Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS#545/28-Aug-00

Spraakherkenning veroverde vorige week de eerste plaats in de enquête over toekomstige technologie, dus het is wel gepast dat Matt Neuburg deze week Apple's PlainTalk spraakherkenning bekijkt, samen met alternatieve spraak-interfaces van QuicKeys en ListenDo. Overschakelend van spraak naar druk: Kirk McElhearn keert terug met een bespreking van David Pogue's "De missende handleiding" over Mac OS 9, en we vragen welke factoren meespelen bij het kopen van computerboeken.

Onderwerpen:

Copyright 2000 TidBITS Electronic Publishing. All rights reserved.
Information: <[email protected]> Comments: <[email protected]>


-> Denk je dat TidBITS interessant is voor <-
-> je vrienden, kennissen, collega's? Geef <-
-> hen de tip zich ook GRATIS te abonneren <-
-> of stuur deze aflevering naar hen door! <-


Je kunt je gratis abonneren op de Nederlandse afleveringen van TidBITS door een (blanco) mailtje te sturen naar: [email protected]. Je krijgt deze dan per e-mail toegestuurd.
Om je abonnement op te zeggen, kun je een mailtje sturen naar: [email protected].


Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:


De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de USA.

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:



MailBITS/28-Aug-00

[vertaling: PEP]

Quicken 2001 verzonden -- Intuit is begonnen met het verzenden van Quicken 2001 voor de Macintosh, de nieuwste versie van zijn markt-dominerende programma voor de persoonlijke boekhouding. Quicken 2001 biedt een internationale zoek-en-vervang-functie die werkt voor meerdere accounts tegelijk, de mogelijkheid om repeterende betalingen te herkennen en je daar van tevoren op te attenderen en een software-aanpassing die je automatisch op de hoogte kan houden van aanpassingen en foutcorrecties als zij uitkomen. Intuit stelt mede dat er nu 500 financiële instellingen de online-functies in de Mac-versie van Quicken ondersteunen, hoewel nog geen 70 daarvan op dit moment een directe verbinding ondersteunen - de andere instellingen bieden eenvoudig een gegevensbestand aan dat je kunt downloaden naar je eigen Quicken. De Windows-versie van Quicken 2001 beschikt ook over functies die ontbreken aan de Mac zijde, waaronder een Smart Reconcile-functie die veel voorkomende fouten in je administratie opspoort en corrigeert en verbeterde beheerfuncties voor je portfolio. Quicken vereist een met PowerPC uitgeruste Mac met Mac OS 8.6 of hoger, 32 MB RAM of meer en een CD-ROM-speler; het kost $60, hoewel klanten die een kopie van de verpakking van Quicken 2001 opsturen een tegoedbon van $20 mogen verwachten. [GD]

<http://www.shopintuit.com/q2001/q2001mlps/index.asp>
<http://www.intuit.com/banking/filist.html>

Enquête-voorbeschouwing: nog meer dikke boeken -- Er verschijnen letterlijk honderden boeken over computers elk jaar, over de laatste software-producten, met tips en trucs om alles te maken van Webpagina's tot digitale filmpjes en met elke mening over de staat van de techniek en de IT-branche die je kunt bedenken. Eerlijk gezegd is het meer dan je aankunt (en als jij mij niet gelooft moet je maar eens het aantal meters computerboeken gaan opmeten in een grote boekenwinkel). Hoewel veel van deze boeken zonde zijn van de bomen die ervoor zijn omgekapt, zitten er ook juweeltjes tussen die je net de ondersteuning geven die je niet makkelijk ergens anders kunt vinden of die een perspectief bieden dat zich niet leent voor presentatie in een tijdschrift of op een Webpagina. De enquête deze week vraagt " Wat zijn de belangrijkste factoren voor jou om een computerboek aan te schaffen?" Mogelijk is het voor jou een optelsom van een recensie, een goede prijs en de mogelijkheid om er eerst even door te bladeren voor je het aanschaft, maar wat jouw redenen ook zijn, laat het ons weten op onze homepage (en als je nooit zo'n boek koopt is daar ook die keuze aanwezig). [ACE]

<http://www.tidbits.com/>


Enquête-uitslag: Vruchtkastelen

door Geoff Duncan <[email protected]>
[vertaling: MK, LmR, JB]

Nu we het jaar 2001 naderen, hebben we nog geen vliegende auto's, worden er nog geen chartervluchten in de ruimte uitgevoerd en kennen we (godzijdank) ook geen kunstmatig intelligente wezens die een voorkeur aan de dag leggen voor het neerschieten van bemanningsleden in luchtsluizen. Dat neemt echter niet weg dat we in een tijd van grote technologische vooruitgang leven. In onze enquête van vorige week stelden we de vraag "Met welke technologieën zouden de huidige of toekomstige Macs volgens jullie moeten worden toegerust?" Sommige van deze bestaande technologieën zouden de Macs van de toekomst kunnen verrijken - en enkele worden zelfs nu al toegepast, zij het in een wat voorlopige vorm.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbpoll=54>

Spraakherkenning en dicteren -- Spraakherkenning behaalde met een score van 58 procent van de respondenten een nipte zege op de nummer twee van deze wedstrijd, volledig draadloze verbinding van componenten. Het is ook tegenwoordig al mogelijk om tegen je computer te praten, bijvoorbeeld door middel van Apple's eigen (beperkte) PlainTalk spraakherkenning (dat deel uitmaakt van Mac OS 9), of met behulp van producten als IBM's ViaVoice, waarmee continue spraakherkenning op de Mac mogelijk is (zie het artikel van Matt Neuburg over PlainTalk in deze aflevering van TidBITS, en de bespreking van ViaVoice in ons vorige nummer.) Praten tegen de computer heeft altijd al erg tot de verbeelding gesproken - het komt vaak voor in sciencefiction - maar in de producten van tegenwoordig wordt het nog in beperkte en gespecialiseerde vorm toegepast, dus er kan in de toekomst van alles verbeteren aan de technologie. En als je droomt van het dicteren van een roman, een brief of zelfs een e-mail, bedenk dan dat efficiënt leren dicteren vaak lastiger is dan leren typen.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=06085>

Volledig draadloos -- De nummer twee met 52 procent van de antwoorden levert de oplossing voor het muizennest van kabels dat zich rond je Mac heeft geïnstalleerd. Apple heeft onlangs enige activiteit op dit gebied ondernomen met het AirPort draadloze netwerk en met de kabels van de nieuwste monitors die USB-, netspanning- en videosnoeren in zich verenigen. Draadloze toetsenborden en dito muizen bestaan al jaren, en het is zeker niet ondenkbaar dat andere randapparatuur (scanners, hard disks en printers) en zelfs een monitor ooit draadloos wordt verbonden met de computer. (Ja, inderdaad, printers die hun opdrachten via een infrarood signaal ontvangen bestaan ook al weer een aardig tijdje.)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=1124>

Holografische of hoofd-displays -- Uit de film en van televisie komen deze mogelijkheden om traditionele monitoren of computerbeeldschermen te vervangen. Zij maakten 31 procent van de reacties uit. Een holografisch beeldscherm zou een 3-D computer-interface kunnen projecteren voor de gebruiker, hoewel ze misschien niet helder genoeg zijn voor een aantal toepassingen en voor buiten. De toepassingen voor hoofd-displays lopen uiteen maar zij zetten het beeld vlak voor de omgeving van een gebruiker. Hoofd-displays komen in de vorm van brillen of apparaten die het beeld direct op het netvlies projecteren - wellicht ideaal voor gebruikers van een PowerBook! - of op een ander oppervlak (zoals op een zonneklep, bril of voorruit).

Handschriftherkenning -- Met 28 procent van de reacties komt handschriftherkenning in de buurt van extreme mobiliteit. Het is de mogelijkheid van een computer om handgeschreven invoer te verwerken, hetgeen meestal gebeurt via een tablet of een anderszins drukgevoelige plaat. Apple's nu uit de productie genomen Newton PDA - met name Newton 2.0 - leverde een goede handschriftherkenning over het gehele scherm; de steeds populairder wordende Palm apparaten herkennen een gestileerd handschrift (Graffiti) op een klein oppervlak onderaan het scherm. Handschriftherkenning is een redelijk echte technologie maar moet zich nog een plaats verwerven in de grote personal computerwereld, waarschijnlijk vanwege de verhoogde kosten door het beschrijfbare oppervlak dat nodig is en de moeilijkheden (of onmogelijkheden) van het vervangen van een toetsenbord op de huidige computers.

Extreme mobiliteit -- Tevens bekend als "draagbaarheid". Extreme mobiliteit betekent het dusdanig verkleinen van computersystemen dat ze bijzonder mobiel worden of letterlijk (als in kleding) draagbaar door de gebruiker. Er wordt veel onderzoek gedaan naar "draagbare" computers en het is deze mobiliteit die waarschijnlijk gebruik gaat maken van de technologiëen die we hier bespreken: spraakherkenning, hoofd-displays, draadloze componenten, en meer.

Biometrische beveiliging -- Beveiligingsbewuste lezers (20 procent van de reacties) kijken uit naar biometrische beveiliging; een technologie die de identiteit van een computergebruiker vaststelt door gebruik te maken van karakteristieke eigenschappen van die persoon, in plaats van een login en wachtwoord of andere methoden die niet karakteristiek zijn voor een gebruiker zelf. De stemherkenningsfunctie van Mac OS 9 is een voorbeeld van biometrische beveiliging - het maakt het mogelijk in te loggen op een Mac door het uitspreken van een wachtwoordzin die de computer vergelijkt met eerdere opnamen van dezelfde persoon die dezelfde zin uitspreekt. Andere vormen van biometrische beveiliging zijn bijvoorbeeld vingerafdrukken, handpalmafdrukken of scans van het netvlies.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05625>

VR of onderdompelende interfaces -- Negentien procent van de antwoorden waren voor deze vormen van alternatieve interfaces, waarbij de gebruikers worden ingeplugd in een kunstmatige omgeving. Mogelijk zouden deze interfaces gedeeltelijke of algehele blokkering van de perceptie van de reële wereld met zich meebrengen. Gebruikers zouden data verwerken en communiceren met de computer door middel van gebaren (een haptische interface) en worden soms zelf weergegeven door een door de computer aangemaakt object: een avatar. Het idee van virtuele realiteit vond ingang bij de gewone mens met William Gibson's roman uit 1984 "Neuromancer" en blijft een hoofdonderwerp van de populaire cultuur, zoals recent nog bleek in de Hollywood kaskraker "The Matrix". Hoewel de huidige technologie noch niet op gelijke voet staat met de popcultuur hype, zijn de eerste klantgerichte VR producten al verkrijgbaar, en VR-toepassingen spelen een groeiende rol in gespecialiseerde vakgebieden zoals in de mechanica en de geneeskunst. De technologie heeft duidelijk marktwaarde in amusement en spelletjes.

<http://www.amazon.com/exec/obidos/ISBN%3D0441569595/tidbitselectro00A/>

Hersengolfherkenning -- Vijftien procent van de antwoorden gaven de voorkeur aan hersengolfherkenning, waarbij een apparaat de feitelijke hersengolven analyseert en vertaalt naar invoer voor je computer en andere apparaten. Hersengolf-gestuurde producten zijn op de dag van vandaag al beschikbaar bij IBVA Technologies - het is nog geen telepathie, maar ze openen nieuwe mogelijkheden voor gebruikersomgevingen en computertoegang voor mindervaliden.

<http://www.ibva.com/>

Bekerhouder en andere -- Uiteraard. Welke toekomstige Macintosh zou in dit tijdperk van SUVs volledig zijn zonder een stuk of drie bekerhouders? Het populaire drankopslagapparaat kreeg 13 procent van de antwoorden. De overblijvende negen procent werd toegekend aan de mysterieuze 'andere' categorie. Alleen de tijd - en een blik op de TidBITS Talk discussie over het onderwerp- zullen de technologiën waarvoor gestemd werd openbaren.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=1138>


BookBITS: Mac OS 9: De missende handleiding

door Kirk McElhearn <[email protected]>
[vertaling: EA, JG, GH]

In 1990 kocht ik mijn eerste Macintosh, een Powerbook 100 die een kolossale 2 MB RAM , 20 MB harde schijf en Systeem 7 aan boord had. Als nieuwe computergebruiker was ik verbaasd over het gebruiksgemak en vooral over het feit hoe simpel en duidelijk het was om de systeem-software te beheren.

Die tijd is niet meer. Mijn nieuwste Mac, een iMac DV SE kocht ik met 128 MB RAM, 13 GB harde schijf en (dit is het grootste verschil) met Mac OS 9. Alhoewel ik niet langer de oude Powerbook heb om te vergelijken, herinner ik me dat de Systeemmap slechts enkele megabytes plaats op mijn harde schijf innam. Op mijn iMac neemt de standaard Systeemmap (zonder extra's van derden) 175 MB in beslag voor 2179 voorwerpen. Uiteraard doet het huidige Mac OS veel meer dan voordien, maar het is tevens veel complexer en verwarrender geworden.

Als gids voor dit nieuwe besturingssysteem koos ik voor het bejubelde Mac OS 9: The Missing Manual door David Pogue (Pogue Press/O'Reilly, 2000, $19.95). (David werkte ook samen met TidBITS uitgever Adam Engst aan Crossing Platforms: A Macintosh/Windows Phrasebook; zie "Macintosh-Windows Woordenboek" in TidBITS-509.)

<http://www.amazon.com/exec/obidos/ISBN=1565928571/tidbitselectro00A/>
<http://www.amazon.com/exec/obidos/ISBN=1565925394/tidbitselectro00A/>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05712>

Niet in de doos -- Er is een tendens in de software-industrie die een aantal jaren geleden is begonnen en de norm aan het worden is: veel programma's worden niet langer geleverd met gedrukte handleidingen. TidBITS wijdde hier een artikel aan midden 1998 in "De dood van de documentatie" in TidBITS-428. In het beste geval krijg je een mooi gemaakt PDF-bestand van de handleiding; soms is de handleiding samengesteld uit HTML-bestanden (zoals het helpsysteem bij Mac OS 9); in het slechtste geval krijg je een soort op internet gebaseerde hulp die helemaal niet praktisch of gemakkelijk in het gebruik is. Voor complexe programma's of systeem-software zijn deze manieren om hulp te bieden zelden toereikend. Daarbij moet je om de elektronische hulp te bereiken uit het programma gaan waarvoor je hulp nodig hebt (steeds maar wisselen tussen overlappende vensters) of verandert deze de toestand van de computer, wat de zaak nog verwarrender maakt. Een van de grote voordelen van een gedrukte handleiding is dat ze op je bureau of op je schoot kan liggen zodat je er gemakkelijk in kunt bladeren zonder dat het ingrijpt op het scherm of op wat je computer aan het doen is.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=04865>

Ik beschouw mezelf als een intensieve Mac-gebruiker, en heb nooit de behoefte gevoeld aan een boek van derden dat me vertelt hoe mijn Macintosh werkt. Ik heb altijd met succes genoeg informatie kunnen vinden bij gebruikersclubs, tijdschriften, en elektronische publicaties zoals TidBITS, maar Mac OS 9 leek afschrikwekkender dan vorige versies.

Ik weet niet precies wat ik dacht te vinden, maar ik moet zeggen dat ik verbaasd was. Er zijn veel nieuwe functies in Mac OS 9 waar ik weinig van af wist, enkele functies van andere versies van recente besturingssystemen die ik nooit echt onderzocht had, en enkele eenvoudige trucjes die ik nooit overwogen had.

Ik heb het boek werkelijk van voor tot achter gelezen, zodat ik precies kon zien wat ik had gemist (maar ik ben een van die mensen die er van houdt om computerhandboeken te lezen). Nadat ik veel nieuwe bijzonderheden van Mac OS 9 ontdekt had, ben ik vaak in het boek terug gedoken voor meer. Bijvoorbeeld, de presentatie van nieuwe mogelijkheden, zoals Meerdere gebruikers en de versleutelingkeuzes, gaven me een idee van hoe deze mogelijkheden werken. Het hoofdstuk over geheugenbeheer, hoewel niet helemaal nieuw voor mij, is goed ontworpen en geeft een spoedcursus zowel in hoe het Mac OS geheugen gebruikt, als in hoe je het in topconditie kunt brengen voor maximale prestaties.

De organisatie van het boek weerspiegelt de manier waarop een nieuwe gebruiker een Macintosh kan benaderen: eerst het bureaublad van de Mac, gevolgd door hulp bij gebruik van de applicaties, dan de onderdelen van het systeem zelf, bijzonderheden over hoe je online kunt komen, en tenslotte netwerken. De presentatie van het Mac OS 9 bureaublad is een mooie en gedetailleerde introductie van de fundamentele interface-kenmerken van het besturingssysteem. Je leert hoe je het bureaublad, vensters en mappen in topconditie kunt brengen en naar eigen smaak kunt aanpassen.

Het boek gaat verder met het bespreken van applicaties: de manier waarop ze werken, hoe je geheugen het beste kan besturen, en een introductie van AppleScript. Dit laatste gedeelte is inderdaad niets meer dan een introductie, en verstrekt weinig informatie over programmeren met AppleScript, wat jammer is. AppleScript is een van de belangrijkste ondergewaardeerde kenmerken van het Mac OS, en een betere presentatie zou tonen hoe nuttig het kan zijn.

Het derde deel bestudeert de onderdelen van Mac OS 9 en is voor mij waarschijnlijk het meest bruikbare deel. Ik heb me vaak afgevraagd wat al die extensies en regelpanelen precies doen, en uiteindelijk heb ik van vele uitgevonden dat ik ze kon uitzetten om geheugen te sparen. Bijvoorbeeld, het is handig om te weten dat als je geen netwerk hebt, je veilig de Appletalk- en Samengebruik-regelpanelen uit kunt zetten. Als je niet van plan bent om meerdere gebruikers op je Mac te laten werken kun je Meerdere gebruikers uitzetten. Deze tips maken geheugen vrij voor ander gebruik en kunnen een zegen zijn als je computer maar een relatief klein RAM geheugen heeft, zoals de 32 MB in de eerste iMac- en iBook-configuraties. (Je kunt ook gedetailleerde informatie vinden over de inhoud van je systeemmap door de shareware InformINIT of Extensions Overload te gebruiken; Casady & Greene's Conflict Catcher bevat ook een uitgebreide referentielijst.)

<http://www.informinit.com/>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=04879>
<http://www.extensionoverload.com/>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=04960>
<http://www.conflictcatcher.com/>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05086>

Twee korte hoofdstukken geven een overzicht van het gebruik van de Mac met Internet en het volgende deel bespreekt het opzetten van een netwerk met je Macs. Dan volgen een aantal verschillende onderwerpen, zoals afdrukken, geluid en video, spraakherkenning en het boek eindigt met drie bijlagen over de verschillende menu-commando's, het installeren van Mac OS en probleemoplossingen.

Encyclopedia Macintosh -- Er zijn een paar negatieve kanttekeningen bij het boek. De meest opvallende is de claim van de auteur dat het boek "ontworpen is om lezers op ieder technisch niveau van dienst te zijn", maar echte beginners zouden van dit boek af moeten blijven. Als je net met de Macintosh begint ben je beter af met een boek uitdrukkelijk voor beginners. Het probleem is dat het boek meer geschreven is als een encyclopedie of naslagwerk. Het is geen lesboek, ondanks dat de volgorde van de hoofdstukken, ik zei het al eerder, een goede weergave geeft van het eigen maken van de Macintosh. Maar als je je Mac leert kennen kan dit boek een ideaal referentiehandboek zijn, mede dankzij een uitstekende index.

Het boek voert David Pogue's opvallende lichtvoetige schrijfstijl en de opmaak maakt het tot één van de meest oogstrelende computerboeken die ik ooit heb gezien; lof voor ontwerper Phil Simpson en de rest van het produktie-team. Het lettertype is makkelijk te lezen, kaders en illustraties zijn opvallend en informatief, sectie-titels staan diapositief in zwart aan de zijkant en maken het makkelijk om met de duim te zoeken. Zoals andere O'Reilly titels is het boek voorzien van een plat-lig-rug die voorkomt dat het boek zelf gaat bladeren als het op je bureau ligt.

Ondanks het ontbreken van instructionele kwaliteiten, die het boek ideaal voor beginners zouden maken, zal het zeer nuttig zijn voor elke Mac-gebruiker die het beginstadium voorbij is, meer wil weten of verlangt naar een referentiehandboek voor alles in Mac OS 9.

[Kirk McElhearn is freelance vertaler en technisch schrijver en woont in een dorp in de Franse Alpen.]


Met PlainTalk de baas spelen over je Mac

door Matt Neuburg <[email protected]>

In TidBITS-544 schreef ik over continue spraakherkenning op de Mac door middel van ViaVoice van IBM, wat je in staat stelt om zinnen te dicteren aan de computer die ze vervolgens voor je intikt. ViaVoice houdt zich ook bezig met discrete spraakherkenning, wat betekent dat je een aantal voorgedefinieerde commando's kunt uitspreken, zoals het selecteren van het volgende woord, tekst inplakken, of het uitschakelen van de microfoon. Maar wanneer het uitspreken van die commando's het enige is wat je wilt doen, dan is dat waarschijnlijk al wel mogelijk, en gratis - met Apple's eigen discrete spraakherkenningstechnologie op systeemniveau, PlainTalk.

<http://db.tidbits.com/ getbits.acgi?tbart=06085>

Welke dag is het? PlainTalk stak voor het eerst de kop op in 1990, toen spraakherkenningslaboratoria klaagden over een plotselinge leegloop. Apple huurde iedere onderzoeker in die ze konden vinden zonder kosten te sparen. Na intensief werk van ongeveer een jaar begon Apple de vruchten van dat werk te demonstreren onder de codenaam Casper, en deze technologie kwam publiek beschikbaar als PlainTalk op de AV Macs van 1993; het werd een standaard onderdeel van Systeem 7.1.2 in 1994 toen de PowerPC-gebaseerde Macs verschenen. Sindsdien hebben alle PowerPC Macs, en zelfs sommige 68K machines, gewacht op je gesproken bevelen. Toch zijn veel gebruikers zich hier niet bewust van omdat de spraakherkenning niet iets is wat standaard aanwezig is - je moet tijdens installatie expliciet specificeren of je het wilt hebben of niet. Om het te installeren moet je je Mac OS CD-ROM in je speler stoppen, Mac OS Install starten, en wanneer je het Install Software scherm ziet moet je op de 'Customize' knop klikken, English Speech Recognition selecteren, en al het andere deselecteren voordat je verder gaat met het installatieproces.

<http://www.apple.com/macos/speech/ >
<http://db.tidbits.com/ getbits.acgi?tbart=03790>
<http://db.tidbits.com/ getbits.acgi?tbart=03193>
<http://db.tidbits.com/ getbits.acgi?tbart=02448>
<http://db.tidbits.com/ getbits.acgi?tbart=04032>

Open Speech hulp -- PlainTalk spraakherkenning kent vier onderdelen. Het Speech-regelpaneel moet altijd aanwezig zijn. De Speech Recognition-extensie stelt ieder programma in staat van deze dienst gebruik te maken maar doet zelf eigenlijk niets, zodat Apple ook een interface aanbiedt, de Speakable Items-extensie die je ieder item in je Speakable Items-map (die zich in je Apple Menu Items-map bevindt) laat openen door de naam van het item uit te spreken.

Er is ook een hardware component - de microfoon. Apple ontwierp een speciale microfoon voor spraakherkenning, de PlainTalk microfoon genaamd, herkenbaar aan de langere stekker en de ongebruikelijke vorm. Dit betekende bijna de doodsteek voor spraakherkenning op de Mac omdat veel mensen niet wisten hoe ze de microfoon moesten gebruiken (en Apple, zoals gebruikelijk, geen instructies gaf) en ze dachten dat hij kapot was. Je moet namelijk niet recht in de microfoon spreken maar hem op de bovenkant van je monitor leggen en tegen de bovenkant van de microfoon spreken die dan naar je toe gericht is. Een aantal recente machines met ingebouwde microfoons hebben dit model niet nodig maar iMacs weer wel, ondanks de ingebouwde microfoon, en de situatie is ook verwarrend voor andere machines - wanneer je twijfelt, zoek dan in de Apple Tech Info Library naar "plaintalk and microphone" en bid om opheldering. Er zijn ook headsets op de markt die werken.

<http://til.info. apple.com/techinfo.nsf/artnum/n15884>

Met de spraakherkenning geïnstalleerd open je het Speech-regelpaneel en stel je de volgende opties in: of je een toets ingedrukt wil houden, zoals Escape, tijdens elk commando, of dat je de herkenning continu aan wilt hebben staan, waarbij je de commando's bijvoorbeeld vooraf laat gaan door een bepaald woord (zoals "Computer" of "Yo!"). Vervolgens zet je Speakable Items aan. Een "helper"-venster verschijnt om te laten zien dat Speakable Items aan staat, en je kunt commando's geven; "show me what to say" is een goede start. Afhankelijk van je keuze van icoon zul je plaatjes zien die je tonen of spraakherkenning in ruste is, luistert, gehoorzaamt, of je niet begrijpt.

Maak dit Speakable -- PlainTalk hoeft niet getraind te worden, maar voordat je het kunt toespreken moet het systeem een complete lijst hebben van alles wat je maar wilt zeggen. De herkenning bestaat uit het zoeken van de best gelijkende opdracht uit die lijst. In de interface van Speakable Items komt die lijst exact overeen met de items uit de Speakable Items-map. Helaas wordt PlainTalk minder betrouwbaar naarmate die lijst groeit. Het is daarom verstandig alle commando's die je waarschijnlijk niet gebruikt uit de Speakable Items-map te verwijderen. Verder zou je moeten profiteren van een handig nieuwtje uit Mac OS 9 wat je in staat stelt om een commando te associëren met een specifieke applicatie door het in de Application Speakable Items-map in een map te stoppen met de naam van de applicatie.

Wat kan een commando zijn? In feite alles wat je vanuit de Finder kunt openen. Wanneer het commando een alias is opent het een bestand of een map, of het start een programma op. Is het commando een AppleScript, dan wordt het script uitgevoerd. Veel van die scripts zijn bijgevoegd (vergeet vooral niet te kijken in de goed verborgen map More Speakable Items) en je kunt natuurlijk eigen scripts schrijven zodat je alles kunt doen wat AppleScript maar kan doen. Een bijzonder gaaf kenmerk van Mac OS 9 is dat spraakherkenning zelf ook scriptgeschikt is, dus je kunt met AppleScript een script schrijven dat een eigen lijst met zaken aanmaakt die door de gebruiker gezegd kunnen worden met daaraan gekoppelde acties. Om hier meer over te leren moet je de Scripting Speech-helpmodule downloaden.

<http://www.apple.com/applescript/help_mods.html>

Spreek in Macro's -- AppleScript heeft echter zijn beperkingen: het kan alleen programma's aansturen die scriptgeschikt zijn. Als dit voor jou niet voldoet, kijk dan eens naar versie 5 van QuicKeys, dat een aantal maanden geleden is verschenen. Ik heb QuicKeys uitgebreid in TidBITS besproken, en de ondersteuning voor spraakherkenning in versie 5 is opmerkelijk. QuicKeys is zoals je weet een macro-programma, dat betekent dat het kan typen, op knoppen drukken, menu-items kan kiezen, en de muis kan klikken; dankzij spraakherkenning kan een QuicKeys-actie nu door je stem worden gestart.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbser=1044>
<http://www.cesoft.com/products/qkmac5-fb.html>

De spraak-interface van QuicKeys is simpel maar slim. Met welk commando een actie wordt gestart bepaal je zelf: het kan de naam van de actie zijn, maar dat hoeft niet. En hoewel QuicKeys afhankelijk is van Speakable Items (omdat ze twee verschillende interfaces voor spraakherkenning bieden), kunnen de twee naast elkaar bestaan, en kunnen ze apart aan en uit worden gezet; het zwevende "helper"-venster is aanwezig als een van de twee actief is. Net als bij Speakable Items kun je een uitdrukking specificeren als een prefix voor commando-frases; zo kun je dus je commando naar de juiste luisteraar sturen. Bijvoorbeeld, in het Speech regelpaneel, heb ik aangegeven dat de Escape-toets ingedrukt moet zijn tijdens een commando, zonder prefix; maar in QuicKeys heb ik aangegeven dat commando's voorafgegaan worden door "QuicKeys". Nu werkt "Hoe laat is het?", en ook "QuicKeys toets Home".

Speakable Items uitzetten -- Een andere mogelijkheid tot discrete spraakherkenning is MacSpeech's ListenDo, een vervanger voor Speakable Items. De twee zijn niet compatibel, maar dat maakt niet uit want ListenDo is beter; dit is wat Apple zelf had moeten leveren. Speakable Items is onhandig qua bediening en onderhoud: je zet het aan en uit in een regelpaneel, bekijkt commando's als items in de Finder, en bewerkt scripts op weer een andere plaats (zoals Apple's Scriptmaker). Maar ListenDo heeft één enkele gecentraliseerde interface: het is een applicatie, dus herkenning is aan wanneer het programma draait en uit wanneer het niet draait, en in de vensters kun je de commando's bekijken en organiseren en de scripts wijzigen. Bovendien is elk item in Speakable Items een applicatie, dus elke keer wanneer je een commando uitvoert wordt dit aan de lijst van Recente Applicaties onder het Apple-menu toegevoegd, dat is om gek van te worden; met ListenDo gebeurt dit niet.

<http://www.macspeech.com/products/ListenDo.html>

Bovendien is ListenDo, net als QuicKeys, een macro-programma, met eigen commando's voor typen, knoppen drukken, menu-items kiezen, en muisklikken. Maar ListenDo is op twee belangrijke manieren de meerdere van QuicKeys. Ten eerste is het gratis. Ten tweede heeft het een geheel dynamische interface voor het kiezen uit menu's: noem een menunaam, en dat menu rolt neer, noem een item in dat menu, en dat menu-item wordt gekozen. Waar zowel AppleScript en ListenDo's eigen macromogelijkheden tekort schieten, kun je ze aanvullen met een ander scriptgeschikt macro-programma; wanneer ik bijvoorbeeld zeg "Sluit alle vensters behalve het voorste," vraagt ListenDo aan OneClick deze actie uit te voeren.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05881>

Vertel een mop -- Welke van deze vele mogelijkheden om mijn computer te commanderen gebruik ik zelf dagelijks? ListenDo is mijn favoriet, maar het echte antwoord is geen enkele, want ik vind de PlainTalk spraakherkenning-technologie knullig en onbetrouwbaar. Het blijft een gok of een commando wel wordt begrepen; erger nog, PlainTalk heeft de onverklaarbare neiging om doof te worden. Dit gebeurt op mijn beide computers, dus ik ben geneigd om te denken dat het probleem op systeemniveau zit, en niet in een extensie-conflict of een machine-specifieke tekortkoming (hoewel iedereen mijn ongelijk mag bewijzen). En omdat het probleem in het systeem zit maakt het niet uit welke interface ik gebruik, omdat ze allemaal vertrouwen op spraakherkenning, wat dus juist niet werkt. De enige oplossing is om PlainTalk opnieuw te starten door Speakable Items, QuicKeys speech, of ListenDo aan en uit te schakelen; en dat is teveel moeite.

Als jij echter tot de mensen behoort die verlangen naar spraakherkenning op de Mac, en je hebt Apple's eigen spraakherkenning-technologie nog niet geprobeerd, blijf dan niet doof voor de roep van PlainTalk en de uitbreidingen die door QuicKeys 5 en ListenDo worden geleverd.


Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en Websites mogen artikels overnemen of een HTML link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We garanderen de precisie van de artikels niet. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.

Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering