Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS#755, 15 november 2004

Charles Maurer besluit zijn serie artikelen over digitale fotografie met zijn ervaringen omtrent het kopen van een camera - om je zo te helpen bij het maken van je eigen keuze. Verder schrijft Adam over een positief artikel (met de nodige reserves, natuurlijk) over de Mac in Consumer Reports, en ook: een gratis on-linepresentatie van Guy Kawasaki, Audion voortaan gratis, het verschijnen van Firefox 1.0 en... iPod sokken? Echt waar!

Onderwerpen:

Copyright 2004 TidBITS: Reuse governed by Creative Commons license
<http://www.tidbits.com/terms/> Contact: <[email protected]>

**************************************************************************

TidBITS-NL zoekt vrijwilligers.

Vind je het nuttig dat er een Nederlandse vertaling van TidBITS is?
Lijkt het je leuk om teksten uit het Engels te vertalen?
Kun je een paar uurtjes per week missen?

De huidige vertaalploeg is juist groot genoeg om de tekst in porties van plezierige omvang over alle vrijwilligers te verdelen, maar als er een keertje iemand uitvalt wegens ziekte of drukdrukdruk hebben we een probleem. Dus een of twee man/vrouw erbij zou welkom zijn.

Kijk eens op de pagina hieronder wat het werk inhoudt, en laat het ons weten als het je aanspreekt.

<./tidbits-nl/over-vertalen.html>

**************************************************************************

Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

Hoe je ons kunt bereiken kun je lezen op:
<./tidbits-nl/contact.html>

MailBITS, 15 november 2004

[vertaling: DPF]

Firefox 1.0 uitgebracht -- De Mozilla Organization heeft versie 1.0 van Firefox uitgebracht. Firefox is een open-source webbrowser. Uiteraard is dit nieuws iets spectaculairder voor gebruikers van Windows die wat meer veiligheid willen dan Internet Explorer kan bieden, maar Mac-gebruikers zullen merken dat de Mac OS X-versie net zo snel is als Safari met wat extra mogelijkheden. Zo kun je met de Live Bookmarks RSS lezen en een lijst van artikelen aanmaken (zoals items uit een weblog of nieuws-updates); het zoekveld kan meer zoekmachines aan dan alleen Google en biedt Firefox de mogelijkheid om werkbalken van andere bedrijven te installeren (zoals de A9 zoekwerkbalk van Amazon). Firefox 1.0 is een gratis download van 8,6 MB, en vereist Mac OS X 10.1 of later. [JLC]

<http://www.mozilla.org/products/firefox/>
<http://toolbar.a9.com/>

Audion verdient een gouden horloge - Panic Inc. heeft een beetje een treurige stap genomen: ze hebben besloten om hun MP3-speler Audion niet langer te ontwikkelen. Het positieve is echter dat ze Audion nu gratis hebben gemaakt, en ze hebben zelfs kortingsbonnen verstuurd aan de huidige klanten om hun voor de ondersteuning te bedanken.

<http://panic.com/audion/>

In de begindagen van MP3-spelers op de Macintosh was Audion in een nek-aan-nek-race verwikkeld met SoundJam (destijds van Casady & Greene, en uiteindelijk overgegaan in iTunes). Audion onderscheidde zichzelf door de acceptatie van zogenaamde "skins" - in feite modules die het uiterlijk van een applicatie aanpassen - en had ook de nodige extra mogelijkheden, zoals hiërarchische afspeellijsten, waarderingen, afspeeltellers en zelfs een audiobewerker. Het bleek voor Audion echter niet mogelijk om een nichemarkt aan te boren naast de immer uitbreidende muziekdiensten van Apple, en hoewel Audion in staat is om de muziekbestanden op je iPod te beheren, kan het niet overweg met de CRM-bescherming van de iTunes Music Store, of Apple-producten als de AirPort Express ondersteunen. Dat neemt niet weg dat Audion een volwassen, krachtige muziekspeler is met mogelijkheden die iTunes waarschijnlijk nooit zal hebben, en met deze prijs - gratis! - is het een uitgelezen kans. Complimenten voor Panic om op deze manier steun aan haar klanten uit te spreken; Panic biedt verder de Usenet- en FTP- programma's Unison en Transmit, en ook een aantal Mac utilities. Audion 3.0.2 is verkrijgbaar voor Mac OS 8.6 of later, en iedere versie van Mac OS X. Eén van de oprichters van Panic, Cabel Sasser, heeft een grappig en onthullend verhaal op de website gezet over de ontwikkeling van Audion - de moeite waard wanneer je je afvraagt hoe het is om op kerstavond e-mail te ontvangen van Steve Jobs. [GD]

<http://panic.com/extras/audionstory/>

Luister naar de On line-conference van Guy Kawasaki -- Ex-Macintosh evangelist Guy Kawasaki heeft een nieuw boek uitgebracht met als titel The Art of the Start, over het opstarten van nieuwe bedrijven, projecten, enzovoort. Het is grotendeels gebaseerd op zijn ervaringen van de laatste paar jaar als directeur van Garage Technology Ventures, een investeringsmaatschappij voor opstartende bedrijven. Ik ben er nog in bezig, maar de stukken die ik tot nu toe gelezen heb zijn erg praktisch, scherp geschreven, en prikkelen de gedachten, dus ik hoop het snel uit te hebben en er een recensie over te kunnen schrijven.

<http://www.guykawasaki.com/books/>
<http://www.amazon.com/exec/obidos/ASIN/1591840562/tidbitselectro00/ref=nosim/>
<http://www.garage.com/>

In de tussentijd geeft Guy on line een tweetal presentaties die gratis te volgen zijn met technologie van Raindance; de eerste was op 21 oktober '04 en de volgende staat gepland voor 18 november '04 om 10.00 AM Pacific Time. Je zult de presentatie van Guy zien terwijl je over een telefoonlijn naar hem kunt luisteren. De inschrijving was een beetje omslachtig maar niet moeilijk, en ondanks de waarschuwingen over het gebruik van Safari of de Mac in het algemeen kon ik de presentatie probleemloos volgen. Guy was zijn prikkelende zelf, waardoor het een aangenaam en gedachtenstimulerend uur werd, hoewel hij me later vertelde dat het wel een vreemd gevoel was om een presentatie te geven zonder publiek voor feedback. [ACE]

<http://www.raindance.com/rndc/solutions/marketingExecutives.jsp?it=secNav>

Alle sokken op een stokje! Misschien word ik oud, maar persoonlijk vind ik het krijgen van ondergoed voor de feestdagen altijd een eh... teleurstelling. Maar gelukkig komt Apple helpen! Begin december (en je kunt nu al je bestelling plaatsen!) kunnen iPod-fans een pakket van 6 paar iPod-sokken kopen voor 30 dollar! Deze gebreide sokken kon je voor het eerst zien toen onlangs de iPod Photo werd aangekondigd, en zijn verkrijgbaar in oranje, rose, blauw, grijs, paars en groen, en passen bij alle iPods. Volgens Apple hoef je je iPod "slechts in een sok te schuiven om hem warm te houden. Haal hem er weer uit om hem op te laden of je afspeellijst te veranderen". Er is nog niets bekend gemaakt over hoe de sokken overweg kunnen met iPod-accessoires als memorecorders.

<http://store.apple.com/1-800-MY-APPLE/WebObjects/AppleStore?productLearnMore=M9720G/A>

Maar zoveel onbeantwoorde vragen! Katoen? Wol? Wauw, misschien wel allebei! Met spandex voor de elasticiteit? In de bonte of witte was? Zal mijn droger zo'n sok rauw lusten? Zal mijn kat ze achterna zitten? En wanneer dan eindelijk de iPod schoenen? [GD]

"Consumer Reports" begrijpt het bijna

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: PAB]

"Consumer Reports", het bekende tijdschrift met besprekingen, vergelijkingen en aanbevelingen over allerlei consumentenproducten, heeft eindelijk iets aardigs gezegd over de Macintosh. Zo aardig zelfs dat ze "59.940 redenen om Macs te heroverwegen" op de omslag van de editie van december 2004 gezet hebben. (Het artikel citeert Symantec dat zegt dat er 60.000 PC-virussen zijn tegen slechts 60 voor de Mac, vandaar het aantal 59.940, hoewel ik wed dat veel van die 60 niet eens werken in Mac OS X.) Naast het feitelijk geen last hebben van virussen, stelt "Consumer Reports" heel terecht dat Macs geen last hebben van de spyware-epidemie die op Windows-gebaseerde PC's bedreigen. Plus, het tijdschrift prijst Apple voor zijn toonaangevende prestaties op de gebieden van betrouwbaarheid en klanttevredenheid over de ondersteuning. Van de laatste zijn de cijfers van Apple de afgelopen drie jaar toegenomen, terwijl de cijfers van PC-bedrijven afgenomen zijn. (Helaas is het volledige artikel alleen beschikbaar voor Consumer Reports-abonnees.)

<http://www.consumerreports.org/>

Klinkt goed, niet? Het artikel is zeker een vooruitgang vergeleken met de afgelopen jaren, toen "Consumer Reports" zijn reputatie onder Mac-gebruikers waar bleef maken door zinloze opmerkingen over Macs te maken en op niet-representatieve wijze PC's met Macs te vergelijken. Tegenwoordig bespreekt het blad Macs en PC's grotendeels apart van elkaar, wat al helpt. Maar, nog steeds komen mijn nekharen overeind bij het lezen van hun artikelen over computers. Het basisprobleem is lang geweest dat "Consumer Reports" voornamelijk lijkt te kijken naar de kosten, waar betrouwbaarheid en gebruiksmogelijkheden op het tweede plan staan. Dat is niet veranderd en ook het huidige artikel, dat weliswaar met positieve zaken begint, vervalt later weer in dezelfde onwetendheid als in het verleden.

Qua prijs zijn Macs bijna altijd duurder dan PC's, voornamelijk vanwege de zaken die standaard zijn op een Mac, maar extra op een PC. Maar, in dit in eerste instantie lovende artikel, gaat "Consumer Reports" verder met te claimen (zonder cijfers) dat Macs meer kosten dan vergelijkbaar uitgeruste Windows PC's. Als je hun tabel "Ratings" bekijkt, zie je dat de iMac G5, met een prijs van $1.674, inderdaad duurder is dan alle vergelijkbare PC's met slechts één uitzondering (een Sony van $1.850). Maar, de iMac heeft natuurlijk wel een 17-inch kwaliteitsscherm, terwijl geen van de PC's dat hebben. Daar ga je met je "vergelijkbaar uitgerust". (LinuxInsider heeft een artikel gebracht dat claimt dat Macs in feite goedkoper zijn dan vergelijkbaar uitgeruste PC's van Dell.)

<http://linuxinsider.com/story/37806.html>

Irritanter is dat er absoluut geen erkenning is voor het feit dat Macs minder beheer en ondersteuning behoeven. Het artikel vertelt wel duidelijk dat Macs geen last hebben van virussen of "spyware", maar nergens wordt het verband gelegd dat dit voordeel zich vertaalt in lagere kosten in de aanschaf van software, het betalen van experts en verloren productiviteit.

Consumer Reports roemt ook Apples betrouwbaarheid en ondersteuning, maar vergeet wederom het verband te leggen met de prijs. Misschien zijn Apples betrouwbaarheidscijfers te wijten aan het gebruik van hoogwaardige materialen en beter vakmanschap, die weer voor een iets hogere prijs zorgen? Kunnen er kosten voor de gebruiker komen, als hij onbetrouwbare hardware heeft? En denk je ook niet dat het bieden van betere ondersteuning ook kosten met zich meebrengt?

Voor een tijdschrift dat zich normaal bezighoudt met het berekenen van dagelijkse- en lange-termijnkosten voor de verschillende producten, is deze volledige ontkenning van de echte-kosten van een computer beschamend. De anti-Mac-oogkleppen zijn met name lastig, omdat het wel correct de factoren benoemt waardoor de Mac duurder wordt, namelijk nieuwe software die gekocht moet worden en de tijd die gespendeerd wordt aan het overzetten en omzetten van gegevens.

Verder is het gek dat "Consumer Reports" de bruikbaarheid van het besturingssysteem grotendeels negeert. Ze zijn niet te beroerd om te klagen over de complexe bediening van een wasmachine, maar ze zeggen niets over het relatieve gebruiksgemak van Mac OS X vergeleken met Windows XP. Ironisch genoeg, hoewel "Consumer Reports" slechts zelden de vormgeving bespreekt, hebben ze dit keer de ruimte gevonden om de iMac G5 ongunstig te vergelijken met de iMac G4 op het gebied van schermpositie-instelling en om te klagen over de extra kosten voor Apples op Bluetooth-gebaseerde draadloze toetsenbord en muis, die nodig zijn om lelijke kabels aan de achterkant van de iMac te vermijden. Er staat natuurlijk nergens iets over de armzalige vormgeving van de meeste PC's en ook leggen ze niet het verband tussen ontwerp en kosten.

De belangrijkste kritiek op de Mac is correct, maar overdreven. Het is geen twistpunt dat Mac-gebruikers minder keuze in software hebben, met name voor de entertainment- en educatieve titels. De echte vraag is natuurlijk of er toepasselijke software ontbreekt voor enig bijzonder doel. De Mac heeft zeker zijn zwakke plekken, maar deze zijn voor de meeste mensen niet belangrijk denk ik. Zolang je programma's kunt vinden die doen wat je wilt, is het feit dat je ervoor kiest om talloze andere pakketten niet te kopen, simpelweg niet relevant.

Al met al ben ik zeker tevreden dat de waarheid over het gebrek aan virussen en spyware op de Mac met zoveel enthousiasme gepresenteerd wordt in een tijdschrift voor consumentenproducten en ik ben net zo blij om te lezen over Apples topnotering qua betrouwbaarheid en ondersteuning. Maar ik blijf gefrustreerd dat "Consumer Reports" nog steeds niet de benodigde gedachtensprongen kan maken om uit te leggen waarom Macs en PC's de prijs hebben die ze hebben en waarom deze prijskaartjes niet noodzakelijkerwijs gerelateerd zijn aan de totale gebruikskosten.

Hoe koop je een digitale camera

door Charles Maurer
[vertaling: TK, RAW, MSH, JG, PAB, DPF, SL]

In mijn vorige artikel, "Sensoren in digitale fotografie", probeerde ik wat gangbare fabeltjes over beeldsensoren te ontkrachten en het onderwerp op een logische manier te verklaren. Vandaag beschrijf ik de punten waar ik op let wanneer ik een nieuwe camera wil kopen. In plaats van met abstracte begrippen te gooien, zal ik uitleggen op basis van welke punten ik eerder dit jaar mijn nieuwste toestel, een Sigma SD-10, heb gekocht. Jouw eisen zullen niet dezelfde zijn als de mijne, maar met deze aanpak zou je beter moeten kunnen beslissen welke punten belangrijk voor je zijn en op welke punten je niet moet letten. In dit artikel vind je ook een gedetailleerde bespreking van de SD-10.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07860>
<http://www.sigma-photo.com/html/Cameras_sd10.htm>

Vragen vooraf -- De eerste vraag die je jezelf moet stellen is wat je met het toestel wilt doen. Bepaal dit heel precies. Hoe preciezer je bent, des te gemakkelijker je zult kunnen beslissen. Ik heb drie soorten doeleinden bepaald: (1) portretfoto's maken van vrienden, om in te lijsten of om als reclamefoto te gebruiken, (2) foto's maken die dienen als illustraties voor een boek waar ik aan werk, en (3) foto's maken op een trektocht van een maand in de Himalaya. De reclamefoto's en illustraties moeten van commerciële kwaliteit zijn en de illustraties vereisen een maximale flexibiliteit. De foto's van de Himalaya moeten duidelijk en gedetailleerd genoeg zijn om ze te kunnen uitvergroten tot op posterformaat om aan de muur te hangen. Ik had nog altijd mijn professioneel werkpaard, een 2-1/4" x 3-1/4" meetzoeker met alle voordelen van een technische camera. Een digitaal toestel moest minstens even veel controle of kwaliteit bieden.

Zodra je hebt bepaald waarvoor je het toestel zult gebruiken, kun je beslissen welk soort van beeldsensor je nodig hebt. Dat was het onderwerp van het vorige artikel, dus ik zal er nu niet meer op ingaan. Lees dat artikel gerust nu als je het nog niet gelezen hebt. Voor mij was het antwoord duidelijk: ik wilde de beste Bayer-sensoren of de grotere Foveon.

Wanneer je de sensor en het toepassingsgebied kent, kun je beslissen welk soort van toestel voor jou geschikt is. Ik deel digitale camera's in drie categorieën in: (1) toestellen voor eenvoudig richten en afdrukken, (2) compacte complete toestellen met een vaste lens, en (3) complete toestellen met verwisselbare lenzen. Ik bezit een toestel uit de eerste categorie en voor het gemak had ik liever een toestel van de tweede categorie gekocht, maar voor de veelzijdigheid en kwaliteit die ik wilde, moest ik me tot de derde categorie beperken. In de database van Digital Photography Review zag ik dat mijn opties beperkt waren tot een Sigma SD-10 van $1500 met twee lenzen, of modellen van Kodak en Canon van $5000 en $8000 voor het toestel alleen (d.w.z. zonder de lenzen). Ik wilde niet meer dan $5000 uitgeven, vooral omdat de technologie zo snel evolueert en het na een paar jaar gewoonlijk niet meer de moeite loont om een elektronisch toestel nog te repareren. Ofwel werd het dus de SD-10, ofwel werkte ik gewoon verder met wat ik al had.

<http://www.dpreview.com/>

Aangezien ik grote vergrotingen wilde die de vergelijking met een 2-1/4" x 3-1/4"-toestel konden doorstaan, ging ik eerst na of de SD-10 dit aankon. Ik haalde een raw image van de website van Sigma, een beeld dat blijkbaar met een statief genomen was en dat een stevige test zou zijn voor de sensor en de lens, daarna vergrootte ik het beeld met PhotoZoom Pro tot 30" x 44" (zie het vorige artikel) en ik maakte een afdruk. De afdruk vertoonde overmatige kleurslip en andere gebreken, maar met software was dit wel op te lossen. Zelfs zonder enige andere vorm van beeldbewerking was het beeld over het algemeen verrassend goed. Ik besliste het toestel zelf eens goed te bekijken.

Drie eisen voor alle camera's -- Ik heb drie absolute eisen voor alle soorten camera's. De eerste is dat alle menu's Engelse namen moeten hebben. Chinese tekens zijn nutteloos voor ons. Wanneer ik een foto neem, wil ik niet ergens in een handleiding op zoek moeten gaan naar de betekenis van een Chinees teken op het display van het toestel. Als er geen Engels menu is, kan er even goed geen menu zijn. Als alle menu's niet in het Engels zijn, wil ik het toestel niet, hoe goed of hoe goedkoop het ook moge zijn. De SD-10 heeft Engelse menu's, dus ik ging verder met mijn onderzoek.

Ten tweede, wanneer ik een camera gebruik, moet ik door de zoeker kunnen kijken. Ik moet het volledige kader duidelijk en scherp kunnen zien met mijn bril op mijn neus. Zelfs met een eenvoudige bril is dit bij veel toestellen niet mogelijk, en ik heb speciale brilglazen die het equivalent zijn van trifocale glazen. Het objectief van de SD-10 kan worden geregeld zodat ik scherp kan zien door het deel van mijn bril waar ik moet door kijken. Ik kan ook het volledige kader zien omdat je in de zoeker veel meer dan alleen het kader kunt zien. Deze extra ruimte is handig voor de compositie en is één reden waarom ik zo gek ben op mijn grote meetzoeker. Dit compenseert een ander probleem: met een bril op is de digitale aflezing helemaal onderaan de zoeker, onder de extra ruimte, moeilijk leesbaar.

De derde eis is dat ik het toestel goed moet kunnen scherpstellen. Het focussysteem van een toestel is meer dan bijna alle andere punten van het grootste belang voor de scherpte, en scherpstellen kan problematischer zijn dan het lijkt. Scherpstellen lijkt gemakkelijk bij een goede meetzoeker omdat de lijnen plots samenkomen, maar dat is slechts nauwkeurige weergave. Het display kan alle fouten in de vorm van de cam die de lens regelt, verbergen. Een enkele-lensreflexcamera (Single Lens Reflex - SLR) heeft geen verborgen mechanisme - wat je ziet zou je ook moeten krijgen - maar onze ogen zijn niet geschikt om een camera scherp te stellen. Niemand ziet het punt waarop het scherpst is gesteld. We kunnen alleen maar de lens rond dat punt vooruit en achteruit bewegen, zien wanneer de focus in een richting slechter begint te worden, en het middelpunt proberen te vinden. Er worden nog maar weinig camera's gemaakt met grote, heldere optische focussystemen omdat elektronische focussystemen goedkoper in productie zijn en gemakkelijker worden verkocht. Dit niettegenstaande het feit dat het scheidingsvermogen van de meeste elektronische toestellen lager ligt dan het menselijk oog, en dat ze nog andere zwakke punten hebben, zoals bijvoorbeeld motoren die niet onmiddellijk kunnen stoppen. Bovendien kan een automatisch focussysteem nooit weten waar jij op wilt scherpstellen. Het kan alleen maar richten op het midden van het kader.

Toen ik de SD-10 probeerde scherp te stellen met de goedkope lens die erbij werd geleverd, besloot ik bijna het toestel niet te kopen. Het kleine, donkere beeld in de zoeker maakte het bepaald niet gemakkelijker om handmatig scherp te stellen, en de automatische focus zette de lens niet altijd op dezelfde plaats wanneer ik begon met de lens te dichtbij en met de lens te veraf ingesteld. Maar na een tijdje met het toestel te hebben geëxperimenteerd, kwam ik tot het besluit dat wanneer ik het toestel op iets richtte waarop ik gemakkelijk kon scherpstellen, het verschil in de automatische focus niet slechter was dan mijn eigen verschil en waarschijnlijk goed genoeg zou zijn voor de scherptediepte. Ik ben er nog altijd geen grote fan van, maar het werkt goed genoeg. De belangrijkste factor voor scherpe foto's is een schakelaar op de lens gebleken om automatisch scherpstellen in en uit te schakelen. Ik schakel automatisch scherpstellen in, druk de sluiter half in om scherp te stellen op het gewenste onderwerp, schakel het uit, kadreer en neem de foto. Voor maximale betrouwbaarheid heb ik geleerd om er een gewoonte van te maken. Ik stel ook zo veel mogelijk scherp met de zoomlens uit. Ik had nog steeds niet genoeg vertrouwen in het systeem om een vergroter te kopen voor de zoeker (die van Nikon passen erop), maar ik heb ondervonden dat dat niet meer nodig is. Een betere lens met een grotere lensopening, die dus helderder is, is belangrijker. Met een dergelijke lens kun je gemakkelijker handmatig scherpstellen wanneer het licht te zwak is voor de autofocus.

Mogelijkheden, gadgets, & gimmicks -- De bovenstaande criteria zijn absolute eisen voor mij. De SD-10 voldeed aan alle eisen, en dus ging ik het toestel wat beter bekijken.

Eén voordeel van digitale camera's is dat je kunt zien of je foto aanvaardbaar is voordat je verder gaat - tenminste als je de foto kunt zien. Een lcd-scherm op de achterkant van het toestel moet helder genoeg zijn om ook in helder zonlicht nog zichtbaar te zijn. Anderzijds moet je het scherm ook kunnen dimmen zodat het 's nachts ook nog bruikbaar blijft. De SD-10 biedt drie helderheidsniveaus, en dat volstaat voor mij. Bij de SD-10 krijg je ook een transparant plastic deksel om het lcd-scherm mee te beschermen. Het deksel blijft op het scherm wanneer je foto's neemt, maar je kunt het verwijderen om de menu's te gebruiken.

Met een digitale camera zul je bij perfecte belichtingen spiegelende reflecties van de zon als een puur wit zien, maar witte vlakken met voldoende belangrijke informatie zullen voldoende tonen - net voldoende tonen - weergeven om er nog details in te kunnen zien. Een histogram op de lcd zou dit duidelijk moeten aangeven. De SD-10 doet dit goed. Het legt de drie kleuren (rood, groen en blauw) op elkaar, en als je op de +-knop drukt om het beeld te vergroten, wordt alleen het vergrote deel gebruikt voor de grafiek. Dit is veel beter dan een belichtingsmeter. Ik neem snel een foto zonder te richten, controleer of de heldere punten goed belicht zijn, pas aan waar nodig, en neem dan de echte foto.

Kleurendiafilm is ontworpen voor een bereik van zeven f-stops tussen de hogelichten en de schaduwen die niet helemaal wit of zwart zijn. Het kan lastig zijn om zonovergoten plaatjes in dit bereik te proppen. Digitale sensoren moeten minstens zoveel "dynamisch bereik" hebben, en meer is beter. Veel meer is nog beter. Voor beeldende fotografie doet dynamisch bereik er doorgaans meer toe dan resolutie. Het maakt niet uit of de sensor in staat is om de kleine details van een object te laten zien, als je het object helemaal niet kunt zien omdat het verstopt zit in de schaduw. Je kunt het dynamisch bereik snel testen, zelfs in een fotowinkel, door systematisch onderbelichte foto's te maken van een fotografische grijswaardenschaal. Ik vind het dynamisch bereik van de SD-10 opmerkelijk. Als de hogelichten juist belicht zijn, kunnen de schaduwen 10 tot 11 stops donkerder zijn en toch nog wat grove details laten zien. De twee schermafbeeldingen (zie hieronder voor koppelingen) uit Sigma's PhotoPro-software laten zien hoe gemakkelijk en effectief dit detail zichtbaar kan worden gemaakt. De foto was perfect belicht voor de hogelichten. De donkere versie toont het normale dynamische bereik, ongeveer wat een kleurendia zou laten zien. De lichte versie toont extra details in de schaduwen die door de sensor werden geregistreerd en met de Tonal Adjustment-schuifbalken tevoorschijn zijn gehaald.

<http://www.tidbits.com/resources/755/MonkRaw.jpg>
<http://www.tidbits.com/resources/755/MonkAdjusted.jpg>

Hoewel digitale camera's je een filmsnelheid of "ISO"-snelheid kunnen laten kiezen (gevoeligheid zou een beter woord zijn dan snelheid), is er op dit moment geen ISO-standaard die goed op digitale camera's kan worden toegepast. Daarom zet ik aanhalingstekens rond "ISO". Ik heb nog nooit een geloofwaardige vergelijking gezien van de gevoeligheid of de belichtingsmeter van twee digitale camera's, en ik denk niet dat het erg belangrijk is. Als er al verschillen zijn, zijn ze erg klein, en je kunt de belichting meteen zien. Toch was ik nieuwsgierig naar hoe precies de SD-10 gecalibreerd was, dus toen ik hem gekocht had, ging ik het na bij "ISO" 100. In zonlicht en bij normale kamerverlichting benaderde de belichtingsmeter van de camera zeer precies (tot minder dan een derde van een f-stop) mijn studio-belichtingsmeter. Bij het fotograferen van een schaal van gecalibreerde grijswaarden met verschillende belichting zat de correct belichte 95% wit steeds precies waar hij hoorde, op twee derde tot één stop onder overbelichting. (Overigens, bij een digitale camera maakt het ophogen van de "ISO"-snelheid de sensor niet gevoeliger, het versterkt het signaal en tegelijk ook de ruis. "ISO" 100 is normaal voor de meeste camera's, en hoewel snelheden tot 1600 gewoonlijk beschikbaar zijn, zien foto's bij snelheden van meer dan 400 er doorgaans niet erg goed uit.)

Sommige camera's bieden een keuze aan belichtingsmetermethoden (punt, segment, gemiddelde) waaruit je diegene kunt kiezen die het meest accuraat zal zijn voor de foto die je gaat maken. Dit is het soort domme mogelijkheiditis die zoveel elektronische apparaten zo ingewikkeld in het gebruik maken. Het heeft geen zin om te proberen uit te vinden hoe je de meter moet instellen om de scène zo goed mogelijk te lezen, het is even snel en zekerder om een snelle testfoto te maken en de regelaar te gebruiken die de automatische belichting naar beneden of naar boven bijstelt. Automatische belichtingsreeksen [brackets] zijn bijna net zo zinloos: er is zelden reden om een serie opnames met verschillende belichtingstijden te maken als je de juiste belichting zelf kunt vaststellen als je de foto maakt. De SD-10 besteedt drukknoppen en belangrijke ruimte op het beeldscherm aan deze "mogelijkheden".

Iets anders waar ik me geen zorgen over kan maken is hoe de camera kleur afbeeldt. Zoals ik uitlegde in "Kleuren & computers" in TidBITS-749 komt dit overeen met het complimenteren of bestraffend toespreken van een amoebe over zijn figuur. Er is zelfs nog minder reden om je zorgen te maken over de kleurenreproductie van de lenzen. Als een lens al het beeld kleurt dat het op de sensor projecteert, dan zal de kleurzweem systematisch en licht zijn, en zal het automatisch gecorrigeerd worden door de software die het ruwe plaatje in een bruikbaar beeld omzet.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07840>

Het is mogelijk en zeer wenselijk voor een camera om ietwat te compenseren voor het bewegen van de camera, door de sensor te verplaatsen in de richting tegenovergesteld aan die van de beweging. De SD-10 kan dit niet. Sigma verkoopt wel een telelens die dit doet, maar het zou handiger zijn als dit in de camera ingebouwd zou zijn.

Bedieningssnelheid is een zwak punt bij de meeste digitale camera's. Aanzetten kan lang duren en er kunnen lange wachttijden zijn voor het verwerken en naar het geheugen schrijven van de foto. Probeer altijd een camera uit, om te zien of de snelheid voldoende is voor jouw doeleinden. De SD-10 reageert snel, maar doet soms zo lang over het verwerken van een foto dat ik moet wachten tot hij weer bij is. Gelukkig is er een oplossing voor dit probleem die praktischer is dan hij klinkt: laat de camera twee of vier pixels tot één combineren, zodat de hoeveelheid data die verwerkt moet worden voor iedere afbeelding tot de helft of een kwart wordt teruggebracht. Hoewel deze oplossing de resolutie verlaagt, gebruik ik hem als ik snel veel foto's moet nemen. In die situaties heb ik toch weinig controle over de belichting of het onderwerp, zodat de algehele kwaliteit van de beelden toch zelden optimaal is en het verlies aan resolutie toch niet opgemerkt zal worden. De SD-10 legt op middelmatige resolutie toch nog zoveel informatie vast als op een hele bladzijde van een tijdschrift past. Zie mijn vorige artikel, "Sensoren in digitale fotografie" voor een discussie hierover.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07860>

Stof is de grootste vijand van beeldsensoren. Bij bijna alle camera's met verwisselbare lenzen waait er zodra je een lens verwijdert stof de camera in, dat vervolgens op de sensor belandt en ontelbare stippeltjes veroorzaakt in vergrotingen. Stof uit de camera houden voorkomt dat je een hoop tijd moet besteden aan het schoonmaken van foto's. De SD-10 bedekt de opening achter de lens met een stuk doorzichtig plastic. Er komt nog wel wat stof de camera in, maar veel minder dan normaal.

Voor studiofotografie is het praktisch om de camera aan een laptop-computer te hangen om je foto's meteen te kunnen bekijken op een redelijke grootte. De SD-10 kan aangesloten worden via USB of FireWire. Met een FireWire-verbinding verschijnen de foto's binnen een paar seconden in de PhotoPro-applicatie van Sigma. Om de poster te belichten in de koppelingen hieronder, gebruikte ik vier stroboscopen en drie halogeenlampen. Het was sneller en gemakkelijker om ze evenwichtig te plaatsen en de belichting in te stellen door het beeld te bekijken dan met een belichtingsmeter.

<http://www.tidbits.com/resources/748/HectorVasquez.jpg>

Digitale camera's brengen nog extra kosten mee voor geheugenkaarten. Zet ze hoog op je boodschappenlijst. De SD-10 heeft in dit geval een belangrijk voordeel ten opzichte van de concurrentie: hij slaat de ruwe beelden van de Foveon-sensor op in slechts de helft van de ruimte die een vergelijkbare Bayer-sensor nodig heeft (zie mijn vergelijking in "Sensoren in digitale fotografie"). Het wegschrijven van een afbeelding naar het geheugen kan lang duren, en sommige kaarten zijn sneller dan andere. Lexar maakt de snelste kaarten en gebruikt een eigen technologie die ze "write-acceleration" noemen. De SD-10 ondersteunt deze technologie.

Nog een verborgen kostenpost voor digitale camera's zijn reservebatterijen, vooral als de batterijen specifiek voor de camera zijn. Ik wilde mijn camera gebruiken in de Himalaya, ver weg van elektriciteit, dus moest ik wegwerpbatterijen gebruiken. De SD-10 gebruikt AA- of CR-V3-batterijen, maar het bleek dat dat wel lithiumcellen moesten zijn. Andere soorten werken niet, wat de handleiding ook beweert. Ik ondervond ook dat de levensduur van de batterijen in de SD-10 teleurstellend kort is, vooral bij lage temperaturen.

Lang voordat de batterijen echt de geest geven, lijken ze dood te zijn, maar komen ze weer tot leven voor een paar foto's als je de batterijla verwijdert en weer terugstopt, en dat doen ze zo een aantal keren achter elkaar. Het lijkt me dat de tolerantiegrenzen van de camera voor zowel interne weerstand als voltageverlies onrealistisch veeleisend zijn. Een tweede stel batterijen in parallel leek nodig en kan worden geleverd door een accessoire, de handgreep/powerpack (130 dollar), te kopen, die aan de onderkant van de camera vastgeschroefd wordt. Ik kocht er meteen een toen ik uit India terugkwam. Het betekent wat extra gewicht en grotere afmetingen, maar dat wordt gecompenseerd door het toegenomen gebruiksgemak van de camera. Helaas maakt het ook dat de camera wiebelt op een statief. Ik heb de accessoire ook getest met gewone alkalinebatterijen en dat werkt, maar slechts voor een beperkte periode. (Voor een uitleg van hoe snel batterijen het opgeven in digitale camera's, zie bladzijde 9 in onderstaande discussie over batterijhergebruik.)

<http://www.ife.ee.ethz.ch/~zinniker/batak/ICBR2003_Zinniker.pdf>

Voor snapshots is een ingebouwde flitser nuttig. Buiten is het vaak handig een ingebouwde flitser te hebben om schaduwpartijen in te vullen. Vooral voor dit doel wilde ik er een hebben, maar de SD-10 heeft die niet, daarom kocht ik een Sigma-unit, speciaal ontworpen voor de SD-10. Deze flitser zoomt (met een schaal voor 35 mm camera's), springt naar alle richtingen en corrigeert automatisch de belichtingstijd. Zoals alle dergelijke onderdelen vind ik hem topzwaar, een foefje, en onnauwkeurig. In huis prefereer ik een grote flitser met een handvat die ik van de camera af kan halen, op armlengte afstand kan houden en naar een muur kan richten. Gelukkig heb ik het ding nog niet hoeven te gebruiken. Ik kocht hem vooral voor invul-licht buitenshuis maar het brede dynamische bereik van de camera en een "Invul-licht"-aanpassing in de software van Sigma hebben hem overbodig gemaakt.

Het bepalen van de kwaliteit van de constructie staat niet hoog op mijn lijst omdat ik er geen idee van heb wat er mogelijk stuk kan gaan bij een digitale camera, afgezien van de voor de hand liggende dingen zoals scharnieren en grendels. In mijn ervaring zijn de structuren die in elektronische apparaten uitvallen zelden zichtbaar of voorspelbaar; gewoonlijk zijn het dingen zoals soldeerpunten, sporen van plastic folie en kontakten van schakelaars. De buitenkant van de camera is voornamelijk van plastic - maar het vliegtuig dat hem afleverde, bestaat ook uit veel plastic en de SD-10 heeft een metalen binnenste. Wat mij aanstaat is een camera van Kodak. De SD-10 deelt vele, zo niet alle mechanische onderdelen met een van de nieuwste professionele Kodak camera's en lijkt mechanisch vergelijkbaar. Zouden de Kodak camera's rommel blijken te zijn, dan is dat zeer dure rommel, gericht op een markt waar betrouwbaarheid boven alles gewaardeerd wordt; de ontwerpers hebben redenen om aan te nemen dat Sigma weet hoe je een camera moet construeren.

Lenzen -- De meeste camera-experts benadrukken diepgaand en uitvoerig de noodzaak van goede lenzen en welke de beste zijn. Mij lijkt dit het laatste waar je je zorgen over moet maken. Zoals ik uitlegde in "Sensoren in digitale fotografie", de enige manier om lenzen te beoordelen is door het vergelijken van identieke testfoto's, gemaakt op een statief. Tenzij de lens een ongebruikelijke hoeveelheid kleurzweem of vervorming heeft, zal niemand ooit naar een foto kijken en zeggen, "Oei, de lens die jij gebruikte was een rotding".

Maar sommige lenzen produceren bedenkelijke hoeveelheden kleurafwijking aan de randen, vooral bij gebruik met digitale camera's. Ik weet niet waarom digitale camera's dat méér tonen. Ik heb ladingen veronderstellingen gelezen, maar geen enkele kan het probleem volledig verklaren en digitale camera's kunnen absoluut veel randverkleuring vertonen. Kijk eens naar de ingesloten close-up van de punt van de cello in de foto waar eerder naar gelinkt werd. (De bovenste foto laat zijn originele staat zien. Zoals besproken in "Foto's bewerken voor de perfectionist" in TidBITS-748, gebruikte ik Asiva Shift+Gain om de belichting van de cello te egaliseren en de kleurranden op te schonen.) Helaas wordt dit probleem verergerd door de Foveon sensor, die franje kan opleveren die bit voor bit even scherp is als de lijn die franje heeft. Een Bayer sensor zou wat minder scherp zijn en wat vergevingsgezinder.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07832>

Zelfs dure lenzen op filmcamera's kunnen problematisch zijn. Ik vervloekte een Leitz 90 mm lens die ik gebruikte bij mijn kostbare Leica M4s. Hij was zo problematisch dat Leitz hem verving. De vervanger focuste nauwkeuriger maar was optisch niet beter. Om contrast te handhaven en om artefacten door flitslicht (optische ruis) te voorkomen, moest ik hem zorgvuldiger hanteren dan welke andere lens ook, die ik in mijn bezit had.

Brochures laten vaak grafieken zien van modulatie-overdrachtfuncties (MTF) die dienen om de optische kwaliteit van een lens samen te vatten. Deze grafieken zijn echter het resultaat van een vereenvoudigd rekenkundig model. Zelfs als je er beeldkwaliteit uit zou kunnen visualiseren - ik kan dat stellig niet - zul je ze niet gewaar worden, want ze hebben geen vat op onvoorspelbare mankementen, zoals het blauw van de cello-punt. Ook betekenen fantasierijke diagrammen van lenselementen niets, noch het aantal asymmetrische elementen, noch het aantal elementen van exotisch glas. Het ontwerp van een lens is kunst, niet een wetenschap. Heeft een lens veel elementen, dan weet je alleen maar dat de kunstenaar veel verf gebruikt heeft.

Ik weet werkelijk geen verstandige manier om lenzen te vergelijken zonder ze te proberen. Ik weet werkelijk niet altijd wat "beter" betekent. Stel je twee lenzen voor: als de zon achter je is geeft de een je een scherper beeld, maar als de zon van voren komt, de andere. Welke is beter? Omdat software de meeste tekortkomingen kan corrigeren, vind ik dat de belangrijkste factor niet de graad van perfectie is maar de graad van de mogelijkheid om volmaakt te maken. Denk eens na over twee marginale lenzen. Een is onscherp maar constant en kan digitaal scherper gemaakt worden; de andere is scherper maar laat zo nu en dan gebreken zien die niet verholpen kunnen worden. Ik zou de eerste kiezen.

Ik deel echter het vooroordeel dat dure lenzen waarschijnlijk beter zijn, maar "waarschijnlijk" is een belangrijke bepaling. Gemak in productie, de grootte van de productieseries, en marketing-regelingen kunnen allemaal een veelbetekenende invloed op de prijs hebben. Toen ik filmcamera's kocht gaf ik toe aan mijn vooroordeel en kocht alleen dure lenzen. Ik wist dat het dwaas was - een van de lenzen van mijn Leica maakte dit duidelijk - maar ik vond commerciële filmprojecten altijd zo overspannen dat ik zeker wilde zijn dat ik alles deed wat ik kon om het risico te verminderen dat iets verkeerd zou gaan. Digitale fotografie is echter anders. Digitale beelden verschijnen meteen en ze zijn smeedbaar. Met digitale camera's zie ik geen enkele reden om de twijfelachtige verzekering van een dure merknaam te kopen.

De belangrijkste overweging wat betreft lenzen is niet de kwaliteit maar het optische perspectief dat ze verschaffen. Bedenk eens dat je een meter of zo achter een klein venster staat terwijl je uitkijkt op je tuin. Je ziet het niet allemaal maar het gedeelte dat je ziet, oogt natuurlijk. bedenk nu eens dat op de een of andere manier je hele tuin samengeperst wordt in dat venster. Je zou alles zien in de tuin, maar de tuin zou er bizar uitzien. Stel je nu voor dat het venster een foto is. De lens op de camera zou het perspectief van die foto gemaakt hebben. Een lens die hetzelfde zicht heeft als jouw oog "ziet" zou een realistische foto maken, een lens die meer dan jouw oog "ziet" zou een vervormde foto creëren.

Het oog kan een beeld van ongeveer 45 graden breedte zien zonder te bewegen. Als je kijkt naar een vergrote foto zul je geneigd zijn die zo vast te houden dat die een hoek van ongeveer 45 graden maakten opzichte van je ogen. Daarom zal, als je kijkt naar een vergroting, een lens die ongeveer 45 graden "ziet" meestal het normale perspectief verschaffen. Kleinere en grotere gezichtshoeken vervormen het perspectief. Er is een bereik van wat er onbetwistbaar natuurlijk uitziet, en het is niet duidelijk bepaald, maar dit bereik gaat niet verder dan 20-30 graden aan de smalle zijde of 60-70 graden aan de wijde zijde. Kleinere en grotere gezichtspunten vervormen het perspectief. Deze vervorming kan artistiek effectief zijn als die voorzichtig behandeld wordt, maar het is desalniettemin vervorming. Hoewel vervorming aardig kan zijn, ziet het er meestal niet goed uit.

In ronde getallen, met 35 mm camera's, wordt het bereik van natuurlijk perspectief gedekt door lenzen tussen 30 mm of 35 mm tot 80 mm of 90 mm. Vandaag de dag hebben de meeste camera's een zoomlens die in dit bereik valt. Vaak zal de lens meer dan dit bereik dekken. Lenzen die over een groter bereik beschikken verkopen meer camera's, dus leggen fabrikanten de nadruk op zoom-verhoudingen net zoals ze megapixels willen benadrukken. Beeldkwaliteit heeft echter de neiging snel achteruit te gaan met focuslengte, niet om optische redenen maar omdat langere lenzen het effect van een beverige hand vergroten. Dit probleem wordt versterkt door het kleine formaat van de meeste digitale beeldsensoren. Als je de grootte van het beeld halveert of een kwart er van neemt, zal dezelfde hoeveelheid beweging de wazigheid verdubbelen of verviervoudigen. Ik wil niet via wazige foto's erachter komen dat ik per ongeluk in een focuslengte terecht ben gekomen die een statief vereiste, dus wil ik geen doorsneelens die verder gaat dan 80 mm of 90 mm.

Evengoed, als ik een camera met verwisselbare lenzen ga kopen, wil ik veel verschillende brandpunten beschikbaar hebben. Voor mijn SD-10 kocht ik extra lenzen langer en korter dan het normale bereik. Mijn observaties van zeven lenzen voor de SD-10 staan aan het eind van dit artikel.

De camera en de computer -- De meeste mensen zien een digitale camera als een optisch randapparaat, als gewone camera's met elektronische elementen die de filmrol vervangen. Ik denk dat het verstandiger is om ze te zien als digitale computers. Digitale computers die gevoed worden door optische elementen in plaats van ronddraaiende schijven. Sommige sensoren geven meer informatie dan anderen, maar zoals ik heb laten zien in "Sensoren in digitale fotografie", zijn de verschillen kleiner dan ze lijken. Veel grotere verschillen ontstaan door de manier waarop de afbeelding verder verwerkt wordt, de manier waarop geïnterpoleerd en gebalanceerd wordt, de ruis eruit wordt gehaald en scherper gemaakt wordt.

Om een "raw"-afbeelding in een bruikbare afbeelding om te zetten, zal het gemiddelde beeldverwerkingsprogramma de volgende stappen zetten:

Het beeldverwerkingsprogramma in een camera doet dit allemaal bij elke foto die genomen wordt. Het is natuurlijk duidelijk dat het programma de foto niet echt bekijkt en deze handelingen intelligent uit kan voeren. Het kan alleen maar regels uitvoeren. De meeste besprekingen van digitale camera's beoordelen de JPEG-bestanden die door de camera's geproduceerd worden. Hiermee onderzoeken zij dus niet echt de kwaliteit van optiek en de sensor, maar het resultaat van de algoritmes, die toegepast worden door het ingebouwde beeldverwerkingsprogramma.

Als je tevreden bent met kiekjes van een compactcamera, zal de ingebouwde beeldverwerking van een digitale camera prima voldoen, maar het zal nooit het meeste uit een foto halen, of de beste vergrotingen mogelijk maken. Je kunt de instellingen van de camera aanpassen, maar de camera heeft niets te bieden dat maar in de verste verte lijkt op het gemak en de mate van controle die een computer te bieden heeft. Voor mij, en ik vermoed voor vele TidBITS-lezers, is het goed om een camera te kopen, die bestanden als "raw" bewaard, onbewerkt in de camera, maar waarmee alle verwerking later op de computer gedaan kan worden.

De SD-10 is uniek onder de digitale camera's omdat het helemaal geen digitale verwerking doet. Dit is voor mij een belangrijk voordeel. Omdat deze software niet ingebouwd is, zijn de menu's van de camera duidelijk versimpeld. Met de SD-10, hoef je nooit door een ingewikkeld stel commando's en verborgen submenu's heen te worstelen. Als ik de helderheid van het LCD-scherm wil aanpassen, zie ik onmiddellijk hoe dat moet. Verder is het niet mogelijk om met de SD-10 foto's te verliezen, omdat er een of andere beeldverwerkingsinstelling verkeerd stond.

Om de afbeeldingen te verwerken, levert Sigma het programma PhotoPro. In eerste instantie lijkt PhotoPro teleurstellend. Het ziet eruit en 'voelt' als een Windows-programma, het bevat een Windows sRGB-profiel (zie "Kleur & computers"), het vreet processorkracht, terwijl het niets aan het doen is op de achtergrond en, ongelofelijk voor een grafisch programma voor de Mac, het "weet" niets van de calibratie van de monitor. Hierdoor is de kleur die je ziet in PhotoPro niet dezelfde als de kleur die je ziet in Photoshop of iPhoto of als afdruk van je printer. En toch, PhotoPro's bediening is zo eenvoudig en zo goed geïmplementeerd, dat ik het prefereer boven de "raw"-bestandomzetter in Photoshop. (Zie de schermafbeeldingen hierboven, voor een blik op het uiterlijk van PhotoPro.) Als je de foto's individueel wilt aanpassen, heeft PhotoPro er uitstekend gereedschap voor. Als je een map vol met bestanden als .JPEG-bestanden wil bewaren, kan dat ook. Verder, als je de "raw"-bestanden kopieert naar je harde schijf, kun je er altijd nog later op teruggrijpen om een bepaalde handeling ongedaan te maken

Samenvatting -- Al met al denk ik dat de aanschaf van de SD-10 een goede beslissing was, gezien de zaken waarvoor ik hem wilde gebruiken. De prijs was voor amateurs, maar het apparaat voelt aan en functioneert als een professionele camera en ik kan foto's ervan afhalen die eruit zien als gemaakt met een 2-1/4" x 3-1/4" film. Ik kan niet meer vragen.

Hoewel de SD-10 aan mijn wensen beantwoordt, is dat voor jou wellicht niet het geval. Ik ben bereid om tijd te steken in het perfectioneren van mijn foto's, jij misschien niet. Als tijd belangrijker is dan geld levert een full-frame Bayer sensor wellicht vergelijkbare kwaliteit met minder zorgen. Een Bayer sensor die de maat heeft van het Foveon exemplaar van de SD-10 is iets beperkter maar ook iets vergevingsgezinder. Als je tevreden bent met de kwaliteit van kleinbeeld ben je wellicht ook tevreden met een kleinere camera met een kleinere sensor.

Wat je beslissing ook is, als je meer wilt dan even snel wat foto's maken zou je je computer ook mee moeten nemen in de beslissing. Zoals ik liet zien in "Sensoren in digitale fotografie", is de hoeveelheid informatie in foto's veel minder dan veel mensen denken. Wat belangrijk is, is niet zozeer de hoeveelheid informatie maar meer hoe die informatie gepresenteerd wordt, hoe helder die informatie getoond wordt door de visuele vervorming heen. De camera codeert optische informatie plus optische en elektronische ruis; een computer decodeert dit alles naar een zichtbare afbeelding en verwijdert de ruis. Hoewel deze computer meestal verborgen zit in de camera kun je hiervoor ook je Mac gebruiken. Er is betere software verkrijgbaar voor je computer dan voor je camera. Daarom begon ik deze serie artikelen met een artikel over fotobewerkingssoftware ("Foto's bewerken voor de perfectionist", zie link boven). Lees eerst eens dat artikel voordat je een camera koopt om een idee van de mogelijkheden te krijgen, en wat je daarvoor bereid bent te doen. Hou dat ook in gedachten bij de aanschaf van de camera (en vooral ook de kosten van de software).

Als laatste zou ik voor Canadese lezers graag iets willen zeggen over de aanschaf van deze producten in Canada. In maart 2004 probeerde ik een SD-10 te vinden in een winkel. Dat lukte me niet. Toen ik rondvroeg waarschuwden twee verkopers mij voor de aanschaf van willekeurig welke Sigma camera, niet vanwege het product maar vanwege de Canadese distributeur van Sigma, Gentec International. Ik ontdekte waarom. Gentec had nooit de artikelen op voorraad die ik wilde aanschaffen of lenen voor deze recensie. Alles moest uit Japan komen. Dat kostte soms weken maar meestal maanden, en de prijzen waren hoger dan in de VS, waar ik het product meteen mee kon nemen. Er werd van mij verwacht dat ik de boel ongezien aanschafte (maar ze waren tegelijkertijd zo speciaal dat geen enkele winkel ze terug zou willen nemen). Ik vind het vervelend om te moeten zeggen, maar de enige praktische verkopers voor deze producten bestonden uit on-lineverkopers in de VS. Deze waren niet alleen sneller en goedkoper, maar zij willen ook nog wel eens iets terugnemen. Wanneer je ooit iets terug wilt sturen en ook de invoerrechten terug wilt hebben hoef je slechts een pagina in te vullen, het "Informal Adjustment Request" formulier B2G dat je van het volgende adres kunt downloaden:

<http://www.cbsa-asfc.gc.ca/E/pbg/cf/b2g/b2g-02b.pdf>

Aanvullende gedachten: lenzen voor de SD-10 -- Ik heb zeven lenzen op de SD-10 geprobeerd. Op de uitzonderingen die ik noem na, lijken ze allemaal goed in elkaar te zitten, maar ze neigen er allemaal toe, nabij de hoeken kleurbanden te veroorzaken die zo breed zijn dat ze, als je erop let, zichtbaar zijn in vergrotingen. Tenzij anders vermeld, baseer ik mijn oordeel over de scherpte op testopnames die op oneindige afstand zijn gemaakt.

De goedkoopste basislens is een 18-50 mm f/3.5-5.6 zoomlens die Sigma in een aantal pakketjes stopt. (Hij heeft geen eigen prijs, maar maakt het pakket $10 of $100 duurder.) Op 50 mm lijkt deze lens behoorlijk scherp maar op 24 mm en 18 mm lijkt hij zachter. De lens vertoont vaak buitensporige kleurbanden en beneden 50 mm vertoont hij bolle, cilindrische ("barrel") vervorming die niet symmetrisch is en met software dus niet helemaal gecorrigeerd kan worden. De lens voelt aan als een goedkoop fabrikaat, en is zo langzaam (donker) dat het scherpstellen bij zwak licht moeilijk maakt, maar de opening verkleinen met maar een f-stap brengt hem al bijna tot maximale scherpte. Als ik er voldoende tijd aan de computer in steek kan ik de meeste foto's die ik ermee maak er net zo goed uit laten zien als die ik met andere lenzen maak - de beelden laten zich meestal wel perfectioneren - maar ik vind dat zijn kwaliteit achterblijft bij die van de camera.

<http://www.sigmaphoto.com/html/pages/18_50_DC.htm>

Sinds enkele maanden biedt Sigma een alternatief: een 18-50 mm f/2.8 zoomlens (winkelprijs $500). Ik leende een exemplaar om te beoordelen en besloot die te kopen. Hij vertoont minder kleurbanden, vooral op 50 mm, zijn vervorming is meer symmetrisch, en hij is scherper op 24 mm en 18 mm. Hij is maximaal scherp op alle brandpuntsafstanden van f/5.6 tot f/11. Deze lens vult de camera goed aan.

<http://www.sigmaphoto.com/html/pages/18_50_EX_DC.htm>

De goedkoopste telelens is een 55 mm - 200 mm f/4-5.6 zoomlens (winkelprijs $140). 200 Mm op een SD-10 is vergelijkbaar met 340 mm op een 35mm camera. Dat is vergelijkbaar met een 8x verrekijker. Hij vergroot zo sterk dat er voor scherpe foto's van ver verwijderde objecten niet alleen een statief nodig is, maar ook heldere lucht zonder thermiek. Deze lens voelt mechanisch zo goedkoop aan dat ik twijfels heb over zijn duurzaamheid, maar hij functioneert optisch naar behoren en hij is klein en licht. Als draagbare telelens voor terloops gebruik zou hij iedereen van pas kunnen komen, amateur of beroepsfotograaf. Voor maximale scherpte moet de opening twee of drie f-stappen dichtgedraaid worden.

<http://www.sigmaphoto.com/html/pages/55_200_DC.htm>

Voor mijn laatste artikel leende ik Sigma's nieuwste 50 mm f/2.8 macro (winkelprijs $250). Ik vergeleek hem op 50 mm met de 18 - 50 mm f/2.8, omdat ik die in huis had. Op oneindige afstand was de macrolens iets zachter en gevoeliger voor fel licht. Omdat een macrolens ontworpen is voor werk op korte afstanden testte ik hem ook op een copy stand. Dat leverde iets scherpere foto's op. Op beide afstanden vertoonde de zoomlens minder kleurbanden. Ik zou de macro alleen voor technisch werk kopen. Voor alle vormen van beeldende fotografie, waaronder extreme close-ups, zou ik liever de zoomlens gebruiken.

<http://www.sigmaphoto.com/html/pages/50_DG.HTM>

Omdat ik een groothoeklens met een breder bereik nodig had kocht ik een 14 mm f/2.8 (winkelprijs $900). Deze lens is groot en zwaar. Met 35 mm zoekt het de grenzen op van de praktische optica, en op de SD-10 heeft hij sterke en zwakke kanten. Als de zon achter me staat, er niet veel wit in beeld is, en ik ver weg sta van alles op de foto, is hij behoorlijk scherp van f/8 tot f/16 met niet meer kleurbanden dan gebruikelijk. Als ik op kortere afstanden fotografeer zijn de hoeken zachter. Waar het beeld veel contrast bevat zorgt fel licht voor zachter beeld en versterkt het de kleurbanden, soms tot opmerkelijke waardes. Verder neigt de lens ertoe, als de zon in de buurt van het onderwerp is sterke weerkaatsingen te produceren die op geen enkele manier gecorrigeerd kunnen worden. Hij heeft ook nog merkbare cilindrische vervorming, maar dat kan wel gecorrigeerd worden.

<http://www.sigmaphoto.com/html/pages/14_ex.htm>

Ik heb een hekel aan de 14 mm. Daarom leende ik voor deze bespreking het enige alternatief, een 12-24 mm f/4.5-5.6 (winkelprijs $670). Hij is nog groter en rekt eveneens de praktische optica bij 35 mm op, maar hij heeft een tegengesteld karakter. In vergelijking met de 14 mm geeft hij bij ver weg gelegen scènes met tegenlicht, en zonder veel wit, een zachter resultaat, maar geeft hij in andere situaties scherper beeld in de hoeken en soms ook in het centrum. Hij vertoont een vergelijkbare cilindrische vervorming, maar weinig kleurbanden en geen vervelende verstoringen door fel licht. Hij is moeilijker scherp te stellen, en hij is langzamer, maar hij bestrijkt een wijdere hoek en zoomt door een reeks brandpuntsafstanden. Ik vindt ook deze lens niet het summum, maar ik heb hem toch liever dan de 14 mm. Als hij teruggedraaid is tot f/11 of f/16 kan zijn zachtheid overwonnen worden met Focus Magic. Daartegenover is er geen enkele manier om sommige van de gebreken van de 14 mm teniet te doen. In vergelijking met de 18-50 mm f/2.8 zoom op 18 mm en 24 mm is de 12-24 mm meestal zachter maar heeft hij minder kleurbanden en vervorming en is hij ongeveer even scherp op f/16, wat voorbij de top van de 18-50 mm ligt. Voor het fotograferen van gebouwen en landschappen ga ik vaak omlaag naar f/16 voor een maximale dieptewerking. In dit geval zou ik de 12-24 mm kiezen. Ik ga hem vervangen door de 14 mm met deze lens, maar hoop ondertussen dat Sigma zal komen met een 12 mm of 14 mm lens die voor de SD-10 ontworpen is en beter werkt.

<http://www.sigmaphoto.com/html/pages/12_24_ex.htm>

De 15 mm vissenoog (winkelprijs $450) is bescheiden van afmetingen. Toch is ook deze lens ontworpen voor 35 mm film. Op een SD-10 bestrijkt hij maar iets meer dan de 14 mm lens. Toch biedt hij een uniek perspectief. Het is een vissenoog-perspectief, waardoor rechte lijnen gekromd worden, maar omdat alleen het middendeel van het beeld opgevangen wordt door de kleine sensor van de SD-10, is de kromming niet groot. Aan de andere kant: anders dan een gewone groothoeklens vergroot hij zonder vertekening. Dit betekent dat de lens voor scènes zonder rechte lijnen een natuurlijker perspectief biedt. Het verschil is subtiel, maar voor mijn oog is het belangrijk. Ik had deze lens en de 14 mm bij me in de Himalaya. Ik gebruikte zelden de 14 mm, maar gebruikte deze veel. Hij is op zijn scherpt bij f/5.6 tot f/11 en hij is de scherpste van de drie groothoeklenzen.

<http://www.sigmaphoto.com/html/pages/15_ex.htm>

Op geen van de groothoeklenzen past een filter. Wel kun je er gelatinefilters achter plaatsen, maar dat maakt niet veel uit. Bij alle digitale camera's vervangt software kleurbalansfilters, en ik was aangenaam verrast toen ik ontdekte dat in het geval van de SD-10, software ook polarisatiefilters vervangt als het gaat om hun voornaamste taak, het verhogen van de verzadiging van kleuren die door het felle zonlicht verbleken. (Ik weet niets van polarisatiefilters op andere digitale camera's, omdat ik niet weet waarom ze niet nodig zijn op de SD-10.) Op de SD-10 heb ik alleen maar een polarisatiefilter nodig gehad om lichtpatronen te reduceren in de weerkaatsingen van vensters en van water, maar dat speelt meer in boeken over fotografie dan in het veld.

Al deze lenzen passen op veel andere camera's naast de SD-10, maar ik heb geen idee hoe ze op een andere camera zouden werken. De optische kenmerken van een lichtsensor en de lens werken op zoveel manieren op elkaar in dat ik niet weet hoe ik de twee van elkaar zou kunnen scheiden.

PayBITS: Als Charles' kijk op het kopen van een camera
je heeft geholpen, vraag hij je een donatie te doen aan
Artsen Zonder Grenzen: <http://www.azg.be/nl/steunen/gift.htm>
<http://www.artsenzondergrenzen.nl/index.php?pag=donatie>
Lees meer over PayBITS: <./paybits.html/>

Recente onderwerpen in TidBITS Talk, 15 november 2004

van de TidBITS-redactie <[email protected]>
[vertaling: SL]

[De discussies waarnaar verwezen wordt zijn in het Engels, daarom hebben we de titels niet vertaald - Tb-NL.]

De tweede URL onder elke thread-beschrijving verwijst naar de discussie op onze Web Crossing-server, die veel sneller is.

Consumer Reports likes Macs -- Lezers reageren op het voorpaginaverhaal van de recentste "Consumer Reports", waarin Macs en PC's met elkaar worden vergeleken. (13 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2373>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/234>

Experiences with CPU accelerators -- Geoff Duncans artikel van vorige week, over het upgraden van zijn oude Mac met een nieuwe Power PC versneller inspireert lezers die eveneens hun machine een upgrade hebben gegeven tot commentaar. (9 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2372>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/235>

Learning more about photosensors in cameras -- Charles Maurers artikelen over digitale camera's brengt een discussie op gang over waar meer informatie over lichtsensoren te vinden is. (6 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2371>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/233>

Replacing the Battery in my iPod -- Een lezer doet verslag van zijn ervaring met het verwijderen van een zieltogende iPod-batterij, die hij verving door een batterij van een ander merk. (2 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2369>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/231>

Macworld Expo is moving to the Hynes -- IDG World Expo kondigde aan dat de volgende Macworld Expo in Boston gehouden zal worden in het Hynes Convention Center, een kleiner onderkomen dan het nieuwe Boston Convention & Exhibition Center. (2 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2374>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/236>

Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en Websites mogen artikels overnemen of een HTML link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We garanderen de precisie van de artikels niet. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.

Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering