Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS#534/12-Jun-00

Wie beslist wat er online mag? Twee artikelen gaan in op diverse aspecten van deze vraag. Allereerst kijkt Adam naar de rechtszaak van Adobe tegen MacNN over publicatie van informatie over de Photoshop 6 pre-release versie. Hierna kijkt Kirk McElhearn naar hyperlinks en vraagt zich af wat voor informatie er achter staat. We kijken naar de uitspraak over het opbreken van Microsoft, Apple's QuickTime deal met RealNetworks en publicaties van QuicKeys 5.0 en Illustrator 9.0.

Onderwerpen:

Copyright 2000 TidBITS Electronic Publishing. All rights reserved.
Information: <[email protected]> Comments: <[email protected]>

-> Denk je dat TidBITS interessant is voor <-
-> je vrienden, kennissen, collega's? Geef <-
-> hen de tip zich ook GRATIS te abonneren <-
-> of stuur deze aflevering naar hen door! <-

Je kunt je gratis abonneren op de Nederlandse afleveringen van TidBITS door een (blanco) mailtje te sturen naar: [email protected]. Je krijgt deze dan per e-mail toegestuurd.
Om je abonnement op te zeggen, kun je een mailtje sturen naar: [email protected].

Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de USA.

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

MailBITS/12-Jun-00

[vertaling: AV, LmR]

Rechter beveelt Microsoft op te splitsen; Bedrijf gaat in beroep -- U.S. District Rechter Thomas Penfield Jackson beval Microsoft op te splitsen in twee bedrijven, een voor het besturingssysteem en het ander voor Microsoft's andere zakelijke belangen, zoals de Office pakketten, spelletjescomputers en Internet-programmatuur. Deze beslissing is in het strafgedeelte van de rechtzaak tegen Microsoft's monopoliepositie; Microsoft heeft herhaaldelijk gezegd tegen elke beslissing in hoger beroep te gaan en zegt ook tegen te stribbelen als de regering de hoger beroep zaken tegen wil gaan via een verwachte hoorzitting in het U.S. Supreme Court. In zijn laatste uitspraak vroeg Judge Jackson Microsoft een afscheidingsplan in te dienen binnen vier maanden en mee te werken aan een aantal beperkingen voor hun zakelijke praktijken tot drie jaar nadat de afscheiding compleet is. De verschillende bedrijven van Microsoft moeten minstens tien jaar afgescheiden blijven. Verwacht binnenkort echter geen verandering, ondanks de definitieve toon van de uitspraak. Microsoft heeft een motie ingediend om de tijdelijke maatregelen tegen te gaan, zolang het beroep niet klaar is. Het hele proces van beroep kan wel twee of meer jaren gaan duren, voordat de opsplitsing effectief wordt. [GD]

<http://usvms.gpo.gov/ms-final.html>
<http://usvms.gpo.gov/ms-final2.html>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbser=1152>

RealNetworks ondersteunt QuickTime -- Apple Computer en Realnetworks hebben aangekondigd dat Realnetworks licentie heeft genomen op de Quicktime technologie en dat Realserver 8 ondersteuning zal hebben voor het streamen van Quicktime naar de Quicktime speler van Apple. De mogelijkheid Quiktime aan te bieden is een plus voor Realnetworks, wiens haat-liefde relatie met Microsoft zoveel vuur heeft gegeven in de strijd over de industrie-standaarden voor streaming media technologie. Door het nemen van de licentie en het ondersteunen van Quicktime sterkt Realnetworks zichzelf door het verkrijgen van toegang tot de meer dan 50 miljoen geïnstalleerde copieën van de Quicktime speler op Macintosh en Windows systemen wereldwijd. Apple profiteert ervan doordat Quicktime een volledig ondersteund media type wordt op Realnetworks media servers, die zeer veel worden gebruikt door veel verschillende online applicaties. De overeenkomst ondersteunt het streamen van Quicktime naar Apple's Quicktime speler - de RealPlayer van Realnetworks zal geen ondersteuning bieden aan Quicktime. Een preview van Realserver 8 met Quicktime ondersteuning is nu beschikbaar; de definitieve versie zal volgens Realnetworks in de tweede helft van 2000 beschikbaar zijn. [GD]

<http://www.apple.com/pr/library/2000/june/12realnetworks.html>

Adobe tekent Illustrator 9.0 -- Met de uitgave van Adobe Illustrator 9.0 is Adobe Systems aan het werk om meer web-designers naar het vector-illustratieprogramma te lokken, door het bieden van meer opties om te tekenen en te exporteren. De nieuwe versie heeft mogelijkheden voor het maken van transparante objecten, een opgepepte lagen-controle, een pixel preview modus voor het werken aan web graphics en de mogelijkheid om te exporteren naar Macromedia Flash en SVG (Scalable Vector Graphics) formaten. Illustrator 9.0 vereist MacOS 8.5 of nieuwer met minstens 64 MB RAM. Het volledige Illustrator 9.0 pakket kost $400; huidige Illustrator gebruikers kunnen upgraden voor $ 150. Geregistreerde gebruikers van Photoshop, InDesign, Pagemaker en andere concurrerende producten krijgen Illustrator 9.0 voor $250. [JLC]

<http://www.adobe.com/products/illustrator/>
<http://www.macromedia.com/software/flash/>
<http://www.w3.org/Graphics/SVG/>

QuicKeys 5.0 voegt spraak en meer toe -- CE Software heeft QuicKeys 5.0 uitgebracht, een belangrijke upgrade voor het reeds lang bestaande macro utility programma (zie "QuicKeys 4 Drukt Op Mijn Knoppen" in TidBITS-492 voor een bespreking van QuicKeys 4). Nieuwe mogelijkheden voor QuicKeys 5.0 zijn o.a. spraak-activeerbare macro's, ondersteuning voor meerdere gebruikers in MacOS 9, nieuwe dag-in-de-week activeringen om bepaalde acties op bepaalde tijden te laten gebeuren, pop-out gereedschapsbalken die minder van het scherm in beslag nemen, een schermslot functie voor privacy en getabuleerde gereedschapsbalken. Twee belangrijke mogelijkheden zijn ook verbeterd - je kunt nu shortcuts benamen met 250 karakters in plaats van 13 en de tekst tool kan meer dan acht keer zoveel tekst aan als voorheen. QuicKeys 5.0 vereist Mac OS 8.5 of nieuwer (met 8.5.1 aangeraden), en een PowerPC-gebaseerde Macintosh met 32 MB RAM. QuicKeys 5.0 kost $100, met upgrades van 4.0 voor $40, en een gratis 30-dagen demo beschikbaar. [ACE]

<http://www.cesoft.com/quickeys/qkhome.html>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05500>

Enquêteresultaten: weer op weg -- De enquête van afgelopen week, waarin werd gevraagd welke computer- en communicatiespullen mensen op reis het handigst vonden, leverde een vreemde winnaar op: terwijl de reageerders konden kiezen uit high-tech apparatuur zoals mobiele telefoons, PDA's, laptop computers, en biepers, noemde bijna 70 procent pen en papier als onmisbaar. Mobiele telefoons, PDA's en laptop computers zaten dicht bij elkaar; zij kregen 51 tot 57 procent van de stemmen, terwijl andere apparatuur als GPS-kompassen en biepers achter liepen met 4 en 8 procent. Zeven mensen vonden geen van de moderne apparaten handig. [GD]

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbenquête=43>

Quiz-voorbeschouwing: Uit de Miserie-- Jaren geleden worstelden Tonya en ik met de pijn en de beperkingen van repetitive stress injuries (RSI): Ik met carpal tunnel syndroom en zij met tendinitis. Na een aantal jaren aanpassen van de manier waarop wij leven en werken, zijn wij geheel genezen hoewel er nog steeds een aantal bezigheden zijn waar wij ons verre van houden, zoals snelle computerspelletjes en bowlen. RSI mag dan veel bekender zijn en meer serieus genomen worden dan in het begin van de jaren negentig maar er zijn nog steeds grote aantallen computergebruiikers die pijn lijden door het typen of het gebruik van een muis. En die pijn kan ook ook een probleem worden in de rest van je activiteiten. Dus als je nu RSI hebt of er juist voor wilt zorgen dat het de rest van je leven niet verpest moet je zeker onze web site bezoeken en je kennis testen met de quiz van deze week, die gaat over welke activiteiten helpen om RSI tegen te gaan of te verminderen. De resultaten van de quiz zullen elk antwoord nader toelichten, voorzien zijn van links naar handige artikelen over RSI die we in het verleden hebben gepubliceerd en naar relevante TidBITS Talk threads. Tot slot is er ook nog een link naar een poster (die ook in HTML is geconverteerd) dat je in de buurt je computer kan ophangen om je te helpen herinneren aan RSI-reducerend gedrag. [ACE]

<http://www.tidbits.com/>

MacNN vervolgd door Adobe

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: MK, GH, JS]

Dankzij een artikel in het juristenblad The Recorder dat ons door een collega werd toegestuurd, weten we dat de grafische reus Adobe een rechtszaak heeft aangespannen tegen het Macintosh News Network (MacNN). Dit vanwege de publicatie op 30 mei j.l. op de AppleInsider Web site van MacNN van details uit een vertrouwelijk document over de op handen zijnde versies van Photoshop en ImageReady (respectievelijk 6.0 en 3.0). Adobe probeert MacNN te weerhouden van het onthullen van Adobe's bedrijfsgeheimen - en Adobe vindt dat daaronder zowel het bestaan van die versies als de specifieke kenmerken daarvan vallen - en is er ook op uit om zijn verlies, dat is opgebouwd uit teruglopende verkopen van de huidige versies en een verminderde concurrentiepositie, gecompenseerd te krijgen.

<http://www.law.com/cgi-bin/gx.cgi/AppLogic+FTContentServer?pagename=law/View&c=Article&cid=ZZZHLJ8I79C&live=true&cst=4>

Het is een ongebruikelijke situatie. Geruchten-sites plaatsen wel vaker vertrouwelijke gelekte informatie op hun pagina's die in beginsel schade zou kunnen aanrichten, maar de conflicten komen zelden verder dan het stadium waarin gevraagd wordt de informatie van het Net te halen, of hooguit wordt gedreigd met juridische stappen. In dit geval heeft Adobe contact opgenomen met Monish Bhatia, de uitgever van MacNN, en heeft geëist dat de informatie binnen twintig minuten moest zijn verwijderd, of anders zou het een rechtszaak aanspannen. Bhatia heeft alleen gezegd dat hij ernaar zou kijken, en Adobe heeft toen inderdaad de volgende dag een juridische procedure gestart.

Waarom MacNN? Hoewel Adobe's inspanningen zich vooral richtten op MacNN, dat uiteindelijk het omstreden materiaal van zijn site verwijderde, hebben we ook iets over Photoshop 6.0 kunnen vinden bij MacUser UK, en bovendien kortere verhalen bij MacPublishing Inc.'s MacWEEK.com en bij MacCentral, die allebei het MacUser-verhaal als bron noemden.

<http://www.macuser.co.uk/macjournal/news/32870.html>
<http://macweek.zdnet.com/2000/05/28/0530pshop.html>
<http://www.maccentral.com/news/0006/01.photoshop.shtml>

We zullen nooit weten of MacNN en MacUser onafhankelijk van elkaar de gelekte informatie hebben opgeduikeld of dat de een het van de ander heeft overgenomen; geen van beiden noemt de ander in hun artikelen, maar het stuk van MacNN is duidelijk langer en bevat (volgens Adobe) letterlijke citaten uit het gelekte document. Dat Adobe ervoor heeft gekozen om MacNN aan te klagen zou er ook op kunnen duiden dat men gelooft dat de oorsprong van het lek bij MacNN ligt. Zoals veel andere geruchten-sites volgt men daar een actief beleid bij het werven van inside-informatie en geruchten. Maar het zou ook zo kunnen zijn dat Adobe het gevoel had dat het met MacNN makkelijker kon sollen dan met het grotere MacPublishing of met het in Engeland gevestigde MacUser, dat deel uitmaakt van de grote uitgeverij Dennis Interactive.

Het Uitzicht vanaf de Bergtop -- Voor Adobe is het logisch een rechtszaak aan te spannen; als kenmerken van een nieuw product worden geopenbaard aan de concurrentie kunnen er problemen ontstaan. En de details van een nieuw product kunnen de huidige verkopen verminderen omdat kopers op het nieuwe product wachten.

Volgens het boek "Law and the Information Superhighway" van Henry Perritt Jr. kan de aansprakelijkheid voor het misbruik van handelsgeheimen zowel iemand aangerekend worden die van een handelsgeheim verneemt door een speciale relatie (als zijnde werknemer of door het tekenen van een geheimhoudingsovereenkomst) alswel een derde partij "die het handelsgeheim per ongeluk ontdekt, of door foutief handelen van anderen en het gebruikt, weet hebbende van de status handelsgeheim". MacNN lijkt in de tweede categorie te vallen maar het is een uitgever en als zodanig beschermd door het Eerste Amendement <van de Amerikaanse Grondwet, noot vert.>.

Ongelukkigerwijs voor Adobe lijkt het erop dat het bedrijf weinig tot niets kan winnen in de rechtszaal. In een recente vergelijkbare zaak betreffende een Website met daarop vertrouwelijke interne bedrijfsinformatie, eindigde de zaak in een succesvol beroep op de bescherming van het Eerste Amendement ondanks de onthulling van bedrijfsgeheimen. In de zaak Ford vs Lane, afgesloten in september 1999, besliste rechter Nancy Edmunds van het ‘U.S. District Court for the Eastern District of Michigan’ dat ondanks het feit dat Robert Lane inbreuk had gepleegd op ‘Michigan's Uniform Trade Secrets Act’ door het openbaren van vertrouwelijke Ford Motor Company documenten op zijn Web site, BlueOvalNews, het verzoek van Ford tot verwijdering van de documenten van de Web site een inbreuk maakt op de vrijheid van meningsuiting.

<http://www.eff.org/pub/Legal/Cases/ford_v_lane_decision.html>
<http://www.blueovalnews.com/>

Het is niet duidelijk wat Adobe hoopt te bereiken met deze rechtszaak. Adobe claimt in het ‘Recorder’ stuk dat de schade kan oplopen tot tientallen miljoenen dollars, geld dus dat MacNN in ieder geval niet heeft. En zelfs als Adobe de vrees voor financiële claims aanwakkert via geruchtensites zullen uitgevers met een grote juridische afdeling niet terugschrikken voor publicatie van uitgelekte documenten als dat een scoop inhoudt. We hebben zelfs geruchten gehoord van journalisten die dreigen met het niet voortaan meer evalueren van Adobe producten in de pers. Wat er ook gebeurt, door het aanklagen van een journalist heeft Adobe velen tegen zichzelf in het harnas gejaagd.

De uitspraak in Ford vs Lane was geen uitgesproken overwinning voor Lane en BlueOvalNews. Rechter Edmunds wees twee vorderingen van Ford toe in het kortgeding. Ten eerste: Lane zal volgens de uitspraak van 25 augustus 1999 binnen 10 dagen onder ede ieder document in zijn bezit met als oorsprong Ford of voor Ford geconcipieerd moeten aandragen. Ten tweede zal Lane de bron bij naam of omschrijving moeten noemen, ten derde zal Lane voor ieder document in detail moeten aangeven hoe het in zijn bezit gekomen is. Verder zal Lane zich moeten onthouden van het inbreuk maken op het copyright van Ford, inbegrepen ongepubliceerd werk bekend bij Lane, vervaardigd door enige Ford employee in het kader van zijn werk danwel vervaardigd in opdracht van Ford door derden.

Denk eens even na over deze eisen. Ze houden het volgende in:

A) Lane moet alle Ford documenten in zijn bezit kenbaar maken, de oorsprong identificeren en in detail duidelijk maken hoe het in zijn bezit gekomen is. Lane claimt anonieme bronnen.
B) Lane kan geen inbreuk meer maken op Ford's copyrights, inclusief ongepubliceerde documenten.

Item A geeft Ford zoveel informatie als mogelijk over de oorsprong van het lek. Als ik de bron was geweest, zelfs als het anoniem was, zou ik me nog steeds zorgen maken. Item B maakt het Lane onmogelijk volgens mij Ford's vertrouwelijke informatie door te geven zonder aansprakelijk te zijn voor eventuele claims voor het inbreuk maken op copyright.

Om terug te keren naar de Adobe v. MacNN zaak. Zoals eerder gemeld, het lijkt niet waarschijnlijk dat Adobe de federale Eerste Amendementsrechten kan negeren met een oproep naar de wetten van Californië betreffende handelsgeheimen. (Handelsgeheimen vallen over het algemeen onder de Staten, niet de federale overheid.) Echter, het kan mogelijk zijn dat MacNN verzocht wordt inzage te geven in de informatie hoe het in het bezit is gekomen van de Adobe documenten, welke Adobe zouden kunnen helpen om de bron van het gelekte document te achterhalen. Adobe beschouwt, net als vele andere bedrijven, het uit laten lekken van confidentiële informatie een reden tot ontslag, dus het zou kunnen dat Adobe er op uit is een voorbeeld te stellen. Plus, hoewel het Recorder artikel niet vermeldde dat Adobe een rechtszaak aanspande op grond van het schenden van copyright, het feit dat Adobe claimt dat MacNN delen van de tekst woordelijk reproduceerde kan relevant zijn. Het artikel van MacNN maakte geen onderscheid tussen origineel en gekopieerd materiaal noch refereerde het naar het Adobe document direct. De advokaat van Adobe kan wellicht een zaak maken van de claim dat het kopiëren van MacNN niet onder de 'fair use' uizondering van het copyright valt.

Het doel van publiceren -- Ik voel wel wat voor beide kanten in deze zaak. Met de Ford v. Lane beslissing die voor het ongetrainde oog er nogal hetzelfde uitziet lijkt Adobe v. MacNN een duidelijke zaak van bescherming onder het Eerste Amendement. Als uitgever beschouw ik het Eerste Amendement als een zaak van het hoogste gewicht.

En toch, ik maak me zorgen over MacNN's beslissing deze informatie te publiceren, hoe ze er ook aan gekomen zijn. Adobe gelooft zeker dat publiceren van de eigenschappen van Photoshop 6.0 en ImageReady 3.0 schadelijk is, alhoewel in het geval van een marktleider als Photoshop het moeilijk is om de claim van Adobe van "tientallen miljoenen dollars" aan schade te geloven. Maar wie denkt MacNN wel dat ze zijn bij het publiceren van de informatie? Het standaard argument voor het publiceren van geruchten in dit soort situaties is dat het gebruikers helpt een goede beslissing te nemen voor het kopen of opwaarderen van programma's. Misschien ben ik niet voldoende thuis in de grafische wereld, maar ik zie niet hoe het lekken van deze details voor de meeste gebruikers van direct nut is.

In de hardware wereld is dit argument gemakkelijker te maken, omdat er niets vervelender is dan het gevoel een nieuwe Mac gekocht te hebben een week voordat Apple met een verbeterd en goedkoper model komt. Met programma's, zeker met een programma dat zo weinig serieuze concurrentie heeft als Photoshop, is het lastiger om te beweren dat het nodig is van toekomstige eigenschappen te weten. Upgrades met korting, of zelfs gratis, zijn vrijwel altijd beschikbaar voor deze programma's als je een eerdere versie gekocht hebt, zeker vlak voor het uitkomen ervan, en het is niet waarschijnlijk dat iemand de aankoop uit zou stellen van de huidige versie van Photoshop of een ander product zou kopen gebaseerd op de soort infortmatie die MacNN publiceerde.

Dus als gebruikers geen voordeel hebben en Adobe schade lijkt te leiden, heeft het publiceren van deze informatie slechts het effect dat het MacNN aan wat snel geld helpt van de advertenties op de vijf Web pagina's met het verhaal. Daar is niets mis mee, maar ik vindt het triest dat een Macintosh publicatie informatie - voor de minimale voordelen voor de lezers - een negatief effect kan hebben op de Mac gemeenschap door het aanbrengen van schade aan een van de belangrijkste software uitgevers van de industrie.

Als je er niet zeker van bent dat deze rechtszaak een belangrijke is, denk dan eens waar de hele Mac industrie zou zijn als het uitkomen van de iMac uitgelekt zou zijn. Wat een grote verrassingsaankondiging was dat Apple in het centrum van de aandacht bracht zou slechts weer een productaankondiging zijn waar iedereen al van wist. Het uitkomen van de iMac was primair een stuk marketing, en Apple kon het zich niet veroorloven het grote nieuws te laten verwateren met een lek. Sindsdien heeft Apple opgemerkt in gesprekken met analisten zoals besproken door MWJ's Matt Deatherage dat de constante geruchtenstroom over komende PowerBooks significante terugval heeft veroorzaakt in de verkopen op dat moment. Een meerderheid van deze geruchten - uitgebracht bij zeer zichtbare geruchten sites - bleek op niets gebaseerd te zijn, maar dat betekende dat Apple bleef zitten met een voorraad terwijl iedereen wachtte op de volgende PowerBook die kennelijk elk moment uit kon komen.

Denk er aan, in de Macintosh gemeenschap kan een klein beetje altruïsme een hoop opleveren.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05237>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=04217>

Klik Mij (of, de alomtegenwoordigheid van Hypertext)

door Kirk McElhearn <[email protected]>
[vertaling: DPF, TK, JG]

Links. Ze zijn overal. Over het gehele Web. Miljoenen. Toch mag dit nauwelijks verrassend heten; immers, links maken het Web tot wat het is. Het Web is niet meer of minder dan een overeenkomst, of een protocol, genaamd HyperText Transfer Protocol (HTTP), welke een gemeenschappelijke taal biedt. Deze overeenkomst stelt ons in staat om in een oogwenk van de ene naar de andere pagina te gaan (in elk geval in theorie).

In het algemeen wordt verondersteld dat deze links datgene zijn wat het Web zo krachtig en handig maakt; je kunt eenvoudig van de ene idee of gedachte naar de andere springen. Maar zijn deze links ook daadwerkelijk krachtig en bruikbaar? Toen ik bijvoorbeeld informatie zocht over Henry David Thoreau vroeg ik me af hoe we weten dat de informatie die je op Internet vindt over zijn leven en schrijven datgene is wat je ook daadwerkelijk zoekt? Een groot deel van de tijd springen we van feitje naar feitje, vaak erop vertrouwend dat anonieme schrijvers weten hoe ze het kaf van het koren moeten scheiden.

Het Web wordt wel eens de bibliotheek van de toekomst genoemd omdat door dit systeem van links enorme hoeveelheden informatie beschikbaar kan worden gemaakt. Maar in welk opzicht is het Web van vandaag in kwalitatief opzicht verschillend van een ouderwetse papieren bibliotheek? Wanneer ik iets in een kaartcatalogus opzoek volg ik een "link" naar een boek. Het enige verschil is dat ik mijn fysieke lichaam in beweging moet zetten om dat boek ook daadwerkelijk in mijn bezit te krijgen. In dat boek zie ik misschien wel een woord, een zin, een naam of een idee dat ik verder wil onderzoeken. Wanneer dat boek een goede organisatie heeft maak ik misschien wel gebruik van notities, referenties, of zelfs een index. Om te zien wat anderen over hetzelfde onderwerp hebben gezicht kan ik teruggaan naar de kaartcatalogus om te zoeken naar een andere link, of op de boekschappen kijken wat in de buurt van het boek staat wat ik net gelezen heb. Deze links zijn maar een armlengte weg.

Maar, alhoewel de gedachte achter de links niet nieuw is, is de implementatie dat wel. Het gebruik van het Web is veel eenvoudiger dan het zoeken naar de links in een fysieke bibliotheek. Of in elk geval was het dat toen de fundamenten werden gelegd voor het concept van hypertext - door Vannevar Bush, Ted Nelson en Douglas Engelbart. Deze mensen vonden dat het menselijk brein met associatie werkte, en daarom was de beste manier om door grote hoeveelheden informatie te gaan door gerelateerde documenten te linken. Waarschijnlijk is dat waar, maar niemand van deze pioniers kan voorzien hebben waar we ons zouden bevinden na slechts een paar jaar World Wide Web.

<http://www.iberia.vassar.edu/~mijoyce/What_s_hypertext.html>

Waar zijn de redacteurs? We zijn inmiddels de cultuur van de link ingegaan - een cultuur waar de links zelf als waardevoller worden gezien dan de informatie waar ze toe zouden moeten leiden. Het concept van portalen wijst hierop - portalen zijn ontworpen om een toegangspoort te zijn naar andere inhoud, om je te leiden naar andere plaatsen door middel van links. Sommige portalen bieden zelf hun eigen inhoud aan, maar de meeste tonen slechts lijsten met links naar bronnen ergens anders.

Hoe vaak heb je op het Web gesurfd, op zoek naar bepaalde informatie, terwijl je uiteindelijk alleen maar van pagina naar pagina bleek te gaan, waarbij iedere pagina alleen maar links bevatte? En soms ben je daarbij misschien wel op dezelfde pagina geëindigd als waar je begonnen was, omdat de links een vicieuze cirkel waren. Je zou evenwel kunnen beweren dat de meest handige Web pagina's uit alleen maar een lange lijst links bestaan zonder dat daar direct inhoud aan verbonden is. Want, wat bieden zoekmachines eigenlijk? Alleen maar een specifiek op de situatie toegesneden lijst links.

Eén probleem zou kunnen zijn dat het Web meer commercieel is geworden, waarbij veel bedrijven het commercieel aantrekkelijker vinden om links aan te bieden dan inhoud te schrijven. Immers, links zijn eenvoudiger te genereren dan inhoud, helemaal wanneer je kwaliteit wilt leveren. Het is echter de moeite waard om je af te vragen of dit beantwoordt aan de eisen van je gebruikers. Stellen mensen een lange lijst links meer op prijs dan een lang artikel? In veel gevallen is het antwoord ja, omdat een lijst links een onbegrensde belofte inhoudt zonder de verantwoordelijkheid tekst te lezen en die te begrijpen. Mensen zijn zelden geïnteresseerd in het lezen van een online tekst, dus misschien is zo'n lijst links wel het enige dat voldoet aan de eis van veel en gratis.

Schrijvers klagen vaak dat er geen redacteurs meer zijn, en in veel gevallen hebben ze ook gelijk. Dat is precies wat talloze bladzijden met links bewijzen. Iemand heeft die links natuurlijk wel gekozen, maar aangezien de hoeveelheid links doorgaans belangrijker is dan de kwaliteit van de individuele links, moet je zelf nog altijd het kaf van het koren scheiden.

Sommige sites doen wel een inspanning en nemen niet om het even welke link op. Een dergelijke site is bijvoorbeeld About.com, waar hun "expert guides" zelfs een menselijk gelaat krijgen. En dan heb je nog Web-catalogi, zoals Yahoo en zelfs iReview van Apple, waarbij de inhoud niet alleen in categorieën wordt onderverdeeld, maar links ook selectief worden opgenomen en in sommige gevallen wordt vermeld waarom iets werd gekozen.

<http://www.about.com/>
<http://www.yahoo.com/>
<http://ireview.mac.com/>

Dit betekent niet dat links inherent slecht zijn. In veel Internet-publicaties worden zij met mate en ter informatie gebruikt. Als ze op een intelligente manier worden gebruikt kunnen goede links je naar achtergrond-informatie leiden en product-specificaties of artikels over hetzelfde onderwerp bieden. Sites waar links spaarzaam en toepasselijk worden gebruikt werken gewoonlijk met redacteurs die zich toespitsen op originele inhoud. Iedereen kan uitgever worden op het Internet, maar weinigen zijn in de wieg gelegd voor de job van redacteur op het Internet.

Don't Link, Think! Soms wou ik dat ik een web pagina vond die niet naar andere pagina's leidde. De samenstellers van een dergelijke pagina zouden voldoende overtuigd zijn van de kwaliteit van de inhoud van hun site dat ze je niet elders willen sturen. Dit soort web pagina's biedt informatie waarmee je zelf kunt nadenken in plaats van voortdurend van link naar link te worden gestuurd.

Dit is inderdaad een van de problemen met links - zij zijn een uitvlucht om niet zelf te moeten nadenken, om het uit te stellen. Wanneer je surft op het Web ben je zoals iemand op schattenjacht die alle tips probeert bijeen te puzzelen, zodat je op het eind van de tunnel het goud kan binnenhalen. Maar deze tunnel heeft vele uitgangen, allemaal min of meer in dezelfde richting. Het is niet zeker dat de ideeën waar je naartoe wordt geleid objectief zijn, of dat zij een evenwichtig beeld van het onderwerp geven. In feite is het zelfs waarschijnlijker dat zij geen evenwichtig en objectief beeld bieden, maar zich toespitsen op één aspect van het onderwerp met een sterke specifieke voorkeur. In plaats van zelf informatie te zoeken, word je gewoon naar de volgende weide geleid, waar het gras wel groener zal zijn. Stoppen vergt wilskracht, om de dingen te bekijken en een nuchtere, diepgaande evaluatie van het gevonden materiaal te maken.

Wat als je informatie wilt over het Chinese beleid in Tibet, over belangrijke politieke kandidaten, of over de gezondheidsrisico's van passief roken? Als je bijvoorbeeld op een web pagina met informatie over roken van de tabaksindustrie terechtkomt, dan krijg je zo goed als zeker maar een kant van de medaille te zien. Bovendien zouden links op die bladzijde hoogstwaarschijnlijk leiden naar andere pagina's waarop dezelfde standpunten worden uitgedrukt of verdedigd.

Zelfs als je aan research probeert te doen, hoe kwam je dan op die pagina terecht? Waarschijnlijk via een link van een zoekmotor, want met een zoekmotor vind je gemakkelijk informatie. Je voert een paar woorden in en de zoekmotor stuurt je meteen een verzameling vermoedelijk relevante links. Maar de resultaten van zoekmotors zijn niet altijd zo relevant: plaatsen in de lijst worden soms verkocht aan de hoogste bieder en er zijn talloze technieken om ervoor te zorgen dat je pagina vaker wordt vermeld (dit verklaart ook waarom op het eerste zicht onschuldige zoekopdrachten vaak naar porno-sites leiden). Je weet nooit of de pagina's die je hebt gevonden alle mogelijke opinies vertegenwoordigen, maar er zijn wel veel uitnodigende links, en de context bij elke link is op zijn best minimaal te noemen.

Ook in de echte wereld draait de propaganda al lang mee, en een tastbare bron is als het ware vrijgesteld van de verplichting om de partijdigheid van een Intenet-bron na te trekken. Het grote aantal links op een webpagina kan misleidend werken omdat het lijkt alsof zij voldoende materiaal en externe opinies bieden om een gegeven te staven, maar in feite zijn het slechts links, en niets meer.

Link Mij -- Wat gebeurt er als je deze links volgt? Je reageert met een jeukende muis vinger, maar niet met je verstand. In plaats van de paragraaf die je aan het lezen ben af te maken, ben je al op weg naar een andere server om meer informatie te krijgen. Je ogen worden aangetrokken door onderstreepte tekst omdat het opvalt - het is anders, en moet daarom hoe dan ook belangrijker zijn dan de gewone tekst die er omheen staat. Niet alleen neem je niet de noodzakelijke tijd om na te denken en inwendig te verwerken wat je aan het lezen bent, maar soms vind je jezelf link na link volgen, op een wildspinnende vervolging achter een volkomen verschillend onderwerp aan. Ons verstand wordt meer en meer verspreid door deze reflexen, en onze aandachtsvermogen, reeds gekrompen door televisie, verschrompelt nog meer.

Ik herinner me hoe ik reageerde toen ik voor het eerst toegang tot het Internet kreeg. Ik ben altijd een liefhebber van boeken geweest, en bibliotheken zijn voor mij plaatsen van veel plezier. Ik begon bij het zoeken naar een paar auteurs, componisten, en andere onderwerpen die mij interesseerden op de Web. Ik bleef heel laat wakker met het volgen van link na link, kijken of ik steeds nog meer informatie over mijn interesses kon vinden. Dat duurde ongeveer een week of zo voordat ik me realiseerde dat alles wat ik kreeg alleen maar de reis zelf was, en in dit geval, de reis was een slechte beloning.

Waar ik me het meeste zorgen over maak is dat dit klikken-reflex één van onze meest dominerende manieren waarop we informatie terugvinden geworden is. In het begin scanden we de auto radio, toen gebruikten we de afstandsbediening om de TV te surfen, en nu klikken we links op het Web. Wij nemen de tijd niet om te denken over wat we aan het doen zijn; we gebruiken alleen maar automatische reacties. En onze kinderen worden getraind om dit te doen door computerspelletjes, waar ze klikken op "hot spots" om iets te zien gebeuren. Ongeveer een jaar geleden, herinner ik me dat ik in de keuken zat en lunch met mijn zoon had die toen vier jaar oud was. Hij had die morgen een spelletje op de computer gespeeld en was verrukt door al de gave dingen die oppopten als hij op verschillende plaatsen klikte. Hij vroeg me wat er zou gebeuren als hij op de radiator zou klikken. Ik lachte toen. Nu lach ik niet meer.

Klik. Klik. Klik...

[Kirk McElhearn is een freelance vertaler en technische schrijver die in een dorp in de franse alpen woont.]

Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en Websites mogen artikels overnemen of een HTML link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We garanderen de precisie van de artikels niet. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.

Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering