Op mijn machine zijn er twee SATA-aansluitingen die beide Intel 5 Serie-chipsets gebruiken met een snelheid van 3 gigabits per seconde (Gb/s). (In de afbeelding hierboven wordt de eerste poort gebruike door de 500 GB-schijf en de tweede door de SSD, maar dat was vroeger de SuperDrive.)
Let op je zoektocht naar SSD-specificaties op de SATA-interface van het apparaat, dat ofwel SATA II (of SATA 2, of SATA revision 2) is met 3 Gb/s, danwel SATA III (of SATA 3 of SATA revision 3) met 6 Gb/s. Als je Mac alleen verbindingssnelheden van 1,5 Gb/s of 3 Gb/s ondersteunt, kan het niet alle doorvoer benutten van een SSD met een doorvoersnelheid van 6 Gb/s.
Theoretisch gezien zou je ook geen SSD willen hebben die een hogere doorvoersnelheid heeft dan je Mac aankan. Dat is net zoiets als het kopen van een Ferrari en er vervolgens niet harder dan 30 mee rijden. In mijn geval was er geen 6 Gb/s SATA III apparaat nodig want mijn MacBook Pro ondersteunt alleen doorvoersnelheden tot 3 Gb/s ofwel SATA II. Mijn gezonde verstand zei me dat een SATA II schijf goedkoper zou zijn.
Maar sinds het schijven van dit artikel is er vrij weinig verschil in prijs tussen SATA II en SATA III SSD's waardoor die keuze niet meer zo van belang is. De 256 GB capaciteit die ik zocht was leverbaar rond de $ 250. Ik vond wel een paar SATA III-modelen die goedkoper waren maar werd afgeschrokken door verhalen over benodigde firmware-updates en problemen die men tegenkwam wannee deze in Macs werden gemonteerd.
Uiteindelijk koos ik voor $ 250 een Samsung 830 SSD (meer specifiek de Samsung 830 - Series MZ-7PC256N/AM 256 GB 2.5 Inch SATA III MLC Internal SSD Laptop Kit with Norton Ghost 15; Norton Ghost is een Windows reservekopie-hulpprogramma die ik natuurlijk niet nodig had maar de software zou wel handig zijn voor mijn Boot Camp-partitie waar Windows op draait). De prijs was prima, al heeft mijn Mac niets aan de 6 Gb/s doorvoer en het gebruikt dezelfde technologie die Apple gebruikt voor de Retina MacBook Pro. (Anandtech's Anand Lal Shimpi bekijkt de prestaties van het flash-geheugen in die laptop nader in "De nieuwe generatie MacBook Pro met Retina Display: SSD Analyse". [Eng.]) Zelfs als mijn Mac nu niet de volledige prestaties van deze SSD kan benutten, gebruik ik de schijf misschien ooit in een Mac die wel een doorvoer heeft van 6 Gb/s.
Installatie -- De moeilijkheidsgraad van installeren van een SSD in je Mac hangt af van je ervaring en van de machine die je hebt. Binnenkomen in mijn MacBook Pro was op zich niet zo moeilijk, dankzij de stap-voor-stap handleiding die ik op iFixit vond. Zorg er wel voor dat je de hele procedure goed in je opneemt voordat je start, zodat je zeker weet dat je al het benodigde gereedschap bij de hand hebt en dat je niet te veel hooi op je vork neemt. Apple gebruikt tegenwoordig verschillende typen boutjes in zijn machines. Naast een mini-kruiskopschroevendraaier had ik ook een Tri-wing Y1-schroevendraaier nodig en tot mijn verbazing had ik die nog ergens liggen ook.
En natuurlijk had ik een back-up van mijn gegevens gemaakt. In dit geval lijkt een back-up niet zo belangrijk, omdat de 500 GB-schijf niet vervangen ging worden. Ik ben echter nogal paranoïde waar het mijn gegevens betreft en jullie zouden dat ook moeten zijn. Mocht ik een kabeltje breken of een statische ontlading veroorzaken op het moederbord, dan zou die back-up wel eens heel welkom kunnen zijn.
Nadat ik voorzichtig de cd-speler had verwijderd en de SSD er voor in de plaats had gezet zette ik de MacBook Pro weer in elkaar en schakelde ik hem in. Net als met elke nieuw ongeformatteerd volume vroeg Mac OS X me of ik de schijf wilde initialiseren en met de klik op Initialiseer werd Schijfhulpprogramma geopend. Ik selecteerde de betreffende schijf in de navigatiekolom, klikte op de tab Partitioneren vervolgens op Opties en koos "GUID-partitietabel" als partitie-indeling zodat de schijf correct geformatteerd zou worden.
Tenslotte installeerde ik een versie kopie van 10.7 Lion vanaf de interne harde schijf. (Als je Mac OS X in de Mac App Store koopt wordt het installatieprogramma in de map Programma's opgeslagen. Nadat je het hebt geïnstalleerd wordt het echter (als je het installeert op de dezelfde schijf als waar het installatieprogramma op is opgeslagen) verwijderd.Nogal irritant. Daarom maak ik altijd een kopie van het installatieprogramma op een andere plek, zodat ik er op momenten als deze over kan beschikken zonder hem helemaal opnieuw te moeten downloaden.)
Tijdens het proces van installeren van Mac OS X krijg je de vraag of je gegevens vanaf een back-up of een andere schijf wilt migreren. In eerste instantie koos ik er voor om die stap over te slaan en helemaal blanco te beginnen. Ik was vooral ongeduldig om te zien hoeveel sneller de SSD was.
Dat veroorzaakte echter wel een probleempje. Als onderdeel van de installatie moet je een gebruikersnaam en wachtwoord opgeven. Dat betekent echter wel dat als je vervolgens Migratie-assistent draait, er geklaagd wordt over het feit dat ik dezelfde naam en wachtwoord had gebruikt als die van de gebruiker op de 500 GB-schijf (ik wil nou ook weer niet helemáál opnieuw beginnen).
Dus installeerde ik Mac OS X nog maar een keer (wat overigens op een SSD een stuk sneller gaat!) en deed de migratiestap als onderdeel van het installatieproces. Om mijn gegevens allemaal op de SSD te laten passen liet ik een aantal grote mappen in de Migration Assistant niet meeverhuizen, zoals Films en Afbeeldingen in mijn Thuismap. (De volgende schermafbeelding is genomen tijdens een sessie met het Migratie-assistant hulpprogramma. Ik had tijdens de installatie geen schermafbeelding gemaakt.)
Het kopiëren van meer dan 200 GB aan gegevens kost tijd, zelfs naar een SSD, dus liet ik dat proces 's nachts lopen. De volgende ochtend werd ik wakker in mijn vertrouwde omgeving, met mijn gebruikelijke gebruikersnaam, wachtwoord, achtergronden en overige instellingen, maar op een significant snellere Mac.
Een nieuwe machine -- Hoe snel? Het herstarten van mijn MacBook Pro koste door de bank genomen 5 tot 15 minuten, inclusief de Resume-optie van Lion, waardoor alle programma's die actief waren op het moment van herstarten weer in de zelfde status terugkwamen. Diezelfde actie kost nu minder dan 2 minuten. Ik wil wel steeds opnieuw herstarten, alleen maar om me vrolijk te maken over die verbetering.
Het opstarten van programma's vergt nog maar een paar seconden, zelfs notoir trage starters als Adobe InDesign CS5 (2 min 20 sec vanaf de harde schijf, 19 sec vanaf de SSD). Ik zou zelfs zweren dat ook mijn muis sneller beweegt dan eerder, maar waarschijnlijk verbeeld ik me dat maar.
Om het verschil in prestatie duidelijk te maken, heb ik het gratis programma Disk Speed Test van Black Magic Design gebruikt. Mijn 500 GB-harde schijf haalde ongeveer 70 MB/s (megabytes per seconde) voor zowel lees- als schrijfoperaties.
De SSD haalde een gemiddelde van circa 240 MB/s voor schrijven en 255 MB/s voor lezen. Dat is een forse verbetering, die nog wat geknepen wordt omdat mijn MacBook Pro maar een totale doorvoer van 3 Gb/s ondersteunt, tegen de 6 Gb/s die de SSD kan halen.
Maar ik klaag niet. Ik zal wel snel wennen aan deze nieuwe snelheid, maar voorlopig voelt het nog echt alsof ik een nieuwe computer heb.
Het raadsel van de inhoud, deel II -- De volgende stap was het omvormen van mijn 500 GB van een enigszins achterhaalde kopie van de SSD tot opslagschijf. Omdat ik de meeste grote bestanden, zoals muziek, films, en foto's, op de harde schijf had laten staan, moest ik die netjes zichtbaar maken voor Mac OS X vanaf de SSD.
Ik begon met iTunes. Ik ben overgestapt op iTunes Match, dus mijn muziekbibliotheek neemt geen grote hoeveelheden ruimte meer in op mijn MacBook Pro. Toch heb ik nog veel albums wel degelijk op de harde schijf staan, zodat ik niet altijd muziek vanuit iCloud hoef te "streamen". Misschien moet ik daar wel van af stappen en gewoon alles streamen, omdat ik toch altijd een wifi-verbinding ter beschikking heb als ik op mijn laptop werk.
(Daar staat tegenover dat mijn iTunes opzet niet helemaal standaard is. Een tijdje geleden heb ik al mijn muziek en andere iTunes mediabestanden verplaatst naar een Media-map op het root-niveau van mijn harde schijf, zodat ze geen plek innemen in mijn Thuismap. Dat bleek een helderziende keuze, omdat ik ze ook niet op de SSD wilde hebben.)
Ik ging er van uit dat als ik in de iTunes-voorkeuren naar de juiste map met mijn mediabestanden zou verwijzen het verder vanzelf goed zou komen. Maar nee, dat legt alleen vast waar bestanden na import terecht komen. Voor een werkende oplossing zijn twee zaken nodig: ik kopieerde mijn iTunes-map van ~/Muziek/
op de harde schijf (die alleen het iTunes-bibliotheekbestand en bijbehorende gegevens, zoals de afbeeldingen van platenhoezen, bevat, maar niet de muziekbestanden zelf) naar ~/Muziek/
op de SSD en startte iTunes op met de Optie-toets ingedrukt. Vervolgens klikte ik op "Kies Bibliotheek" om het betreffende bibliotheek-bestand te selecteren. Nadat iTunes was opgestart was alles weer bij het oude.
Hetzelfde geldt voor iPhoto: Ik hield gewoon de Optie-toets ingedrukt bij het opstarten om mijn iPhoto-bibliotheekbestand op de 500 GB-schijf te selecteren.
iMovie was echter een geval apart. Het programma bewaart zijn gegevens in twee mappen in de map ~/Films/
: iMovie Events en iMovie Projects. Als gebeurtenissen en projecten echter op een andere schijf dan de opstartschijf bewaard worden moeten die twee mappen zich op het root-niveau van die schijf bevinden. Dus verplaatste ik iMovie Events en iMovie Projects daar naartoe. Als je iMovie opstart doorzoekt het alle beschikbare schijven en toont de gevonden projecten en gebeurtenissen in de betreffende vensters.
Gelukkig leidt het samen verplaatsen van projecten en gebeurtenissen op deze manier niet tot het verbreken van koppelingen of het verliezen van videoclips. Normaliter moet je het verplaatsen van iMovie-projecten en gebeurtenissen naar andere schijven van binnen iMovie doen (zorg dat "Weergave > Groepeer gebeurtenissen op schijf" aan staat en versleep onderdelen tussen volumes in de project-browser of gebeurtenis-browser).
Opruimen -- Ik ben nog niet klaar met alles weer op orde krijgen, maar met de bovengenoemde handelingen kreeg ik mijn machine wel weer werkend. De volgende stap is het schoonvegen van de 500 GB-schijf, omdat ik geen complete Mac OS X-installatie met zijn hele boom aan gebruikersmappen op die schijf nodig heb. Daarvoor maak ik eerst een back-up, wis dan de schijf met Schijfhulpprogramma en kopieer dan mijn mediabestanden terug. Tenslotte zal ik iTunes en iPhoto naar de nieuwe bibliotheek-locaties laten verwijzen.
Maar op het moment heb ik geen haast. Ik moet eerst mijn MacBook Pro een paar keer herstarten en wat programma's opstarten en me verbazen over hoe veel sneller mijn machine nu is.
Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel
Onze computers kletsen de hele dag met Internet-servers dichtbij en veraf en meestal kunnen we onwetend blijven van de hoeveelheid gegevens die ze verzenden en ontvangen zolang we gebruik maken van een internetverbinding op hoge-snelheid. Dit is een relatief recente ontwikkeling, het was nog niet zo lang geleden dat we beroep deden op 56 kb/s (of langzamere!)-modems voor onze internet-verbindingen. Dit betekende dat onze computers ervan uit moesten gaan dat de internetverbinding zowel intermitterend als beperkt was. Met breedband internet-verbindingen, maakten computerconstructeurs eerst de overgang naar de veronderstelling van altijd-aan-verbinding en in de afgelopen tien jaar zijn die veronderstellingen uitgegroeid dat software en dienstverleners een altijd-groot-bandbreedte-kanaal verwachtten.
Maar die veronderstellingen zijn niet altijd waar, ook nu nog, want hoe mobieler we worden, hoe groter de kans dat we ons bevinden op plaatsen waar we ofwel te weinig bandbreedte beschikbaar is of we te veel betalen voor de bandbreedte die onze computers willen consumeren. Een automatische back-up, een synchronisatie-programma, op de achtergrond e-mail controleren en zelfs automatische software-updates van Apple zouden ons kunnen teleurstellen raken door de netwerkprestaties of verbijsteren door een te hoge rekening.
Beperkte bandbreedte-situaties worden ook een tragiek voor de gemeenschap waar een klein aantal mensen het kan bederven voor alle anderen. Publieke wifi-netwerken, zowel in hotels, op conferentie centra, in koffietentjes, of in een vliegtuig of cruiseschip, worden steeds minder betrouwbaar in het gebruik, mede dankzij zwaardere gebruik van video en het grote aantal smartphones en iPads. Amtrak waarschuwt de gebruikers zelfs over dit probleem met hun "continue" wifi-service, zoals ik tijdens het werken aan dit artikel tijdens een treinreis tussen Seattle en Portland ondervond.
Maar onze computers zijn ook schuldig, door de software die veronderstelt dat ze beschikt over een altijd aanwezige, zeer-snelle internetverbinding. De wifi in hotels, die vroeger toereikend voor het controleren van e-mail en bewerken van bestanden in Google Docs worstelt nu met zelfs met taken bij dergelijke lage bandbreedte, dankzij al die andere mensen die Netflix kijken, een back-up via CrashPlan maken en bestanden synchroniseren via Dropbox. Deze scenario's zijn niet hypothetisch, Adam Engst vond zijn hotel-internetverbinding te traag om soms te gebruiken tijdens de Macworld | iWorld in januari 2012 en Joe Kissell ervoer enorme frustratie bij het delen van wifi op een schip tijdens een recente MacMania riviercruise (de internetverbinding in het laatste geval kwam van meerdere gekoppelde 3G GSM-dataverbindingen). De CSS-guru Eric Meyer vertelde me over een 50 Mb/s-verbinding die wordt gebruikt bij zijn An Event Design Conference per ongeluk verstoord werd doordat back-up software van het bedrijf van een der sprekers er tussen kwam.
En terwijl je soms voldoende bandbreedte voor je wensen kunt reserveren door over te schakelen naar een mobiele breedbandverbinding en verbinden met je computer, het gebruik van limieten op mobiele breedband betekent dat je moet beginnen met het tellen van bytes. In de Verenigde Staten heffen nu mobiele aanbieders meestal toeslagen opleggen wanneer je meer dan een vast bedrag van gegevens in een plan, van 300 MB, 2 GB of 10 GB overschrijdt. In veel andere landen remmen mobiele providers accounts tussen de 64 en 256 Kb/s nadat er een drempel bereikt is, in plaats van het extra belasten van overmatige verbruik.
(Ik zal niet praten over een verwante situatie, hoe om te gaan met blijvend lage bandbreedte scenario's, waar in het Amerikaanse platteland waar het opbel-modem of lage snelheid satellieten de enige opties zijn, of in ontwikkelingslanden waar dure lage-snelheid mobiele aansluitingen of opbel modems over dure vaste lijnen alles zijn dat beschikbaar is. Als er belangstelling voor is, zullen we in de toekomst naar een apart artikel over dat onderwerp kijken.)
In de rest van dit artikel zal ik uitleggen hoe, wanneer je jezelf in een van deze lage bandbreedte- of hoge prijs situaties bevindt je kunt achterhalen welke applicaties ongebreideld bandbreedte consumeren en dan ze af te remmen, te pauzeren of ze te stoppen. Dan ga ik een aantal gedachten meedelen over een voorstel voor een programma dat ons zou kunnen helpen automatisch onze bandbreedte, indien gewenst, te verminderen.
Zoek en traceer de praters -- Het grootste probleem waar ik bij het onderzoek van dit onderwerp op stootte was het bepalen hoe ik best te weten kon komen welke van de vele "daemons", achtergrondprogramma's en Apple-componenten meer dan een handvol kilobytes per dag verstuurden. De voor de hand liggende schuldigen waren snel gevonden, maar een echt Mac OS X-systeem zit vol software die wanneer nodig in de achtergrond wordt gestart en dat wordt gemakkelijk vergeten. Er bestaan veel programma's om dergelijke software op te sporen, maar geen enkel is perfect.
Je kunt Activiteitenweergave van Mac OS X gebruiken (te vinden in /Programma's/Hulpprogramma's
) om het bandbreedteverbruik in realtime te zien. Start Activiteitenweergave op, klik op de knop Netwerk rechts onderaan en kijk dan naar de rode en groene lijnen op de grafiek. De grafiek vertelt je evenwel niet welk programma de bandbreedte gebruikt, alleen maar dat er transfers zijn.
Het hulpprogramma voor het monitoren van verkeer Little Snitch ($ 34,95), dat ik later aanraad als één manier om ongewenst verbruik te detecteren en te stoppen, geeft het netwerkverkeer met de verbruikte bandbreedte over de tijd op een aantrekkelijke manier weer en en laat je inzoomen op verbruik per programma en de domeinen waarmee een programma verbinding heeft gemaakt. Er is geen extra informatie die je kunt uitvoeren. In het hulpprogramma kun je zien welke programma's veel praten (alleen voor de afgelopen 60 minuten) of het algemeen gebruik later controleren, maar details die je kunnen helpen om regels in te stellen krijg je niet.
De beste oplossing voor dit probleem die we tot nu toe hebben gevonden, is Rubbernet van Conceited Software (€ 29,99), een Mac OS X-programma met een gratis proefperiode van 15 dagen.
Wanneer Rubbernet draait, vat het alle verkeer (verzonden en ontvangen) door elk programma samen, met weergave van de programmanaam, of het programma al dan niet actief is, van welke gebruiker het programma is, de download- en uploadsnelheden, de totale hoeveelheid in- en uitgaande gegevens en het tijdstip van de meest recente activiteit. Wanneer je dubbelklikt op een actief programma (of er in de zijbalk op klikt), worden de naam van de remote hosts, de gebruikte poort, de gebruiker, de download- en uploadsnelheden en de recentste activiteit weergegeven.
Het venster "Summary" is handig wanneer grote hoeveelheden gegevens worden verstuurd. Je kunt dan naar de detailweergave van een programma gaan om te proberen uit te vissen wat er gebeurt (aan de hand van de kolommen van de remote host en de poort). Dit gaat goed voor programma's die veel bandbreedte verbruiken en die relatief voor de hand liggend zijn, zoals SkyDrive of Transmit. (Tip: de categorie "System" in Rubbernet omvat een hele reeks niet-gerelateerde dingen. We vonden dat er zelfs RSS-controle in Safari bij zat, wat meteen enkele verder onverklaarbare regelmatig gepingde domeinen verklaarde.)
Wat Rubbernet echter niet biedt, is een historische weergave van deze gegevens. Die verdwijnen wanneer de Mac slaapt of wordt herstart. Hierdoor kan het moeilijk zijn om bepaalde gebeurtenissen te begrijpen als je op dat moment iets anders deed. Rubbernet laat ook oud dataverbruik voor inactieve programma's weg, wat een gedetailleerde analyse nog moeilijker maakt. We zouden graag een toekomstige versie van Rubbernet zien met een mogelijkheid om gegevens langer te behouden, en met een waarschuwing voor de gebruiker wanneer bepaalde transfersnelheden worden overschreden, zodat je het verbruik van je bandbreedte zou kunnen onderzoeken terwijl het gebeurt, en niet alleen maar later zien dat het gebeurd is.
Als het draaien van een hulpprogramma voor het monitoren van je netwerk je meer moeite lijkt dan het waard is, dan kun je nog altijd veronderstellen welke soorten software een niet-verwaarloosbare hoeveelheid gegevens zullen overdragen. Wanneer je mogelijke schuldige programma's hebt geïdentificeerd, dan kun je ze beperken, pauzeren of afsluiten zoals later beschreven. Dit zijn de belangrijkste soorten programma's om voor uit te kijken:
Cloud-synchronisatiediensten zoals Box, Dropbox, Google Drive, SkyDrive en vele andere draaien in de achtergrond en actualiseren constant bestanden. Als je mappen deelt met medewerkers, dan worden alle veranderingen die zij maken ook direct naar jouw computer gepusht, wat betekent dat je wel eens een aanzienlijke hoeveelheid gegevens zou kunnen binnenhalen ook wanneer je niet voor je Mac zit.
Back-updiensten via internet zoals Backblaze, Carbonite, CloudPull, CrashPlan, Dolly Drive, Mozy, SpiderOak en veel andere draaien ook in de achtergrond en kopiëren je gewijzigde bestanden naar de cloud. Back-updiensten draaien mogelijk volgens een schema in plaats van constant, zodat ze een beetje voorspelbaarder zijn dan synchronisatiediensten, maar als je veel veranderingen hebt, grote bestanden hebt gedownload, foto's of video's van een camera hebt geïmporteerd, of iets anders hebt gedaan waarbij veel gegevens worden aangemaakt of gewijzigd zul je waarschijnlijk pieken in het verbruik zien.
Software-updates van Apple kunnen een onvoorspelbare bron van aanzienlijke gegevenstransfers zijn. In het paneel Software-update van Systeemvoorkeuren kun je je systeem instellen om updates automatisch te downloaden wanneer ze beschikbaar zijn. Veel van deze updates zijn dan wel klein, maar updates van Mac OS X en sommige van de programma's van Apple kunnen rond de 500 MB tot 1 GB liggen. Software-update geeft niet aan dat deze downloads plaatsvinden tot het programma Software-update je meldt dat er updates klaar voor installatie zijn.
Verschillende toepassingen van iCloud kunnen een aanzienlijke hoeveelheid internetbandbreedte verbruiken en misschien wel zonder dat je je ervan bewust bent. Photo Stream zou in iPhoto bijvoorbeeld al op een willekeurig moment nieuw genomen foto's kunnen beginnen downloaden. Als je iTunes Match gebruikt en een nummer afspeelt dat niet lokaal is opgeslagen, dan streamt iTunes het nummer van iCloud in de achtergrond. Of als je in de iTunes Store of de Mac App Store iets koopt, dan kan dat zonder enige interactie van de gebruiker automatisch naar meerdere apparaten worden gedownload. Naarmate meer programma's bestanden synchroniseren met iCloud, kunnen we wel eens een niet-onbelangrijk bandbreedteverbruik in de achtergrond zien terwijl iCloud al je apparaten gesynchroniseerd houdt.
Omdat Google in termen van web-programma's denkt, hebben zij de meeste, of alle, van hun desktopprogramma's ingesteld op automatisch updaten in de achtergrond. Hierdoor moet de gebruiker niet meer aan updates denken en wordt hij beschermd tegen bugs en beveiligingsgaten, maar het zou wel eens problematisch kunnen worden wanneer een update begint te downloaden terwijl je je in een situatie met beperkte bandbreedte bevindt. Om in te stellen wanneer (en hoe vaak) Google Software Update controleert op updates en ze download kan alleen via de Terminal.
Sommige programma's, zoals Google Chrome en Firefox, kunnen zichzelf automatisch updaten en downloaden een nieuwe versie wanneer je het programma start.
Wanneer je de software op je Mac die waarschijnlijk aanzienlijke hoeveelheden gegevens verstuurt hebt geïdentificeerd, kun je manieren zoeken om het dataverbruik te beperken wanneer je je in een situatie bevindt waar onbeperkte transfers af te raden zijn.
Knijpen, pauzeren of stoppen -- Sommige applicaties die voortdurend gegevens gebruiken, kunnen geknepen worden om bandbreedtegebruik terug te brengen, gepauzeerd worden voor een tijdje of totdat je ze handmatig weer hervat, of gewoon gestopt om hun activiteiten compleet te verhinderen.
Knijpen is de minst extreme van de oplossingen om bandbreedte te beperken: wanneer een app knijpen toestaat, kun je zijn bandbreedtegebruik beperken. Knijpen is het beste wanneer je een app hebt die nog wat nuttig werk kan doen met beperkte bandbreedte, maar die zou kunnen proberen om flink wat bandbreedte te gebruiken als je hem niet knijpt. We kennen maar twee apps die knijpen toestaan: DropBox en CrashPlan.
Dropbox: in het Dropbox-menu kies je "Preferences", klik op "Network" en klik op de knop "Change Settings" voor "Bandwidth". Je kunt upload- en downloadsnelheden afzonderlijk beperken.
CrashPlan: in het scherm "Settings" van de CrashPlan-app klik je op de knop "Network". Je kunt snelheden instellen in het pop-upmenu "Limit Sending Rate" voor de WAN (de verbinding op afstand met je eigen back-ups of die van je vrienden of met CrashPlan Central). Er is geen reden om LAN-snelheden te beperken op de meeste moderne wifi- of ethernetnetwerken.
Sommige minder bekende applicaties hebben ook zo'n functie. SpiderOak laat je de upload-snelheid beperken tot een door de gebruiker in te stellen aantal kilobytes per seconde, in Dolly Drive kun je een schuif instellen die een percentage van de beschikbare bandbreedte aangeeft, en SugarSync biedt een vergelijkbare schuif met de etiketten Laag, Medium en Hoog. (De nieuwe Google Drive en de vernieuwde Microsoft SkyDrive kunnen niet geknepen worden.)
Als knijpen niet beschikbaar is, kun je misschien de datatransferactiviteiten van de applicatie geheel stilzetten. Pauzeren is vaak nuttiger dan knijpen, omdat je dan zeker weet dat de app helemaal geen bandbreedte zal gebruiken. Maar wees wel voorzichtig, omdat het gemakkelijk is om software te pauzeren terwijl je reist, bijvoorbeeld, en dan te vergeten om het weer aan te zetten wanneer je weer thuis bent. (Adam veroorzaakte wat verwarring over versies door Dropbox te pauzeren tijdens zijn reis naar Macworld | iWorld in januari, en vervolgens te vergeten om het later weer aan te zetten, waardoor hij werkte aan wat later een oudere versie van een gedeeld bestand bleek te zijn.) Veel netwerk-intensieve applicaties hebben een pauzemogelijkheid als een menu-optie of knop in de interface, hieronder kun je zien hoe je Dropbox, CrashPlan en verscheidene andere soorten programma's pauzeert:
Dropbox: in het Dropboxmenu kies je "Pause Syncing". Je zult zien dat het kleine groene schildje dat aangeeft dat Dropbox geheel gesynchroniseerd is, verdwijnt. Om synchronisatie later weer te starten, kies je "Resume Syncing".
CrashPlan: om CrashPlan te pauzeren, moet je op het systeembrede CrashPlan-menubalksymbool klikken activeren (klik "Launch" in het instellingenscherm van de CrashPlan-app) en kies dan de tijdsduur van de pauze uit het "Pause"-submenu. Als je weer wilt beginnen met back-ups maken voordat de tijd voorbij is, kies je "Resume" uit hetzelfde menu. Je kunt ook de CrashPlan-app draaien en dubbelklikken op het huis-symbool in de rechterbovenhoek om het commandovenster van CrashPlan te laten zien en dan "pause
" te typen; met resume
start je de back-ups weer op.
CrashPlan kan ook ingesteld worden om alleen op bepaalde wifi-netwerken te werken en anders te pauzeren: in het Instellingenscherm klik je op de knop "Network" en vervolgens op de knop "Configure" rechts van de draadloze netwerken. Vink de vakken naast de netwerken aan waarop je wilt dat CrashPlan werkt. Ieder nieuw netwerk waarmee je verbinding maakt is automatisch geactiveerd, dus je zult hier wel heen moeten om netwerken met lage bandbreedtes uit te sluiten.
E-mailprogramma's: in veel e-mailprogramma's kun je off-line gaan of automatisch ophalen van post uitschakelen via een menuoptie of een aanvinkvak. Je kunt die optie kiezen, of zoals ook gebruikelijk is in veel programma's, een grenswaarde instellen voor de maximale grootte van een te downloaden bestand instellen, waarboven alleen het eerste deel van een bericht wordt opgehaald als een voorvertoning (een optie in POP-accounts) of alleen het bericht zonder de bijlagen (met IMAP-accounts).
iCloud: voor iCloud biedt Apple alleen een aan-uitregeling, met een grote fout waarvan we hoopten dat die in Mountain Lion rechtgezet zou worden (niet dus). Je kunt de iCloud-diensten zoals Photo Stream, Documenten en Data en Contacten uitzetten, maar Mac OS X zal (met een waarschuwing voordat je doorgaat met het uitzetten van de dienst) de lokale kopie van alles verwijderen. Voor Photo Stream, verwijdert het alle foto's in iPhoto die niet geïmporteerd waren. Voor de andere worden je gegevens van je Mac gewist, maar kun je ze weer synchroniseren als je het weer aanzet. Uit iCloud uitloggen is nog erger: het verwijdert alle gesynchroniseerde inhoud op je computer.
Ten slotte is, voor veel software, het stoppen of uitzetten van de netwerkfunctionaliteit de enige manier om te verhinderen dat het blijft doorkletsen. Dat kan lastig zijn als de software geen standaardmenu's met een Stopcommando heeft, of tenminste een symbool dat in het Dock verschijnt. Als dat niet het geval is, probeer dan deze methodes:
Veel applicaties die hoofdzakelijk in de achtergrond werken hebben een systeembreed-menu in de menubalk. Veel van die applicaties hebben een Stopcommando, maar het is de moeite waard om te controleren in Activiteitenweergave of je inderdaad het achtergrondproces kunt uitschakelen dat gegevens doorstuurt, niet alleen een bijbehorende applicatie die het menu verzorgt. Als je geen Stopcommando ziet, probeer dan om de Optie-toets ingedrukt te houden voordat je op het menubalk-symbool van de applicatie klikt, om te zien of het menu er eentje heeft.
Zoek in Systeemvoorkeuren naar een voorkeurenpaneel voor de applicatie die anderszins moeilijk vindbare manieren heeft om de dienst stil te zetten, te pauzeren of stoppen. Sommige applicaties hebben daarvoor bijbehorende applicaties in de Programma's-map staan.
Voor Apples Software-update doe je het Systeemvoorkeurenpaneel open en haal je het vinkje weg voor "Download updates automatisch".
Verhinder dat browsers zichzelf updaten. Google Chrome zal dat proberen in de achtergrond, tenzij je dat aan banden legt via Google Software Update. Firefox staat misschien ook ingesteld om automatisch updates te maken: je kunt deze uitzetten in "Firefox > Voorkeuren > Geavanceerd > Update".
Twitterclients gebruiken doorgaans de de streaming feed van Twitter, die continue naar inhoud zoekt en updates maakt. Hoewel de algehele bandbreedtedruk laag is, kan het wel aantikken over langere tijd. Stop je Twitterclient om zeker te zijn dat die geen bandbreedte eet.
Als een ultieme poging kun je naar de processen in Activiteitenweergave kijken en diegene stop zetten waarvan je denkt dat ze een hoop data doorsturen. Dit is een grove-bezemaanpak die niet normaal gebruikt moet worden, omdat het kan leiden tot corrupte data, onverwacht gedrag of algehele instabiliteit. Bovendien hebben zulke "daemons" de gewoonte om zichzelf weer automatisch te herstarten, dus ze handmatig uitzetten heeft zelden lang succes.
Als een alternatief voor het stopzetten van een bepaald programma, zou je ook kunnen overwegen om Little Snitch te gebruiken om de mogelijkheid tot communicatie met het internet te blokkeren. Vanaf versie 3 (die nu in een voorvertoningsversie beschikbaar is) kun je met Little Snitch profielen aanmaken en ertussen schakelen. Je zou daarmee een profiel kunnen maken voor lage bandbreedtes waarin geen netwerkverkeer toegestaan is, behalve een paar dingen die jij bepaalt, zoals webbrowsen via poort 80 voor http of 443 voor https.
Hoewel het gebruik van Little Snitch om netwerkverkeer te blokkeren bij lage bandbreedte niet het beste gebruik van een applicatie-firewall is, kan het effectief zijn. Wees er van bewust dat het op deze manier kluisteren van applicaties ervoor kan zorgen dat ze regelmatig met waarschuwingen komen om je te vertellen dat ze geen verbinding met het internet kunnen maken.
Verlangend naar een datatransfer-beheersgereedschap -- Het zou niet erg moeilijk moeten zijn voor een ontwikkelaar om software te schrijven die gebruikers helpt om hun bandbreedte-gebruik te beheren. (Apple zou dat ook kunnen doen, maar het feit dat we zulke mogelijkheden niet in Mac OS X ingebouwd zien duidt er op dat Apple niet geïnteresseerd is.) Wat we nodig hebben is een stukje software dat monitoring, meldingen en firewall-mogelijkheden combineert. Dergelijke software zou in staat moeten zijn om:
bandbreedte-gebruik te meten per protocol en applicatie om je te helpen ontdekken welke programma's aanzienlijke hoeveelheden data verzenden.
te waarschuwen wanneer datatransfers ingestelde waarden bereiken of overschrijden, ofwel via dialoogvensters, Growl of Mountain Lion's meldingen.
Bandbreedtebeperkingsgereedschappen te bieden die zowel algemeen als op specifieke applicaties kunnen worden toegepast.
Je profielen te laten aanmaken en er tussen te kunnen schakelen die of automatisch (zoals Sidekick en Control Plane) of handmatig (zoals met Little Snitch 3, zie boven) de bandbreedte aanpassen in overeenstemming met een locatie of steeds wanneer je niet op een bepaalde locatie bent.
Een centrale uit-schakelaar te bieden voor het blokkeren van alle inkomende en uitgaande netwerkverbindingen zonder op het Netwerk-regelpaneel terug te moeten vallen of de Airport-adapter uit te zetten.
Automatisch de huidige connectie te testen om te kunnen rapporteren over de beschikbare bandbreedte en in potentie apps dynamisch af te knijpen als reactie op netwerk-condities. (Dit is een meer geavanceerde functie, maar die zou welkom zijn.)
We zijn graag bereid om hierover verder te praten met een ieder die geïnteresseerd is in het schrijven van zo'n gereedschap, maar in de tussentijd zouden ontwikkelaars van netwerk-intensieve applicaties meer aandacht moeten besteden aan het waarschuwen van gebruikers bij overmatig bandbreedte-gebruik, hiervoor beperkingsgereedschappen moeten bieden en (op zijn minst) het gemakkelijk moeten maken om de software te pauzeren en te hervatten. Zonder een dergelijke oplettendheid en controle is het maar al te gemakkelijk voor een klein aantal gebruikers om de gezamenlijke publieke bandbreedte te verpesten voor vele anderen en zelfs voor individuen met computers die zijn verbonden met de mobiele breedband om last te hebben van slechte netwerk-prestaties.
Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel
Quicksilver β69 -- De open-source toetsenbord-lanceerder Quicksilver is bijgewerkt naar versie β69, een onderhouds-update met een groot aantal reparaties en ondersteuning voor OS X 10.8 Mountain Lion. De actie "paste" van Quicksilver werkt nu voor iedere toetsenbord-indelingen, Automator-acties zijn nu universeel en het sporadisch openen en sluiten van het Snelle weergave-paneel is aangepakt. Ook kunnen nu de voorkeuren van de app gelokaliseerd worden en is Frans als lokalisatie toegevoegd. (Gratis, 3,3 MB, toelichting)
Reacties - Quicksilver β69
GraphicConverter 8.2 -- Lemkesoft heeft GraphicConverter 8.2 uitgebracht met nogal een waslijst aan nieuwe mogelijkheden. Het gewaardeerde gereedschap voor het converteren en bewerken van afbeeldingen werkt nu met zowel Flickr als Google+, heeft een lokale database voor de opslag van "postzegels", laat je kiezen of je hij je huidige positie op de kaart zal laten zien (en of hij Google Maps mag gebruiken), kan plakken als tekst en werkt met insteekmodules voor Photoshop. In de nieuwe versie is ook het downloaden van digitale camera's verbeterd en worden bestanden sneller ingelezen en in de browser getoond. Voor een compleet overzicht van de vele nieuwe mogelijkheden en reparaties kun je de toelichting doorspitten. Merk op dat GraphicConverter weliswaar in de Mac App Store te verkrijgen is, maar dat die editie op het moment van schrijven nog niet is bijgewerkt naar versie 8.2. ($ 39,95 nieuw, gratis update van versie 7.x, $ 29,95 upgrade van versies 1 tot en met 6, 125 MB).
Reacties - GraphicConverter 8.2
Carbon Copy Cloner 3.5 -- Zoals veel software-titels die bijgewerkt worden voor OS X 10.8 Mountain Lion, is versie 3.5 van het back-upgereedschap Carbon Copy Cloner van Bombich Software in overeenstemming gemaakt met de beveiliging Gatekeeper. Ook kan hij een opstartvolume maken voor het installeren van Mountain Lion (nadat je Mountain Lion hebt gekocht en gedownload). Het grote nieuws is echter dat de app niet langer donationware is. Bombich Software stapt over op een commercieel model, om zijn ontwikkel- en ondersteuningsteam te kunnen uitbreiden. Carbon Copy Cloner 3.5 kost nu $ 39,95, maar is 25 procent goedkoper ($ 29,96) tot en met 12 augustus 2012. Als je al hebt betaald voor Carbon Copy Cloner en de knop "I paid" hebt geklikt, zul je niet worden gevraagd de app opnieuw te kopen (maar als je voorkeuren zijn gewist, lees dan in de toelichting hoe je je registratie-info terug kunt halen).
In de nieuwe uitgave is de Recovery HD-mogelijkheid herzien voor situaties met meer back-upvolumes, elk met een ander besturingssysteem. Je kunt nu een Recovery HD met elk volume apart associëren en het betreffende besturingssysteem koppelen aan elke partitie van de Recovery HD. Carbon Copy Cloner 3.5 vereist nu 10.6 Snow Leopard of later, maar Bombich Software gaat voorlopig door met gebruikersondersteuning en reparaties voor versie 3.4 op 10.4 Tiger en 10.5 Leopard. De nieuwe uitgave is ook sneller bij het wissen van geroosterde taken, er is een probleem opgelost dat optrad onder Mac OS X 10.7.4 met een 64-bit kernel en waardoor externe volumes niet werden geactiveerd als ze vanaf een back-upvolume werden opgestart en de afbeeldingen zijn bijgewerkt voor weergave op de MacBook Pro met Retina Display. ($ 39,95 nieuw, gratis update als je al gedoneerd hebt, 8,6 MB)
Reacties - Carbon Copy Cloner 3.5
ChronoSync 4.3.4 en ChronoAgent 1.3.4 -- Econ Technologies heeft ChronoSync 4.3.4 en ChronoAgent 1.3.4 uitgebracht. Zowel de app om te synchroniseren en back-ups te maken als de remote helper-app is nu voorbereid op OS X 10.8 Mountain Lion. De twee apps hebben een nieuwe code-ondertekening en installatieprogramma die beter werken met Gatekeeper, de beveiliging van Mountain Lion en een verbeterde de-installatieprogramma die gerelateerde componenten zorgvuldiger wist. ChronoSync is nu ook beter in het voorkomen dat Mountain Lion gaat slapen tijdens lange synchronisaties en gebruikt nieuwere systeem-API's voor het benaderen van inlog-onderdelen. Er is een complete toelichting voor ChronoSync en voor ChronoAgent. ($ 40 nieuw voor ChronoSync, $ 10 nieuw voor ChronoAgent; gratis updates; 28,9 MB, 8,3 MB)
Reacties - ChronoSync 4.3.4 en ChronoAgent 1.3.4
SpamSieve 2.9.3 -- SpamSieve 2.9.3 -- C-Command Software is startklaar voor de eerstvolgende update van OS X. Het bedrijf heeft SpamSieve 2.9.3 uitgebracht, met ondersteuning voor Mac OS X 10.7.5. In deze nieuwste uitgave van de spamfilter-software is een fout hersteld waardoor de app onder 10.8 Mountain Lion niet automatisch zou kunnen starten. Ook herstelt hij beter van bepaalde "onverwachte" systeemfouten. De update heeft betere instructies voor het automatisch wissen van oude spamberichten, hij schakelt de geïntegreerde GPU van het systeem in om het gebruik van de batterij te helpen verminderen op de nieuwste MacBook Pro-modellen en in de Duitstalige versie is een opmaakfout in het statistiekenvenster verholpen. ($ 30 nieuw, gratis update, 10 MB, toelichting)
Reacties - SpamSieve 2.9.3
MacBook Air en MacBook Pro Update 1.0 -- Apple heeft MacBook Air en MacBook Pro Update 1.0 uitgebracht voor de modellen die ingevoerd zijn in juni 2012: zowel de 13- als de 15-inch MacBook Pro, de MacBook Pro met Retina Display en de 11- en 13-inch versies van de MacBook Air. In de minimale toelichting staat dat deze versie "een probleem oplost waardoor de CPU extra energie kon verbruiken, en beter werkt met sommige USB-apparaten". De update vereist Mac OS X 10.7.4 Lion, en zal in Software-update te zien zijn voor de modellen die het betreft. Je kunt hem ook rechtstreeks downloaden van de website van Apple. (Gratis, 76,64 MB)
Reacties - MacBook Air en MacBook Pro Update 1.0
Alfred 1.3 -- Running with Crayons heeft Alfred 1.3 uitgebracht. Deze gratis software om programma's te starten via het toetsenbord is op een aantal punten verbeterd. Je kan nu bij een geselecteerd resultaat een Snelle weergave-venster openen, er is nu een commando om alle lopende programma's te stoppen en het programma ondersteunt nu tijdelijke gegevens in "Clipboard History" waardoor hij beter samenwerkt met TextExpander. Ook is het renderen van subtekst verbeterd en kan je de lettergrootte van Alfred verkleinen waardoor de app compacter lijkt. Als je de variant met extra mogelijkheden, Alfred Powerpack, hebt gekocht, dan kun je met deze update nu meer bestanden tegelijk vanuit de Finder toevoegen aan de "File Buffer". Ook is de integratie met 1Password verbeterd, middels een optie om bladwijzers te laten zien in standaard resultaten zonder het sleutelwoord "1p" en de mogelijkheid om een 1Click-url te kopiëren met Commando-C. Merk op dat de Mac App Store-versie op het moment van schrijven nog moet worden bijgewerkt (er staat nu nog versie 1.2). (Gratis, £ 15 voor Powerpack, 2,6 MB, toelichting)
Reacties - Alfred 1.3
CloudPull 2.1.2 -- Golden Hill Software heeft CloudPull 2.1.2 uitgebracht. Het programma om back-ups te maken van Google-gegevens voldoet nu aan de vereisten van Gatekeeper, de beveiliging in OS X 10.8 Mountain Lion. Deze uitgave is alleen als rechtstreekse download vanaf de website van Golden Hill Software te verkrijgen en niet via de Mac App Store, omdat integratie met Gatekeeper niet nodig is voor Mac App Store-versies. Als je CloudPull updatet vanaf een eerdere versie dan 2.1, let dan op dat je voor elk van je Google-accounts klikt op de knop "Always Allow" als je wordt gevraagd om het wachtwoord van Sleutelhangertoegang. ($ 24,99 nieuw, gratis update, 7,7 MB, toelichting)
Reacties - CloudPull 2.1.2
Mellel 3.0 -- Ongeveer drie weken geleden heeft RedleX Mellel 3.0 uitgebracht. Het is een belangrijke update van het tekstverwerkingsprogramma, tjokvol nieuwe mogelijkheden. Mellel 3.0 heeft een dynamische bibliografie die referenties automatisch bijwerkt, controleert en formatteert en daarna elke keer een bibliografie genereert als een citaat wordt toegevoegd, verwijderd of veranderd. Andere nieuwe mogelijkheden zijn schermvullende weergave zelfs voor gebruikers met Mac OS X 10.6 Snow Leopard, ondersteuning voor Auto Save en Versions in 10.7 Lion en later (maar je kan het oude systeem voor automatisch bewaren nog steeds gebruiken), automatisch van taal wisselen op basis van de gebruikte toetsenbord-indeling, minder paletten maar wel met meer mogelijkheden om ze aan te passen, uitgebreidere ondersteuning en beheer van sjablonen en vereenvoudigde toegang tot stijlen. De Mac App Store-versie heeft dezelfde uitbreidingen ondergaan en ondersteunt nu ook iCloud. ($ 39 nieuw via de website van RedleX of via de Mac App Store, $ 19 upgrade vanaf eerdere versies via de website van RedleX, 33,4 MB, toelichting)
Reacties - Mellel 3.0
SOHO Organizer 9.2.8 -- Sinds Adam Engst's evaluatie van SOHO Organizer (zie "SOHO Organizer synchroniseert contacten met iCloud in Snow Leopard", 25 juni 2012), Chronos heeft zijn contacten- en kalender-systeem twee keer geüpdatet, verwijderde enkele bugs welke werden ontdekt tijdens het schrijven van de evaluatie. Met de 9.2.7-update, verbeterde SOHO Organizer ondersteuning voor het verbinding maken met CalDAV- en CardDAV-accounts van verschillende iCloud-servers en bij het herstellen van beschadigde of onleesbare CalDAV- en CardDAV-databases tijdens het starten. Het verbeterde ook zijn prestaties voor grote blokken van e-mail bijlagen en verzekerd dat accounts online komen als het netwerk weer beschikbaar is. Plus, deze onderhouds-update repareerde het automatisch vernieuwen probleem voor kalenders met iCloud, verbeterde synchroniseren van contacten welke onverwachte tekens of velden bevatten en repareert problemen met gepubliceerde/geabonneerde iCloud-kalenders welke foute veroorzaakte of niet ververste.
Terwijl versie 9.2.7 bedoeld was om alle verwijzingen naar MobileMe in de app te verwijderen, werd SOHO Organizer 9.2.8 een paar dagen later uitgebracht om een probleem te herstellen waar een overbodig MobileMe-scherm nog steeds zichtbaar was in het gebruikers-voorkeurenscherm. ($ 99,99 nieuw, gratis update, 77,77 MB, release notes)
Reacties - SOHO Organizer 9.2.8
We hebben een rij interessante ExtraBITS voor jullie, waaronder nieuws over Tor Books die DRM-vrij worden, een droevig afscheid van Spell Catcher-auteur Evan Michael Gross, een aanvulling van een kaart-pagina aan Trello en een gerucht dat Qantas Airways iPads ter beschikking stelt op binnenlandse vluchten.
Tor Books gaat totaal DRM-vrij -- Boekenuitgevers Tor Books en Forge Books, onderdeel van om Dougherty Associates, LLC (welke zelf onderdeel is van Macmillan), kondigde afgelopen week aan dat alle e-boeken welke onder deze naam worden uitgegeven verkocht worden zonder digitaal rechten management (DRM) bescherming door "Amazon, B&N, Apple, Kobo, Google en de meeste andere e-boek verkopers". Deze nieuwe benadering geld voor nieuwe en uitgegeven e-boeken. Patrick Nielsen Hayden, Tors hoofdredacteur zei in een aankondiging dat ze de eerste in samenwerkingsverband van zes die deze weg inslaan, maar er niet aan twijfelt niet de laatste te zijn. Tor is gespecialiseerd in science-fiction en fantasie, Forge bied thrillers, mysteries, en historische fictie, maar ook normale fictie titels.
Afscheid van Evan Michael Gross, auteur van Spell Catcher -- Met grote droefheid nam ik kennis van het feit dat Evan Michael Gross eind juni 2012 plotseling is overleden. Een van de eerste aanhangers van de Mac, Evan is het beste bekend als de schrijver van Spell Catcher, een spelling-hulpprogramma wat zijn leven begon als Thunder in 1986 voor het werd hernoemd naar Spell Catcher in 1988. In 1999 werd Spell Catcher verspreid door Casady & Greene, welke ook SoundJam verspreide, de voorganger van iTunes. In 2005 Evan's Rainmaker Research nam de verspreiding over. We weten nog niet wat het lot is van Evan's Spell Catcher zonder Evan.
Trello voegt gebruikers specifieke kaart toe -- Kijkende naar alle kaarten aan jouw toegewezen in Trello, het samenwerkingsgereedschap wat we recent besproken (zie "Trello biedt aantrekkelijk samenwerkingsgereedschap", 9 juli 2012), heeft Fog Creek Software een kaarten-pagina toegevoegd voor jou, gerangschikt per bord. Je kan ook vergelijkbare pagina's zien voor andere Trello-gebruikers. Merk ook de "q" sneltoets op om snel de kaarten die niet aan jouw zijn toegekend te verbergen (druk nog een keer om ze weer zichtbaar te maken).
Qantas gaat iPads aan passagiers aanbieden -- The Canberra Times meldt dat passagiers van Australië's Qantas Airways Boeing 767-vliegtuigen gebruik zullen kunnen maken van iPads om van meer dan 200 uur aan gestreamde entertainment gebruik te kunnen maken. De dienst zal gratis zijn wanneer deze later dit jaar van start gaat, maar nee, je mag de iPad niet houden. Het grote voordeel voor Qantas (naast blije klanten) is het verwijderen van bestaande inflight-entertainmentsystemen die met hun gewicht van ruwweg 2 ton het brandstofgebruik verhogen en waardevolle ruimte onder de stoelen innemen.
Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering