Vorige aflevering | Overzicht van afleveringen | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS#364/03-Feb-97

Is tekst dood? Allerminst! In deze aflevering bekijken we Palimpsest, een tool voor het onderhouden van grote hoeveelheden tekst; CopyPaste, een utility voor meervoudige kladblokken en Natural Order, een extensie die (eindelijk!) tekst en bestandsnamen sorteert zoals een persoon dat zou doen. Verder reageren lezers in deze aflevering op de nieuwe oogst aan HTML editors, krijgt Speed Doubler een belangrijke update voor Mac OS 7.6, stopt Be met het maken van de BeBox en kondigt Apple belangrijke interne veranderingen, prijsverlagingen en een Rhapsody kernel aan.

Onderwerpen:

Copyright 1997 TidBITS Electronic Publishing. All rights reserved.
Information: < [email protected] > Comments: < [email protected] >


Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:


MailBITS/03-Feb-97

Apple Prijsverlagingen -- Vorige week kondigde Apple aan dat ze de dealer prijzen verlaagd hadden met zoveel als 27 procent op een uitgebreide serie Macintoshes. De grootste prijsverlagingen doen zich voor in het middel- en high-end segment van de desktop Power Macintosh line van Apple, met prijzen als $1.000 voor de Power Mac 8500 en 9500 modellen; bovendien is er van de prijs van de high end van de Performa 6400-serie 15 tot 18 procent afgegaan, en van Apple's Workgroup Server 7250 en 8550 serie zo'n 7 tot 13 procent. Apple probeert zonder twijfel om de verkoop op te krikken na weinig spectaculaire feestdagen en bovendien de magazijnen leeg te krijgen, met de nieuwe modellen die later deze maand aangekondigd worden in het achterhoofd. [GD]

<http://product.info.apple.com/pr/press.releases/1997/q2/970131.p r.rel.price.html>

Apple Reorganiseert -- De laatste ronde van reorganisaties is nog maar een jaar geleden, maar men verwacht dat Apple een nieuwe ronde van veranderingen zal aankondigen om haar bedrijfsmodel verder te concentreren, en kosten te reduceren met 25 procent. Men zegt dat het de bedoeling van Apple is om zich te organiseren rond drie belangrijke markten (publishing, onderwijs en het Internet), een aantal sleutelonderdelen te verkopen (inclusief Pippin en mogelijk de Newton divisie), en zo'n 2.000 tot 3.000 zal afstoten. In januari zei Apple dat ze herstructureringsplannen zouden aankondigen met als doel zo'n $400 miljoen in kosten te reduceren. Na het verlies van circa $900 miljoen gedurende het laatste jaar, verwachten analysten over het algemeen dat Apple de kosten moet reduceren om weer winstgevend te kunnen worden. Bandai zegt dat ze zullen doorgaan met het upgraden van het Pippin platform en dat ze het in nieuwe markten zullen introduceren in 1997. [GD]

Mach Snelheid -- In een brief aan ontwikkelaars vorige week, kondigde Ellen Hancock, de Chief Technology Officer van Apple, aan dat besloten was om de Mach kernel te gebruiken als de basis voor Rhapsody. Er werden verder geen details gegeven, zoals bijvoorbeeld welke versie van Mach Apple wil gaan gebruiken. OpenStep gebruikt de Mach 3 kernel, terwijl NeXTstep een variant van Mach 2.5 gebruikt. Verondersteld wordt dat Apple voor Mach koos om Rhapsody sneller op de markt te kunnen brengen.

<http://devworld.apple.com/>

De Ma ch kernel is oorspronkelijk onwikkeld op de Carnegie Mellon Universiteit, en wordt op dit moment door veel omgevingen gebruikt, zoals AIX van IBM, het MkLinux project van Apple en de MachTen Unix omgeving voor de Mac van Tenon Systems. Alhoewel de meeste besturingssystemen die Mach gebruiken gebaseerd zijn op Unix, hoeft dat niet te betekenen dat Rhapsody van binnen Unix is. [GD]

<http://www.mklinux.apple.com/>
<http://www.tenon.com/>

Snelheidsverbetering voor Gebruikers van Speed Doubler -- Connectix heeft een aantal potentiële serieuze problemen ontdekt met het gebruik van Speed Doubler en de Find File van Apple onder het nieuwe Mac OS 7.6. De problemen variëren van vrij onschuldige zoals wanneer Find File geen informatie laat zien tot vrij beangstigende zoals disk catalog errors. Afgelopen vrijdag bracht Connectix de Speed Doubler 2.0.1 Updater uit, die de problemen corrigeert voor gebruikers van 2.0. Gebruikers van Speed Doubler 1.x zouden binnenkort moeten kunnen updaten naar versie 1.3.2; misschien heeft Connectix de 1.3.2 Updater ook al wel uitgebracht als je dit leest. Beide versies zijn U.S. versies; Connectix heeft de bedoeling om zo snel mogelijk gelokaliseerde versies uit te brengen. Connectix -- 800/839-3632 -- 415/571-5100 -- 415/571-5195 (fax) -- <[email protected]> [TJE]

<http://www.connectix.com/ connect/upda.spee.html>

No Meer Be Hardware -- Be, Inc., de lieveling van de industrie, kondigde vorige week aan dat ze zullen stoppen met het maken van een eigen hardware serie - de BeBox - en zich zullen concentreren op het maken van het BeOS voor PowerPC-gebaseerde Macintosh computers. Be maakt duidelijk (en terecht) dat het moeilijk is voor een bedrijf van 50 personen om zowel hardware als een besturingssysteem te maken, en het leeuwedeel van hun doelgroep gebruikt reeds Power Mac hardware. Be belooft om de bestaande BeBoxes te blijven ondersteunen voor op zijn minst de volgende drie jaren. [GD]

<http://www.be.com/develop ers/hardwareplans.html>

Updated QuickMail Pro -- CE Software kondigde recentelijk QuickMail Pro 1.0.1 aan, welke een aantal bugs moet corrigeren en een paar features moet verbeteren in deze POP3 email client. Een updater voor Macintosh gebruikers is beschikbaar op de Web site van CE, en ze verwachten later deze maand een updater voor Windows beschikbaar te hebben. [MHA]

<http://www.cesoft.com/quic kmail/qmpupdate.html>

Rev Now Heeft Online Verkoop -- De mensen bij 6prime schreven om te zeggen dat ze bedolven werden onder bestellingen voor Rev na mijn beschrijving van hun uitstekende revisie controle programma in TidBITS-362. Om beter met deze hoeveelheid om te gaan, hebben ze een online bestelformulier gecreëerd op de onderstaande URL. De prijs blijft $49,95. Verzendingskosten zijn $4 voor U.S. en Canada, maar als je geen disk nodig hebt of buiten de U.S. of Canada woont, kun je $4 besparen en kiezen voor email. [ACE]

<http://www.6prime.com/rev/rev order.html>


HTMLbits: Vervolg van Free Placement

door Tonya Engst <[email protected]>

In TidBITS-362 schreef ik over HTML editors die tabellen of Java gebruiken voor free placement van objecten. Verscheidene lezers reageerden met beschrijvingen van mogelijke problemen met webpagina's gemaakt met dit soort editors, en met enkele ideeën over waarheen deze tendens zou kunnen leiden.

Bill Seitz <[email protected]> merkte op:

Heel wat webpagina's zien er stom uit voor mij, aangezien ik Palatino 12 gebruik als standaardfont i.p.v. de kleine en lelijke Times 12. Cascading Style Sheets geven meer controle over plaatsing zonder tabellen te moeten gebruiken, maar zijn nog steeds bedoeld voor redacteurs die een volledige controle wensen over wat de gebruiker te zien krijgt. Soms denk ik dat deze mensen beter een reuze-JPEG voor elke pagina zouden maken.

Brad Kemper <[email protected]> wist hetvolgende te vertellen:

Ik vind free placement een storende tendens, niet door de code die het produceert (ik zou eigenlijk helemaal niets met code willen te maken hebben), maar wel omdat pagina's met een vaste breedte geen rekening houden met de specifieke noden van mensen die tekst lezen op een scherm. Vanaf de eerste Macs werd tekst automatisch uitgevuld om te passen binnen de breedte van het scherm. Nu verliezen we dit voordeel dank zij programma's die webpagina's creëren met objecten die op exacte pixelcoördinaten worden geplaatst. Misschien beschouwen we webpagina's teveel als pagina's i.p.v. als vensters of schermen met informatie. We zijn er serieus op achteruit gegaan. We zouden een voorbeeld moeten nemen aan mensen die interfaces ontwerpen voor computerprogramma's: goede ontwerpen voor schermen zijn niet hetzelfde als voor drukwerk.

Sajid Martin <[email protected]> is ongerust over snelheid, en zegt:

Ik denk dat een groot nadeel van het gebruik van tabellen ligt in het verlies aan snelheid waarmee pagina's worden getoond, en ook in het tragere scrollen in een browser. Maar ik denk dat het overbodig maken van coderen - en ook scripting - op langere termijn goed is voor de gebruiker.

De Natuurlijke Orde der Dingen

door Adam C. Engst <[email protected]>

Hier komt een rare vraag. Worden de cijfers één tot en met negen weergegeven door een enkel karakter of door een reeks karakters? Met andere woorden, wanneer je het getal 1 in een documentnaam schrijft, moet je er dan altijd een 0 voorzetten. Een aantal mensen zit nu waarschijnlijk knikkend voor hun beeldscherm, want "natuurlijk moet dit, anders gaat het sorteren van de documenten, die cijfers in hun naam hebben, niet goed."

We liepen in het begin van TidBITS tegen dit probleem aan, omdat, hoewel ik nog slim genoeg was om voor de enkele getallen een nul te zetten zodat alles twee-cijferig was, ik nooit had gedacht dat TidBITS lang genoeg zou bestaan dat TidBITS-100 zou uitkomen, waardoor het nodig werd om de eerste 99 uitgaven een extra nul te geven zodat alles drie-cijferig werd. Vandaag de dag denken we eigenlijk ook niet dat TidBITS er nog lang genoeg zal zijn om vier-cijferig te worden (hoewel er wel vreemdere dingen zijn gebeurt).

Voor het geval dat je je afvraagt, waar ik het nou helemaal over heb, is hier een voorbeeld. Stel dat je je eigen verzameling TidBITS bijhoudt, maar om een of andere reden heb je ze meer natuurlijke namen gegeven.

TidBITS-1.html
TidBITS-10.html
TidBITS-11.html
TidBITS-12.html
TidBITS-2.html
TidBITS-3.html
TidBITS-4.html
TidBITS-5.html
TidBITS-6.html
TidBITS-7.html
TidBITS-8.html
TidBITS-9.html

De moeilijkheid wordt al snel duidelijk - waarom staan nummer 10, 11 en 12 voor nummer 2? Omdat het Macintosh Systeem raar doet, daarom. Heel lang geleden besloot iemand bij Apple om sorteer-functies op dezelfde manier te implementeren, als dat bij Unix, Dos en de rest gedaan wordt, door steeds twee karakters met elkaar te vergelijken, in plaats van rekening te houden met het feit dat cijfers niet, zoals woorden, op alfabetische volgorde gesorteerd kunnen worden.

Jarenlang is de universele oplossing voor dit probleem geweest om voor 1-cijferige getallen een nul te zetten, zodat ze 2-cijferig werden. Hoe meer cijfers in een getal, hoe meer nullen voor de lagere cijfers kwamen. Computers zouden zich in de eerste plaats moeten aanpassen bij hoe mensen werken en denken. Maar in het geval van sorteren, moesten mensen zich aanpassen aan de manier waarop computers werken.

Maar nu niet meer. Stuart Cheshire <[email protected] >, auteur van het populaire netwerk tank spel Bolo, heeft een kleine freeware systeem-extensie uitgebracht, genaamd Natural Order, dat de sortering van getallen in strings beheerst. Ik zal bovenstaande voorbeeldlijst niet nog een keer herhalen, maar wanneer je Natural Order hebt geïnstalleerd (gewoon in je Extensie map laten vallen en opnieuw opstarten), komen nummer 10, 11 en 12 gewoon netjes onderaan de lijst.

Programma's die direct baat hebben bij Natural Order, zijn natuurlijk onder andere Finder (voor "weergave op naam" vensters), standaard Document dialogen (voor elke applicatie), en de Kiezer (voor het sorteren van lijsten voor zones, servers, enz.). Echter, Natural Order werkt door de in het systeem ingebouwde reeks-vergelijkingsroutines te manipuleren en werkt dus alleen op programma's die deze routines aanroepen. Een aantal programma's hebben eigen sorteermethodes, dus voor die programma's kan Natural Order niets doen. Bij een aantal recente programma's (waaronder Anarchie 2.0 en Fetch 3.0.2 en verder) zijn de Natural Order sorteerroutines intern geïmplementeerd zodat ze op een logische manier sorteren ook zonder dat Natural Order is geïnstalleerd.

Stuart wil graag weten welke programma's geen voordeel hebben van de sorteerroutines van Natural Order, zodat hij programmeurs kan overtuigen van het nut van het aanroepen van de in het systeem ingebouwde reeks-vergelijkingsroutines (en daarmee van het gebruik van Natural Order).

Dus, wanneer je met de manier waarop de Mac numerieke reeksen sorteert in je maag zit, probeer dan Natural Order. De extensie zal je waarschijnlijk niet eens opvallen tot je een map tegenkomt met numerieke documenten.

< ftp://mirr or.aol.com/pub/info-mac/gui/natural-order-11.hqx >
< http://rescom p.stanford.edu/~cheshire/NaturalOrder.html >


CopyPaste: De scepsis voorbij

door Matt Neuburg

<[email protected]>

Vandaag verkeerde ik in een van die situaties waarin je verschillende stukken informatie van het ene programma in het andere wil plaatsen. Ik was bezig een Web-pagina te maken (in Symantec Visual Page), bestaande uit citaten van het Web (in Netscpae Navigator). Voor elk citaat had ik de titel en auteur (aangegeven in de kop van de pagina), het te citeren gedeelte (ergens in het midden), en de URL (uit het Netscape laoation veld) nodig. Hoeveel keer denk je dat ik van programma heb moeten wisselen om de pagina te kunnen maken? Mis! Voor elke Web-pagina heb ik slechts één keer van Navigator naar Visual Page moeten gaan - ik had steeds drie verschillende sooren informatie in drie verschillende klemborden.

Halverwege werd ik me er opeens van bewust van hoe fantastisch het is om dit te kunnen doen en moest ik even stoppen en deze hulde schrijven aan de extensie die mij niet slechts drie maar zelfs tien klemborden geeft - Copypaste 3.3.2.

Aanvankelijk was ik nogal sceptisch over CopyPaste en had ik er hetzelfde gevoel over als over 'drag & drop' (roestige oude-mannenstem): "Hoor 'ns, ik heb jarenlang één ding tegelijk geknipt en geplakt en dat heeft het altijd prima gedaan!" Bovendien deden oudere versies van CopyPaste de programma's die ik echt nodig had crashen. Maar de compatibiliteit van CopyPaste is aanzienlijk verbeterd en nu ik het eenmaal gebruik, gebruik ik het voortdurend en automatisch.

In principe werkt het simpel. Er zijn tien klemborden, met nummers nul tot negen door het hele systeem heen. Om het geselecteerde gedeelte in klembord zeven te krijgen druk je, in plaats van op Command-C, op Command-C-7 zonder de Command knop los te laten tot je 7 hebt ingedrukt. Hetzelfde geldt voor knippen en plakken, met Command-X en Command-V. Je kunt ook het Wijzig menu gebruiken, dat door CopyPaste is aangevuld met een hiëarchisch opgebouwd menu dat je de tien klemborden laat gebruiken en zelfs voorzien is van kleine fragmentjes van wat er op de klemborden staat.

CopyPaste levert tevens een paar fijne extraatjes. Je kan de klemborden archiveren als documenten (één per keer of allemaat tegelijk) en je kan de klemborden bij het uitzetten automatisch laten archiveren en bij het opstarten weer laten herstellen. Je kan een selectie ook kopiëren naar een ander document, een optie die -bijvoorbeeld- handig is bij het compileren van een 'download' lijst terwijl je de Info-Mac Digest leest. En er is nog een vensterachtig iets dat je de inhoud van elk klembord laat zien en dat je laat wisselen tussen de verschillende.

De andere functies interesseren me niet zo. Er is een snel alternatief om van programma te wisselen, dat ik niet gebruik omdat het botst met HyperCard, en iets dat Tag and Drop heet en dat ik nieteens begrijp. Bovendien zijn er een aantal klembord-berichten functies die in principe opnieuw de trucs uitvinden van de grote Klembord Tovenaar. Gelukkig kan je ongewenste functies uitzetten in de voorkeuren maar ik vind de "ik-weet-niet-wanneer-ik-op-moet-houden" manier van programmeren vervelend en af te raden. Wat je nodig hebt is een soort module-aanpak zodat de code voor ongewenste functies niet eens geladen wordt.

<http://www.umich.edu/~archive/mac/system.extensions/da/clipb oardmagician0.76.sit.hqx >

Andere problemen worden veroorzaakt door het feit dat CopyPaste een onontkenbare hack is. Deze problemen verschillen bij van revisie tot revisie: deels betreffen ze compatibiliteit maar het grootste probleem is op dit moment, dat je toegang verliest tot het interne scrap mechanisme van een programma: elke keer dat je iets kopiëert, doe je dat via CopyPaste, zelfs al je alleen Command-C indrukt. Dit kan problemen opleveren voor sommige programma's die soms overschakelen naar de Finder en weer terug (waardoor je tijd kwijt bent aan het afbreken van vensters en paletten alsmede tijd - en misschien informatie- verliest wanneer de inhoud van het klembord wordt geconverteerd naar het interne formaat van een programma). Ik zou liever hebben gehad dat Command-C uitgevoerd zou worden door het originele kopiëer-functie van het programma.

Desalniettemin is de gedachte achter CopyPaste prijzenswaardig en - als je het gebruik ervan eenmaal hebt ervaren - kun je je absoluut niet voorstellen waarom het niet al jaren in het Systeem is opgenomen. Ik zou er alle opgeblazen functionaliteitsverbeteringen van Mac OS 7.6 voor over hebben als ze er de tien klemborden in zouden verwerken. Tot die tijd is CopyPaste, voor een shareware vergoeding van $20, een bijzonder goedkope manier om je machine een nieuw innerlijk te geven.

< http://members.aol.com/copypaste1/index.html >
< ftp://mirror.aol.com/pub/info-mac/gui/copy-paste-322.hqx >


Palimpsest 1.1 - Is er een document in de zaal?

door Matt Neuburg <[email protected]>

TidBITS-leze rs kennen mijn ontembare obsessie voor het bewaren en oproepen van informatie, vooral de tekstuele informatie in free-form, die een academicus steeds moet kunnen opsporen en manipuleren voor het schrijven van lezingen, boeken en artikels. Als dan een nieuw stuk software uitkomt - Palimpsest-, dat werkelijk speciaal gecreëerd werd voor mensen zoals ik, was een geen Nostradamus nodig om te voorspellen dat ik geïntrigeerd zou zijn. En toen bleek dat Palimpsest tekstverwerkingselementen bleek te combineren met bijzonder functies van HyperCard, Storyspace (zie TidBITS-095), Conc en FreeText, en bovendien geschreven was in Prograph (zie TidBITS-312) - was ik onmiddellijk geïnteresseerd.

<http://www.umich.edu/~archive/mac/misc/linguistics/conc1.71.cpt.hqx>
< http://www.umich.edu/~archive/mac/hypercard/organization/freetext1.03.cpt.hqx>

Palimpsest komt van Western Civilisation, een Australische firma. Het begon als een specifieke manier om duizenden wetsdocumenten te beheren. Nu wordt het op de markt gebracht voor het beheren, bestuderen en onderling koppelen van electronische documenten in het algemeen. (Een palimpsest -het komt van het Griekse "palin-psestos": weder afgekrabd- is een manuscript dat uitgewist is en terug beschreven. Nee, ik heb dit niet moeten opzoeken! Je weet toch nog wel dat ik een classicus ben, niet?) Je kan meer vinden over Palimpsest op hun Web site, of je kan een demo-versie ophalen bij Info-Mac.

<http://www.westciv.com.au/>
<ftp://mirror.aol.com/pub/info-mac/text/>

De basis-omgeving -- Je kan Palimpsest gebruiken voor het lezen, creëren, besturen en bestuderen van Palimpsest-documenten. Indien je originele documenten geen Palimpsest-documenten zijn, kan je een Palimpsest-document aanmaken en er materiaal in plakken (of verlepen en plaatsen), ofwel het materiaal inporteren als styled text van SimpelTekst.

Palimpsest gebruiken heeft veel weg van HyperCard. Je zal waarschijnlijk verschillende vensters hebben die eruit zien als HyperCard-stapels, waarvan elke kaart beheerst wordt door een scroll-veld of gestyleerde, editeerbare tekst. Elke stapel wordt dan een Sectie genoemd, en Secties zijn achter de schermen verbonden in een Document. Elke Sectie kan zelf onderverdeeld worden in Hoofdingen. Ziehier hoe de verhoudingen zijn tussen Documenten, Secties en Hoofdingen:

Een Hoofding is eigenlijk een stuk tekst, waarop je het "Maak Hoofding"-commando hebt toegepast. Met een vlottende windoïde, genaamd de Hoofding-browser (die de Hoofdingen toont in de naar voren gebrachte Sectie) kan je elke Hoofding een niveau geven, zodat deze verschijnen in een hiërarchische, outline-lijkende onderlinge verhouding. (Deze hiërarchie is zuiver conceptueel; er is geen visuele analogie met de tekst van de Sectie zelf). Een Hoofding dubbelklikken in de Hoofding-browser verplaatst je naar die plaats in de Sectie.

Op gelijkaardige wijze heb je een Inhoudstafel-venster, dat de Secties van het document oplijst in een welbepaalde volgorde, zoals bv. de hoofdstukken van een boek. Je kan die volgorde wijzigen door de Sectielijsten te verslepen, en elke Sectie kan geëxpandeerd worden om te tonen welke Hoofdingen ze bevat. Hier kan je ook weer in het Inhoudstafel-venster een Sectie of een Hoofding dubbelklikken om er heen te gaan.

Je kan ook gemakkelijk navigeren van Sectie naar Sectie met een pop-up-menu in de hoek links-onder van elk Sectie-venster, dat alle Secties van een Document oplijst.

Sectie Types en Document Types -- Elke Sectie heeft een Type, vergelijkbaar met een achtergrond in Hypercard. Wanneer bijvoorbeeld de Secties van een bepaald Document het Type "Hoofdstuk" hebben is de vormgeving van iedere Hoofdstuk Sectie gelijk, en verschilt alleen de inhoud van de velden. Ook Documenten hebben Types. Hierin worden de Sectie Types vastgelegd die dat Document kan bevatten. Je kunt op ieder moment een Document uitbreiden met een Sectie van ieder Type dat dat Document Type kan bevatten.

Er zijn ook automatische Sectie Types: de Table of Contents [inhoudsopgave] is zelf een Sectie Type, maar je kunt geen nieuwe aanmaken. Elk document heeft automatisch precies éen Table of Contents, net als een Title Page en een Cover. Wel kun je deze Secties wijzigen. Zo kun je een afbeelding plaatsen op de Cover.

Een Document Type en de Sectie Types waar deze uit bestaat vormen een sjabloon, dat direct doorwerken op alle Documenten van dat Type. Je kunt een bestaand Document Type aanpassen, of een nieuwe aanmaken. Hiertoe teken je de layout van de bijbehorende Sectie Types. Dit gaat vaak het snelst door bestaande Sectie Types aan te passen. Je kunt de grootte veranderen van het venster van de Sectie (de "card size"), velden toevoegen of hun grootte aanpassen (net als "card fields" is hun inhoud per Sectie verschillend). Hetzelfde geldt voor Document velden. (Net als "card fields" is hun inhoud gelijk voor alle Secties waarin ze vóórkomen.) Je kunt een veld een naam geven, een stijl (bijvoorbeeld wel of niet een scrollbar), een initiële tekst, initiële tekst-stijlkenmerken, en zo verder. Dit alles kan intuïtief, zoals in HyperCard of FileMaker.

De Taart Aansnijden -- Wat ik tot nu toe heb beschreven is een handige manier om een document te verdelen, vorm te geven, en te doorzoeken, maar het verschil met wat je met een tekstverwerker kan doen is niet zo groot. Het interessante begint als je dwarsdoorsneden van het Document gaat maken, om het Document op nieuwe manieren te door- en onderzoeken.

Zo kun je het programma laten zoeken naar een bepaald woord of stukje tekst. Het resultaat wordt getoond in een nieuw venster waar per regel een treffer getoond wordt, samen met enige omringende tekst. In feite is dit een op maat gemaakte concordantie bij hetDocument. Als je op zo'n regel dubbelklikt spring je naar de overeenkomstige plaats in het eigenlijke Document.

Ook kun je hypertext verbindingen aanbrengen tussen twee plaatsen in een Document. Dergelijke verbindingen worden geregistreerd in een Cross-Reference Details venster. In dit venster staat een opsomming van alle verbindingen vanuit de geselecteerde tekst, en heb je de mogelijkheid commentaar, auteur en een label op te geven voor iedere verbinding. Zo verbind je niet alleen de ene plaats met de andere, maar annoteer je hem meteen en plaats je hem in een categorie. Vervolgens kun je, als je een tekst hebt geselecteerd met een hypertext verbinding, ofwel de verbinding volgen ofwel het Details venster openen. Daarmee zijn de verbiningen meer dan alleen hulpmiddelen bij het doorzoeken geworden. Ze zijn een bespreking geworden van jouw wijze van denken bij het met elkaar in verband brengen van verschillende delen van de tekst.

Palimpsest heeft ook Annotations, die vergelijkbaar zijn met het commentaar bij de hypertext verbindingen, maar waar geen verbinding bij hoort naar een ander deel van de tekst. Het openen van het Annotation venster bij een stuk tekst is vergelijkbaar met het lezen van een verborgen voetnoot.

Je kunt drie soorten "live" overzichten krijgen van hypertext verbindingen (met "live" bedoel ik dat je op een verbinding kunt klikken om de sprong te maken):

Het grote, grote beeld -- Tot nu toe sprak ik alsof je met één Palimpsest dokument tegelijk werkt. Maar Palimpsest is ontworpen om meerdere documenten te beheren en met elkaar in verband te brengen. Hypertekst-links kunnen draaien tussen verscheidene documenten, en zoekacties kunnen in meerdere documenten tegelijk uitgevoerd worden. Wat meer is: er zijn nog twee andere entiteit-types die je kunnen helpen.

Eerst is er de "Paper". Dit is een enkelvoudig venster met één groot scroll-tekstveld erin, niets meer. Dit is gedeeltelijk bedoeld als een plaats waar je nota's kan nemen tijdens je werk. Een "Paper" kan tevens "Headings", hypertekst-links en "Annotations" hebben. Die hypertekst-links doen "Paper" tevens dienen als een bewaarplaats voor verwijzingen naar sommige passages in dokumenten, en een aantal speciale functies bieden hierbij hulp. Zo kan je bijvoorbeeld een passage kopiëren van een document en dat dan plakken in een "Paper", terwijl de geplakte passage een hypertekst-link behoudt naar de dokument-passage, dit alles met één enkele beweging. En de resultaten van Zoek-acties, zowel als Web Views en Paths, kunnen bewaard worden in een "Paper" als hypertekst-links, wat je de mogelijkheid biedt aktieve referenties naar het betrokken materiaal samen te stellen.

Ten tweede is er "Study". Een "Study" is een klik-lijst van dokumenten (en "Papers") met mogelijkheid tot een kort kommentaar bij elk. (Er is ook zoiets dat "Archive" wordt genoemd -slechts één- , dat alle "Studies" oplijst). "Studies" stellen je in staat op een grote collectie documenten zoveel verschillende categorisaties aan te brengen als gewenst. Ook hier kan je Zoek-resultaten, Web views en paths naar "Studies" omzetten om tijd te besparen, en de kommentaren kunnen je helpen onthouden waarom je deze documenten in deze configuratie hebt samengebracht.

Indien ik nu bijvoorbeeld een artikel aan het schrijven zou zijn over "Agamemnon" van Aeschylus, en ik zou de door mij verzamelde kennis van de voorbije 40 jaar omgezet hebben in Palimpsest dokumenten, dan zou ik deze kennis hebben kunnen bewaren in "Studies", een met de oplijsting van alle artikels over de wrok van Artemis, een ander met de oplijsting van alle artikels over de hymne aan Zeus, enzoverder. Ondertussen zou ik mijn artikel kunnen schrijven als een "Paper", gebruik makend van hypertekst-links om de referenties te beheren, en van de link-kommentaren om voor mijzelf de relatie tussen de meerdere aangehaalde passages te herinneren.

Tandpijn! -- In het beginstadium van alle software zijn er altijd tekortkomingen, en ik had het gevoel dat er heel wat plaats was voor kleine verbeteringen in de versie die ik voor ogen kreeg. Sommige functies waren traag. Vensters vergaten hun afmetingen en hun plaatsingen. De grootte van windoïdes kon niet aangepast worden, en ze waren bovendien te klein om van enig nut te zijn. Hypertekst link-labels konden niet "ge-edit" worden. Het was moeilijk vast te stellen wat het einde was van een hypertekstueel-gebonden passage, zodat dit einde gemakkelijk per toeval kon verlegd worden. Er was duidelijk nood aan bredere import/export-mogelijkheden (wellicht door het gebruik van XTND).

Toch blijken dit vitterijen van kleinere schaal en van tijdelijke aard. Western Civilisation is een ontvankelijk bedrijf, dat openstaat voor het wegwerken van fouten en het inspelen op suggesties van gebruikers. Een snelle PowerPC-native versie werd zopas uitgebracht, en de meeste punten die ik hierboven aanhaalde zijn voorzien voor aanpassing.

Toegegeven, de verscheidene functies, die Palimpsest voorziet, zijn niet zo krachtig als dergelijke functies voor een programma, dat voor die functies ontworpen werd: Tekstverwerking gebeurt niet zo vlot als met een échte tekstverwerker, het beheren van hypertekst gaat niet zo gemakkelijk als met Eastgate's Storyspace, zo ook niet het leggen van overeenkomsten met dezelfde flexibiliteit als Conc. Het belangrijkste is dat de noodzaak wordt erkend voor jongleren, analyzeren, het leggen van verhoudingen, lezen en schrijven betreffende grote aantallen electronische tekst-documenten. Eens je de Search (overeenstemming) en hypertekst-hulpmiddelen in actie hebt gezien, wordt het duidelijk hoe broodnodig deze altijd geweest zijn. Voor $50 heb je een volledig werkende kopie en tevens gratis updates voor één jaar, wat tenslotte een zéér schappelijk bedrag is. Denk je dat Palimpsest misschien een plaatsje verdient in jouw electronische wereld, dan kun je zelfs nog een gratis demo-versie inladen.

Western Civilisation Pty. Ltd. -- +61 2 9130 1731 (Australia)
< [email protected] >


Niet-winstgevende en niet-commerciele publikaties en Websites mogen artikels overnemen of een HTML link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te kontakteren. We garanderen de precisie van de artikels niet. Caveat lector. Publikatie-, produkt- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen..

Vorige aflevering | Overzicht van afleveringen | TidBITS Homepage | Volgende aflevering