Vraag je je af naar welke muziek je vorig jaar hebt geluisterd? Apple heeft met stille trom een functie voor een eindejaarsoverzicht toegevoegd aan Apple Music, Apple Music Replay genaamd, die een lijst biedt van je meest beluisterde artiesten, albums en nummers en een afspeellijst samenstelt van je meest afgespeelde nummers van elk jaar waarin je een abonnement op Apple Music had. Dit is vreemd genoeg niet mogelijk via iTunes of de Muziek-app.

Je moet dan de Apple Music web-app gebruiken (zie “Apple komt met een bètaversie van Apple Music voor het web,” 6 september 2019). Scroll omlaag in het deel Voor Jou tot je de Replay-banner ziet of klik op deze koppeling en log in met je Apple ID.

Replay geeft allerlei interessante statistieken over je luistergewoonten in 2019. De mijne zijn wat vreemd omdat ik veel nummers heb afgespeeld om mijn baby in slaap te laten vallen.

Veel plezier met het bladeren in de statistieken maar het beste zijn misschien wel de Replay-afspeellijsten. Bovenaan het Replay-scherm (zie de eerste schermafbeelding hierboven) staat een Voeg toe-knop om je 2019 Replay-afspeellijst aan je Apple Music bibliotheek toe te voegen. Scroll helemaal naar beneden voor de knoppen om Replay-afspeellijsten van de vorige jaren aan je bibliotheek toe te voegen. Elke afspeellijst bevat tot 100 van je meest afgespeelde nummers van dat jaar.

Wanneer je de Replay-afspeellijsten aan je bibliotheek hebt toegevoegd, verschijnen zij in iTunes en Muziek zoals andere Apple Music afspeellijsten.

Apple heeft Smart Battery Cases uitgebracht voor de iPhone 11, iPhone 11Pro en iPhone 11 Pro Max. Alle drie kosten $ 129, zijn verkrijgbaar in wit, zwart of - in het geval van de Pro-modellen - roze. Onverwacht hebben ze allemaal een enigszins verborgen en ongewone functie: een speciale cameraknop. De tweede alinea van de Apple Store-beschrijving luidt:

Het hoesje heeft een speciale cameraknop waarmee de Camera-app wordt gestart, ook als je iPhone is vergrendeld. Als je de knop kort indrukt, maak je een foto. Houd je de knop langer ingedrukt, dan maak je een QuickTake-video. En natuurlijk werkt dit ook voor selfies.

Gaaf he? Ik heb de case niet geprobeerd, maar volgens anderen moet je iets langer op de knop drukken om een foto te maken dan je zou verwachten. Die kleine vertraging, gecombineerd met het feit dat de knop verzonken is, zou onbedoelde klikken in je zak moeten verminderen.

Hoe heeft Apple een extra iPhone-knop toegevoegd aan de Smart Battery Case, terwijl er geen vergelijkbare knop op de iPhone zit? iFixit heeft de case doorgelicht en ontdekte dat Apple een kleine printplaat aan de behuizing heeft toegevoegd die de cameraknop intern op de Lightning-poort aansluit. We zijn benieuwd of cases van derden erin slagen om dit knopactiveringsmechanisme reverse-engineered te krijgen of dat het aan Apple voorbehouden blijft.

Merk op dat je iOS 13.2 of hoger nodig hebt, wil de cameraknop werken. Als je ons advies hebt opgevolgd, en iOS 13 up-to-date hebt gehouden, dan zou dit geen probleem mogen zijn.

Als je een van deze Smart Battery Cases hebt, vertel ons dan in de reacties wat je de van de cameraknop vindt.

Als ik mocht kiezen dan zou ik het artikel “Twaalf miljoen telefoons, één dataset, nul privacy” van The New York Times nomineren voor een Pulitzer Prize.

Anonieme bronnen stelden een dataset ter beschikking aan de Times van één bedrijf voor locatiegegevens. Hierin vond men meer dan 50 miljard pings van de telefoons van meer dan 12 miljoen Amerikanen gedurende een aantal maanden in 2016 en 2017. Met deze data waren verslaggevers Stuart A. Thompson en Charlie Warzel in staat om diverse mensen op hoge posities (zoals militairen, politieagenten en bekende advocaten) te volgen. Ze konden zien hoe deze mensen de Playboy Mansion bezochten, waarbij sommigen de nacht doorbrachten, en ze konden zien wie bezoeken brachten aan de landgoederen van Johnny Depp, Arnold Schwarzenegger en Tiger Woods. Zodra ze hadden vastgesteld van wie een telefoon was konden ze zien waar deze was. Stel je eens voor dat dergelijke gegevens in verkeerde handen terechtkwamen.

The Times heeft uitstekend werk verricht door zowel de hele dataset - met interactieve afbeeldingen van bijvoorbeeld alle pings op het Pentagon - als specifieke gegevens te tonen, zoals die van een medewerker van Microsoft die een ongebruikelijk bezoek aan het hoofdkantoor van Amazon bracht, en daar een maand later een baan aannam. Zouden werkgevers wellicht werknemers met toegang tot vertrouwelijke informatie in de gaten willen houden? Dat is maar één voorbeeld, in het artikel vind je er meer. Sommige zijn speculatief, andere juist niet (zoals een willekeurige inwoner van Los Angeles die meerdere keren naar motels langs de snelweg ging en daar steeds een paar uur verbleef).

Lees het gehele Times artikel en de aanvullende stukken die de krant gepubliceerd heeft:

• Bescherm jezelf
• Nationale veiligheid
• Hoe het werkt
• Eén omgeving
• Protesten
• Oplossingen

Het is een ontnuchterende blik op hoe weinig controle we hebben over onze privacy, en hoe weinig toezicht er is op een industrie die meer van ons weet dan onze eigen families. Zelfs als we ervan uitgaan, dat de bedrijven die onze gegevens verzamelen goede bedoelingen hebben, dan is er nog geen garantie dat de data beschermd kunnen worden tegen toegang door buitenlandse overheden of de georganiseerde misdaad. De Times heeft een zoeklicht gericht op deze industrie; het is nu aan ons om onze mening kenbaar te maken aan onze volksvertegenwoordigers.

Wat je kunt doen om je privacy nu te beschermen

Ondertussen kan je op je iPhone naar Instellingen > Privacy > Locatievoorzieningen gaan, en iedere app op "Vraag volgende keer" zetten, tenzij je weet wat deze app met je locatiegegevens doet. De Camera app moet bijvoorbeeld op "Bij gebruik" staan om de locatie te kunnen koppelen aan je foto's en Kaarten heeft de locatie nodig om je de weg te kunnen wijzen. "Vraag volgende keer" geeft je de mogelijkheid om hier eerst over na te denken voordat je de app gebruikt. Zet verder iedere app die je niet vertrouwt of niet zou moeten vertrouwen (zoals Facebook) op "Nooit", en let erop dat je alleen apps die je absoluut vertrouwt op "Altijd" zet. Het zal je verbazen hoeveel apps je locatie willen weten, die bovendien op "Altijd" staan.

Er is geen garantie dat het beperken van deze instellingen ervoor zal zorgen dat deze bedrijven niet langer je locatie bijhouden, want we weten niet welke apps misbruik maken van deze rechten (tenminste, op bepaalde weer-apps na). De enige manier waarop je zeker kan zijn dat er geen gegevens gedeeld worden, is door het delen van locatie helemaal uit te zetten. Dit zou het nut van je iPhone flink beperken. Zelfs iedere app op "Nooit" zetten zou problematisch zijn, want dan kun je Kaarten, Google Maps, Lyft en Uber niet meer gebruiken, net zomin als je locatietags zou kunnen toevoegen aan je foto's. Daarom raden we bovenstaande benadering aan. Alleen jij kunt uiteindelijk bepalen hoeveel zorgen je je maakt over het delen van deze informatie.

Kun je kanker krijgen van mobiele telefoons of wifi-netwerken? Het antwoord is een tamelijk overtuigend "nee". En dat geldt evenzeer voor de nieuwe 5G-netwerken die op dit moment overal worden aangelegd, als voor alle huidige netwerken, en alle versies van wifi.

Tientallen jaren onderzoek tonen aan dat draadloze netwerken, of het nou om mobiele telefonie gaat of wifi-netwerken, geen verhoogd risico voor de mens met zich meebrengen op kanker of andere ziektes. Er zijn een paar studies met knaagdieren waar wat twijfels over zijn, maar er is bijvoorbeeld ook een recente, veel geciteerde studie waarin sommige ratten zelfs langer leefden dan de controlegroep, terwijl ze aan hoge niveaus van straling werden blootgesteld.

Wellicht heb je moeite om te geloven dat dat niet het resultaat is van een samenzwering. Bedrijven en overheden misdragen zich geregeld, en daarom hebben velen van ons een gezond wantrouwen tegen deze instanties. Het leidt snel tot cynisme, afkeer, en een algemeen gevoel van machteloosheid, wanneer grote farmaceuten een medicijn als Vioxx of OxyContin op de markt brengen - medicijnen waarvan ze weten dat deze serieuze bijwerkingen (waaronder overlijden) hebben. Of als bedrijven giftig afval dumpen, het ontkennen, en daarmee wegkomen zonder een cent te betalen. Als stadsbesturen willens en wetens accepteren, dat er zelfs onveilige hoeveelheden lood in het drinkwater zitten.

Mensen zoeken echter ook naar bewijzen van samenzweringen in gevallen waar dat zeer onwaarschijnlijk is. Dergelijk nieuws verkoopt namelijk. Het verhaal van Bloomberg News uit oktober 2018 over Chinese inlichtingendiensten die spionagechips zouden installeren op moederborden voor datacenters van Apple, Amazon en anderen, genereerde veel misbaar, maar hing van ongerijmdheden aan elkaar en werd door alle betrokken partijen ontkend. Meer dan een jaar later is er nog immer geen vervolg op dit verhaal van de kant van Bloomberg, en ook geen bevestiging door beveiligingsexperts, andere media, of wie dan ook.

Onlangs publiceerde de Chicago Tribune de testrestulaten van een bedrijf dat was ingehuurd om na te gaan of straling van moderne smartphones ook werkelijk onder door de FCC gestelde limieten bleef. In die tests leken veel telefoons deze limieten te overschrijden. De Tribune blies de resultaten niet op, maar leek toch te suggereren dat producenten van smartphones de FCC en het publiek om de tuin leidden. Dat voedt ons wantrouwen, ook al werd het onderzoek streng neergezet. Smartphone-producenten zetten overigens grote vraagtekens bij de wijze van testen - de Tribune blijft achter het eigen onderzoek staan. Hoe het ook zij, er is een groot verschil tussen straling die wat hoger is dan de standaarden, en een bewijs dat dergelijke straling kanker veroorzaakt.

Maar de kans op een verhoogd risico op kanker en andere ziektes, als gevolg van constante blootstelling aan elektromagnetische velden (EMFs) van telefonie- en wifi-netwerken, zit in een andere categorie dan andere risico's. De principes van EMFs zijn gebaseerd op genoegzaam bekende natuurkunde. De veiligheid van deze velden, zeker die voor mobiele telefonie en wifi, wordt al sinds de uitvinding van de radar, in de jaren '40 van de vorige eeuw, onderzocht. De wetenschap heeft veel opgestoken van hoge overdoseringen in de vroege jaren van dit onderzoek, die verwondingen en soms invaliditeit of de dood veroorzaakten bij soldaten en technici.

In de tegenwoordige tijd hebben veel mensen hun ongerustheid uitgesproken over mogelijke nieuwe risico's in verband met het introduceren van 5G-netwerken. Om de beloofde snelheden te halen en een nieuwe categorie van apparaten te kunnen bedienen maken 5G-netwerken gebruik van veel bredere frequentiebanden, en in sommige gevallen veel hogere frequenties (kortere golflengtes) dan de huidige technologieën. En er zijn ook veel meer basisstations nodig.

Maar de nieuwheid van en verschillen met 5G zijn niet relevant. Of het nu om 5G, 4G, 3G, wifi, of andere vormen van draadloze technologie voor consumenten gaat: alle resultaten van vele, vele studies en lange jaren van onderzoek tonen een volstrekt eenduidig beeld - er is geen enkele reden tot bezorgdheid.

Laat me uitleggen waarom draadloze technologie en de bedrijven die zich er mee bezighouden anders zijn dan farmaceuten en tabaksfabrikanten, waarom je je niet druk hoeft te maken over de genoemde magnetische velden, waarom de Tribune wellicht gelijk heeft zonder dat hun resultaten iets relevants betekenen, en hoe je het verzamelde bewijs moet beoordelen.

Een wereldwijde industrie heeft vele concurrenten en onderzoekers

Veel bredrijven en industrieën die zich bedienen van fraude en andere misdrijven tegen het grote publiek doen dat over het algemeen omdat ze groot en invloedrijk genoeg zijn om de informatie over wat ze maken, of in het verleden gemaakt hebben, te beïnvloeden. Ze kunnen bemoeienis van overheden en andere controle op afstand houden.

Wereldwijd heeft de mobiele telefonie-industrie beslist invloed, en zeker in Amerika. En bedrijven die wifi- en bluetooth-apparatuur verkopen, verschepen over de hele wereld voor miljarden dollars aan producten.

Toch zijn beide groepen diffuus, en ze overlappen elkaar onder chip- en mobiele telefoonfabrikanten. Er is niet één bedrijf dat de mobiele of wifi-technologie controleert. Het is een brede mix van patenthouders, chip- en andere hardwarefabrikanten en mobiele providers. Duizenden bedrijven vechten om een deel van de markt in al deze technologiën. Bovendien zijn de desbetreffende netwerkprotocollen ontworpen en uitgevaardigd door non-profit groepen, die weer bestaan uit vertegenwoordigers van allemaal verschillende bedrijven./p>

Verder is de hardware zelf eenvoudig verkrijgbaar en zowel specificaties van deze hardware, als de daarmee samenhangende protocollen zijn alle openbaar. De industrie vertrouwt op wijdverbreide en geaccepteerde technologie.

Daarnaast moeten we ingaan op een ander aspect. De netwerkwereld heeft geen centrale controleïnstantie, (commercieel of anders gedreven). Er gelden geen beperkingen voor het testen en publiceren van resultaten, wat duidelijk naar voren kwam in het rapport van The Chicago Tribune. Wereldwijd vinden er duizenden verschillende onderzoeksstudies plaats. Academische instellingen, privé-organisaties, overheidsinstellingen, en kranten en bladen hebben allemaal tests uitgevoerd, variërend van eenvoudige hardware-metingen tot jarenlange technologieprojecten waarin honderdduizenden mensen betrokken zijn.

Kan dit onderzoek gekleurd zijn? Zeker. In de VS bestaat vaak de vrees dat universiteiten geen sponsorgelden willen riskeren door het publiceren van negatieve onderzoeken te publiceren. Veel mensen zijn met reden bezorgd dat federale en staatsagentschappen zich gegijzeld voelen door de industrieën die ze moeten controleren. Aan de andere kant heb je landen, vooral in de EU, waar onderzoek betaald wordt door de regering en non-profitorganisaties. Daar wordt de invloed van de zakenwereld beperkt of zelfs uitgebannen, en is men bereid hard op te treden tegen beïnvloeding door het bedrijfsleven, zelfs als daar economische kosten bij horen. In de praktijk is slechts een klein deel van het onderzoek naar draadloze techniek betaald door industriële partijen, en zelfs daar leidde dit vaak tot weinig overtuigende conclusies - of tot conclusies die niet voordelig waren voor het bedrijfsbelang.

Ik zou mijn hand overspelen als ik stelde dat deze feiten over draadloos onderzoek garanderen dat er geen enkele georganiseerde samenzwering kan bestaan, die tot doel heeft om informatie over wereldwijde gezondheidsrisico's te verhullen. Maar het is wel hoogst onwaarschijnlijk — er bestaat te veel transparantie.

Bovendien is draadloze communicatie technologie zo alomtegenwoordig, dat een enorme hoeveelheid gegevens over blootstelling beschikbaar is, en deze kan uitgezet kan worden tegen testgegevens van generaties terug, als je wilt kijken naar het vóórkomen van kanker en andere ziektes. Het verleden is een controle groep.

Zelfs als er een samenzwering bestond - als door EMF-straling gezondheidsrisico's verhoogd zouden zijn, dan zouden onderzoekers de gevolgen daarvan op wereldwijde schaal moeten terugzien, en dit is tot nog toe niet het geval.

Als we dit nu allemaal weten, waarom wijzen sommige mensen elektrisch magnetische straling toch aan als het probleem? Dit heeft alles met geschiedenis te maken.

EMF's zijn een makkelijk doelwit voor slecht-gedefinieerde problemen

Iedere paar jaar, als mensen zoeken naar de oorzaken van ziekte-clusters en onverklaarbare gezondheidsproblemen, worden EMF's van stal gehaald als mogelijke oorzaak. Het is heel menselijk om overal patronen in te vinden en deze zelfs te zoeken waar er geen zijn. (Voorbeelden vind je aan beide extreme polen van de hedendaagse politiek, overal ter wereld!)

In 1979 werd in een onderzoek de aanwezigheid van leukemie bij kinderen gekoppeld aan het wonen vlakbij hoogspanningskabels. Deze ene studie — zeg maar Patiënt Nul — is waarschijnlijk de oorsprong van de angst dat EMF's kanker veroorzaken. Sindsdien is er in tientallen onderzoeken geen sterke correlatie aangetoond. Enkele onderzoeken toonden wel aan, dat kinderen die heel dicht bij hoogspanningslijnen wonen een licht verhoogde kans hebben om leukemie op te lopen.

Maar er zijn drie aanzienlijke stukken informatie die ontbreken in deze discussie:

• Ten eerste krijgen heel weinig kinderen (voor deze aandoening gedefinieerd als "pasgeborenen tot 20-jarigen") leukemie. Het percentage in de VS is 4,7 per 100.000 per jaar of minder dan 4000 nieuwe gevallen per jaar.
• Ten tweede: slechts een heel klein percentage van die kinderen woont dicht bij hoogspanningslijnen. Dus het extra aantal kinderen dat mogelijk leukemie krijgt is niet meer dan een paar per jaar. Hierdoor is het extreem moeilijk om de hoogspanningslijnen direct aan de ziekte te koppelen.
• Ten derde: wetenschappers hebben geen enkel biologisch mechanisme ontdekt dat de verhoogde kans zou kunnen verklaren.

Als gevolg hiervan twijfelen zelfs de onderzoekers die wel een correlatie vonden tussen hoogspanningslijnen en leukemie bij kinderen, of het effect dat zij maten überhaupt wel met de hoogspanningslijnen te maken heeft. In 2005 veronderstelde een onderzoeker, dat vlakbij een hoogspanningskabel wonen ook correlatie heeft met een andere factor, die op zichzelf de kans kop leukemie bij kinderen verhoogt.

Een paper in Nature in 2018 vergeleek tientallen onderzoeken uit tientallen jaren en concludeerde dat kinderen die binnen 50 meter (165 feet) van een 200 kilovolt of hogere hoogspanningskabel woonden, een licht verhoogd risico hadden op het ontwikkelen van leukemie. Maar de onderzoekers concludeerden dat de intensiteit van de magnetische velden niet de boosdoener kon zijn — deze was niet groot genoeg om de bevindingen te kunnen verklaren. De achterliggende redenering: de sterkte van het magnetisch veld van de hoogspanningskabels leverde een meting van maximaal 2,5 microtesla op, zelfs als je er direct onder stond. Daarentegen levert een meting van het magnetisch veld van de aarde, waar we allemaal voortdurend aan zijn blootgesteld, tussen de 25 en 65 microtesla - dat is 10 tot 26 keer zoveel. “De redenen voor deze verhoogde kans die in het voorliggende en in veel andere onderzoeken werd gevonden, zijn nog niet opgehelderd,” schreven de onderzoekers.

Sommige onderzoekers veronderstelden dat die "andere factor" zou kunnen bestaan uit hygiëne, voeding en algemene kwaliteit van leven, voorkomend in in gemeenschappen die leven op plekken waar men het plaatsen van hoogspanningslijnen toestaat. Rijkere mensen zouden daar waarschijnlijk niet wonen, of weten er daadwerkelijk voor te zorgen dat die dingen niet zo dichtbij worden geplaatst dat er gezondheidsrisico's kunnen ontstaan.

Een populatie van armere, ziekere mensen, met slechtere toegang tot gezondheidszorg en eten, levend in een omgeving met een grotere concentratie van industriële vervuiling, zou een de situaties kunnen opleveren waarin kinderleukemie eerder ontstaat. Het blijft speculeren. (Eerlijk gezegd doet dit me denken aan de oorsprong van de epidemiologie. Ooit hadden inwoners van Londen veel verschillende verklaringen voor uitbraken van cholera - slechts de onverzettelijkheid van één persoon maakte dat mensen konden inzien dat één waterpomp de oorzaak was.)

Het kan ook zijn dat data over factoren als de leeftijd van kinderen, locaties waar ze wonen, en de intensiteit van de magnetische velden waar de hoogspanningskabels hangen, niet nauwkeurig genoeg zijn, en dat het verhoogde risico statistische ruis is. De datasets die voor dit soort onderzoek gebruikt worden, zijn doorgaans niet direct gemeten op de te analyseren locaties. Data worden meestal berekend, op basis van kaarten met hoogspanningslijnen, uit informatie van nutsbedrijven of publieke bronnen, en op basis van geografische informatiesystemen die gemeentelijk grondbezit in kaart brengen. Gezien de afstanden en de stroomwaarden zijn sommige van die cijfers nauwelijks meer dan giswerk.

Aan de andere kant zijn sommige mensen zelf tot de de diagnose elektrosensitiviteit gekomen. Mensen die onder deze vermeende kwaal lijden, hebben, wanneer ze in de buurt zijn van EMF's, naar eigen zeggen last van vermoeidheid, een mistig gevoel in het hoofd en andere verzwakkende symptomen, zelfs op grote afstand. Soms noemen zij de verzameling EMF's die zij als bron van hun kwalen zien electrosmog.

Het vinden van een oorzaak voor elektrosensitiviteit is moeilijk omdat het milieu overspoeld is met EMF's en signalen. Straling voldoet aan de “wet van het omgekeerde kwadraat,” en is daarom nauwelijks te onderscheiden van achtergrondruis door radioapparatuur in Wifi-adapters en telefoons. De wet van het omgekeerde kwadraat stelt dat een signaal afneemt met het kwadraat van de afstand. Als je 1 meter van een zender af staat en je meet een energiewaarde van 100, dan zal je op 2 meter afstand maar een energiewaarde van 25 meten, enzovoorts. Zelfs met een mobiele telefoon naast je hoofd, is die zo ontworpen dat het de straling van je af zendt. En daarnaast absorberen je huid en botten aardig wat straling voordat deze bij de gevoeliger, weke gebieden komt waar kanker de meeste kans heeft om te ontstaan.

De New York Times meldde in juli 2019 dat een wijdverspreide grafiek waaruit de absorptie van signalen door hersenweefsel zou blijken, nooit door iemand anders werd geëvalueerd dan door de maker zelf, een natuurkundige zonder biologische expertise. Een prominente getuige-deskundige die bij getuigenissen jarenlang op deze grafiek vertrouwde, gaf toe dat hij nooit wist dat juist hoogfrequente signalen door de huid geblokkeerd werden. "... misschien is het toch niet zo erg ... ," zei hij.

Wetenschappers hebben geen enkele elektrosensitieve aandoening kunnen vinden, wat logisch is omdat het geen basis heeft waarop het zou kunnen bestaan. Studie na studie is uitgevoerd, veel daarvan dubbelblind en peer-reviewed, in afgeschermde kamers om EMV's van buiten te blokkeren. Ze zijn uitgevoerd met behulp van EMF-generatoren met bekende eigenschappen. Het blijkt dat het aantal mensen - onder degenen die geloven dat ze deze kwaal hebben - dat zegt deze signalen te kunnen waarnemen niet hoger is dan bij statistisch toeval, en dat deze groep het ook niet beter doet dan de controlegroep.

Maar hier is het punt, en dit is cruciaal. Onderzoekers die mensen tijdens testen van meetinstrumenten voorzagen om fysieke respons te meten ontdekten dat zij inderdaad verscheidene kwalen ervoeren. Het probleem is alleen dat die kwalen niet correleerden met of er wel of geen signalen gegeven werden. Deze mensen hebben echte problemen, maar deze tests bewijzen dat EMV's niet de oorzaak zijn.

Vreemd genoeg lijken degenen die beweren last te hebben van elektrogevoeligheid, net als bij elektriciteitsleidingen en kinderleukemie, minder bezorgd over andere, meer waarschijnlijke oorzaken van ongewone gezondheidsproblemen: massale blootstelling aan pesticiden in voedsel en het milieu, lekken van geneesmiddelen naar onze watervoorziening, en de gevaren van blootstelling aan microplastics (over de impact waarvan we steeds meer leren) - om maar een handvol mondiale gezondheidsproblemen te noemen.

Desondanks is de obsessie met EMV's blijven bestaan.

Wi-Fi en mobiele signalen: hetzelfde liedje, nieuw refrein

In de jaren negentig, toen ik meehielp aan een boek over manieren om je gezondheid op kantoor te verbeteren (waaronder meer bewustzijn van monitorplaatsing, ergonomie en lichaamsbeweging) bekeken de auteur en ik onderzoek dat melding maakte van verhoogde gezondheidsrisico's door de extreem lage frequentie- (ELF-) en zeer lage frequentiesignalen (VLF) vanuit (ouderwetse) elektronenbuizen.

Ik vind het niet verrassend, dat deze onderzoeken slecht uitgevoerd en niet reproduceerbaar waren, en dat - ondanks de toenname van het aantal gebruikers - de voorspelde toename van gezondheidsproblemen uitbleef. (Eén van de mensen die de gezondheidsangsten voor ELF-/VLF-signalen propageerde, had jarenlang hetzelfde gedaan rondom risico's van hoogspanningskabels).

Een decennium later, toen ik een dagelijks blog schreef genaamd "Wi-Fi Networking News", zag ik dat de zorgen over de effecten van mobiele netwerken en wifi-basisstations toenamen. Deze discussies klonken als dezelfde teksten op een nieuwe melodie. Aan de andere kant maakte het grote aantal mensen dat mogelijk werd blootgesteld, dat het van groot belang was om het probleem zorgvuldig te bestuderen, en het niet meteen af te wijzen. Ik ging daarin mee, ook al wijzen zowel de natuurkundige aard van elektromagnetische velden van wifi en mobiele telefonie, als bestaande biologische mechanismen in de richting van de conclusie dat beschadiging onwaarschijnlijk is.

Nog eens, vroege studies over mobiele apparaten toonden ons het potentieel van het oorzakelijk verband. Velen gebruikten proefdieren die blootgesteld werden aan niveaus van electromagnetische velden ver boven wat mensen ooit zouden ervaren en dit dagelijks voor langere periodes. Anderen gebruikten retrospectieve analyses waar men gevraagd werd om enquêtes over vroeger gebruik in te vullen en waarna die antwoorden vergeleken werden met overeenkomende gezondheidsstudies om een toename van zeldzame kankers vast te stellen.

Net als bij de zorgen over de hoogspanningslijnen, verdwenen de potentiële effecten toen in de loop der jaren nauwkeuriger studies werden uitgevoerd verdwenen. Tegelijkertijd zouden specifieke gezondheidseffecten opgedoken zijn bij de bevolking, die een toename toonden in met name kankers en kwalen die anders zeldzaam waren. Dergelijke wijdverspreide gezondheidsproblemen kwamen niet voor.

Het is een feit dat draadloze en mobiele netwerken bijzonder weinig stroom verbruiken, ver beneden de drempel die risico's zou inhouden bij blootstelling. In de jaren '40 en '50, toen het gebruik van krachtige microgolven voor militaire radar en andere doeleinden net begon, hielp onderzoek de effecten van microgolven op de gezondheid begrijpen en werden er limieten met ruime marges gesteld.

In het bijzonder draadloze en mobiele netwerken, 5G netwerken inbegrepen, gebruiken relatief hoge frequenties die korte golflengtes hebben. Ze hebben geen groot bereik en hoe hoger de frequency, hoe korter de afstand dat ze beslaan vergeleken bij dezelfde vermogen als lagere frequenties. Bij het uitrollen van een dicht 5G netwerk, is er minder stroom nodig en door hoge frequenties te gebruiken, kan het niet ver doordringen-niet door muren of in lichamen. Hoewel er meer basisstations zullen worden geplaatst, zullen deze veel minder vermogen uitstralen dan hedendaagse netwerksystemen. (Ter vergelijking, microgolven van vroege radars gebruikten langere golflengten en veel vermogen waardoor ze veel gevaarlijker waren.)

Leugens, verdomde leugens en statistieken

Er is geen twijfel dat men online schijnbaar overtuigende onderzoeksresultaten kan vinden die aspecten van sommige studies over elektromagnetische velden koppelt aan een verhoogde kans op bepaalde kankers. Veel van deze resultaten conflicteren met een modern wetenschappelijk onderzoeksprobleem dat op dit moment een enorme ophef veroorzaakt op alle gebieden waarin gegevens hierover worden verzameld.

Het probleem staat bekend als 'p-hacking', waarbij 'p' staat voor de klassieke maat voor waarschijnlijkheid in statistische tests. Om aan te kunnen geven of de uitkomsten van een onderzoek 'statistisch significant' zijn is afgesproken dat de waarschijnlijkheid van een toevalstreffer p kleiner moet zijn dan 0,05, wat betekent dat de kans dat een resultaat het gevolg is van toeval kleiner is dan 5%. Het maakt niet uit hoe klein het verschil is, als p < 0,05 dan kan het resultaat weergegeven worden als statistisch significant.

Vanwege de druk die gevoeld wordt om te publiceren en geld binnen te halen, zijn er wetenschappers die er een gewoonte van hebben gemaakt om hun onderzoek te 'p-hacken'. Hierbij worden onderzoeksresultaten doorzocht op heel andere criteria dan de oorspronkelijke onderzoekshypothese. Deze aanpak is in het bedrijfsleven heel normaal, maar hij wordt binnen de wetenschap steeds meer beschouwd als volstrekt ontoelaatbaar. De onderzoeksgroep van een beroemde hoogleraar aan Cornell University maakte zich volgens een onderzoek van Buzzfeed hieraan schuldig. Deze hoogleraar is onlangs opgestapt nadat een aantal toonaangevende publicaties van zijn groep gecorrigeerd of zelfs helemaal teruggetrokken werden.

Er lijkt een nieuwe gouden standaard voor gezond onderzoek te ontstaan, die - onder andere - inhoudt dat de onderzoekshypothese bekendgemaakt en in bewaring gesteld wordt - vergelijk het met een waarzegger die een voorspelling in een gesloten enveloppe in bewaring geeft aan iemand van het publiek. Daarnaast zou men ook alle ruwe onderzoeksdata in een gestandaardiseerde vorm bewaren, die later ook door anderen geanalyseerd kan worden. (Al deze richtlijnen zijn bedoeld om de 'reproduceerbaarheidscrisis' aan te pakken - het probleem dat onafhankelijke onderzoekers regelmatig de bevindingen van eerder onderzoek, zelfs baanbrekend onderzoek, niet kunnen herhalen.)

In de jaren '10 heb ik veel publicaties onder ogen gehad waarin onderzoekers op zoek leken naar een bepaald resultaat, en omdat ze dat niet konden vinden, hun gegevens op willekeurige wijze aan tests onderwierpen om maar iets significants te vinden - wat dan ook - met een p < 0.05. Dergelijke conclusies waren vaak verbazingwekkend, waarbij bijvoorbeeld effecten gevonden werden op subgroepen van ratten in heel specifieke leeftijdscategorieën, geslacht of blootstelling, en vaak tegelijkertijd tegenovergestelde effecten op andere, verder vergelijkbare groepen. Dat is één van de problemen met p-hacking, je vindt allicht iets met een p < 0.05, maar zonder enige relevantie, niet geassocieerd met enige hypotehse of model, en dat niet onafhankelijk geverifieerd of herhaald kan worden.

Een goed voorbeeld hiervan is de Interphone-studie uit 2010, die oorspronkelijk werd beschouwd als baanbrekend, en die werd uitgevoerd in meerdere landen. De mate van p-hacking in deze studie, maakte hem echter kwetsbaar voor kritiek door skeptici, en op zijn minst verdacht onder statistici. Eén van de conclusies uit de studie was dat overmatig gebruik van mobiele telefoons kennelijk de incidentie van kanker in een merkwaardige demografische onderzoeksgroep verlaagde, een resultaat waarvoor geen enkele zinnige biologische verklaring bestaat. De meest voor de hand liggende verklaring voor dit resultaat is het bestaan van serieuze tekortkomingen in de opzet van de studie.

Meer recent vonden grootschalige langetermijnstudies bij ratten niets dat stand houdt. De New York Times schreef in 2018 een paar keer over het knaagdieronderzoek dat ik eerder noemde. Dat onderzoek heeft duidelijk het risico aangetoond van hoge blootstellingsniveaus die de Amerikaanse veiligheidslimieten ver overschrijden. Het punt is echter dat het risico alleen duidelijk was toen de volledige lichamen van ratten aan EMV-straling werden blootgesteld, niet alleen gebieden van ons lichaam die daaraan blootgesteld worden. En bovendien ... bij mannelijke ratten werd een verminderd risico op kanker gevonden. Bovendien komen de soorten kanker die deze arme ratten meemaakten niet vaker voor onder mensen, ook niet in onderzoeken die waarin gebruikers voorkwamen die zeer intensief gebruikmaakten van hun mobiele telefoon.

Otis Brawley, chief medical officer van de American Cancer Society, vertelde USA Today over dit nieuwe onderzoek: “Het vóórkomen van hersentumoren bij mensen is de afgelopen 40 jaar gelijk gebleven." Zijn organisatie heeft op een zeer leesbare en verstandige manier de huidige stand van zaken met betrekking tot deze risico's beschreven, compleet met korte analyses van belangrijke studies.

Nu geen bewijs voor stralingsgevoeligheid is gevonden, geen toename van kankers, en veel onderzoek dat niet-reproduceerbaar blijkt en daardoor leidt tot doodlopende onderzoeksrichtingen; nu geen epidemie van aandoeningen gevonden werd, in de grote, langdurige te volgen populatie van gebruikers van mobiele telefoons en wifi, kunnen we maar één conclusie trekken. Er is geen gezondheidsrisico verbonden aan dagelijkse blootstelling aan veel voorkomende EMV-straling. En dat geldt ondanks een intuïtief gevoel dat er wel een relatie moet zijn. Dat gevoel zullen we misschien nooit kwijt raken, maar we moeten ons gedrag en ons beleid baseren op solide wetenschap, niet op emoties.

Het goede nieuws is dit: zelfs als je je nog steeds zorgen maakt, is de regel van het omgekeerde kwadraat je vriend - zolang je tenminste de natuurkundige principes accepteert. Voor degenen die zich zorgen maken over blootstelling aan EMV-straling, en dat niet van zich af kunnen zetten: onzekerheid is vanzelfsprekend een legitieme menselijke conditie, en één die je actief kunt verminderen. De American Cancer Society adviseert het volgende als je je zorgen maakt over EMV-straling, en als je veel tijd aan de mobiele telefoon doorbrengt: gebruik - voor je eigen gemoedsrust - oortjes, of houd de telefoon verder weg van je hoofd.

En waarschijnlijk moet je een wifi-router ook niet onder je kussen leggen.