor eigenaren van alle bestaande iPhone-modellen. Bezitters van alle iPod touch-modellen kunnen de update kopen voor $ 9,95 (die prijsbepaling is noodzakelijk voor hoe Apple zijn iPod-winst rapporteert). Voor details over wat er nieuw is "Apple geeft een voorbeschouwing van iPhone 3.0 Software" (17-03-2009) en "iPhone OS 3.0 komt uit op 17 juni 2009" (08-06-2009).

Om de update te verkrijgen, verbind je iPhone of iPod touch met je computer, start iTunes en laat hem synchroniseren en het apparaat backuppen. Klik vervolgens de naam van het apparaat in de navigatiekolom, klik op knop "Zoek naar Update". iTunes downloadt de software (ongeveer 230 MB, afhankelijkvan het model of apparaat dat je aan het updaten bent) en brengt de update aan. Het downloaden en installeren duurt een tijdje, doe dat dus niet als je verwacht je telefoon ongeveer het komende uur nodig te hebben.

Alweer activeringsmoeilijkheden -- Hoewel het niet zo'n wankele introductie was als die van de iPhone 3G en iPhone OS 2.0 vorig jaar, stelde de lancering Apples hulpbronnen wel op de proef.

Toen de iPhone 3G en de iPhone OS 2.0-software op dezelfde dag in juli verleden jaar vrijgegeven werden, werd de lancering ernstig gehinderd door de overweldigende vloed van activatie-aanvragen aan Apple's servers, dat veel mensen achterliet met niet-geactiveerde apparatuur. De last werd verzwaard door de introductie van MobileMe, dat Apple's .Mac service verving. (Zie "Lancering MobileMe moeizaam, maar toch gelukt", 12-07-2008; en "MobileMea Culpa: Apple biedt verontschuldigingen aan en verklaart Tiger-situatie nader", 16-07-2008.)

Dit jaar was de verschijning beter, maar activatie-ellende beheksten nog steeds nieuwe iPhone-eigenaren en -upgraders. Volgens een melding verzonden aan AppleInsider, sommmige klanten werden in iTunes gewaarschuwd dat het activatieproces tot 48 uur in beslag kon nemen. Mijn nieuwe iPhone 3GS (wit, 32 GB) had geen GSM-toegang voor drie uur op vrijdag; mijn originele iPhone was ook gedurende die tijd buiten werking

VolgensArs Technica, biedt Apple $ 30 iTunes Store-tegoed aan voor mensen die getroffen werden door activatie vertragingen. Het is nog niet duidelijk wie het tegoed zal ontvangen (Ik neem aan dat er een minimum wachttijd is), maar het zenden van email-boodschappen met het aanbod van Apple worden vandaag verwacht.

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


AT&T verbetert en verduidelijkt wie in aanmerking komt voor een vervanging van zijn of haar iPhone

  door Glenn Fleishman <[email protected]>

[vertaling: HV]

in verband met het uitkomen van de iPhone 3GS heeft AT&T de voorwaarden waaronder bestaande klanten in aanmerking komen voor de voordeligste upgradesgewijzigd en verduidelijkt; sommige van de bestaande regels waren dan ook wel erg verwarrend. Veel bestaande iPhone 3G-klanten komen nu in aanmerking voor een upgrade voor slechts 199 (16 GB) of 299 (32 GB) dollar, evenveel als een nieuwe AT&T-klant betaalt. Dat is 200 dollar minder dan de prijzen die vóór 17 juni bekend werden gemaakt.

TidBITS redacteur Rich Mogull heeft vorige week een artikel geschreven Bel AT&T voor de beste iPhone-upgradeprijs, 15-06-2009) waarin hij inging op de voorwaarden van AT&T en zijn interpretatie er van. In het kort kwam het hierop neer dat AT&T zei dat de meeste klanten die een gesubsidieerde telefoon hebben met een 2-jarig contract, of dat nou een iPhone 3G is of iets anders, na 12 tot 18 maanden van dat abonnement in aanmerking zouden komen voor de goedkoopste upgrade.

De meest recente wijziging is dat mensen met een iPhone 3G die in juli, augustus of september 2009 in aanmerking zouden komen voor deze tarieven, al vanaf 18 juni a.s. hun huidige telefoon kunnen vervangen door een iPhone 3GS tegen dit lage tarief. AT&T zal er voor zorgen dat dit feit vanaf uiterlijk 18 juni ook geregistreerd staat in hun abonnementsgegevens.

In hun bekendmaking bevestigde AT&T wat Rich en anderen al uit de voorwaarden hadden opgemaakt, dat hoe meer je uitgeeft, hoe eerder je van AT&T een nieuwe telefoon tegen een gereduceerd tarief mag kopen. AT&T meldt bijvoorbeeld dat abonnees die meer dan 99 dollar per aansluiting per maand besteden al tussen 12 en 18 maanden van een 2-jarig contract kunnen overstappen.

Hoewel hiermee niet alle scenario's die Rich heeft onderzocht verklaard zijn, is dit goed nieuws voor hen die al bij, of vlak na de introductie van de iPhone 3G er een hebben gekocht; tenslotte betalen zij al sinds die tijd elke maand de hoofdprijs aan AT&T. Zij zijn er van overtuigd dat ze AT&T al lang het verschil tussen wat AT&T aan Apple betaald heeft en wat zij aan AT&T betaald hebben voor de iPhone hebben opgebracht en dat deze grote telefoonaanbieder anders veel van zijn goodwill, en ook veel abonnementsverlengingen, zelfs van trouwe klanten, ging verspelen.

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


Apple verkoopt al één miljoen exemplaren van de iPhone 3GS

  door Doug McLean <[email protected]>

[vertaling: DPF]

Apple maakte bekend dat het bedrijf al één miljoen exemplaren van de iPhone 3GS verkocht heeft tijdens de eerste drie dagen dat het apparaat er was. Gek genoeg is dat evenveel als tijdens de introductie van de iPhone 3G, uitgebracht op 11 juli 2008. De iPhone 3GS is nog maar beschikbaar in 8 landen, terwijl dat al 24 landen was voor de iPhone 3G. Ondanks de grote verwachtingen die met het apparaat gepaard gaan, en de beelden van lange rijen bij de Apple winkels, kostte het de oorspronkelijke iPhone 74 dagen na de introductie op 29 juni 2007 om dat aantal te bereiken.

Hoewel het natuurlijk interessant is om deze cijfers met elkaar te vergelijken, moeten we wel met een aantal zaken rekening houden, vooral waar het de oorspronkelijke iPhone betreft. Er zijn immers geen verschillen tussen de prijzen van de iPhone 3G 8 GB/16 GB en de iPhone 3GS 16 GB/32 GB ($ 199 respectievelijk $ 299) maar de oorspronkelijke iPhone (4 GB en 8 GB) waren veel duurder (respectievelijk $ 499 en $ 599). Dat maakt het een stuk begrijpelijker dat het voor de oorspronkelijke iPhone zolang geduurd heeft om het aantal van &eactue;&eactue;n miljoen te bereiken.

Bovendien heeft Apple sinds de eerste iPhone de nodige nieuwe winkels geopend en is de iPhone meer mainstream geworden (wat ook voor smartphones in het algemeen opgaat). Ook daar moeten we rekening mee houden bij deze vergelijking.

Maar wat te denken van de vergelijkbare aantallen iPhone 3G en iPhone 3GS? Er zijn factoren waardoor je nu lagere aantallen zou verwachten, zoals de crises (het ineenstorten van het bankwezen had plaats na de introductie van de iPhone 3G in juli 2008). Bovendien zou je zeggen dat in de VS door het gedoe van AT&T rondom de upgrade prijs van de iPhone 3GS een aantal mensen hun upgrade beslissing heeft uitgesteld (zie "Bel AT&T voor de beste iPhone-upgradeprijs", 15-06-2009, en "AT&T verbetert en verduidelijkt wie in aanmerking komt voor een vervanging van zijn of haar iPhone", 17-06-2009). Hoewel AT&T hier wel wat aan heeft proberen te doen is het aannemelijk dat de eerste persverhalen waarschijnlijk een negatieve invloed hebben gehad.

Daar tegenover staat dat de iPhone 3GS nog betere resultaten had kunnen boeken door de aandacht die het apparaat gehad heeft in de pers, en de verbeterde specificaties (voor dezelfde prijs). Dit jaar was het ook voor het eerst mogelijk om een exemplaar online te reserveren, om zo op de dag van uitbrengen meteen afgehaald te kunnen worden. Bij de iPhone 3G moest je daar nog voor in de rij staan.

Welk van de twee apparaten de beste resultaten heeft geboekt is dus moeilijk te zeggen, maar dat is voor Apple wel een luxe-probleem. De samenstelling van de groep mensen die de 3GS heeft gekocht is bovendien onduidelijk, hoewel de kans groot is dat een niet onaanzienlijk deel overstapt van het oorspronkelijke model overstapt en er ook een deel nieuwkomers bij zit.

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


Beveiligingsexperts raden Google aan om alle sessies te beveiligen

  door Glenn Fleishman <[email protected]>

[vertaling: TK]

Google is gecontroleerd op hun beveiliging. In een brief die op 16 juni 2009 naar de CEO van Google, Eric Schmidt, is gestuurd wordt de onderneming dringend gevraagd om van een beveiligde verbinding de standaardmethode voor webapplicaties te maken. Bij de 38 personen die de brief hebben ondertekend zijn een reeks bekende beveiligingsexperts, onderzoekers en voorstanders, waaronder Ronald Rivest (de R van RSA), Bruce Schneier, Jon Callas, Eugene Spafford, Peter G. Neumann, William Cheswick en Steven Bellovin.

Twee jaar geleden kwam het gebruik van onbeveiligde verbindingen door Google in het nieuws met de ontdekking van sidejacking, een techniek voor het inpikken van de verificatie-cookies waarmee Google gebruikers tijdens een onbeveiligde sessie identificeert en het invoegen ervan in een browser die onder de controle van de sidejacker staat. Sidejacking is overal mogelijk waar er een open Wi-Fi hotspot of een niet-vertrouwd Ethernet-netwerk is met gemengd en sniffable verkeer. (Zie "Sidejacking doorbreekt beveiliging van Gmail en andere diensten", 27-08-2007.)

Google heeft enkele stappen ondernomen om sidejacking te bemoeilijken, o.a. door de Gmail verificatie-cookie te markeren met een vlag "beveiligd" waardoor hij niet meer zonder encryptie zou worden verstuurd zelfs wanneer geen https wordt gebruikt. Google heeft ook een optie toegevoegd om https-verbindingen (beveiligd SSL/TLS) voor Gmail te vereisen. (Zie "Google Gmail kan nu sessies beveiligen", 28-07-2008.) De onderzoekers zagen dat andere diensten, zoals Google Docs en Google Calendar, ook ondersteuning bieden voor https, al kan dat beveiligingsniveau niet als standaard worden ingesteld.

Volgens de brief aan Google zou je toegang kunnen krijgen tot Gmail met een verificatie-cookie van Google voor Docs of Calendar, maar één van de leden van het beveiligingsteam van Google, Alma Whitten, zei in een blogbericht dat het onmogelijk was om dergelijke cookies te onderscheppen.

De beveiligingsexperts raden sterk aan om van https-sessies de standaard te maken voor alle web-gebaseerde diensten. In de brief erkennen ze dat dit gebrek een wijdverspreid probleem is en dat de situatie bij Microsoft Hotmail, Yahoo Mail, Facebook en MySpace nog erger is omdat die diensten geen beveiligde optie bieden. We verwachten dat de beveiligingsexperts bij Google beginnen wegens de bestaande optionele ondersteuning voor beveiligde verbindingen bij Google en als zij Google kunnen overtuigen om over te schakelen, zullen zij later die andere ondernemingen aanpakken.

Zij merken op dat omdat Google-apps ontworpen zijn om asynchroon te werken, waarbij taken op de server in de wachtrij worden gezet en uitgevoerd en vervolgens de browser wordt ge-update zonder de pagina te herladen, een eventuele vertraging door de bijkomende berekeningen voor encryptie door de gebruiker of de server de ervaring met deze applicaties niet zullen beperken.

Het antwoord van Google op de blog van Whitten is dat Google bezorgd blijft om het feit dat er onvoldoende bekend is of de prestaties van specifieke computerconfiguraties, netwerken of delen van de wereld sterk zouden te lijden hebben indien algemeen wordt overgeschakeld op https. Whitten zei ook dat Google een proef gaat doen waarbij kleine groepen Gmail-klanten die niet expliciet om uitsluitend https-sessies hebben gevraagd naar die optie over te schakelen.

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


"Take Control of Safari 4" leidt lezers voorbij basaal webbrowsen

  door Adam C. Engst <[email protected]>

[vertaling: SWB]

We hebben net "Take Control of Safari 4" uitgebracht, een nieuw boek van de doorgewinterde Mac-auteur Sharon Zardetto. We kregen veel verzoeken voor een grondige uitleg van de Safari webbbrowser van Apple en de bèta van Safari 4 inspireerde Sharon tot het doorspitten van het programma, daarbij precies in kaart brengend hoe het werkt voor degene die een paar niet voor de hand liggende functies willen leren kennen, zodat ze meer uit het programma kunnen halen. Als je, om er maar enkele behandelde onderwerpen uit te halen, wat achterop bent geraakt met hoe je bladwijzers te organiseren tot een uitermate bruikbare bladwijzerbalk, als je ooit de moeite hebt genomen de toetscombinaties te leren voor het efficiënt werken met tabbladen of als je altijd al RSS-feeds hebt willen lezen maar er nooit helemaal achter kwam hoe dat werkt dan is dit 92-pagina dikke boek voor jou. Het is zowel in PDF-formaat ($ 10) beschikbaar als gedrukt ($ 19,99).

In "Take Control of Safari 4" kom je meer te weten over functies als Top Sites en het doorzoeken van de pagina-inhoud van je bladwijzers of geschiedenis én je krijgt antwoord op vragen zoals deze:

Onnodig om te zeggen dat als je jezelf al deskundig genoeg vindt voor Safari en andere webbrowsers je waarschijnlijk niet zoveel van het boek zal leren, maar je kunt overwegen om een exemplaar aan te schaffen, het door te bladeren voor nieuwe tips en trucs, om het daarna aan een vriend of familielid te geven wiens webbrowsingstechnieken je tureluurs maken (je weet wel, je maatje die maar elke URL in z'n geheel blijft intikken of je familielid dat nog steeds niet de handigheid van Command-klikken op links heeft opgepakt).

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


DealBITS-verloting: Win een exemplaar van DiscLabel 6

  door Adam C. Engst <[email protected]>

[vertaling: LmR]

Als ik Take Control-bibliotheek-cd's maak als geschenk voor Mac-gebruikersgroepbijeenkomsten (wat de enige reden is dat ik nog cd's brand), gebruik ik tegenwoordig Dymo DiscPainter in combinatie met DiscLabel van SmileOnMyMac (zie "Maak mooie schijfjes met de Dymo DiscPainter", 01-12-2008) om de cd's van een label te voorzien. Er bestaan natuurlijk wel andere disk-labelprogramma's, waar ik ook een paar van bezit, maar DiscLabel is eigenlijk het prettigst als ik een cd moet labelen.

Met het onlangs uitgekomen DiscLabel 6 is het maken van labels nog eenvoudiger dan voorheen, dankzij een gestroomlijnde interface voor het maken van nieuwe ontwerpen en een inspector-functie die het bewerken van objecten, afbeeldingen en tekst sterk eenvoudigd. Het importeren van afbeeldingen is verbeterd op een manier dat geïmporteerde afbeeldingen nu aan alle label en omslagelementen tegelijkertijd kunnen worden toegevoegd. Bovendien biedt de nieuwe montagefunctie de mogelijkheid een montage te maken van meervoudige afbeeldingen. SmileOnMyMac heeft ook 80 professionele sjablonen meegeleverd voor gebruikers die alleen maar wat tekst of een speellijst uit iTunes, iPhoto, iDVD, de Finder of Toast willen toevoegen.

Alle deelnemers (en alleen deelnemers!) krijgen een korting op DiscLabel 6, dus zorg dat je je opgeeft op de DealBITS-pagina. Alle informatie die wordt verzameld, valt onder onze uitgebreide privacy richtlijnen. En bedenk ook dat als iemand die door jouw naar de verloting is verwezen wint, jij dezelfde prijs krijgt voor de moeite.

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


Ding, dong, de iPhone 3GS-spatie is dood

  door Adam C. Engst <[email protected]>

[vertaling: ADG]

Noem me obsessief, noem me een muggenzifter, maar bel me niet met een "iPhone 3G S". Apple heeft stilletjes de naam van de nieuwe iPhone gewijzigd in "iPhone 3GS", dus zonder de spatie voor de S.

Zoals ik al heb opgemerkt in "Nieuwe iPhone 3GS is krachtiger, presteert beter en kan meer" (08-06-2009): "Technisch gezien moet het "iPhone 3G S" zijn (met een spatie voor de S) maar voor mensen zoals wij die hun leven doorbrengen met het schrijven van artikelen over dergelijke producten, moet de lijn ergens getrokken worden en een alleenstaande S is niet te doen in snelle proza". Het ziet er niet uit en een behoorlijke meervoudsvorm en een bezittelijke eigennaam kun je er nog lastiger van vormen dan wanneer er alleen een S aan het eind van het woord staat.

(Iemand op Twitter wees erop dat "Mac OS X" onder hetzelfde probleem gebukt zou moeten gaan, maar dat woord heeft bij mij persoonlijk nooit mijn alarmbellen af doen gaan, omdat de X zo'n bijzonder karakter is; omdat het uitgesproken wordt als het Engelse "ten" en omdat de gehele naam kort genoeg is om als een enkele eenheid gelezen te worden.)

Ik gaf vervolgens gehoor aan de bezorgde geluiden die mij vanuit de redactie tegemoet kwamen dat onze artikelen er incorrect uit zouden komen te zien ten opzichte van andere publicaties en schreven we dus maar om de lastige "iPhone 3G S"-constructie heen. Evenwel was ik dolblij te horen dat Apple niet alleen mijn constructie begon te volgen in de persaankondiging over de uitmuntende verkoopcijfers van de eerste dagen van de iPhone 3GS , maar dat ze ook met terugwerkende kracht de persaankondiging waarin de iPhone 3GS werd aangekondigd hadden gewijzigd om de gatenkaas-constructie te vermijden. Gedurende enkele uren bleef de link naar die oorspronkelijke aankondiging op de homepage van Apple's PR-site de oude naam gebruiken, maar ik zie nu dat ook dat kopje is aangepast.

Ik ga ervan uit dat het nog wel even zal duren voordat Apple deze naamsverandering op consistente wijze zal hebben doorgevoerd op de gehele website. Als voorbeeld, een nuttig KnowledgeBase-artikel waarin wordt opgesomd welke iPhone OS 3.0-eigenschappen werken op welke iPhone-modellen, gebruikt nog steeds de oude benaming. Dat is wat mij betreft prima, ik was hoofdzakelijk geïnteresseerd in richtlijnen van Apple voor ons als auteurs die de komende paar jaar op een regelmatige basis over de iPhone 3GS zullen schrijven. Daar komt bij dat het elimineren van die spatie de volgende uitgave van Ted Landaus "Take Control of Your iPhone" korter zal maken en er minder risico bestaat op storende wezen.

Ik zie het verder ook niet gebeuren dat Apple de grafische "branding" van de iPhone 3GS zal veranderen, met de S gezet in een ander lettertype en geplaatst in een vierkant met afgeronde hoeken. Het is verder ook de moeite waard op te merken dat op de iPhone 3GS zelf, de enige identificerende tekst zelf eenvoudigweg "iPhone" is. Daar kan ik mee leven.

[Zie afbeelding]

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


Vind je verdwaalde iPhone of iPod touch terug met iPhone OS 3.0

  door Glenn Fleishman <[email protected]>

[vertaling: RAW, KvH]

Wel verdorie, waar is mijn iPhone? Mijn iPhod touch? Mijn sleutels? OK, ik heb mijn sleutels in mijn hand, maar ik heb geen idee waar de andere twee zijn. Au, nu herinner ik me waar ik mijn gewichthefspullen gelaten heb. Ik moet geloof ik maar mijn Mac vinden (die weet ik tenminste te vinden) en MobileMe opstarten.

Even kijken, ga naar me.com, voer gebruikersnaam en wachtwoord in, klik op het Account-pictogram bovenaan, voer het wachtwoord opnieuw in (waarom dat moet snap ik niet) en klik dan op "Find My iPhone". Aha! Volgens de kaart bevindt hij zich in mijn huis. Ik klik op "Display a Message" en laat ook een geluid horen.

Onder de kussens op de bank, nogal voor de hand liggend.

Locatie koppelen aan MobileMe -- Zoek mijn iPhone is een slimme functie die Apple toevoegde aan het iPhone besturingssysteem OS 3.0 en die werkt met zowel de iPhone als de iPod touch. Je moet er een MobileMe-account voor hebben (accounts zijn verkrijgbaar vanaf $ 99 per jaar), maar er zijn geen extra kosten aan verbonden. De dienst is bedoeld om te helpen bij zowel verloren als gestolen telefoons: je kunt er een berichtje mee tonen op het apparaat of alle gegevens erop wissen.

Met de localisatiediensten die in de iPhone ingebouwd zitten is het een fluitje van een cent voor een iPhone om zijn huidige coördinaten op elk willekeurig moment door te geven. De oorspronkelijke iPhone gebruikt een combinatie van wifi- en GSM-zendmastlocaties, terwijl de iPhone 3G en 3GS daar nog GPS aan toevoegen (zie "iPhone en de iPod touch worden zelfbewust", 15-01-2008). De iPod touch moet verbinding maken met een wifi-netwerk om zijn locatie te bepalen en te updaten. Een iPhone moet een verbinding hebben met een wifi- of mobiel datanetwerk om het kleine beetje benodigde gegevens door te sturen.

Je kunt "Zoek mijn iPhone" aanzetten via de Instellingen-app op de iPhone of iPod touch. Het staat verstopt in de Mail, Contacten en Agenda-sectie onder je MobileMe-account. Je hoeft geen agenda's en contacten te synchroniseren als je dat niet wilt, die opties kunnen uitgeschakeld worden. Zoek mijn iPhone/iPod touch staat onderaan, je hoeft alleen de schakelaar van "0" naar "1" te schuiven.

[Zie afbeelding]

Nadat je de optie geactiveerd hebt, gebruik je een browser om in te loggen bij MobileMe, zoals ik beschreef in mijn stappen aan het begin van dit artikel. De Account-tab in MobileMe heeft alsmaar meer opties gekregen sinds de lancering en "Find My iPhone" ("Zoek mijn iPhone") is de nieuwste aanwinst. (Apple is niet consequent: het gebruikt soms Find My iPhone voor zowel de iPhone als de iPod touch, terwijl het op andere plekken de specifieke apparaatnaam gebruikt.)

De Find My iPhone-pagina laat één regel per apparaat zien. Ik heb zowel een iPhone als een iPod touch, voor beide staat de optie aan, en ik kan scrollen om ze allebei te zien. Wanneer de pagina voor het eerst verschijnt, wordt de laatst bekende positie getoond, samen met de datum en tijd waarop het apparaat voor het laatst zich meldde. MobileMe stuurt vervolgens een bericht (neem ik aan) naar de telefoon om die gegevens bij te werken. Een Update Location-knop verschijnt nadat MobileMe heeft bepaald dat het de beste locatie heeft.

[Zie afbeelding]

Zolang als het apparaat online is (aangegeven met een groene stip en de tekst "Online") heb je de mogelijkheid om een bericht te sturen, een piepende alarmtoon of beide naar het apparaat te sturen. Een bericht dat je naar het apparaat stuurt wordt ook naar jezelf gestuurd via je MobileMe e-mailaccount.

[Zie afbeelding]
[Zie afbeelding]

Als je de optie "Play a Sound for 2 Minutes" in de dialoog "Display a Message" gebruikt, zal je iPhone of iPod touch een alarmtoon laten horen zelfs als je alle herinneringen met geluid hebt uitgeschakeld. Dat is een slimme manier om zowel een dief de stuipen op het lijf te jagen als je telefoon te vinden wanneer die ergens verstopt ligt in je auto of huis.

Toen ik "Zoek mijn iPhone" beschreef voor mijn vrouw, de eigenaar van een oorspronkelijke iPhone, reageerde ze eerst lichtelijk verafschuwd. Ze dacht dat dit bekend zou worden als de bedriegende echtgenoot- of stalker-functie, omdat iedereen die toegang heeft tot iemands MobileMe-account (een echtgenoot of partner of ex) ook weet zou hebben van de locatie van die persoon.

Dat is iets om in gedachten te houden, zonder het te hebben over huidige en voorgaande relaties, als je niet de enige bent die jouw MobileMe account-wachtwoord gebruikt. MobileMe kan meerdere accounts maken met afzonderlijke wachtwoorden en account-functies in een gezinspakket ($ 149 per jaar), dus dat zou geen probleem hoeven zijn.

Als je je telefoon kwijtraakt -- Als iemand die pas nog de diefstal van een laptop van nabij heeft meegemaakt, zie het verhaal van mijn vriend David Blatner wiens PowerBook gestolen werd, in "Wat ik heb geleerd doordat mijn laptop werd gestolen" (24-03-2009), vroeg ik mij af hoe bedrijven die software ontwikkelen voor het terughalen van apparatuur, de beperking in de iPhone omzeilen, die maar "een programma tegelijk" toestaat.

Apple zelf heeft dat probleem weten te omzeilen door een dergelijk onderdeel in het systeem in te bouwen en het met hun eigen diensten te bundelen. Software voor het terughalen van een laptop kan van een eenmalige $ 40 tot wel $ 40 tot $ 60 per jaar kosten, afhankelijk van het bedrijf. De toevoeging van "Zoek mijn iPhone" verhoogt de waarde en bruikbaarheid van MobileMe voor mij meer dan een klein beetje.

"Zoek mijn iPhone" is niet uitsluitend ontworpen voor het geval de iPhone gestolen wordt, maar met "Remote Wipe" is dat zeker wel het geval. Klik op de Remote Wipe-knop in MobileMe om het apparaat terug te zetten naar de fabrieksinstellingen en je iPhone of iPod touch verwijdert al je persoonlijke gegevens, bestanden en programma's.

Ik ben benieuwd hoe deze zoekoptie gebruikt gaat worden met een gestolen telefoon, want de politie maakt er niet altijd werk van bij zaken onder een paar duizend dollar, zelfs als je een foto en het adres van de dief hebt. Echter, met een actuele, live, kaart zouden je kansen nog wel eens beter kunnen uitvallen. (Lees het eerste hartverwarmende verhaal over hoe een geek zijn telefoon weer terugkreeg met "Zoek mijn iPhone", op het blog van The Intermittent Kevin.)

Ken Westin, het hoofd van GadgetTrak, makers van software voor het terugvinden van laptops en smartphones, vertelde dat hij blij was dat Apple dit onderdeel toegevoegd had, vooral het wissen van je gegevens op afstand; hij noemt dat "een dienst die hard nodig was". Maar, zei hij, er kan nog veel meer gedaan worden dan een vlaggetje op een kaart.

Het bedrijf van Westin geeft GadgetTrak for iPhone, dat er, wanneer het actief is, uitziet als een Safari-venster, gratis weg. Dit betekent dat je de app gestart moet hebben en aan moet laten staan wanneer je je telefoon niet gebruikt. GadgetTrak kan niet meer doen, want dan zou je continue een monitor-programma moeten laten draaien.

Westin meldde dat in zijn ervaring met diefstal van smartphones, de dieven meestal direct de SIM-kaart verwijderen. Hoewel de iPhone en iPod touch ook met wifi-netwerken kunnen verbinden om hun locatie door te geven, zou een dief wel eens slim genoeg kunnen zijn om dat te voorkomen en de "Zoek mijn iPhone"-schakelaar uit te zetten.

Hij gaf ook de voor- en nadelen aan van het koppelen van je MobileMe-account aan de "Zoek mijn iPhone"-dienst: als je je telefoon niet wist, heeft een dief toegang tot alles op je telefoon waarin voorzien wordt door MobileMe, mogelijk inclusief je agenda's en adresboek, plus de mogelijkheid om email te versturen en ontvangen. (Het gebruik van een wachtwoord verhoogt de kans dat je gegevens veilig blijven.) Zodra je je telefoon wist, ben je veilig, maar je mogelijkheid om de locatie van je telefoon te vinden is ook weg.

Westin merkte ook op dat zelfs met een plattegrond in de hand, Apple niet voldoende hulp biedt om naar de politie te stappen, iets wat GadgetTrak en andere ontwikkelaars van terughaal-software wel doen.

Een basis om vanuit te groeien -- Apple heeft in ieder de basis gelegd voor verloren en gestolen apparaten, maar het bedrijf gaat er dan meestal vanuit dat derden de gaten opvullen met hun eigen producten.

Voor nu is dat nog niet mogelijk, maar ik verwacht dat gezien de miljoenen apparaten die al verkocht zijn en de hoge tweedehands waarde van zowel de iPhone als de iPod touch, Apple langzaamaan enkele ontwikkelaars in hun keuken mee zal laten kijken.

Ik weet nu tenminste waar ik mijn spullen gelaten heb. Als ik nou nog mijn bril kon vinden.

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


Mijn drie beeldschermen, met dank aan ViBook

  door Jeff Carlson <[email protected]>

[vertaling: HV, CS]

Een paar jaar geleden liet ik me te langen leste overreden (door Adam Engst en Geoff Duncan) om een tweede beeldscherm aan mijn laptop te hangen. En hoewel ik eerst nogal skeptisch was moet ik toegeven dat met significant meer schermruimte je productiviteit met sprongen vooruit gaat. (Zie ook onze artikelen over het gebruik van meer dan één beeldscherm; of kijk hoe Jeff Porten twee complete laptops gebruikt om meer beeldschermruimte te krijgen in "Bouw je eigen 23-inch MacBook", 05-02-2007.)

Als ik op kantoor ben heb een een 20-inch Dell beeldscherm als primaire monitor en het ingebouwde scherm van mijn 15-inch MacBook Pro als secundaire monitor. Normaliter heb ik iChat, Tweetie en Skype op het scherm van de MacBook, samen met Schermdelen, Activiteitenweergave, en andere hulpprogramma's die ik af en toe nodig heb. Op het Dell-scherm bevinden zich de applicaties die ik primair gebruik, zoals webbrowsers, tekstverwerkers, en e-mail programma's.

Toch heb ik nog steeds last van overlappende vensters. Zou het niet fantastisch zijn om er nog een derde scherm bij te hebben en de vensters over een groter oppervlak te kunnen verdelen? Tenslotte had ik nog een 20-inch Dell scherm staan (dat in een vorig leven aan een oude Power Mac hing); probleem is dat mijn MacBook (mijn hoofdcomputer) maar één enkele videopoort heeft, in tegenstelling tot een grote desktopmachine waar je rustig twee of drie grafische kaarten in kunt zetten.

Maar ik liet me natuurlijk niet weerhouden door zo iets triviaals als een gebrek aan videopoorten. Ook Village Tronic is overtuigd van de voordelen van het gebruik van meer dan één beeldscherm. Het 499 dollar kostende ViDock Gfx van deze firma is feitelijk een externe PCI Express-grafische kaart die je via een ExpressCard/34-insteekkaart aan je MacBook Pro hangt. (in het verleden heb ik de ViDock Gfx voor MacWorld bekeken als onderdeel van een bespreking van ExpressCard/34 apparaten.) Deze oplossing werkt voor een aantal versies van de MacBook Pro, als je tenminste geen bezwaar hebt tegen een lawaaierige ventilator op je bureau, maar daar schiet je niets mee op als je een MacBook, MacBook Air, iMac of Mac mini hebt.

Daarom heb ik nu de ViBook, een klein apparaatje met een DVI aansluiting dat maar 129 dollar kost en dat je met een USB stekkertje aan je computer hangt, van Village Tronic aan de tand gevoeld. Het kan een breedbeeldscherm tot maximaal 1680 bij 1050 pixels aansturen, of een 1600 bij 1200 pixels 4:3 beeldscherm. Je kunt maximaal vier schermen aan je Mac hangen, met één ViBook per scherm (en een USB hub, afhankelijk van hoeveel vrije USB poorten je op je Mac hebt); onder Windows kun je zelfs zes ViBooks en beeldschermen aansluiten.

[Zie afbeelding]

De ViBook komt compleet met DVI-naar-VGA-kabel voor als je een VGA-scherm wilt aansluiten, een DVI-adapter voor een DVI-scherm en een ophangbeugel om je ViBook permanent aan de achterkant van een monitor vast te maken.

Nadat ik het bijgesloten grafisch besturingsbestand had geïnstalleerd was de ViBook klaar voor gebruik. (Voor de ViBook heb je minimaal Mac OS X 10.4.11, of Mac OS X 10.5.5 nodig en een intel-Mac).

Als je vervolgens de USB-kabel in je MacBook prikt wordt de nieuwe monitor automatisch door Mac OS X herkend en kun je hem gelijk gebruiken; je hoeft niet eens je computer te herstarten. Het meeste werk was nog het in Beeldschermvoorkeuren de positionering van mijn drie schermen aan mijn wensen aanpassen. In een vloek en een zucht had ik maar liefst 2 miljoen extra pixels ter beschikking.

Haperingen en beperkingen -- of je echt iets aan die pixels hebt, hangt af van hoe je ze denkt te gebruiken.

De toelichting bij de driversoftware (versie 1.1, de meest recente ten tijde van het schrijven van dit artikel) noemt twee belangrijke zaken:

Vanwege deze beperkingen zul je je moeten inprenten welke applicaties van het ViBook-scherm moeten worden geweerd.

Het Read Me-bestand bevat verder een lijst van meer dan twintig bekende probleempunten, waarvan de meeste neerkomen op moeilijkheden bij gebruik van het ViBook-scherm als hoofdbeeldscherm van de Mac.

(Terzijde: een pluim voor Village Tronic voor zulke gedetailleerde begeleidende informatie, maar het is jammer dat de twee voornaamste kwesties (3d-acceleratie en kleurcalibratie) alleen vermeld worden in het Read Me-bestand dat bij de driversoftware zit. De beperkingen van de software op deze punten zouden duidelijker moeten worden vermeld, bijvoorbeeld op de Tech Specs-pagina van de ViBook-website. Anders moet iemand eerst het product kopen en de software installeren, of vóór het kopen de software downloaden en de begeleidende opmerkingen lezen, wat men niet snel zal doen.)

Deze zaken daargelaten heeft een met ViBook aangesloten beeldscherm in het algemeen last van trage beeldopbouw. Bijvoorbeeld bij het verplaatsen van een Finder-venster hapert de beweging terwijl de ViBook het scherm opnieuw opbouwt, waardoor de indruk ontstaat van een lage beeldfrequentie. Het afspelen van video's in de QuickTime Player en iTunes gaat net zo traag, waardoor audio en video na een seconde of 30 niet meer synchroon lopen. (Een ViBook-scherm gebruiken als film- of tv-scherm is er dus niet bij.) Ik kan me ook niet voorstellen dat het bruikbaar is voor snelle actiegames.

ViBooks goede kanten -- Ondanks de tekortkomingen denk ik dat de ViBook veel te bieden heeft. Ik schreef al eerder dat de bruikbaarheid afhangt van hoe je een derde (of vierde of vijfde…) beeldscherm denkt te gebruiken. Wil je gewoon meer in beeld hebben om gegevens beter te overzien, dan werkt de ViBook prima. Het was bijvoorbeeld bij wat webdesignwerk heel prettig om op het ViBook-scherm een voorvertoning van een site te zien (zonder op de kleuren te letten) en in CSSEdit met stylesheets te experimenteren, terwijl ik op mijn hoofdscherm bezig was met BBEdit voor het coderen en Photoshop CS4 voor de illustraties.

Ik heb het extra scherm ook gebruikt om met Schermdeling computers op afstand in de gaten te houden, om iTunes van mijn hoofdscherm af te krijgen, en om verscheidene OmniOutliner-documenten open te houden en zo aantekeningen te kunnen raadplegen zonder door allerlei documentvensters van diverse applicaties te hoeven ploegen.

Ik kan me voorstellen dat mensen die snel toegang moeten hebben tot veel soorten informatie, zoals actuele beursgegevens, baat kunnen hebben bij het aan een enkele machine koppelen van een aantal monitors. Omdat ik maar één ViBook tot mijn beschikking had, kon ik maar een enkele extra monitor met mijn setup uitproberen, en dat was alsof je vanuit een drukke kamer een naastgelegen binnentuin instapt. Na jaren werken met stapels verborgen vensters is het enorm verfrissend om ze te kunnen uitspreiden.

Is een ViBook gebruiken vergelijkbaar met het aansluiten van een tweede of derde beeldscherm op een grafische hardwarekaart in een Mac Pro? Nee, en daarom kocht Adam eerder dit jaar juist een Mac Pro, zodat hij een paar op elkaar afgestemde 24-inch-schermen aan kon drijven op 1900 bij 1200-resolutie (meer dan de ViBook aankan) en zonder zorgen over met Quartz-geaccelereerde programma's, trage beeldopbouw of vreemde kleuren. Maar afhankelijk van je verwachtingen, kan de ViBook je meer werkruimte bieden in programma's die niet de prestaties nodig hebben die je zou krijgen (en waarvoor je zou betalen) met een Mac Pro.

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


TidBITS Volglijst: belangrijke software-updates, 22 juni 2009

  door Doug McLean <[email protected]>

[vertaling: TK]

Bij de Bluetooth Firmware Update 2.0 van Apple zit een korte toelichting met alleen de vermelding dat de update "bugfixes en betere compatibiliteit met de Apple draadloze Mighty Mouse en het Apple draadloos toetsenbord" biedt. Apple merkt ook op dat de update moet worden geïnstalleerd op een Macintosh-systeem met Bluetooth-ondersteuning op basis van de Broadcom-chipset. Je kunt de fabrikant van de Bluetooth-chipset van je Mac vinden in Systeemprofiel (klik op Bluetooth bij Hardware in de navigatiekolom en daar staat dan een lijn met de Fabrikant. De update is beschikbaar via Software-update en van de pagina Apple Support Downloads. (Gratis, 1,78 MB)

Sync'Em 1.30 van Derman Enterprises is een update voor het multi-platform synchronisatieprogramma. Veranderingen zijn o.a. een nieuwe setup-assistant met een vereenvoudigde interface, de mogelijkheid om de Sync'Em-engine opnieuw te lanceren in het geval van problemen, beter omgaan met beschadige SQLite-databasebestanden en de mogelijkheid om contactnota's te gebruiken die te groot zijn voor Google. Er zijn ook verschillende problemen opgelost, waaronder één waardoor Exchange sommige iCal-alarmcondities niet aanvaardde, en één waarbij Sync'Em niets uit verloren Exchange EWS-ID's kon halen.

DiscLabel 6.0.1 van SmileOnMyMac is een bugfix-update na een grote upgrade van de software voor het ontwerpen van cd- en dvd-labels. De veranderingen in DiscLabel 6.0 omvatten o.a. 80 nieuwe sjabloonsets, een interface met een nieuw ontwerp, een verbeterd beeldimportpalet, een nieuw inspector-palet, een nieuwe montagehulpmiddel waarmee de gebruiker montages kan maken en ze aan ontwerpelementen toevoegen, een verbeterde random-designgenerator en ondersteuning voor automatisch software updaten via Sparkle. ($ 35,95 nieuw, gratis update, 12,7 MB)

Safari 4.0.1 van Apple is een onderhoudsupdate van de recent geŸpdatete browser die "…incompatibiliteiten oplost tussen Safari 4.0 en bepaalde functies in iPhoto '09, waaronder Plaatzen en Facebook-publiceren". De update is beschikbaar via Software-update of op de Safari-downloadpagina. (Gratis, 43,5 MB)

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


ExtraBITS, 22 juni 2009

  van de TidBITS-redactie <[email protected]>

[vertaling: KvH]

John Gruber geeft zijn mening over de bron van het WSJ-artikel over de levertransplantatie -- Op 19 juni 2009, aan het eind van de dag, werd door de Wall Street Journal een nogal verrassend artikel over een levertransplantatie voor Steve Job geplaatst. Nog veel verrassender was dat er geen bron voor deze informatie geciteerd werd. John Gruber van Daring Fireball probeert er achter te komen en suggereert dat de bron misschien wel een lid van de directie van Apple is. (Gepubliceerd op 22 juni 2009)

iPhone 3.0 gaat anders met hotspots om -- De nieuwe iPhone 3.0-software bevat een betere manier om met regelmatig gebruikte hotspots om te gaan. Het neemt de informatie die je invoert op de toegangs-loginpagina over en maakt automatisch opnieuw verbinding met het netwerk. Deze nieuwe methode heeft ook voor een aantal fouten gezorgd in bestaande software voor het beheer van wifi-verbindingen. Bij Macworld legt Glenn Fleishman alles uit. (Gepubliceerd op 18 juni 2009)

Geen vraag-en-antwoordsessie van Apple na de WWDC App Store-presentatie -- Een rapport van Marco Arment over een verbazend afwijzend gebaar van Apple op de WWDC. Na afloop van de laatste sessie over publiceren in de App Store werd het standaard vraag-en-antwoordgedeelte, dat ontwikkelaars een belangrijke gelegenheid geeft om dieper op het gepresenteerde in te gaan, zonder aankondiging of uitleg afgeblazen. De weigering van Apple om verdere vragen toe te staan, leidt direct naar een andere: Wat is het, dat Apple bang is om van de ontwikkelaars te horen? (Gepubliceerd 16 juni 2009)

Nog meer van Adam over de WWDC op de Tech Night Owl Live -- Als je nog niet genoeg hebt van alle informatie over de WWDC, vergeet dan niet om ook naar Adam te luisteren in de recente podcast op de Tech Night Owl Live, waar hij alle aankondigingen van Apple nog eens doorneemt met Gene Steinberg. (Gepubliceerd op 16 juni 2009)

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


Recente onderwerpen in TidBITS Talk, 22 juni 2009

  door Jeff Carlson <[email protected]>

[vertaling: DPF]

[De discussies waarnaar verwezen wordt zijn in het Engels, daarom hebben we de titels niet vertaald - Tb-NL.]

Click to Flash and YouTube -- Click to Flash kan automatisch de H.264 QuickTime versie van YouTube video's tonen, maar er zijn ook andere programma's die dat kunnen. (5 berichten)

iPhone running software -- Lezers bespreken welke iPod en iPhone modellen de Nike+ software en hardware ondersteunen. (8 berichten)

Upgrade to iPod Touch -- Nu er een nieuwe versie van de iPhone is, vragen veel lezers zich af wat de volgende versie van de iPod touch zal kunnen. Verder wordt er aandacht besteed aan het krijgen van internet-toegang bij wifi hotspots. (24 berichten)

The Art of iPhone Photography -- De ingebouwde camera van de iPhone krijgt er van langs op TidBITS Talk. (8 berichten)

Unable to upgrade RAM in dual G5 -- Het is een aantal lezers niet gelukt om RAM te upgraden in een Power Mac G5. Dat roept de vraag op hoe duurzaam dat model eigenlijk is. (9 berichten)

Java update -- Een aantal lezers heeft problemen met het installeren van de meest recente Java update, die een veiligheidsprobleem verhelpt. (9 berichten)

Call AT&T for the Best iPhone Upgrade Price -- De prijs van de iPhone 3G ($ 99) is een beetje misleidend als je de kosten van de continue mobiele diensten in ogenschouw neemt. (7 berichten)

Clever address field parsing in Web browsers -- Adam vindt de suggesties die Firefox in het adresveld doet wanneer je iets inklopt nuttig, hoewel LaunchBar diezelfde functionaliteit kan leveren voor andere browsers. (2 berichten)

Some observations about the new iPhone/iPod Touch OS -- Lezers delen hun indrukken van versie 3.0 van de iPhone software. (4 berichten)

Upgrading from iPod Touch to iPhone -- Wat is de beste manier om gegevens over te zetten van een iPod touch naar een iPhone? Is het simpelweg aansluiten van het nieuwe apparaat genoeg? (1 bericht)

AirPort Express Query -- Kun je met meer dan één printer verbinding maken wanneer je een USB hub aan een AirPort Express koppelt? (2 berichten)

Switching to Safari 4: plugins? Na overgestapt te zijn op Safari 4 zoekt een lezer hulpprogramma's die dezelfde functionaliteit bieden als sommige Firefox plug-ins. (4 berichten)

Bladwijzer bij: del.icio.us | digg | reddit | Slashdot | Yahoo! MyWeb


Dit is TidBITS, een gratis wekelijkse technologie-nieuwsbrief met recent nieuws, bekwame analyse, en grondige besprekingen voor de Macintosh- en internet-gemeenschappen. Geef het gerust door aan je vrienden; beter nog, vraag of ze een abonnement willen nemen!
Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en websites mogen artikelen overnemen of een link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We kunnen de precisie van de artikelen niet garanderen. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.
Copyright 2009 TidBITS; reuse governed by this Creative Commons License.

Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering