Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Home Page | Volgende aflevering
De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.
Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:
Verder werkten mee:
Zo! Wij willen graag iedereen even bedanken die er gisteren bij was voor wat wel ons meest geïnspireerde 1 april-nummer ooit mag heten. Joe Kissells op afstand bedienbare aaprobotje was ongetwijfeld het hoogtepunt en we hopen dat onze huisbaas begrip heeft voor de veroorzaakte schade - wie had ooit kunnen denken dat de mensen van MacUser.com zo bedreven waren in het AppleScript-programmeren op afstand?
Pardon?
Oh.
Juist, ja.
Goed, we hebben dit jaar niet echt een 1-aprilnummer gemaakt. Omdat 1 april op een zondag viel, leek het ons te verwarrend als de lezers die hun e-mail op het werk bekijken op maandag zouden worden getracteerd op onzinnigheden op de verkeerde dag. En, om heel eerlijk te zijn, we hebben het ook stervensdruk met andere projecten.
Daarom hebben we ervoor gekozen 1 april dit jaar over te slaan en onze energie op te sparen voor volgend jaar, wanneer 1 april weer gewoon op een doordeweekse dag valt.
Maar denk niet dat we niet hebben gelet op andere aprilgrappen online. De datum is misschien wel voorbij maar sommige grappen waren te leuk om die jullie te onthouden.
Fools Abound -- Omdat jezelf electrocuteren zo ontzettend moeilijk is, zijn de mensen van Art.Lebedev Studio gelukkig op het idee gekomen van een Vilcus Plug Dactyloadapter, beschikbaar met zowel V.S. als europese stekkers. Schokkend!
Google Underground -- Google kondigde hun oplossing aan voor breedband-internet in ieder huis. Google TiSP (Toilet Internet Service Provider) is gratis draadloos internet voor thuis via het rioolnetwerk. Het is niet zo grappig als enkele eerdere pogingen van Google, maar haakt in op het feit dat glasvezelkabels vaak door oude rioolpijpen lopen.
En voor de nostalgici kondigde Google Gmail Papier aan, een dienst die je e-mail gratis afdrukt en aflevert, dankzij "relevante, gerichte en onopvallende advertenties die achterop je Gmail Papier afgedrukt staan in rode, vetgedrukte, 36 punts Helveticaletters. Geen pop-ups, geen knipperende animaties want die zijn fysiek niet mogelijk bij het papieren medium."
ThinkGeek -- Naast de verkoop van de Vilcus Plug Dactyloadapter, boden de mensen van ThinkGeek een berg aan maffe cadeautjes. De ThinkGeek 8-Bit stropdas neemt je mee terug naar de eerste Nintendo-tijd maar wij waren vooral dol op de SnuzNLuz WiFi Donatie-wekker: iedere keer als je op snooze drukt, om het opstaan nog even uit te stellen, maakt de wekker via WiFi per electronische betaling een donatie over naar een organisatie die je haat.
Windows beveiligingswaarschuwing -- In deze tijd van verhoogde veiligheidsmaatregelen is het goed alle objecten in onze omgeving te bestuderen. Vooral die objecten die we zo vaak zien dat we ze eigenlijk niet meer als mogelijk gevaar beschouwen. De Computer Academic Underground bracht een white paper uit waarin zij de problemen aansneden van doorzichtige bouwmaterialen ("Window Transparency Information Disclosure") dat stelt dat "er een informatieontsluitingsaanval kan worden gedaan op gebouwen die gebruik maken van ramen van glas of andere transparante materialen, doordat naar buiten gerichte informatie door het raam kan worden geobserveerd."
Peuter schikkingsbedrag en de NSA in Second Life -- Het 1-aprilnummer van de EFFector-nieuwsbrief van het EFF was erg scherp dit jaar met een artikel over hoe de National Security Agency (NSA) een kantoor (een grote zwarte doos op een niet nader bekend gemaakte locatie) zal openen in de virtuele wereld van Second Life. Ook hilarisch was het stuk over hoe de RIAA [de Amerikaanse platenindustrie - nvdv] een schikkingsbrief heeft gestuurd naar alle ouders van kinderen onder de 3 jaar met een lager schikkingsbedrag als zij vooraf betalen voor de uiteindelijk onvermijdelijke copyrightschendingen van hun kinderen.
Wacht tot volgend jaar -- Hoewel 1 april op een zondag viel, werd er online flink moeite gedaan om mensen voor de gek te houden of te amuseren. Als je wat tijd over hebt, kijk dan vooral ook naar Urgo's 2007 lijst van 1 april-grappen op websites. Ondertussen zullen wij ideeën verzamelen voor volgend jaar!
Vorige week heeft Apple Boot Camp 1.2 bèta uitgebracht, de nieuwste versie van de software waarmee Intel-based Macs in Microsoft Windows kunnen opstarten. Dit wordt waarschijnlijk de laatste update van Boot Camp voordat Mac OS X 10.5 Leopard wordt uitgebracht. Bij deze laatste zal volgens Apple een versie van Boot Camp zitten (al is er nog voorlopig nog veel speculatie over hoe Boot Camp in Leopard er precies zal uitzien). De belangrijkste nieuwe eigenschap van Boot Camp 1.2 is ondersteuning voor Windows Vista (voorlopig alleen de 32-bit versies), wat tot nu toe alleen kon via ingewikkelde hacks. Ook nieuw in deze bèta zijn updates van stuurprogramma's voor talrijke toestellen van Apple, waaronder stuurvlakken en iSight-camera's, ondersteuning binnen Windows voor de Apple Remote, het toevoegen van Apple Software Update (om Apple-software binnen Windows te updaten) en nog veel andere verbeteringen. Het is een download van 138 MB.
Eén van de beste kanten van de iTunes Store is het feit dat je losse nummers kunt kopen, zonder direct een heel album aan te schaffen. Ik bezit teveel cd's waarop maar een paar liedjes staan die ik goed vind; de rest is dan gewoon niet goed genoeg. Het is me vaak overkomen: ik ga naar een platenzaak (bijvoorbeeld naar mijn favoriet, Sonic Boom Records), luister naar een paar nummers van een cd, koop het album met de gedachte dat ik een spectaculaire nieuwe ontdekking heb gedaan, en kom er dan thuis achter dat dat nogal meevalt (en dat mijn antenne voor goede muziek toch niet zo goed afgesteld staat als ik wel zou willen).
Zo af en toe echter koop ik een enkel nummer en kom er dan achteraf achter dat de rest van het album wel de moeite waard is. Wanneer ik dat album dan in de iTunes Store aanschaf krijg ik dat enkele nummer dubbel, en wanneer er meer dan 9 nummers op dat album staan, is het niet de moeite waard om ze los aan te schaffen om het duplicaat te voorkomen.
Apple heeft nu een nieuwe dienst geïntroduceerd, Complete My Album. Hierdoor wordt dit probleem voorkomen. Wanneer je op een songkoppeling klikt in de iTunes Store (het pijltje rechts van de songtitel in je iTunes bibliotheek) verschijnt er een Complete My Album-optie. Deze geeft dan de kosten van het overige deel van het album weer, samen met een 'Koop'-knop. Dus wanneer je bijvoorbeeld een nummer hebt gekocht voor 99 eurocent, kost het je 9,00 euro om de rest van de nummers van het album te kopen.
Apple zegt dat deze mogelijkheid 180 dagen blijft bestaan, gerekend vanaf het moment van aankoop van de individuele nummers. Het is me echter opgevallen dat de mogelijkheid me nu ook gegeven wordt voor de losse nummers die ik het gekocht op de eerste dag dat de iTunes Store bestond.
Er is een verschil tussen beledigende en misdadige uitlatingen.
Ik lees maar heel weinig blogs op regelmatige basis, en ik ben nooit verstrikt geraakt in de "blogosfeer", het geheel van blogs en bloggers die naar elkaar verwijzen en elkaar citeren. Maar een van de sites waar ik regelmatig een blik op werp is het blog "Creating Passionate Users" van Kathy Sierra, waar ze doordacht schrijft over code, interface-ontwerp, marketing, t-shirts, en heel veel andere onderwerpen die met technologie te maken hebben. Hoewel we gezamenlijke vrienden hebben (oudgediende Mac-schrijvers Tom Negrino en Dori Smith, die met ons aan Take Control werken), heb ik nooit eerder Kathy ontmoet of met haar gecorrespondeerd.
Omdat ik bekend was met de teksten van Kathy, was ik geschokt toen ik haar verslagen dat ze met de dood was bedreigd las op haar blog, en grove sexuele uitlatingen op diverse andere blogs, waarvan sommige gevoerd worden door enkele blijkbaar bekende namen in de blogosfeer. Het is extra misselijk dat niets van deze beledigingen rechtstreeks gericht lijkt te zijn tegen iets dat Kathy schreef, en eerlijk gezegd schrijft zij ook geen dingen die een dergelijke reactie zouden kunnen oproepen bij een gezond iemand. Alle vitriool is zuiver persoonlijk, en getuigt van een onvoorstelbare vrouwenhaat.
Een beroemde spotprent zegt dat op het internet niemand weet dat je een varken bent. Maar iemand met de dood bedreigen is in grote delen van de wereld een misdaad, en Kathy heeft aangifte gedaan. Ik hoop oprecht dat de verantwoordelijke varkens worden ontmaskerd, aangeklaagd en veroordeeld als de criminelen die ze zijn.
Deze verbijsterende situatie laat zien dat het internet niet meer los van de realiteit staat. Wat vandaag de dag op het internet gebeurt is net zo echt als elke andere gebeurtenis in jouw stad. Anders dan net zo onaangename verhaallijnen die zowel in verzonnen als in "op werkelijkheid gebaseerde" vermaak-omgevingen worden uitgewerkt, gebeurt dit met een echt persoon in de echte wereld.
In de journalistieke wereld wordt momenteel veel gesproken over hoe het internet publieke debatten mogelijk maakt (met de vooronderstelling dat het debat gaat over belangrijke onderwerpen), maar we moeten allemaal beseffen dat bij de mogelijkheid om te zeggen wat we maar willen, ook de verantwoordelijkheid hoort om op zinvolle wijze mee te doen. Met de woorden van mijn moeder: "Als je niets nuttigs weet te zeggen, zeg dan maar helemaal niets".
Bedankt jullie allemaal voor het deelnemen aan de uiterst beschaafde gemeenschap van TidBITS-lezers. En Kathy, alles wat ik kan zeggen is dat ik het vervelend vind dat dit is gebeurd, maar misschien helpt de belediging die we nu zien, onaangename dingen in de toekomst te voorkomen.
[Aanvulling op 2 april 2007: Sinds ik het bovenstaande oorspronkelijke stuk schreef op 27 maart 2007, zijn er honderden reacties binnengekomen op het blog van Kathy (waarvan de meeste, maar lang niet allemaal, sterk ondersteunend van aard waren). Verder is er een aanvulling van Kathy, een keur aan nieuwsberichten, en - gelukkig - constructieve gesprekken tussen Kathy en verscheidene personen die in verband werden gebracht met de betrokken sites. De identiteit van de dader blijft onbekend, maar het lijkt erop dat er in elk geval vooruitgang is geboekt in lijn met de hoop waarmee ik hierboven afsloot - dat deze vreselijke gebeurtenis kan leiden tot effectievere en meer beschaafde communicatie on line.]
Onze gelukwensen aan Dan Kerkman van appns.com, John Allan van mac.com, Neal Pann van mac.com, en Ron Gillmore van victoria.tc.ca. Hun inschrijvingen werden willekeurig getrokken in de DealBITS-verloting van vorige week en zij ontvingen een exemplaar van Art Text van BeLight Software, ten waarde van $29,95. Maar erger je niet als je niet gewonnen heb: BeLight biedt iedereen die aan deze DealBITS-verloting heeft meegedaan 15 procent korting op Art Text tot en met 11 april 2007, en verlaagt daarmee de prijs tot $25,45. Onze dank aan de 714 mensen die inschreven op deze DealBITS-verloting, en wij hopen dat je door zult gaan met deelnemen in de toekomst!
Op een persconferentie vandaag in Londen kondigden Apple en EMI Music aan dat de gehele digitale muziekcatalogus van EMI Music vanaf mei 2007 voor verkoop beschikbaar zal zijn in DRM-vrije versies in de iTunes Stores wereldwijd. Het verwijderen van Apples FairPlay DRM-systeem uit de nummers komt wel met een prijskaartje. DRM-vrije nummers zullen $ 1,29 gaan kosten in plaats van $ 0,99, hoewel ze ook een hogere kwaliteit 256 Kb/s AAC-codering zullen hebben, waarvan Apple beweert dat ze daarmee niet te onderscheiden zijn van de originele opnamen. 128 Kb/s versies met Apples FairPlay DRM zullen beschikbaar blijven voor $ 0,99, wat gebruikers de keuze geeft bij de aanschaf.
Alle EMI-muziekvideo's zullen ook beschikbaar zijn zonder DRM, zonder prijsverhoging. iTunes zal klanten een eenkliks-optie bieden om eerder gekochte EMI-nummers te upgraden voor 30 cent per nummer.
Reagerend op de aankondiging zei Applebaas Steve Jobs: "We gaan elke iTunes-klant de keuze geven, de huidige versies van onze nummers voor dezelfde prijs van 99 cent, of nieuwe DRM-vrije versies van dezelfde nummers met een nog hogere kwaliteit en de zekerheid van uitwisselbaarheid voor slechts 30 cent meer." Deze zet komt slechts twee maanden nadat Jobs zijn veelgelezen open brief publiceerde over de nadelen van DRM en Apples opinie erover (zie "Steve Jobs ontleedt DRM," 12-02-2007).
De verwijdering van DRM uit materiaal van EMI dat via de iTunes Store verkocht wordt, is een belangrijke gebeurtenis in de korte geschiedenis van de online-muziekverkoop, gezien de leidende rol van de iTunes Store in de markt. Klanten die DRM-vrije muziek kopen, zullen deze op elke digitale muziekspeler af kunnen spelen die onbeveiligde AAC ondersteunen (en je kunt er van uitgaan dat deze mogelijkheid snel toegevoegd zal worden aan spelers die dat nu nog niet kunnen). Veel van de klachten over hoe Apple tot het gebruik van de iPod dwong om materiaal dat aangeschaft werd op de iTunes Store af te spelen vervallen hiermee. Andere gebruiksbeperkingen die verdwijnen voor EMI-nummers zijn de beperkingen om deze nummers af te spelen op niet meer dan vijf computers en het maar zeven keer kunnen branden van afspeellijsten met de gekochte nummers. Het hoeft natuurlijk niet gezegd te worden dat de verwijdering van DRM niet betekent dat het toegestaan is muziek te kopiëren op manieren die de copyright-wetten overtreden, maar dat is geen nieuws.
De verhoogde prijs helpt EMI waarschijnlijk een beter gevoel te hebben bij de kans van een toename in kopiëren en het zou me niet verbazen als Apple en EMI het aantal via de iTunes Store gekochte nummers opsporen die op peer-to-peer-netwerken verschijnen. Belangrijker, het verhogen van de prijs naar $ 1,29 en tegelijkertijd de met DRM beschermde versies beschikbaar houden voor $ 0,99 creëert aanvullende opbrengsten, waar de platenmaatschappijen op aangedrongen hebben, terwijl Apple kan vasthouden aan $ 0,99 als basisprijs.
Voor het onderzoek naar de houding van consumenten tegenover DRM is het een beetje jammer dat Apple ook de kwaliteit van de DRM-vrije versies van de EMI-nummers vergroot heeft. Als de verwijdering van DRM de enige verandering was geweest, dan had het een duidelijker antwoord gegeven op de vraag welke waarde consumenten hechten aan de mogelijkheden waar DRM beperkingen in aanlegt. Nu is het natuurlijk zo dat kwaliteit voor de meeste mensen nooit een belangrijke beperkende factor is geweest in het werken met digitale muziek en de populariteit van DRM-vrije muziek zal nog steeds een waardevol inzicht geven in de houding van de consument. Persoonlijk ben ik van plan de extra 30 cent per nummer op te gaan hoesten voor alle EMI-muziek die ik op de iTunes Store gekocht heb.
Het is niet verrassend dat de eerste deuk in de iTunes DRM-bepantsering van EMI komt, omdat EMI al sinds eind 2006 met DRM-vrije muziek speelt, door een paar nummers zonder DRM te verkopen via Yahoo Music. De vraag is of de overstap van EMI naar het anti-DRM kamp de andere grote labels zal overtuigen dit voorbeeld te volgen. Jobs zei dat Apple verwacht meer dan de helft van de vijf miljoen nummers op iTunes beschikbaar te hebben in DRM-vrije versies tegen het einde van 2007 en impliceert daarmee dat Apple ook in gesprek is met de andere grote labels. Toch lijkt de standaard gezet te zijn (FairPlay DRM of 30 cent extra per nummer), en ik kan me niet voorstellen dat Apple muziek gaat aanbieden van verschillende platenmaatschappijen voor verschillende prijzen.
Ondanks de verwijdering van DRM uit de muziekvideo's van EMI, zei Jobs er niets over of Apple zou gaan onderhandelen met de tv- en filmstudio's om DRM ook van andere muziekvideo's, de 350 tv-programma's en 400 films die nu beschikbaar zijn in de iTunes Store te halen. (En voor iedereen die geïnteresseerd is in de cijfers, Apple stelt dat het meer dan 2 miljard nummers verkocht heeft, 50 miljoen tv-programma's en 1,3 miljoen films via de iTunes Store tot nu toe.)
Een rondje langs de redactie -- [Glenn Fleishman] Nog afgezien van Adams onderzoeksnieuwsgierigheid, ben ik met name blij omdat Apple en EMI een verbetering in geluidskwaliteit gekoppeld hebben aan de gestegen prijs en verwijdering van DRM. Voor mij maakt dit de beslissing om mijn EMI-materiaal te upgraden nog gemakkelijker. Op 256 Kb/s zou AAC, volgens verschillende audiofiele websites die ik bezocht heb, niet te onderscheiden moeten zijn van de gegevens die op een gemiddelde audio-cd gecodeerd zijn. Ik verwacht zelfs dat de kwaliteit nog iets hoger zal zijn, omdat "preprocessing" (het optimaliseren van de geluids- of beeldkwaliteit voor een specifiek compressie-algoritme) van de originele digitale masters tot nog betere resultaten kan leiden. Apple en EMI hebben op dit gebied echter geen mededelingen gedaan.
De andere vraag die ik heb, is of EMI en Apple hun niet-DRM geluidsbestanden van een digitaal watermerk gaan voorzien. Digitale watermerken passen de gegevens licht aan om versleutelde of niet-versleutelde informatie toe te voegen die teruggehaald kan worden. Het idee is dat het watermerk niet verwijderd kan worden zonder de kwaliteit van de muziek aan te tasten die in het bestand gecodeerd zit. Een poging van de platenmaatschappijen tot watermerken werd vernietigend onderuit gehaald door Princeton-professor Ed Felten, een bekende criticus van DRM en andere technieken.
[Jeff Carlson] Glenn wijst op de potentieel dramatisch hogere kwaliteit van de opnames, maar tot nu toe weten we niet of Apple of EMI masters gaan gebruiken om de bestanden te creëren. Het zou me niet verbazen als drie stagiaires cd's uit de archieven plukken en ze in iTunes rippen (ik betwijfel of het zo zal gaan, maar het zou me niet verbazen). Bij de eerste film die ik kocht van de iTunes Store toen video beschikbaar kwam, Grosse Pointe Blank, leek het er niet op dat deze gecodeerd was van een of andere soort master-druk, zelfs als je rekening houdt met videocompressie.
Frequente TidBITS-publicist Andrew Laurence merkte op dat deze ommezwaai naar niet-DRM muziek het mogelijk maakt muziek die gekocht is op de iTunes Store af te spelen op elk hardware-apparaat zoals de Squeezebox van Slim Devices, of het Sonos Digital Music System.
Ik vroeg mij verder af (zonder enige informatie die dit ondersteunt) of andere platenmaatschappijen of muziekdiensten ook plannen maken om binnenkort DRM-vrije muziek aan te gaan bieden. Het Apple/EMI-evenement werd pas een dag aangekondigd voor het plaatsvond en de nieuwe nummers zijn pas in mei in de iTunes Store beschikbaar. Voor mij klinkt dat alsof Steve Jobs snel op een vlucht naar Engeland gesprongen is om er zeker van te zijn dat de eerste krantenkoppen voor Apple en iTunes waren.
Dames en heren, start uw rendering-machines! Adobe heeft uiteindelijk leveringsdata, productdetails en prijzen aangekondigd voor zijn forse verzameling updates voor bestaande produkten onder de naam Creative Suite 3 (CS3).
Denk je dat dit gewoon weer eens een software update is, kijk dan naar de top-level pagina over CS3 dat Apple op zijn site toont. Photoshop en de Creative Suite zijn krachtpatserapplicaties voor Apples veeleisende (en traditioneel rijke) ontwerpklanten, die hebben gewacht op Intel-versies van de applicaties voordat ze de nieuwe hardware kochten. Zoals John Gruber in Daring Fireball het stelde, "Vertaling: 'Koop alsjeblieft een nieuwe Mac Pro.'", zou Apple een enorme toename in in Mac-verkopen zien als bestellingen voor bedrijfsaankopen worden aangemaakt, en privépersonen met hun kredietkaarten gaan zwaaien.
CS3 omvat nu 6 aparte Design-edities en 13 grote programma's. Elke editie richt zich op een ander hoekje van de grafische, productie-, ontwerp-, web-, video- en animatiemarkten, met toevoeging van mespuntjes wetenschappelijke, medische en andere unieke professionele behoeften. De meeste edities bevatten ook meerdere additionele, ondersteunende programma's.
Web en Design komen zeer binnenkort-- Adobes eerste partij gereviseerde programma's zullen beschikbaar komen in Design- en Web-edities, deze verschijnen in premium- en standaardsmaken. Design Premium combineert bijvoorbeeld gereedschappen voor afdrukken, web, interactiviteit en mobiele apparaten, terwijl Design Standard zich richt op alleen productie en ontwerp voor afdrukken. Er staat een stortvloed aan tabellen op Adobes site om je te helpen bij het bepalen van wat jij nodig zou kunnen hebben. Al deze edities zijn beschikbaar voor Mac OS X als universele binaries, of voor Windows XP en Vista.
De collectieve leveringdatum voor de Web- en Designproducten is ergens in april 2007, dan komen nieuwe versies van Contribute, Dreamweaver, Fireworks, Flash, Illustrator, InDesign en Photoshop. (Acrobat werd vorig jaar geupdated naar versie 8.) Photoshop CS3 komt in twee edities: een reguliere versie die een upgrade is van eerdere uitgaven, en een Extended (Uitgebreide) uitgifte met analyseer- en manipulatiegereedschappen voor bepaalde beroepen. (zie "Universeel binaire Adobe Creative Suite 3 komt dichterbij," 2007-03-12).
Adobe vervolgt zijn weg naar betere integratie en meer efficiënte werkafwikkeling in deze editie. De set programma's en hun bindweefsel trachten om te profiteren van de capaciteiten van één programma om daarin een stukje media te bewerken en het dan over te zetten naar een andere applicatie zonder het verlies van informatie dat zou optreden als je importeert of exporteert. Deze wijze van communicatie tussen programma's moge misschien niet sexy zijn, maar is wel wat noeste werkers nodig hebben.
De ondersteunende programma's verbinden spieren met botten, en bevatten Bridge (browsen en linken), Version Cue (opslag voor werkgroepen en versiebepaling), Central (emulatie van mobiele apparaten), en Connect (uitgebreid confereren). Deze gereedschappen vergemakkelijken en regelen al deze mediabewegingen voor individuen en grote werkgroepen.
Audio en video komen later in 2007 -- Twee toegevoegde CS3 edities zullen pas in het derde kwartaal 2007 verschijnen: Production Premium en Master Collection. Production Premium is een video en audio post-productiepakket. bestaande uit After Effects, Premiere Pro, Soundbooth en Encore toegevoegd aan Flash, Illustrator en Photoshop. Alleen After Effects zal geleverd worden als een universele binary; Premiere Pro, Encore (deel van het Premiere Pro pakket), en Soundbooth zijn alleen voor Intel-Macs.
Twee ondersteuningsprogrammas voor videoproductie zullen alleen onder Windows beschikbaar zijn: Ultra (monochrome achtergrond verwijderen en samenstellen), deel van Production Premium, en OnLocation (rechtstreeks naar schijf opnemen en monitoren), deel van Premiere Pro. Adobe merkt echter op dat OnLocation zal werken onder Boot Camp, daar het idee is om de computer geheel aan het programma te wijden terwijl je aan het opnemen bent.
De Master Collectie omvat alle recente Adobe CS3 producten plus Acrobat in een doos ter grootte van de Karel Doorman en het gewicht van een kubieke meter neutronenster. In wekelijkheid is het gewoon een heleboel software, alleen nodig voor iemand die alle mogelijke digitale expressievormen gebruikt. Zoals David Byrne, misschien.
Een volledig overzicht van welke producten verschijnen in welke editie kun je zien door op Adobes website deze koppeling te volgen en dan op Compare Editions te klikken. (Is het een goed voorbeeld van informatiearchitectuur dat er geen zichtbare manier is om direkt naar dit schema te koppelen?)
De pakketten hebben een enorme variatie aan upgradeopties, gaande van $ 240 tot $ 1.400 voor bestaande gebruikers van Adobe software, en zullen bij nieuwe aanschaf tussen de $ 1.200 and $ 2.500 kosten, afhankelijk van de editie.
Ik ben uitgeput alleen al van het schrijven over deze softwarereeks; we zullen meer in detail naar de programma's kijken zodra ze beschikbaar komen.
Ook moet ik opmerken dat, in het geval dat bij het uitkomen van deze producten jouw Apple Store vingertje de neiging krijgt om te klikken op een Koop-knop naast het plaatje van een Mac Pro, deMac Pro lijn in geen maanden ververst is, terwijl Intel acht-core processoren heeft die daar gewoon naar ons zitten te staren, wachtend om een nietsvemoedende computer binnen te dringen. Ik houd mezelf dus nog even in.
Mijn Internet service provider (ISP) Speakeasy Networks is net gekocht door Best Buy. Ik hoopte dat het persbericht de datum van 1 april had, maar helaas.
Ik ben al jaren klant van Speakeasy, voor thuis en werk. Hoewel ze 10 tot 30 procent meer rekenen dan Qwest, de oorspronkelijke telefoonmaatschappij in de staat Washington, heeft Speakeasy het verschil verdiend door in het algemeen behulpzaam te zijn: ze hebben prima technische ondersteuning, ze leveren extra inspanningen en doen wat ze beloven.
In één geval, toen we onze verbinding van het ene kantoor naar een ander verhuisde, het kantoor dat ik onder andere deel met TidBITS Managing Editor Jeff Carlson, was Speakeasy bereid om me te helpen om beide DSL-verbindingen tegelijkertijd actief te houden en ons Internet protocol (IP)-netwerk op ons verzoek in één keer van de ene verbinding naar de andere over te schakelen. Dat is veel meer dan wat de doorsnee ISP bereid is te doen.
Ongeveer een jaar geleden voegde ik hun Internettelefoondienst toe, die voice over IP (VoIP) met ongelimiteerd lange-afstandsbellen in Noord Amerika combineert, dat later uitgebreid werd tot gewone telefoonlijnen en sommige mobiele systemen in 22 landen in totaal. Omdat Speakeasy zorgt voor de VoIP-verbinding aan mijn kant (via apparatuur die alle VoIP-providers gemeen hebben) en hun kant (bij het DSL-eindpunt, alleen bij DSL- en kabelproviders), was de kwaliteit van de VoIP-lijnen net zo goed als die van mijn gewone telefoonlijnen.
Speakeasy is ook de enige ISP van betekenis in de Verenigde Staten die toelaat dat hun abonnees hun breedbandverbindingen gratis of voor geld delen met gasten, buren of klanten. De meeste ISPs verbieden iedere vorm van delen, of verlangen een duur zakencontract. Speakeasy stelt ook geen beperkingen aan bandbreedtegebruik en rekent niets extra voor "overmatig" gebruik. (Ze behouden zich wel het recht voor om klanten die bezig zijn met activiteiten die de gebruiksregels overtreden af te sluiten, maar dan gaat het over handel in illegale software of bestandsdelen op grote schaal.)
Een Speakeasy-woordvoerder bevestigde per e-mail dat het delenbeleid onveranderd zou blijven met de overname, en zei dat Speakeasy Speakeasy zou blijven.
Maar ik ben niettemin bezorgd. Best Buy is een enorm bedrijf; Speakeasy, hoewel nationaal, was locaal voor mij in Seattle. Best Buy is eigendom van aandeelhouders; Speakeasy was privé. Best Buy is een agressieve, door winst gedreven firma die op de centen kijkt, met een scenariogebaseerde winkelstrategie die klanten inschat en probeert meer aan ze te verkopen. Speakeasy, hoewel ze probeerden om winst te maken, leek altijd te streven naar betere ondersteuning en diensten voor de klanten, een uitzondering in de breedbandindustrie, die niet alleen gedomineerd wordt door maar ook gericht is op de bestaande telefoon- en kabelfirma's.
Interessant genoeg gaat de overeenkomst niet zozeer over breedband (Speakeasy werkt nauw samen met Covad voor hun DSL-lijnen), maar over VoIP. Het persbericht spreekt constant over VoIP, speciaal voor kleine bedrijven, die vaak in het gat tussen kleine klanten en grote bedrijven vallen. Breedband is een marginale zaak in vergelijking met VoIP, waarmee veel meer dollars verdiend kunnen worden. Door breedband en VoIP te combineren en aan te bieden via losse DSL, geen telefoonlijn van de lokale telefoonmaatschappij meer nodig, kan Speakeasy de bestaande providers over wiens draden de dienst van Speakeasy loopt passeren.
Ik heb nog steeds hartkloppingen, maar we zullen zien waar de zaken heen gaan. Ik hou van mijn huis-, tuin- en keuken-ISP, de enige nationale firma die ik ken die dat gevoel heeft kunnen behouden. Ik ben nerveus over hun nieuwe vennootschappelijke bazen.
Het was het telefoongesprek waarvoor we allemaal bang zijn.
"Hallo ma."
"Hallo", klonk het wat kortaf.
"Scheelt er iets?"
"Mijn e-mail. Hij doet het niet meer. En het internet gaat heel traag."
"Jakkes."
Ik mag dan wel een executive in de IT-wereld zijn en met enkele van de grootste technologiebedrijven van de branche werken, voor mijn familie werk ik gewoon "met computers". En dat betekent natuurlijk dat ik, zoals velen van jullie, verwacht wordt om hun e-mail draaiende te houden en uit te vissen waar die verduivelde digitale foto's zich hebben verstopt nadat ze per ongeluk werden gewist. Ik had vrij snel door dat de actuele problemen van mijn moeder wel eens te wijten zouden kunnen zijn aan de 128 MB RAM in haar verouderde pc. En wat spyware.
Jakkes - zeg dat wel.
Ik ben een geek, en ik bied al bijna zolang als ik leef ondersteuning aan ieder lid van mijn famile, maar genoeg is genoeg. Toen ik begreep dat de plaatselijke dozenschuiver haar belaagde als een autoverkoper een lottowinnaar, wist ik meteen wat me te doen stond. Zij moest overschakelen naar een Mac, zoals ik zelf ook nog niet lang daarvoor had gedaan (zie mijn verhaal in "Van iPod tot MacBook Pro: het verhaal van een switcher," 2006-03-13). Snel. En ik wist dat ze niet zoveel kon uitgeven.
Na wat overleg met mijn vrouw, zag ik in dat ik twee vliegen in één klap kon slaan. Ik zou een opgeknapte Intel-gebaseerde iMac voor mijn moeder kopen, en dat zou kunnen meetellen voor alle officiële en verjaardagsgeschenken voor de komende paar jaar. Zij is niet meteen een veeleisende gebruiker (in elk geval niet wat betreft processorvermogen), zodat om het even welk nieuw systeem wel 5 jaar zou kunnen meegaan. Ik ondernam actie, logde in op store.apple.com en plaatste mijn bestelling.
Setup -- Ik wist dat het geen goed idee zou zijn om een blanco iMac naar mijn moeder te sturen. Het heeft jaren geduurd om haar vertrouwd te maken met Windows en ik weet dat ze door een systeem navigeert door alles uit het hoofd te leren. Ik heb dit vaak gezien bij veel mensen die niet met technologie zijn opgegroeid. De meesten van ons begrijpen de contextuele informatie van moderne grafische besturingssystemen, maar veel andere mensen zien nog altijd de betekenis niet in van al die kleine vakjes, symbolen en andere hints waarmee wij navigeren. Net zoals mijn moeder, leren ook zij puur uit het hoofd waar ze en wanneer ze ergens moeten op klikken. Door voor haar een Mac te kopen, nam ik het kleine beetje vertrouwde context weg en alle procedures waarop zij zich dagelijks baseerde.
Ik liet het systeem bij mezelf afleveren zodat ik het kon klaarmaken om de impact op haar zo veel mogelijk te beperken en ondersteuning voor mezelf mogelijk te maken. Als eerste stap doorliep ik alle initiële configuratiestappen en installeerde ik alle patches. Ik maakte een gebruikersaccount aan voor haar, en een tweede beheerdersaccount voor mezelf. Ik ging naar de Systeemvoorkeuren en stelde de beveiliging in (schakelde de firewall in, schakelde alle diensten uit die zij niet nodig had, vergrendelde alle accounts, zorgde ervoor dat Software-update automatisch draaide, enzovoort).
Vervolgens doorliep ik alle belangrijke applicaties en configureerde ze. Ik stelde haar mail-accounts in (inclusief een speciaal account dat later nog aan bod komt), en maakte een koppeling naar een iPhoto-fotocast die vanaf mijn systeem publiceert (zodat we haar foto's van de katten kunnen sturen; sorry ma, nog geen kinderen). Door haar schermbeveiliging op iPhoto in te stellen, vergrootte ik waarschijnlijk de waarde van de Mac voor haar, omdat het dan ook als digitaal fotolijstje kon worden gebruikt. Aangezien zij vrij recent grootmoeder is geworden (dankzij mijn zus), dacht ik dat ze best wel voortdurend nieuwe foto's van mijn neefje zou willen zien.
De volgende stap was een beetje moeilijker, en bestond uit het instellen van een AOL Instant Messenger account en het configureren van iChat. We doorliepen een hele reeks potentiële schermnamen, en nu weet ik ook dat mijn moeder niet zo snel doorheeft dat iets dubbelzinnig klinkt. We zullen maar zeggen dat sommige van de door haar voorgestelde namen haar populairder zouden hebben gemaakt dan waar een goede zoon zich goed zou bij voelen. Na de installatie van Firefox (voor de enkele sites die niet draaien in Safari) en een versie van Microsoft Office die ik al eerder voor haar had gekocht, was de iMac zo ongeveer klaar voor de strijd. Zij gebruikt de computer hoofdzakelijk voor e-mail, web, foto's, wat werkdocumenten en wenskaarten (daar liet ik haar zelf software voor kopen, al zou iPhoto misschien ook wel volstaan). De basisconfiguratie werd afgesloten met de setup van haar Dock.
Overname -- De volgende fase was ingewikkelder en vergde enkele ingrepen onder de motorkop op een zo onopvallend mogelijke manier. Ik heb altijd al problemen om haar extern te ondersteunen (we wonen elk aan een andere kant van het land), en ik wilde beveiligd extern inloggen configureren zodat ik haar kon leren hoe ze haar Mac moest gebruiken, en tegelijk ook kon helpen om eventuele problemen op te lossen. De volgende stappen zijn complex en, op basis van de vereiste vaardigheden, een goed teken dat mijn eigen overschakeling naar de Mac vrij compleet is.
Ik heb goede resultaten geboekt met VNC (Virtual Network Computing) als hulpgereedschap voor afstandsbediening. Met VNC kan een externe gebruiker een andere computer zien en besturen over een lokaal netwerk of het internet, en het werkt op de meeste besturingssystemen. Aangezien mijn moeder toch nooit mijn Mac zou moeten besturen, installeerde ik alleen de serversoftware op haar iMac. Vine Server (OSXvnc) van Redstone Software is een fantastische open bron VNC-server voor de Mac. Ik configureerde hem om te starten bij het opstarten, altijd te draaien in de achtergrond, wachtwoord vereist, en alleen verbindingen te aanvaarden van de lokale computer.
Ik hoor jullie al vragen "Wat? Hoe kun je nu extern verbinden als het alleen verbindingen aanvaardt van de Mac waarop het draait?"
VNC mag dan wel fantastisch zijn, maar het is ook vrij onveilig - in feite is het niet meer dan een niet-gecodeerde pijplijn over (gewoonlijk) poort 5900. Maar het kan worden beveiligd met een andere tool in ons arsenaal: het SSH-netwerkprotocol. Eén van de fantastische eigenschappen van SSH (Secure SHell) is dat het niet beperkt is tot het bieden van alleen een terminal-sessie (de shell) op afstand, maar ook volledige poorten kan nabootsen over een gecodeerde netwerkverbinding. Dit betekent dat ik met mijn Mac kan verbinden op de iMac van mijn moeder over SSH en alle verkeer kan doorzenden naar poort 5900 via die gecodeerde verbinding, waar het wordt uitgepakt en op de iMac van mijn moeder terechtkomt als lokaal verkeer dat Vine Server dan aanvaardt. Ik stel alles wat eenvoudiger voor dan het eigenlijk is, maar je begrijpt wel wat ik bedoel. (De vereiste opdracht staat hieronder.)
Een nog mooiere eigenschap van SSH is dat je het kunt configureren om alleen authenticatie op basis van certificaten te gebruiken. Met wat sleutelen kun je ervoor zorgen dat SSH digitale certificaten vereist in plaats van wachtwoorden, en de geautoriseerde certificaten vastleggen. Ik heb de iMac van mijn moeder ingesteld om alleen een digitaal certificaat over SSH te aanvaarden (en om pogingen tot authenticatie met een wachtwoord te weigeren) en om alleen mijn persoonlijke certificaat te gebruiken. Begin daar maar eens aan, wachtwoordkrakers!
Nu dat allemaal is ingesteld, kan ik nu verbinding maken met de computer van mijn moeder met een eenvoudige opdracht in Terminal om de gecodeerde SSH-tunnel tot stand te brengen (zie hieronder voor de nieuwsgierigen).
ssh -L 5900:127.0.0.1:5900 <mijn gebruikersnaam>@<IP-adres van ma>
Daarna start ik mijn VNC-client op (Chicken of the VNC) en configureer hem om verbinding te maken met 127.0.0.1. Alle verkeer wordt naar de iMac van mijn moeder gestuurd, zodat ik de volledige controle over haar bureaublad heb.
"Maar Robert", vraag je nu, "heeft zij dan een vast IP-adres?"
Uitstekende vraag - maar nee, dat zou wat te gemakkelijk zijn.
Over kabelmodems en IP-adressen -- Mijn moeder maakt verbinding met internet door middel van een kabelmodem, en hoewel haar IP-adres niet vaak verandert, is het zeker niet permanent. De oplossing voor dit probleem heb ik gevonden door middel van een klein AppleScript. Weet je nog dat ik een "extra" mail account gedefinieerd had? Het bevindt zich op een server die ik beheer, en heeft relatief weinig last van spam. Ik heb een automatisch mailbericht gemaakt dat een klein AppleScript start. Dit AppleScript zoekt het IP-adres van mijn moeder op, stopt het in een e-mail bericht en stuurt dit bericht naar één van mijn privé-adressen. Ik kan dan vervolgens dat account een bericht sturen met als onderwerp "GetIP", en de Mac van mijn moeder stuurt me dan haar huidige IP-adres. Een andere optie zou zijn om gebruik te maken van een zogenaamde "reverse tunnel". Chris Pepper heeft een uitstekende handleiding hiervoor geschreven. Dit is feitelijk een uittreksel uit zijn hopelijke toekomstige "Take Control of SSH" e-boek. Wanneer je dus zou willen dat Chris dit boek afrondt, en dat Adam en Tonya het publiceren, breng dan je stem uit). Ik weet dat sommige mensen gebruik maken van mogelijkheden als dynamisch DNS, maar ik wilde iets wat meer afgeschermd is, en ik wilde bovendien voorkomen dat ik en mijn moeder hierover contact zouden moeten hebben. Daarom heb ik er voor gekozen om deze mogelijkheden niet te gebruiken.
De volgende step was lastiger, en hiervoor moest ik wel naar mijn moeder toe. Ik had al de noodzakelijke stappen ondernomen om de Mac te beveiligen en te configureren voor toegang op afstand. Het probleem was echter dat hoewel ik beschikking had over het IP-adres, ik nog niet voorbij de router kon komen (die verbonden was met haar firewall). Daarvoor moest ik echt op de plek zelf zijn. Ik pakte dus de iMac in, checkte hem met enige angst in als bagage en vloog erheen. Nadat ik de iMac ter plekke had geïnstalleerd maakte ik verbinding met haar router en stelde hem zo in dat alle SSH-verkeer naar haar Mac zou gaan. Dit klinkt simpel, maar bleek lastiger dan ik dacht, omdat haar provider de router nogal afgeschermd had.
Het lijkt er natuurlijk op dat op afstand contact maken met een machine in Leopard geïntegreerd zal zijn in iChat, waardoor al mijn intellectuele inspanningen onnodig worden, maar toen ik klaar was met mijn werkzaamheden was de komst van Leopard nog steeds minimaal 9 maanden van ons verwijderd.
Mama, maak kennis met je Mac -- Ik moest helaas weg voordat mijn moeder de kans had om haar iMac uit te proberen, dus met alles op zijn plek nam ik het vliegtuig weer naar huis. Haar eerste reactie verraste me niet.
"Hij is prachtig!"
"Mooi!" antwoordde ik.
"Maar hoe gaat hij aan?"
Nadat ik haar verteld had waar de aan/uit knop zat, begon de eeste les. Om eerlijk te zijn nam zij alles veel sneller op dan ik gedacht had. Misschien getuigt het van de pogingen van Apple om dingen eenvoudig te houden. Toch was het niet perfect. Omdat ze niet terug kon vallen op haar oude kennis over computers, en omdat ze niet alles in één keer kon opnemen was de leercurve steil en lang. VNC bleek handig - ik maakte regelmatig verbinding met haar systeem om haar bij het uitvoeren van taken te ondersteunen, waarbij zij meekeek en aantekeningen maakte.
Mijn moeder is misschien geen technofiel, maar ze is ook niet technofoob. Eén van haar bijnamen is "buttons", omdat ooit iemand haar vertelde omdat ze maar moest beginnen met overal te klikken, en dan te kijken wat er gebeurde. Toen ik even niet keek, schafte ze zelf een basisboek over de Mac aan en begon zelf te leren. Omdat ik het systeem goed afgeschermd had, kon ze weinig kwaad doen, dus liet ik haar begaan. Ze kan nog steeds niet veel op de machine, maar wel alles wat ze nodig heeft.
De wauw-factor bracht een familie bij elkaar! -- Naast het reduceren van mijn totale ondersteuningskosten was een andere reden voor het kopen van de Mac dat ik meer tijd door wilde brengen met mijn neefje van 2 jaar. Mijn zus woont bij mijn moeder in de buurt, en de kleine is veel bij oma. Het leek me dat ik door video-iChats mijn neefje beter zou leren kennen, en hopelijk zou hij mijn gezicht ook gaan onthouden. En dat lukte beter dan ik durfde te hopen.
Mijn moeder praat nu liever over iChat met me dan over de telefoon, en mijn neefje wil ook altijd online praten, en onze huisdieren zien. Bij mijn laatste bezoek wist hij voor het eerst wie ik was. Natuurlijk kan dit alles ook met een PC, maar de eenvoud en betrouwbaardheid van de Mac is niet te verslaan, en heeft veel geholpen in het verkleinen van de afstand tussen ons.
Vervolgens gebeurde er iets nog beters - mijn zus kocht een MacBook.
Om een lang verhaal kort te maken: ik hielp mijn zus met het configureren van haar nieuwe speelgoed, en nu is de gehele familie virtueel verbonden. We hebben regelmatig video iChats met ons drieën tegelijk, en we laten elkaar onze laatste familiefoto's zien (en om eerlijk te zijn zouden fotocasts wel wat betrouwbaarder mogen zijn). Mijn neefje moet nog leren dat hij niet op elk moment van de dag met mij kan praten (werk, weet je) en ik krijg allerlei foto's in Photo Booth.
Wat willen we nog meer. We kunnen gebruik maken van video chats van betere kwaliteit dan ik dacht, we delen foto's, sturen elkaar e-mail berichten, en we delen zelfs onze agenda's - hoewel daar weinig noodzaak voor is. Ja, het kan allemaal met een PC - ik heb jarenlang aan mijn PC-vaardigheden geslepen - maar toch lang niet zo gemakkelijk en betrouwbaar. Apple heeft geholpen om onze familie te verbinden, hoewel ik de enige echte Mac-gek ben.
Niet alles is perfect. Het lukte "Buttons" om haar AirPort Extreme-kaart aan te zetten en verbinding te maken met internet via het netwerk van haar buurman. Daardoor kon ik geen verbinding meer maken, en de kwaliteit van de iChat-video liep drastisch terug. Dat kon ik pas herstellen toen ik weer op bezoek kwam. Mijn moeder zou ook willen dat de lettertypes van het systeem groter waren, en ik heb nog niet uitgevonden hoe ik dat kan doen. Weergave > Toon weergaveopties in de Finder kan wel de grootte van een aantal lettertypes aanpassen in de Finder, en TinkerTool lijkt dit te kunnen voor Safari, maar mijn moeder wil alle systeemlettertypes groter hebben.
Over het geheel genomen is de overgang echter veel soepeler verlopen dan ik verwachte, vooral ook omdat mijn zus meedeed, en nu zijn we een Mac-familie. Ik hoef niet langer spyware te verwijderen van de PC van mijn moeder, haar niet langer ingewikkelde hacks van de registry te laten uitvoeren via de telefoon (grapje), en de manier waarop we nu in verbinding staan was vroeger slechts een droom.
Wanneer je besluit om dit risico te nemen met je eigen familie, denk ik dat het meer dan de moeite waard is. Bereid ze goed voor, en besteed ook aandacht aan hun Mac. Met de mogelijkheden van Leopard zou je in staat moeten zijn om een aantal van de hobbels die ik toch tegenkwam te vermijden. Ik denk echter dat het nog steeds goed is om even iets extra's te investeren (bv. de reiskosten) om de computer zo in te stellen dat alles erop en eraan zit.
Ik schaam me een beetje voor het volgende, maar het is wel waar: het is prettig om alleen maar kaarten te hoeven sturen voor vakanties en verjaardagen. Ik vind het uitzoeken van cadeaus verschrikkelijk.
[De discussies waarnaar verwezen wordt zijn in het Engels, daarom hebben we de titels niet vertaald - Tb-NL.]
Increasing font sizes everywhere -- Een lezer legt uit dat je de lettergrootte in Findervensters eenvoudig kunt veranderen. (1 bericht)
UK versus United Kingdom -- Een vraag over kopijcorrectie leidt tot een levendige discussie over hoe mensen in Engeland, Schotland, Wales, en Ierland zichzelf noemen: Verenigd Koninkrijk, Groot Brittannië, of gewoon Brittannië? En dat leidt vervolgens tot vragen over het gebruik van Amerikaans versus Brits Engels. (49 berichten)
Switching My Mother to the Mac -- Ouders en hun kroost vertellen over hoe je een naaste op de Mac laat overstappen, en hoe je voor iemand die geen kenner is de computer op afstand kunt onderhouden. (15 berichten)
MacTech's VBA-to-AppleScript transition guide -- Een lezer merkt op dat het boek van MacTech over hoe om te gaan met het verdwijnen van VBA in de volgende versie van Microsoft Office, moeilijk te verkrijgen is buiten de Verenigde Staten en Canada. (3 berichten)
PC Slot Memory Limitation? Is de pc-kaartsleuf op een PowerBook G4 beperkt in de hoeveelheid geheugen die hij kan lezen? Iemands geheugenkaart van 4 GB wordt niet herkend. (1 bericht)
Blogosphere Uproar -- Lezers reageren op het nieuws dat een vrouw op haar blog en andere electronische fora met de dood wordt bedreigd. (27 berichten)
Great Britain and the UK -- Meer meningen over het gebruik van de termen "Groot Brittannië" en "Verenigd Koninkrijk". (4 berichten)
Selling a Consultancy -- Als het tijd is om met pensioen te gaan, hoe pak je dan de verkoop van je adviespraktijk aan? (3 berichten)
iWeb 1.1 and the Competition, Revisited -- Heb je een volwaardig webontwerp-programma nodig om een site te bouwen? En hoe zit het met back-end diensten zoals boodschappenwagentjes? (5 berichten)
Stick 3 GB of RAM in an Intel Core 2 Duo iMac, MacBook -- Neemt de snelheid toe, of juist af, als je ongelijkmatig verdeeld RAM plaatst in een ondersteunde Mac met maar twee geheugensleuven? (2 berichten)
Apple TV: The Real Video iPod -- Hoeveel groter zijn HD-videobestanden in vergelijking met films die je nu via de iTunes Store kunt kopen? (2 berichten)
Voorgaande aflevering | Search TidBITS | TidBITS Home Page | Volgende aflevering