Previous Issue | Search TidBITS | TidBITS Home Page | Next Issue

TidBITS Logo

TidBITS#851, 16 oktober 2006

Net als je denkt dat er nooit meer een nieuwe versie van Eudora zal verschijnen, komt er verrassend nieuws: de bekende e-mailclient wordt een opensourceproject, gebouwd op Thunderbird van Mozilla. Lees verder voor details, commentaar van de TidBITS-redactie en een MacNotables podcast met Adam Engst en Jason Snell van Macworld. Verder in deze editie: nieuws over een rode iPod nano waarvan een deel van de opbrengsten zal worden gedoneerd aan AIDS-hulp, de overname van YouTube door Google (voor $1,65 miljard) en het programma 3D-XplorMath voor het maken van technische kunst. Glenn Fleishman besteedt aandacht aan de eerste serie ExpressCards die beschikbaar komt voor de Mac en Charles Maurer bespreekt Photomatix.
 
Artikelen

Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:
Help TidBITS te ondersteunen door onze sponsors te sponsoren!

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

Hoe je ons kunt bereiken kun je lezen op:
<./tidbits-nl/contact.html>


Nieuwe iPod nano ziet rood

door Mark H. Anbinder <[email protected]>
[vertaling: PAB]

Apple zal een deel van de opbrengsten van de verkoop van een nieuw, rood gekleurd iPod nano-model doneren aan de wereldwijde bestrijding van aids. De iPod nano (PRODUCT) RED van $200 biedt 4 GB aan opslag, net zoals de andere gekleurde iPod nanos die het bedrijf vorige maand aankondigde (zie "Apple vernieuwt iPods, introduceert films, kondigt iTV aan ", 18 september 2006). Apple doneert $10 van elke verkoop aan het Wereldfonds voor de bestrijding van aids in Afrika.

De iPod nano (PRODUCT) RED Special Edition voegt zich bij de rode mobiele telefoons van Motorola, rode polshorloges van Armani en rode American Express-kaarten, als speciale producten die gericht zijn op het vergroten van de bewustwording rond aids, samen met fondsen die bijdragen aan de aankoop en distributie van aids-medicijnen. De (RED)-beweging is begonnen door U2-zanger Bono en politiek activist Bobby Shriver om het bedrijfsleven te betrekken bij de strijd tegen aids.

Het (RED)-manifest verklaart "Wij geloven dat als consumenten deze keus aangeboden krijgen en de producten bij hun behoeften passen, zij voor (RED) zullen kiezen". Apple zegt dat ze begin volgende maand ook komen met een special edition (RED) iTunes Music Card van $25. Het nieuwe iPod nano-model is wereldwijd per direct beschikbaar.

Redactioneel rondetafelgesprek -- Is dit activisme of is het marketing? De TidBITS-redactie bespreekt de iPod nano (PRODUCT) RED Special Edition:

[Adam Engst] Misschien is me iets dergelijks nooit eerder opgevallen, maar ik ben behoorlijk geïntrigeerd door de gevolgen van wat een strak geïntegreerde marketingcampagne lijkt te zijn die bedrijven in staat stelt tegelijkertijd producten van verschillende merken te verkopen en geld in te zamelen voor een goed doel. Er zijn talrijke qua looptijd beperkte inzamelacties geweest waarbij bedrijven een deel van hun winst aan een bepaald doel doneerde (wij deden er zelfs aan mee in de directe nasleep van orkaan Katrina, door 10% van de opbrengsten van de Take Control e-boek-verkopen in september 2005 te donderen aan de hulporganisatie), maar dit is anders. Door de kracht van een merk van producten als de iPod te combineren met een nieuw merk, (RED), zullen zowel Apple en het (RED)-project elkaar versterken, waarbij Apple aan prestige wint door te helpen een wereldwijde crisis te bestrijden en (RED) geassocieerd gaat worden met een (op dit moment in elk geval) ultiem hip product. Noem het kapitaalactivisme of activistenkapitalisme, maar het lijkt een nieuw soort samensmelting te zijn.

Dit alles gezegd hebbende, het gebruik van hoofdletters en haakjes maakt me gek.

[Mark H. Anbinder] In deze post-silicone-polsbandwereld, gaan activisme en bewustwording helemaal over merkherkenning. Het idee dat consumenten die een goed doel willen steunen, de kans hebben herkenbare producten te kopen van bekende merken, daarbij hun eigen steun tonen en tegelijkertijd bedrijfsfilantropie sturen, spreekt mij erg aan. De consument wint, bedrijven als Apple en Motorola winnen en belangrijke goede doelen winnen.

[Jeff Carlson] Natuurlijk, je hebt grote merken en grote invloed nodig (in dit geval, Apple en Bono) om afspraken van deze afmetingen voor elkaar te krijgen. Wat nu? Denk aan de publicitaire waarde als Microsoft $10 ging doneren aan aids-hulp (of een dergelijke goed doel) voor elk verkocht exemplaar van Office. Het bedrijf kan het zich zeker veroorloven en kan de positieve publiciteit altijd gebruiken. Maar kan deze aanpak ook naar beneden geschaald worden? Zou (RED) geïnteresseerd zijn om samen te werken met een conglomeraat van Macintosh shareware-bedrijven? Zoals kan gebeuren met dit soort grote hulpacties, zal het (RED)-programma hopelijk ook dienen als voorbeeld en zal het anderen aanmoedigen andere doelen op vergelijkbare wijze te ondersteunen.


Wiskundige kunst van een Mac

door David Elliott <[email protected]>
[vertaling: PAB]

De omslag van het tijdschrift Science van 22 september 2006 toont een prachtig kunstwerk getiteld "Stilleven: vijf glazen oppervlakken op een tafelblad" door beeldend kunstenaar Luc Benard en wiskundige Richard Palais, maar de afbeelding is noch een foto, noch een Photoshop-illustratie. Nee, deze vijf getoonde objecten zijn beroemde wiskundige oppervlakken, geproduceerd door het gratis Macintosh-programma 3D-XplorMath. De objecten werden vervolgens geëxporteerd naar Bryce, een 3d-renderprogramma, waar Luc Benard ze een glasachtige textuur gaf en ze plaatste op een virtueel, met glas bedekte houten tafelblad.

De afbeelding is winnaar in de categorie Illustratie van de "2006 Science and Engineering Visualization Challenge", gesponsord door het blad Science en de "National Science Foundation".

Richard Palais, een zeer bekende professor wiskunde aan de Universiteit van Californië, in Irvine, heeft sinds 1997 gewerkt aan het wiskundig visualisatieprogramma 3D-XplorMath (eerder bekend als 3D-Filmstrip). Gebruikers kunnen er een galerij van interessante wiskundige objecten in bekijken, plus verschillende parameters aanpassen en opties voor verdere experimenten bekijken. 3D-XplorMath werkt onder Mac OS 9 en Mac OS X als een Carbon-toepassing en is een gratis download van 12,3 MB.


ExpressCards dagen op

door Glenn Fleishman <[email protected]>
[vertaling: MSH]

We hebben een stroom van ExpressCards voorspeld, de nieuwe slot-loading expansiekaarten voor de MacBook Pro en top PC laptops, ze kunnen nu elk moment verschijnen. Dat moment blijkt vandaag te zijn. Deze week zijn er drie ExpressCard-aanbiedingen met SATA2-opslag, gigabit Ethernet, en een nieuw soort dock.

De belangrijkste is WiebeTech's TeraCard Express34, die 2.5 gigabit per seconde (Gbps) ondersteuning biedt voor SATA-opslag, inclusief SATA1 en SATA2. SATA2 is een van de beste manieren voor directe hoge snelheidstoegang tot de harde schijf, vaak nodig bij real-time video bewerken of opnemen, of bij extreem grote gegevenssets die gebruikt worden bij zware rekentaken in alfa-wetenschappen. De twee onafhankelijke eSATA (externe SATA-)poorten werken nominaal op 3.0 Gbps, maar de enkelbaans ExpressCard-bus werkt op 2.5 Gbps. De kaart heeft Windows en Mac OS X drivers, de detailhandelprijs is $120.

De MacBook Pro heeft gigabit Ethernet (10/100/1000 Mbps Ethernet) aan boord, net als alle huidige Macintosh-modellen. Mensen die echter de allersnelste hoge-snelheidsnetwerken nodig hebben zullen de voorkeur geven aan twee aparte gigabit Ethernetpoorten, zoals ze te vinden zijn op de Mac Pro en Xserve, ofwel door de laptop te gebruiken als verbinding tussen twee netwerken, ofwel om de maximale hoeveelheid gegevens door te pompen. Small Tree Communications introduceerde de PEG34m, een ExpressCard van $80 voor de MacBook Pro; Windows drivers zijn ook verkrijgbaar. De Ethernetconnector vouwt uit, waardoor de kaart, als die niet gebruikt wordt, vlak ligt; net als CardBus-kaarten zijn ExpressCards zo dun dat elke poort als een grote bobbel zou uitsteken.

De Belkin Notebook Expansion Dock van $200 toont de dingen die gaan komen voor MacBook Pro-gebruikers. Vermoedelijk ben je bekend met het concept van een laptop dock, zoals de BookEndz docks, of de Duo Docks die Apple eertijds aanbood voor mijn oude, betreurde PowerBook Duo. Laptop docks bieden een hele hoop aansluitingen voor de DVI- of VGA-poort, USB- en FireWire-poorten, audiopoorten, en zelfs de voeding van een laptop, zo hoef je niet iedere keer elk onderdeel van je kantoorspullen aan en af te sluiten als je binnenkomt of weg gaat met je laptop. Maar in plaats van te proberen de talrijke aansluitingen aan te passen aan hun dock-equivalenten, vereenvoudigt Belkin's nieuwe dock dat huwelijk door alles te routeren via de ExpressCard - maar dat werkt nu alleen nog maar met Windows laptops.

Het Belkin dock gebruikt de ExpressCard-sleuf door gegevens heen en weer te verplaatsen naar vijf USB 2.0-poorten, een 10/100 Mbps Ethernetpoort, VGA- en DVI-videopoorten, en een 5.1 surround-sound audio-in- en uitgang (analoog en optisch digitaal). Zijn monitorpoort maakt het gebruik van twee monitoren mogelijk naast het in het MacBook Pro's ingebouwde LCD-scherm - de MacBook Pro ondersteunt van huis uit al een externe monitor, zo zou de dock dus een tweede externe monitor opleveren.

Een vertegenwoordiger van Belkin zei dat het bedrijf werkte aan Mac-ondersteuning, maar wilde zich niet vastleggen op een tijd. Als je denkt dat je dit speciale product voor je MacBook Pro zou willen hebben, laat het dan weten aan Belkin, dat zou kunnen helpen de prioriteit te verhogen.


Google koopt YouTube voor 1,65 miljard dollar

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: RAW]

Zoekmachinegigant Google kondigde vorige week aan dat het de populaire videodeelsite YouTube koopt voor 1,65 miljard dollar in Google-aandelen. Hoewel Google zijn eigen videodeeldienst heeft, Google video, laten de gebruiksstatistieken van HitWise zien dat YouTube in augustus 2006 twee-en-een-half keer meer bezoekjes had dan Google Video en meer dan vier keer zoveel in september 2006. YouTube houdt zijn naam en zal onafhankelijk van Google blijven opereren, en Google claimt dat YouTube een aanvulling en geen vervanging zal zijn voor Google Video.

Is dit een zinvolle overname? Vanuit het standpunt van Google gezien, krijgt Google zo het leeuwendeel van de snel groeiende videodelingswereld in handen, en weer een enorme hoeveelheid pagina's waarop contextuele advertenties vertoond kunnen worden. Google heeft gezegd dat het geen advertenties zal laten zien voor het afspelen van video's, maar ik neem toch aan dat de mensen bij Google hard bezig zijn om nieuwe manieren te bedenken om video die aangeleverd wordt door gebruikers om te toveren in een serieuze bron van inkomsten.

Nog gemakkelijker is het te zien waarom YouTube deze overeenkomst zou willen aangaan. Het bedrijf was geld aan het verliezen en het had nog geen fatsoenlijke manier gevonden om die trend te keren. De kosten voor bandbreedte, servers en onderhoud moeten gigantisch zijn voor YouTube, maar dat zijn problemen die Google al heeft opgelost. Bovendien bedreigden de grote filmstudio's YouTube met rechtszaken, en Google kondigde al overeenkomsten aan voor het vertonen van muziekvideo's met Sony BMG Music Entertainment en Warner Music Group. Deze overeenkomsten geven aan dat Google blijkbaar de onderhandelingskracht heeft om licenties op brede schaal te bemachtigen, en Google heeft zeker het geld en de juridische wapens om de rechtszaken aan te gaan die eventueel zouden worden aangespannen.

Deze muziekvideo's zullen beschikbaar worden gesteld om gratis online te bekijken (een selectie aan video's van Warner Music Group zal ook verkrijgbaar zijn om te downloaden voor 2 dollar), en de studio's krijgen er inkomsten uit via Google's reguliere advertentiemodel. Dat zou voor Apple nog wel eens schade aan de verkoop van muziekvideo's voor 2 dollar via de iTunes Store kunnen betekenen (zie "iTunes 6 krijgt video", van 17 oktober 2005), hoewel het nog maar de vraag is of de audio- en videokwaliteit van de gratis muziekvideo's op Google Video/YouTube vergelijkbaar zal zijn met die van de downloads van de iTunes Store.

In de persberichten van Google staat ook dat het bedrijf er met inhoud-leverende bedrijven aan werkt om mensen toestemming te geven muziek en video te gebruiken in hun "creatieve gebruikersproducties", waarmee waarschijnlijk gepoogd wordt om gebruikersvideo's te dekken, maar ik vraag me af of dat dan ook geldt voor het samplen en mixen van muziek. Maar de interessantste aankondiging in het persbericht van Warner Music Group is: "Als Googles technologie is geïmplementeerd, zullen inhoud-leverende bedrijven zoals Warner Music Group de mogelijkheid krijgen geld te vragen voor het gebruik van muziek in inhoud die door gebruikers wordt gegenereerd, of, als ze dat willen, de inhoud van het platform te laten verwijderen."

Er wordt dus duidelijk nog rondgedraaid, maar het is niet duidelijk wie de dans leidt of waar het heengaat, en het verdient onze aandacht in de toekomst. Google mag zich dan soms wel en soms niet aan zijn motto "Wees niet slecht" houden, maar bedrijven als Sony BMG Entertainment en Warner Music Group hebben zeker hun ziel al eens aan de duivel verkocht, zoals met het schandaal rondom de stiekeme toevoeging van spyware door Sony BMG aan audio cd's als methode om kopiëren te voorkomen.


Eudora wordt opensource met Thunderbird

door Mark H. Anbinder <[email protected]>
[vertaling: JG, RAW, DPF]

Qualcomm kondigde vorige week aan dat toekomstige versies van het eerbiedwaardige e-mailprogramma Eudora, dat het bedrijf jarenlang verkocht heeft, een opensourcesamenwerking met de Mozilla Foundation zullen worden. Steve Dorner, vice president van technologie voor de Eudora groep van Qualcomm en de oorspronkelijke ontwikkelaar van de software, zegt dat hij een groep zal gaan leiden die "een opensourcemailer met Eudora-kenmerken bovenop Thunderbird zal gaan bouwen".

Eudora, gecreëerd in 1988, was een populaire Macintosh e-mailclient in de vroege dagen van het internet, en wordt nog steeds veel gebruikt, veelal door academische instituties en door Mac-veteranen die weigeren om de krachtige mogelijkheden op te geven ten gunste van nieuwere software. In 1992 verkreeg Qualcomm (bekend van het ontwikkelen van draadloze telefoontechnologie) de software van de Universiteit van Illinois en nam Steve Dorner in dienst, en is doorgegaan met het ontwikkelen van Mac OS- en Windows-versies.

"Ik werd echt moe van het onderhouden van de oude codebasis van Eudora, en van het werken aan erg saaie dingen zoals HTML-weergave", vertelde Dorner aan TidBITS. Hij kijkt er naar uit om "Thunderbird als basis te gaan gebruiken", waardoor hij zich kan concentreren op "de dingen die de kernproductiviteit van de Eudora-ervaring uitmaken". Het bedrijf koos het cross-platform Thunderbird omdat, zoals hij zegt, "het sterk is waar Eudora zwak is, en het zal ons heel goed aanvullen. Mozilla is ook blij dat wij voor hun platform gaan ontwikkelen, en heeft ons heel duidelijk gemaakt dat zij ons verwelkomen". Hij hoopt "dat verbeteringen vrij [zullen] stromen tussen de twee mailprogramma's".

Qualcomm is van plan de eerste freeware, opensourceversie van Eudora, in de eerste helft van 2007 uit te brengen. Ondertussen heeft het bedrijf de laatste commerciële versies (6.2.4 voor Mac OS X en 7.1 voor Windows) uitgegeven, die verkrijgbaar zullen blijven, nu voor $20, inclusief zes maanden ondersteuning. Bestaande ondersteuningscontracten en site-licenties zullen gehonoreerd worden tot het eind van de huidige termen, en betaalde en gesponsorde versies van de huidige software zullen blijven werken tot "in de eeuwigheid".

Steve Dorner zegt niet te weten welke onderdelen van Eudora het nuttigst zijn, en vraagt gebruikers zich uit te spreken "over wat onze prioriteiten zouden moeten zijn". Gebruikers die mee willen denken, of ontwikkelaars die graag mee willen werken aan het opensourceavontuur, moeten de Eudora ontwikkelaarspagina bezoeken.

De zojuist uitgebrachte Eudora 6.2.4 is een kleine upgrade, die voornamelijk een nieuwe importfunctie heeft voor de Tiger-versie van Apple Mail (hoewel het niet erg waarschijnlijk is dat veel mensen zullen overstappen van Mail naar Eudora voordat er vooruitgang wordt geboekt met de opensourceversie van Eudora), nieuwe SpamWatch-definities om Eudora te helpen met het doorzien van spamtrucjes (alleen verkrijgbaar in betaalde modus) en een reeks kleine veranderingen en foutreparaties. Omdat het 20 dollar kost om Eudora te blijven gebruiken in betaalde modus, is de beslissing of je wel of niet moet upgraden voornamelijk een kwestie of je problemen hebt met de fouten die hiermee opgelost worden. Het is een download van 12,3 MB.

Rondetafelgesprek van de redactie -- Hoewel niet iedereen op de redactie momenteel Eudora gebruikt, gebruiken velen onder ons het nog steeds, en onze langdurige ervaringen met het programma leverden wat meningen op.

[Adam Engst]: Ik heb al van veel mensen de vraag gehad wat ik vind van de aankondiging van Qualcomm, vaak met een onheilspellende ondertoon of de aanname dat deze aankondiging het einde betekent van Eudora zoals we dat nu kennen. Maar ik ben eigenlijk blij te horen dat Qualcomm gaat samenwerken met de Mozilla Foundation om de nieuwe versie van Eudora op Thunderbird te bouwen. Het is een opluchting om nu een duidelijke publieke aankondiging van een richting te hebben, nadat we hebben moeten aanschouwen hoe Eudora een aantal jaren in een soort bedrijfsvagevuur zat, waarin het nooit de middelen kreeg die nodig waren om er een moderne codebasis aan te geven. Hoewel ik geen specifieke ervaringen heb met Thunderbird, zitten opensourceprojecten in het algemeen technisch goed in elkaar, en een combinatie van de opensourcefundamenten en de uitgebreide mogelijkheden voor intensieve gebruikers van Eudora zou iets heel moois kunnen zijn. En hoewel Eudora al gratis beschikbaar was in verschillende vormen in de afgelopen jaren, zal het wanneer het gehele programma gratis wordt beter kunnen concurreren met gebundelde applicaties zoals Mail.

Ik heb echter wel een paar kanttekeningen. De belangrijkste is de vraag of Eudora ontwikkelaars gaat aantrekken die betekenisvolle bijdragen gaan leveren. Ik denk dat er wel een paar ontwikkelaars onder de gebruikers zijn, en bovendien is Eudora altijd populair geweest op universiteiten die uit alle macht het gebruik van Microsoft Outlook willen vermijden. Daar zitten vast ook wel wat ontwikkelaars. De tweede vraag die ik heb is of het Eudora-team in staat zal zijn om binnen afzienbare tijd iets aantrekkelijks te produceren. Ik denk dat het ze meer dan genoeg werk zal kosten om de huidige mogelijkheden van Eudora uit te werken, maar feitelijk moet het programma helemaal opnieuw geschreven worden.

Wat ik erg graag in de nieuwe versie zou zien is dat plug-ins zo in het programma geïncorporeerd worden dat ontwikkelaars echt innovatieve plug-ins zouden kunnen schrijven. Hetzelfde is gebeurd met Firefox. Firefox zelf is niet zo vreselijk ongewoon, maar de ontelbare plug-ins breiden de mogelijkheden van het programma enorm uit. Plug-ins voor de nieuwe Eudora lijken daarom waarschijnlijk, omdat Thunderbird deze mogelijkheid al biedt.

Ik wil iedereen die interesse heeft in de toekomst van Eudora, of je nu een ontwikkelaar bent of niet, aanmoedigen om te participeren in dit opensourceproject. Het is een feit dat de meeste opensourcesoftware schreeuwt om gebruikersinterface-ontwerpers, schrijvers van handleidingen en gewone gebruikers die feedback leveren.

Verder bespraken Jason Snell van Macworld en ik het nieuws over Eudora met Chuck Joiner in een speciale aflevering van onze MacNotables podcast. Erg grappig, dus luister er eens naar!

[Glenn Fleishman]: Ik wil graag als loyale gebruiker van Mailsmith van Bare Bones Software vragen wat het opensource gaan van Eudora gaat betekenen voor andere OS X e-mailclients. Het is vrij duidelijk dat er maar een kleine markt is voor e-mailclients op Mac OS X. Dit wordt bevestigd door het vertrek van Qualcomm uit de betaalde markt. Je kon het programma sowieso al gratis gebruiken.

Mail van Apple is onderdeel van Mac OS X. Eudora heeft een gratis en een betaalde versie. Entourage is onderdeel van Microsoft Office. Mail van AOL is onderdeel van de AOL-client. Thunderbird is gratis. PowerMail en GyazMail zijn commercieel, en hoewel ik geen idee heb hoeveel mensen die programma's gebruiken, zie ik ze zelden in mijn mail verschijnen. Mailsmith is ook commercieel.

De meeste Eudora-gebruikers die ik ken, gebruiken het programma met ingebouwde reclame, wat betekent dat de stap naar een gratis opensourceversie (zonder die reclame) een minder grote stap is dan de overstap vanaf een commerciële client. Dit hoeft daarom niets te betekenen voor Bare Bones of welk gebundeld/gratis e-mailprogramma dan ook.

Wat wel interessant zal zijn is te zien of de opensourcegemeenschap en bestaande projecten zich zullen samenvoegen in de nieuwe Eudora/Thunderbird-codebasis, of dat er vanuit Thunderbird iets compleet nieuws zal ontstaan. Ik zeg al heel lang dat opensource niet in staat is om fatsoenlijke grafische gebruikersinterfaces te maken, en dat is in het algemeen nog steeds waar, hoewel de projecten van de Mozilla Foundation (die flink financieel gesteund worden door bedrijven en donaties) goede uitzonderingen zijn.

[Mark H. Anbinder] Omdat Eudora feitelijk uit het hoger onderwijs voortkomt, zal het programma daar een groter marktaandeel hebben. Dat marktaandeel is echter wel geleidelijk teruggelopen omdat Eudora niet in staat is geweest om gelijke tred te houden met andere ontwikkelingen. Op Cornell University bijvoorbeeld hebben gebruikers van Eudora (vooral Windows-gebruikers) vaak geklaagd over gebrekkige IMAP-ondersteuning, en Steve Dorner is de eerste die toe zal geven dat de gebrekkige mogelijkheid om e-mail met HTML-schurft weer te geven is blijven steken in de 90-er jaren.

Ondanks het feit dat veel gebruikers de laatste jaren zijn overgestapt op Thunderbird of Mail vanwege betere IMAP- en HTML-ondersteuning, blijft er een hardnekkige gemeenschap over die zo lang mogelijk Eudora blijft gebruiken. Deze groep is niet bereid om jaren aan perfect aangepaste filters kwijt te raken, of de snelle en krachtige zoekmogelijkheden, of de uitgebreide ondersteuning voor meerdere mail-accounts ("personalities").

Filters en "personalities" zijn voor mij nog steeds de belangrijkste redenen Eudora te blijven gebruiken; deze filters laten me werken met zo'n 12 afzonderlijke e-mailadressen op een manier zoals andere clients dat niet kunnen. Ik heb ook Mail en Thunderbird geprobeerd. Bovendien heb ik meer dan 10 jaar aan mail in Eudora opgeslagen. Je kunt je daarom wellicht voorstellen dat ik uitkijk naar een nieuw Eudora die me elegant kan laten overstappen op meer moderne e-mailmogelijkheden zonder dat ik de bestaande mogelijkheden verlies, de mogelijkheden waaraan ik gewend ben geraakt.


Photomatix: Een virtuele toverstok

door Charles Maurer
[vertaling: EL, SL]

Stel je voor dat je naar een prachtig bergachtig landschap kijkt, blauwe lucht, dramatische wolken, besneeuwde toppen en stenen van verschillende kleur. Je neemt een foto maar bent teleurgesteld over het resultaat. De lucht en sneeuw zijn duidelijk maar al het andere is donker of zwart.

Elke fotograaf kent dit soort teleurstelling. Het gebeurt omdat het spectrum van kleuren buiten vaak groter is dan de camera kan registreren of wat er op het papier gereproduceerd kan worden - meestal duizenden malen hoger of meer - dus moet het fotografisch proces afgeknepen en gesnoeid worden om de kleuren te laten passen. Digitale verwerking kan enkele van deze problemen verminderen (zie "De werkelijkheid en digitale foto's", 12 december '05) en nu kan een applicatie dit direct ondervangen: MultimediaPhoto's Photomatix. Zoals je kunt zien op de ervoor-en-erna foto van zo'n landschap, werkt het fantastisch.

Dynamisch bereik -- Het bereik van helderheid in een landschap of een beeld wordt ook wel het dynamisch bereik bedoeld. Een zonnig landschap heeft waarschijnlijk een dynamisch bereik van ten minste 100.000:1 en dat bereik kan 1.000.000:1 overtreffen. Beeldsensoren kunnen daarentegen ongeveer 1.000:1 (DSLRs) of 100:1 (andere camera's) vastleggen, en papier kan alleen een bereik van ongeveer 100:1 weergeven. Het bereik van de monitor van een computer is ruwweg vergelijkbaar met dat van papier.

Bedenk dat er twee verschillende problemen zijn: (1) het dynamisch bereik van een landschap kan groter zijn dan dat de camera kan registreren en (2) het dynamisch bereik van het digitaal beeld kan groter zijn dan een monitor of papier kan weergeven. Beide zijn problemen van hoog dynamisch bereik (HDR in jargon) maar de betekenis van 'hoog' hangt af van de context. Er zijn geen maatstaven voor het gebruik van deze term en er is geen standaard HDR-formaat.

Voor het eerste van deze twee problemen is er in principe een eenvoudige oplossing. Als een opname een te klein bereik in tinten heeft, neem dan eerst voldoende opnames om alle kleurtonen binnen het hele bereik vast te leggen en vertel daarna tegen de computer dat hij de overlappende opnames moet combineren. Door ze te combineren kun je een soort van gemiddelde vastleggen, of je kunt van de ene opname de lichte delen en van de andere opname de donkere delen gebruiken, of je kunt een beeld creëren met voldoende bits om elke kleurtoon in licht en donker te beschrijven. In de praktijk hebben deze oplossingen wel wat bewerking nodig omdat de kleuren in een beeld niet echt opgenomen zijn met vaste waardes en stappen, maar in principe zijn ze redelijk natuurgetrouw.

Het tweede probleem is veel moeilijker. Bedenk wat het kan betekenen om kleuren tienvoudig te comprimeren. Het gebeurt dat foto's in kranten een bereik van licht naar donker hebben van ongeveer 10:1. Stel dat je een foto maakt van een man die een krant leest. Als alle kleuren op de foto tienvoudig gecomprimeerd zouden worden dan zie je waarschijnlijk een man die een grijs stuk papier leest.

Tinten comprimeren -- Hoge kleurcompressie is behoorlijk moeilijk, maar Photomatix doet het. Photomatix werkt als toverij, door de aandacht van de kijker te sturen. Het menselijk oog let niet echt op kleine subtiele gradaties en minuscule details; het oog kijkt naar duidelijke contrasten tussen twee aangrenzende kleuren. 'Lokaal contrast' is het jargon. De meeste informatie die we van een landschap zien komt van lokaal contrast. Photomatix verzekert ons dat we het lokale contrast zien en door de compressie heen kijken. Waar het heldere contrasterende kleuren vindt zullen deze eerst verhoogd worden en later wordt de rest gecomprimeerd.

Om te zien hoe het werkt, kijk naar dit beeld van buffelherders. Het donkere beeld laat het raw-bestand zien. Het is belicht om de detaillering in de hoge lichten te behouden. Om de middelste foto te maken heb ik de schaduwen lichter gemaakt door schaduw/hoge lichten in Photoshop te gebruiken. Voor de foto rechts heb ik Photomatix gebruikt. Beide versies wilde ik zo natuurlijk mogelijk laten lijken. (Opmerking: de baard van de herder ziet er onnatuurlijk uit omdat hij die gekleurd heeft met henna.)

Deze functie is eigenlijk bedoeld om HDR-foto's af te knijpen om ze op papier te krijgen, maar elke tovenaar die een vrouw door midden kan zagen kan ook een konijn uit een hoed toveren. Lokaal contrast herbergt de meeste informatie in elk beeld, niet alleen in beelden met een hoog dynamisch bereik maar ook in beelden met een laag dynamisch bereik. Verbeteren van lokaal contrast binnen een vlakke foto kan het schijnbare dynamisch bereik verhogen.

Voor een voorbeeld hiervan, kijk naar deze drie foto's. Al deze beelden hebben het zelfde bereik. Het beeld boven toont het raw-bestand. De hoge lichten en de schaduwen, nodig om drie-dimensionale beelden te laten zien zijn aanwezig, maar de belichting is zo vlak dat de hoge lichten en de schaduwen voor het oog erg moeilijk te zien zijn en voor normale manipulaties moeilijk te verwerken zijn. In de middelste foto heeft Photomatix deze contrasten verbeterd en een vlakke foto in een redelijke foto veranderd. Met de nieuwe contrasten was het mogelijk de foto verder conventioneel te verbeteren zoals het eindresultaat laat zien op de onderste foto.

Belichtingstijden combineren -- De ontwikkelaar van Photomatix verkoopt een plug-in ($70) die alleen tooncompressie uitvoert, en een apart pakket ($100) waarmee je ook op allerlei manieren verschillende belichtingstijden kunt combineren in een enkel beeld. Op dit moment werkt de plug-in alleen met Photoshop CS2, maar waarschijnlijk zal het ook werken met Photoshop Elements 5. (Het werkt ook met Photoshop CS en Photoshop Elements 4 voor Windows.)

Ik gebruik meestal de plug-in, omdat ik werk met Photoshop CS2, en zelden belichtingstijden combineer. Ik heb op sommige foto's verbluffende effecten bereikt, maar de Foveon sensor in mijn DSLR heeft een voldoende groot dynamisch bereik, zodat ik dit zelden wil doen, en als ik het toch wil kan dat meestal niet omdat de camera niet op een statief staat of omdat het onderwerp niet doodstil staat.

Bij camera's met een kleinere sensor zouden de foto's van deze behandeling vaker opknappen, en hetzelfde geldt voor filmbeelden, maar ik zou er geen artistieke panacee van verwachten, zelfs niet als de camera op een statief staat en het onderwerp niet beweegt. Als een scene extreme contrasten heeft zal het er namelijk snel onnatuurlijk uitzien als de extremen worden afgezwakt.

Een voorbeeld hiervan zijn deze foto's van een regenwoud. De foto links is gemaakt met een enkele belichting. Het extreme contrast van het bos is goed overgekomen, maar in de schaduw zijn veel kleurnuances verloren gegaan. Je ziet het bos maar niet de bomen. De foto rechts is gemaakt met een combinatie van twee belichtingstijden. Je ziet de bomen maar niet het bos.

Omdat ik beelden zelden combineer kan ik de functies die Photomatix hiervoor biedt niet vergelijken met de overeenkomstige functies van Photoshop of andere producten. Maar ik kan wel zeggen dat de weergave van tonen door Photomatix op mij verfijnder overkomt dan de overeenkomstige functies in Photoshop of een willekeurige andere plug-in die ik ken. Soms lijkt Photomatix de tonen te dramatisch weer te geven, maar ik vind Photomatix zo vaak zo goed te pas komen dat ik mezelf heb aangeleerd om het te proberen bij vrijwel iedere foto die ik maak, om te zien wat het zal doen.

De eerste stap -- Een afbeelding waarvan de kleuren zijn bijgesteld door Photomatix is een vertrekpunt, niet een voltooid product. Na het bijstellen van de kleuren - wat gebeuren moet voor al het andere - moet ik het nog steeds op alle gebruikelijke manieren bijstellen, net zoals dat nodig is na corrigeren van schaduw/hooglichten in Photoshop (zie "Foto's bewerken voor de perfectionist", 27 september '04). Bovendien zorgt het naar voren halen van details in donkere en lichte gebieden ook voor versterking van ruis, dus uiteindelijk moet ik de afbeelding extra intensief schoonmaken. Ik zou niet kunnen zonder een gespecialiseerd pakket voor ruisreductie, zoals Noise Ninja.

Ook al is Photomatix een uitsteken product, het is nog jong. De ontwikkelaar is nog altijd aan het knutselen aan de algoritmes en de gebruikersinterface. Op mijn computer zijn de plug-in en het programma allebei stabiel, maar af en toe gedragen ze zich niet zoals ik had verwacht, en het beeld wijkt na de bewerking soms af van de voorvertoning. Maar de ontwikkelaar is een enkele persoon die naast het programmeren ook de verkoop en de ondersteuning doet, dus ze veegt de problemen niet onder het bedrijfstapijt maar gaat ermee aan de slag. De nieuwste versies (1.1 voor de plug-in en 2.3 voor het programma) zien er aanmerkelijk netter uit dan de vorige. Je kunt gratis demoversies downloaden.

    PayBITS: Als de aanbevelingen van Charles om je foto's te verbeteren
    je geholpen hebben, vraagt hij je een donatie te doen aan
    Artsen Zonder Grenzen: <http://www.azg.be/nl/steunen/gift.htm>
    <http://www.artsenzondergrenzen.nl/index.php?pag=donatie>
    Lees meer over PayBITS: <./paybits.html/>


Recente onderwerpen in TidBITS Talk, 16 oktober 2006

  van de TidBITS-redactie <[email protected]>
[vertaling: SL]

[De discussies waarnaar verwezen wordt zijn in het Engels, daarom hebben we de titels niet vertaald - Tb-NL.]

cross-platform: Visual Basic -- Welke opties blijven er over, nu Visual Basic verdwijnt van de Mac, om cross-platform te scripten? (18 berichten)

Mac OS X 10.4.8: anyone tried it? Lezers delen hun ervaringen met de nieuwste Mac OS X update. (12 berichten)

Get a Piece of the Thinking Rock -- Matt Neuburgs bespreking van het Getting Things Done gereedschap leidt tot aandacht voor Midnight Inbox. En heeft ons artikel zo veel verkeer gegenereerd dat de servers van Thinking Rock het begaven? (11 berichten)

Power button -- Naar aanleiding van de tip van vorige week over het opnieuw toewijzen van de functie van de stroomschakelaar van een laptop komen er andere manieren ter sprake om een Mac te laten slapen. (16 berichten)

Editing/Healing a Corrupt Eudora Mailbox -- Waar laat Eudora de index-informatie over een postbus? Dat kan van verschillende factoren afhangen. (6 berichten)

Eudora goes open source -- Over Eudora gesproken: lezers reageren op het nieuws van de afgelopen week dat het e-mailprogramma in zijn volgende bestaan een opensourceproject zal zijn op basis van Mozilla's Thunderbird. (16 berichten)

UK Mac accounting software -- Een lezer in het Verenigd Koninkrijk is op zoek naar meningen over, en alternatieven voor, boekhoudsoftware zoals QuickBooks voor de Mac. (7 berichten)


Dit is TidBITS, een gratis wekelijkse technologie-nieuwsbrief met recent nieuws, bekwame analyse, en grondige besprekingen voor de Macintosh- en internet-gemeenschappen. Geef het gerust door aan je vrienden; beter nog, vraag of ze een abonnement willen nemen!
Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en websites mogen artikelen overnemen of een link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We kunnen de precisie van de artikelen niet garanderen. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.
Copyright 2006 TidBITS; reuse governed by this Creative Commons License.

Previous Issue | Search TidBITS | TidBITS Home Page | Next Issue