Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS#778, 2 mei 2005

Mac OS X 10.4 is gearriveerd, en in deze extra dikke TidBITS-editie belicht onze volgspot een aantal van de nieuwe mogelijkheden in Tiger. Als eerste stelt Adam de vraag: "Moet je upgraden?" en Joe Kissell bepreekt het installatieproces. Daarna graven we met Glenn Fleishman iets dieper in Spotlight, en hoe dit je verstandhouding met data kan veranderen, ondertussen bespreekt Matt Neuburg Dashboard en Automator. We besteden ook aandacht aan de komst van snellere Power Mac G5 modellen en de lagere prijzen van twee Apple Cinema Displays.

Onderwerpen:

Copyright 2005 TidBITS: Reuse governed by Creative Commons license
<http://www.tidbits.com/terms/> Contact: <[email protected]>

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.

Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

Hoe je ons kunt bereiken kun je lezen op:
<./tidbits-nl/contact.html>

MailBITS, 2 mei 2005

[vertaling: SL]

Apple voert snelheid van Power Mac G5 op -- Afgelopen week heeft Apple verbeterde versies van de professionele Power Mac G5 modellen uitgebracht. Ze hebben snellere CPU's, meer schijfruimte, een 16X SuperDrive die dubbellaagse schijven aankan, en 512 MB aan RAM. De 1,8 GHz Power Mac G5 met een enkele processor blijft te koop voor $1.500, maar de standaardmodellen met dubbele processor gaan nu de deur uit voor $2.000 (twee-processor 2,0 GHz PowerPC G5, 160 GB harde schijf, ATI Radeon 9600 video-kaart, en 3 PCI-sleuven), $2.500 (twee-processor 2,3 GHz PowerPC G5, 250 GB harde schijf, ATI Radeon 9600, 3 PCI-X-sleuven), en $3.000 (twee-processor 2,7 GHz PowerPC G5, 250 GB harde schijf, ATI Radeon 9650 met ondersteuning voor 30-inch Cinema Display, en 3 PCI-X-sleuven). Ter vergelijking: de vorige drie stappen waren twee-processor 1,8 GHz, twee-processor 2,0 GHz, en twee-processor 2,5 GHz. Ook interessant is de nieuwe 16x SuperDrive met ondersteuning voor dubbellaagse schijven, waarmee je tot 8,5 GB op een enkele dubbellaagse dvd kunt branden. Op alle twee-processorsystemen zit Mac OS X 10.4 Tiger.

<http://www.apple.com/powermac/>

De datum van uitbrengen klopt redelijk met de tendens die ik heb vastgesteld in "Take Control of Buying a Mac", dat nieuwe versies van de Power Mac meestal verschijnen rond het midden en het einde van ieder jaar. Dit nieuws kwam iets eerder, ongetwijfeld in verband met de datum waarop Tiger uitkwam. Als Apple zijn vorm behoudt voorspel ik een volgende snelheidsverhoging tegen het einde van dit jaar, wellicht tot 3 GHz, en een belangrijke upgrade in het midden van 2006 omdat de Power Mac zo om de drie jaar een groeispurt beleeft. [ACE]

<http://www.takecontrolbooks.com/buying-mac.html>

Cinema Displays fors goedkoper -- Apple verlaagde vorige week ook de prijzen van zijn twee kleinste Apple Cinema Displays. De prijs van het instapmodel van 20 inch zakt $200, van $1.000 naar $800, en de 23-inch display daalt $300, van $1.800 tot $1.500. De prijs van de kloeke 30-inch display blijft $3.000, maar de nieuwe twee-processor 2,7 GHz Power Mac G5 ondersteunt al in de standaardconfiguratie de 30-inch display, zodat je dus geen extra videokaart nodig hebt. Als je de 30-inch display op een andere nieuwe Power Mac G5 wilt aansluiten moet je $350 bijleggen voor een Nvidia GeForce 6800 Ultra DDL videokaart als aangepaste bestelling. Het pakket om een oude machine aan te passen kost $500 of $600, en zo'n kaart erbij vult een van je PCI-sleuven. Verder ondersteunt ook de 1,67 GHz 17-inch PowerBook de 30-inch display. [ACE]

<http://www.apple.com/displays/>

Oog in oog met de tijger

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: TK]

Eindelijk is Tiger uit en kunnen alle drukke speculaties over de mogelijkheden worden opgeborgen. Dat is dan ook de reden waarom we vanuit verschillende standpunten dieper ingaan op Tiger. In de rest van deze aflevering, en ongetwijfeld ook in enkele artikelen in volgende afleveringen, zullen we het hebben over nieuwe mogelijkheden, wat ze betekenen, en hoe ze allemaal werken. Deze week hebben we bijvoorbeeld artikelen over de upgradeprocedure, Dashboard, Automator, en Spotlight.

Omdat TidBITS niet alle details kan bieden die de lezers willen en die Tiger verdient, kun je voor meer diepgaande informatie terecht in onze Take Control e-boeken. Deze e-boeken tellen meer dan 350 pagina's en zijn het resultaat van nauwgezet onderzoek en professioneel advies over upgraden naar Tiger, aanpassen van Tiger, gebruikers en accounts in Tiger, en bestanden delen in Tiger (met Macs en andere platforms). De e-boeken zijn goed, ze zijn voordelig, ze zijn op geen enkele manier beveiligd tegen kopiëren, je krijgt gratis updates, en ze zijn nu beschikbaar - weken of maanden voordat de meeste andere boeken over Tiger in de winkel zullen staan. Samen met Joe Kissell, Matt Neuburg, Kirk McElhearn, en Glenn Fleishman hebben Tonya en ik de laatste paar maanden gewerkt tot we er bij neervielen om de vier e-boeken gelijktijdig met Tiger klaar te krijgen (voor buitenlandse klanten die op voorhand hebben besteld, hebben we de boeken zelfs om 18:00 op 29 april in lokale tijdzones beschikbaar gemaakt).

<http://www.takecontrolbooks.com/>

Ik zou onze bespreking hier in TidBITS echter willen beginnen met een vraag die de duizenden mensen die de e-boeken tot nu hebben gekocht zich waarschijnlijk niet eens hebben gesteld: Moet je upgraden, en zo ja, wanneer? Als je niet zeker bent over wanneer je het beste de upgrade waagt, lees dan verder om te zien of je in een van de volgende categorieën valt.

De hobbyist -- Ik vermoed dat de meesten voor wie de Macintosh een hobby is, al hebben beslist om te upgraden, en anders kan ik het alleen maar aanraden. Een nieuwe versie van het besturingssysteem betekent nieuw speelgoed, nieuwe mogelijkheden om te ontdekken, en een nagenoeg oneindige hoeveelheid materiaal voor discussies met vrienden. Als je van jezelf vindt dat je een Macintosh-hobbyist bent, dan raad ik je aan vrij snel te upgraden, al was het maar om je niet buitengesloten te voelen.

<http://www.apple.com/macosx/overview/>

De archiefgehandicapte -- De Spotlight-technologie in Tiger wordt de nieuwe beste vriend van iedereen die voortdurend bestanden verliest op zijn Mac. Ik ben er zelfs van overtuigd dat Spotlight iedereen kan helpen die problemen heeft met het opruimen van bestanden, voor iedereen voor wie zich niet kon vinden in een strak hiërarchisch opbergsysteem en alles gewoon op het Bureaublad dumpte. Als "Ik zet het op dat ding naast dat andere ding", je vertrouwd in de oren klinkt, dan maakt Spotlight komaf met de kunstmatige analogie van classificeren zodat je bij het zoeken conceptueel kunt denken: "Aan wie heb ik die brief geschreven? Wanneer heb ik hem geschreven? Wat stond er in?" Aanbeveling: upgrade snel zodat je eindelijk wat licht kunt brengen in de duisternis van de organisatie van je harde schijf.

<http://www.apple.com/macosx/features/spotlight/>

De scripter -- Veel mensen gebruiken hun Macs gewoon manueel, maar er zijn er ook die weten dat het automatiseren van repetitieve opdrachten een van de grote voordelen van computers is. Die mensen werken al lang met een macro utility zoals QuicKeys, iKey, en Keyboard Maestro. Velen zijn nog een stap verder gegaan en hebben AppleScript geleerd. Als jij in die categorie valt, dan is Automator misschien wel de volgende pijl op je automatiseringsboog. Automator is immers niet beperkt tot scripten, maar biedt je ook een visuele interface voor het automatiseren van opdrachten zonder dat je daarom applicaties moet laten rondparaderen als marionetten. Ik vermoed dat de mogelijkheden die Automator biedt dergelijke mensen zullen aanzetten om in de relatief nabije toekomst te upgraden, zelfs als het nog even duurt voordat de mogelijkheden van Automator ten volle door externe ontwikkelaars zullen worden benut.

<http://www.apple.com/macosx/features/automator/>

Even snel iets controleren -- Momentje, ik moet even snel iets checken. OK, het weerbericht voor de streek van Albuquerque en Santa Fe voor mijn reis van volgende week ziet er goed uit - nu kan ik verder schrijven. Als je zoals ik vaak snel iets moet nakijken of met kleine utilities moet werken - wacht even, ik moet Fahrenheit in Celsius omzetten zodat ik over het weer kan praten met een vriend in Australië - dan zijn Dashboard en de overvloed aan Widgets een goede reden om te upgraden. Het zou me evenwel niet verrassen als de meeste dingen die Dashboard Widgets kunnen doen in Tiger ook al niet mogelijk zijn met Konfabulator in Panther, zodat je voor Dashboard niet meteen hoeft te upgraden.

<http://www.apple.com/macosx/features/dashboard/>
<http://www.konfabulator.com/>

Deadline-slaven -- De meeste mensen die in deze categorie vallen, zijn druk bezig met projecten die ze op tijd af moeten krijgen, en het is eerlijk gezegd moeilijk om hen te zeggen dat ze op korte termijn moeten upgraden. De reden is niet ver te zoeken - ze zijn zo druk bezig met Microsoft Word, Adobe Photoshop, en dergelijke, dat de specifieke punten van het besturingssysteem waarschijnlijk niet veel verschil zullen maken voor hun dagelijks werk, en tijd voorzien om Tiger te installeren en de nieuwe mogelijkheden te leren gebruiken is geen realistische optie. Als je tot deze workaholics behoort, raad ik je wel aan te upgraden, maar pas wanneer Apple de kans heeft gehad om enkele kleinere updates met oplossingen voor initiële problemen uit te brengen, en dan nog maar pas wanneer je zeker bent dat je tijd hebt om Tiger te installeren en vertrouwd te geraken met de nieuwe mogelijkheden.

De conservatieveling -- "Als het niet stuk is, repareer het dan niet" is jouw motto, en Panther is niet echt stuk. Ik zal niet zeggen dat je moet upgraden, al verwacht ik in de volgende 12 à 18 maanden nieuwe applicaties die op allerlei interessante manieren gebruik maken van Spotlight, Automator en Dashboard. Als sommige van die beloftes je aantrekkelijk lijken, dan kan het de moeite lonen om dan te upgraden. Bovendien zal Tiger al op voorhand geïnstalleerd zijn op alle nieuwe Macs voor het volgende jaar of zo, zodat je een upgrade ook tot dan zou kunnen uitstellen.

Details over Tiger -- Even een kort overzicht met de details van de oorspronkelijke aankondiging van Apple: Tiger kost $130 voor een licentie voor een gebruiker; met het Mac OS X Tiger Family Pack heb je vijf licenties voor $200, en het Mac OS Up-to-Date upgradepakket kost $10 voor wie op of na 12 april 2005 een nieuwe Mac heeft gekocht (deze aanbieding loopt nog tot 22 juli 2005). Vergeet ook niet dat je bij Take Control e-boeken een waardebon van $5 krijgt voor om het even welke bestelling, inclusief Tiger, bij TidBITS-sponsor Small Dog Electronics.

<http://www.apple.com/macosx/uptodate/>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=08068>
<http://www.smalldog.com/>

Tiger vereist minimum 256 MB RAM (maar installeer bij voorkeur ten minste 512 MB) en draait op om het even welke Macintosh met een PowerPC G3-, G4-, of G5-processor en ingebouwde FireWire.

Tiger wordt standaard alleen op dvd geleverd. Als je voor het overige compatibele Mac alleen met een cd-romstation is uitgerust, kun je ofwel je Mac in FireWire Target Disk Mode opstarten en zo vanaf een andere Mac met een dvd-station Tiger installeren, of je kunt Apple $10 betalen (plus je plaatselijke BTW, die je zelf moet berekenen) voor een stel Tiger cd's. Je kunt de cd's bestellen met het hieronder gelinkte PDF-formulier. Stuur het op samen met je betaling, je aankoopbewijs en je originele Tiger dvd. Apple zegt dat ze de cd's binnen 24 uur na ontvangst zullen verzenden als ze in voorraad zijn, maar alleen via de U.S. Postal Service. Het kan dus twee à drie weken duren vanaf de dag dat je je bestelling op de bus doet om je cd's te ontvangen als ze in voorraad zijn bij Apple.

<http://images.apple.com/macosx/pdf/tigermediaexchange.pdf>

Evaluatie van het Tiger installatieproces

door Joe Kissell <[email protected]>
[vertaling: EV, GH]

De eerste keer dat ik een pre-release versie van Tiger installeerde was ik bezorgd. Anders dan de meeste mensen die zich misschien zorgen maken over of hun machine goed of niet goed zal werken na de installatie had ik een geheel andere reden om bezorgd te zijn: wie zal mijn e-boek over het opwaarderen nodig hebben wanneer het installatieproces zo goed verloopt? Het is duidelijk dat Apple veel aandacht heeft besteed aan het installatieprogramma hetgeen veel beter is in Tiger dan in elke andere eerdere versie van Mac OS X. Als gebruiker was ik in de zevende hemel maar als auteur niet echt.

Nu, zo'n 43 installaties later (en nog steeds aan het tellen) is zowel mijn angst als mijn enthousiasme enigszins verminderd. Ik heb het installatieprogramma en zijn betrouwbare makker Configuratie-assistent nogal grondig leren kennen. Hoewel de installatie van Tiger vol met vriendelijke verrassingen zat, ben ik blij - ik bedoel bedroefd - om te vertellen dat er nog genoeg interessante streken en vragen zijn die je misschien motiveren om de $5 uit te geven voor enige deskundige begeleiding in de vorm van mijn nieuwe e-boek, "Take Control of Upgrading to Tiger".

<http://www.takecontrolbooks.com/tiger-upgrading.html>

Tiger schijf -- De eerste verassing is, zoals Adam al vertelde in zijn artikel, dat Tiger alleen verscheept wordt op een dvd. Om een op cd gebaseerd installatieprogramma te verkrijgen moet je jouw Tiger dvd retourneren naar Apple samen met $10 en wachten op een ander pakketje met de post. Ik hou van de eenvoud van een enkele schijf die het gehele installatieprogramma bevat (en Xcode Tools); hierdoor gaat de installatie veel sneller en het vermindert rommel en verwarring. Echter wanneer je een machine hebt waar je wel Tiger op kunt draaien, maar die geen dvd-speler heeft zou je minder blij kunnen zijn met die beslissing.

Installatiemethodes -- Veronderstellend dat je een bestaande installatie van Mac OS X wilt opwaarderen geeft het installatieprogramma je drie keuzemogelijkheden: Opwaarderen, Archiveer en Installeer en Wis en Installeer. Ik heb ieder van deze methodes verschillende malen geprobeerd onder verschillende omstandigheden. Hoewel de standaardkeuze Opwaarderen gewoonlijk betrouwbaar is kun je een veel schoner (en slanker) systeem bereiken met een van de andere methodes. In het verleden heb ik aan de meeste mensen Archiveer en Installeer aangeraden daar het een goede middenweg biedt tussen de eenvoud van Opwaarderen en het forse karakter van Wis en Installeer. Ik ging er van uit dat ik ook nu ditzelfde advies zou herhalen (zoals zoveel andere Mac websites hebben gedaan). Echter, geheel verrast, vond ik dat Wis en Installeer - wanneer op de juiste manier toegepast - een aanzienlijk snellere en effectievere en veiligere manier biedt om jouw oude bestanden in jouw nieuwe systeem te plaatsen zolang als je maar goede back-ups hebt. Ik adviseer iedereen dringend om in ieder geval een of zelfs twee back-ups te hebben voordat je de harde schijf wist. Zie ook mijn e-boek "Take Control of Mac OS Backups".

<http://www.takecontrolbooks.com/backup-macosx.html>

De sleutel tot deze nieuwe manier van denken is Migratie-assistent (hetzelfde gereedschap dat Apple levert voor het verplaatsen van bestanden van een oudere Mac naar een nieuwere). Je hoeft dit programma niet afzonderlijk te draaien; alle mogelijkheden van dit programma zijn ingebouwd in Configuratie-assistent onder de noemer "Gegevens overbrengen". Nadat je een Wis en Installeer hebt uitgevoerd en opnieuw hebt opgestart biedt Configuratie-assistent je de mogelijkheid om jouw bestanden en instellingen van een andere Mac of een andere partitie over te zetten. Zolang je een opstartbare back-up hebt van jouw oude systeem op een ander partitie of nog beter; op een tweede interne of externe schijf verricht Migratie Assistent briljant werk met het integreren van jouw oude Mac-bestanden in Tiger. Het werkt niet perfect - enig manueel kopiëren of herinstalleren zal nog noodzakelijk zijn - maar de hoeveelheid extra werk die je moet verrichten is veel minder en minder eng dan wat je normaliter moet doen na een Archiveer en Installeer. Ik behandel alle details van het herstellen (voor beide methodes) in "Take Control of Upgrading to Tiger".

Optionele software -- Gedurende de installatie kun je verschillende optionele softwarepakketten selecteren of deselecteren. Ik vond de standaardinstellingen van Apple nogal vreemd. De taalmodules bijvoorbeeld, die meer dan 1 GB beslaan, staan standaard geselecteerd - maar relatief weinig mensen hebben de mogelijkheid nodig om Mac OS X in meer dan een taal te gebruiken, en bijna niemand heeft de mogelijkheid nodig om dat in iedere beschikbare taal te doen. Uiteindelijk zijn er minder opties te kiezen dan onder Panther. Je kunt bijvoorbeeld niet kiezen om het BSD Subsystem niet te installeren, wat wel mogelijk was in eerdere versies van Mac OS X (beter zo, veel applicaties kunnen niet zonder).

Na de installatie -- Na de installatie leidt de Configuratie-assistent je door het gebruikelijke proces van het kiezen van een gebruikersnaam en wachtwoord (indien noodzakelijk), het instellen van een .Mac account (als je er een hebt), de registratie bij Apple, en verder. Dit deel van het proces lijkt veel duidelijker dan vroeger. Maar na de eerste herstart kun je tot de ontdekking komen dat belangrijke opstart-items uitgeschakeld zijn door veranderingen in bestandspermissies. Het zou behulpzamer zijn als deze item-instellingen automatisch gerepareerd zouden worden, of om op z'n minst aan te geven dat ze niet beschikbaar zijn bij de eerste keer dat je Tiger gebruikt, en waarom ze uitgeschakeld zijn.

Kleine tekortkomingen -- Zoveel beter als de Tiger installatie is, ik zou toch echt meer intelligent gedrag wensen. Zo laten bijvoorbeeld Upgrade en Wis en Installeer (indien gevolgd door Gegevens Overzetten) al je login-onderdelen (voorheen bekend als opstart-onderdelen) actief, sommigen hiervan veroorzaakten problemen omdat ze verwijzen naar oude applicaties die incompatibel zijn met Tiger. Een betere aanpak van het Tiger installatieprogramma zou zijn dat ze gedeactiveerd worden - maar wel met de mogelijkheid om ze een voor een weer aan te zetten. Op een vergelijkbare wijze kopieert Gegevens Overzetten sommige applicaties en voorkeurpanelen naar je nieuwe systeem, maar niet de kernel extensies die ze frequent gebruiken, zodat je blijft zitten met half geïnstalleerde software die niet werkt, en geen idee hebt waarom niet. Hoewel het installatieprogramma je behulpzaam waarschuwt voor sommige gevallen (Virex, bijvoorbeeld), doet het dat in de meeste gevallen niet. En ik kwam wat eigenaardigheden tegen in de interface, speciaal in het gedeelte Gegevens Overzetten van de Configuratie-assistent. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk of "partitie" "partitie of externe harddisk", betekent en het scherm waarin je de afzonderlijke onderdelen van je oude systeem kiest om over te zetten geeft niet voldoende informatie om tot een weloverwogen keuze te komen.

Je krijgt het onder controle -- Over het geheel genomen geeft het Tiger installatieprogramma een relatief warm en vrolijk gevoel, de uitzonderingen daargelaten. Maar op z'n best blijven er toch wel heel wat vragen open: Welke stappen moet ik nemen om een upgrade voor te bereiden? Welke upgrade-methode is het best voor mij. Moet ik mijn harddisk eerst partitioneren, en hoe doe ik dat. Hoe repareer ik later de zaken die niet lijken te werken. Welke bestanden moet ik kopiëren na Archiveer en Installeer? Je vindt de antwoorden hierop, en op vele andere vragen, in "Take Control of Upgrading to Tiger" - een e-boek van 87 pagina's met alle details over wat je moet weten over het upgrade-proces, met gratis updates zodra meer informatie beschikbaar komt.

<http://www.takecontrolbooks.com/tiger-upgrading.html>

Zoeklicht op Spotlight

door Glenn Fleishman <[email protected]>
[vertaling: JG, RAW]

Er zal veel geschreven gaan worden over Spotlight, een van de belangrijkste kenmerken van Tiger waarmee systeembreed zoeken niet langer hinderlijk tijdrovend is maar een doeltreffend onderdeel van ieders werk. Spotlight werkt in feite zo goed dat het idee van het archiveren van e-mail, bestanden, en andere gegevens eventueel zal verdwijnen - maar nu nog niet.

Je zult veel lezen over de algemene kenmerken van Spotlight: je kunt iedere tekst in ieder bestand snel vinden, of je gebruikt het om menu-onderdelen in Systeemvoorkeuren snel te vinden. Ik wil je graag snel vertellen hoe Spotlight werkt en daarna de gebieden tonen waar je ergens anders waarschijnlijk niet zo veel over zult horen. Ik besluit met gedachten over hoe Spotlight ons misschien zal bevrijden van de gedwongen organisatie van wat wij creëren.

Spotlight in een notendop -- De aanpak van Spotlight is eenvoudig: alles wordt snel en doeltreffend voortdurend geïndexeerd. Installeer Tiger en start opnieuw, en het eerste dat het besturingssysteem doet is je harde schijf indexeren. Bij meerdere testinstallaties merkte ik niet eens dat het indexeren plaatsvond, hoewel sommige gebruikers vermelden dat 50 procent van hun processorkracht aan die taak gewijd werd. Je kunt Spotlight niet gebruiken totdat die eerste indexering gedaan is, maar door op het blauwe Spotlight-icoon te klikken rechtsboven in de menubalk kun je uitvinden hoelang Tiger denkt nodig te hebben. Een pulserende punt in het midden van het vergrootglas-icoon laat je weten dat indexering plaatsvindt.

Eenmaal gereed verandert Tiger automatisch de index voor ieder veranderd document en voegt ieder nieuw document toe. Dit gebeurt ook in stilte. Laat ik dit nog een keer vermelden in geval dat het niet doorgedrongen was: Spotlight vereist niet iedere nacht een volledige herindexering van je harde schijf waarvoor je je computer aan moet laten staan of die luide schijfgeluiden veroorzaakt in de kleine uurtjes. Alle andere indexeringsprogramma's en vorige pogingen van Apple vereisten wel dat soort werk.

Ik heb Tiger nog niet onder druk getest door bijvoorbeeld Automator te gebruiken om duizenden megabyte-grote bestanden met willekeurige tekst te maken, maar dat zou een goeie manier zijn om Spotlights voortdurende indexering in actie te zien.

Door index-updates te integreren in het besturingssysteem op het bestandsysteemniveau heeft Tiger voorkomen dat het systeem bewerkt wordt op een laag niveau (altijd gevaarlijk), het voorkomt het bovengenoemde 's nachts herindexeren, en het voorkomt deelindexeringen die mogelijk handige gegevens overslaan.

Apple heeft schijnbaar ook een pienter trucje voor elkaar gekregen: het gebruik van een soort van geoptimaliseerde index om enkele resultaten ogenblikkelijk te tonen, Spotlight begint te zoeken zodra je begint te typen. Tegen de tijd dat je klaar bent met typen, of door het vinden van voorspelbare woorden of door puur goed programmeren, is het zoeken bijna voor elkaar.

Ik vond Spotlight ongelofelijk pittig op een 1 GHz 15-inch aluminium PowerBook G4 en een dual 1.25 GHz Power Mac G4. Ik ben nieuwsgierig om te horen over hoe het aanvoelt op de traagste machines die Apple ondersteunt.

Spotlight is altijd beschikbaar rechtsboven door te klikken op het icoon, of door Commando-Spatie te toetsen. Het verschijnt ook standaard in ieder Findervenster, en, heel belangrijk, in ieder Open-en-bewaardialoogvenster. Niet meer navigeren om bestanden te vinden en te openen! Niet meer navigeren om de juiste map te vinden om in te bewaren! Ik zal nog steeds van Default Folder houden, maar dat programma zal veel minder belangrijk worden in mijn toekomstige werkstijl.

<http://www.stclairsoft.com/DefaultFolder/>

Apple heeft ook Spotlight beschikbaar gemaakt vanaf de commandoregel. Het mdls commando laat je de metagegevens zien van ieder bestand. Het mdfind commando is werkelijk zoeken met Spotlight.

<http://developer.apple.com/macosx/tiger/spotlight.html>

Spotlight-zoekopdrachten preciseren -- Voor degenen die preciezere zoekopdrachten willen uitvoeren, heeft Spotlight de mogelijkheid om zinnen te verfijnen met beperkingen aan datum en tijd, bestandsnamen en andere metagegevens. Metagegevens zijn gegevens die gegevens beschrijven, zoals bijvoorbeeld de datum van de laatste veranderingen, de F-stop van een camera, het formaat of de lengte van een QuickTime-filmpje, of de naam van de fotograaf die in de koptekst van een TIFF-plaatje zit opgeslagen.

De meeste zoekopdrachten zullen wel met sleutelwoorden beginnen, maar als je veel resultaten hebt, ga je al snel over op het maken van selecties binnen die resultaten. Apple heeft een terminologie ontwikkeld voor dit zoeken, met speciale woorden die je kunt gebruiken om zoekopdrachten te beperken. Helaas staan deze woorden nog nergens gedocumenteerd, niet op Apples website noch in de Help-pagina's van Spotlight in de eerste Tiger-versie.

Je kunt experimenteren met beperkende zinsnedes. De Apple-pagina over Spotlight suggereert dat je "Datum:gisteren" na sleutelwoorden kunt zetten om alleen bestanden te vinden die de vorige dag aangemaakt werden. Als je alle afbeeldingen zou willen vinden die gisteren gemaakt werden, zou je "Datum:gisteren Soort:afbeelding" kunnen gebruiken. Ik verwacht dat deze terminologie geleidelijk aan geheel gedocumenteerd zal zijn. Deze beperkende woorden zijn vooral handig in Open-en-bewaar-dialogen, waar het gebruik van Spotlight nogal grote hoeveelheden resultaten zou kunnen opleveren.

<http://www.apple.com/macosx/features/spotlight/>

De mogelijkheid om gebruik te maken van een deel van de steeds aangroeiende hoeveelheid metagegevens die digitale media-apparaten produceren is een pluspunt. Stel je eens voor, je kunt nu alle foto's terugvinden met een specifieke resolutie die je op een bepaalde Canon-camera hebt genomen. Tot nu toe moest je een catalogiseerprogramma zoals iView Media Pro gebruiken om die catalogus voortdurend bij de tijd te houden.

Er is nog een manier om je zoekopdrachten te beperken zonder dat je Apples geheime beperkende woorden kent: via Slimme mappen.

Mappen als zoekresultaten -- Aan een van de voorgaande versies van Entourage had Microsoft pseudo-postbussen toegevoegd die eigenlijk zoekparameters waren, verpakt als postbus. Helaas voor degenen onder ons die duizenden berichten hebben, duurde een zoekopdracht ongelooflijk lang met de zoekmachine die Microsoft toentertijd gebruikte.

Spotlight heeft dat concept overgenomen en het uitgebreid naar het Bureaublad in de vorm van slimme mappen, die eigenlijk de live resultaten zijn van een set zoekparameters die jij definieert. Spotlight werkt zo snel dat je niet merkt dat de inhoud van een Slimme map dynamisch wordt aangepast.

Apple heeft daarbij het gevorderde zoeken, dat onder Panther in de Finder zat, verhuisd. Als je nu Zoek kiest uit het Archief-menu maak je feitelijk een nieuwe slimme map aan (met dezelfde dialoog als het Nieuwe slimme map-commando) die alleen nog niet opgeslagen is. Om een zoekopdracht te maken die meer beperkingen oplegt dan alleen sleutelwoorden, leer je of de onvolledig gedocumenteerde terminologie die ik hierboven beschreef, of je gebruikt slimme mappen.

Wanneer je een slimme map aanmaakt, zijn de standaardinstellingen Soort:Willekeurig en Laatst geopend:Willekeurige datum. De knoppen boven de zoekparameters geven Servers, Computer, Thuismap en Andere... aan. Als je het op Thuismap laat staan, blijft de zoekopdracht beperkt tot de Thuismap van de huidige gebruiker. Ik geef er de voorkeur aan om het op Computer te zetten om volop gebruik te maken van de zoekcapaciteiten van Spotlight. Bovendien bewaar ik documenten en andere bestanden op allerlei plekken op mijn harde schijf, niet alleen in mijn Thuismap, zoals Apple dat het liefste heeft. (Klik op Andere... om bepaalde mappen of harde schijven toe te voegen of te verwijderen.)

Je kunt ook een slimme map aanmaken in een Findervenster door een zoekopdracht in het Spotlight-veld te typen. Die slimme map laat niet de standaardinstellingen met Soort en Laatst geopend zien, maar als je op het plusteken klikt, rechtsboven naast de Bewaar-knop, kun je beperkingen toevoegen.

Met slimme mappen mag je mixen: je kunt in het Spotlight-veld naast sleutelwoorden ook beperkende voorwaarden intypen. Klik op het plusteken naast een voorwaarde om er meer aan te maken. Kies het venstermenu met de naam van de voorwaarde om een keuze te maken uit een reeks favoriete voorwaarden, of om Andere... te kiezen.

Onder Andere... kun je de volledige reeks aan voordefiniëerde metagegevens zien die door Spotlight ondersteund worden. Kies je bijvoorbeeld URL, dan kun je alle documenten vinden die die URL bevatten. Als je het aankruisvak bij Voeg toe aan Favorieten aanklikt, verschijnt die eigenschap vervolgens in het voorwaarde-venstermenu.

Ik wil hier geen al te uitgebreide beschrijving van slimme mappen maken, maar er is nog meer. Je kunt alleen de top-5 of alle resultaten voor een bepaalde categorie documenten laten zien, ze sorteren op datum en soort, de "i"-knop naast een bestand aanklikken voor een samenvatting van de inhoud, PDFs bekijken aan de hand van een voorvertoning van hun eerste pagina, afbeeldingen bekijken, enzovoort.

Archiveren kan anders -- Archiveren is een langdradige activiteit waar computers ons zogezegd van zouden bevrijden, nietwaar? Daarom was ik zo opgewonden toen een paar jaar geleden Six Degrees van Creo uitkwam. Six Degrees werkte samen met bepaalde e-mailprogramma's onder Mac en Windows op zo'n manier dat geadresseerden, onderwerpen en bijlagen de drie hoekpunten van een driehoek vormden. Je kon je e-mailwereld ronddraaien om hem te bekijken vanuit het standpunt van degene waarmee je correspondeerde, van hetgeen je over praatte, en van de bijgevoegde bestanden. (Het programma werd verkocht aan de Ralston Technology Group en wordt nu verkocht als Clarity.)

<http://www.ralstontech.com/>

Spotlight gaat nog veel en veel verder dan die bescheiden maar belangrijke doelstellingen. Six Degrees probeerde te voorkomen dat je ooit nog zou moeten beslissen in welke postbus een e-mailbericht zou moeten worden opgeborgen, en in welke map een bestand hoorde.

Ik denk niet dat we met Spotlight nu alle barrières af kunnen breken en één grote e-mailmap kunnen aanmaken om alle berichten in te bewaren, en één enorme Findermap voor alle bestanden die we maken of ontvangen. Maar het brengt ons dichterbij wat mensen volgens mij van hun computers verwachten: dat ze niet de hele tijd hoeven te catalogiseren.

Misschien zal het nog even duren, maar ik zie de toekomst van informatie als iets veel vormelozers. In plaats van discrete stukjes informatie zal iedere afbeelding, brief, rapport, presentatie, film of ander projectonderdeel gewoon een blob zijn middenin een soort datasoep waar we op veel verschillende manieren doorheen kunnen navigeren: op datum, op inhoud, op visuele presentatie, op sleutelwoord, op eigenschappen.

Dat wil zeggen dat de toegang tot onze gegevens niet langer de versleten metafoor van bestanden en mappen zal zijn, maar een rijke, interactieve benadering die bemiddelt tussen een onderliggende structuur die we niet hoeven te begrijpen, en ons verlangen om dingen te vinden op de manier waarop we ze ons herinneren. Dus geen beschrijvende bestandsnamen meer, bijvoorbeeld.

Ik ben niet de bedenker van deze visie op de toekomst van bureau-informatie, en Apple al evenmin. David Gelernter, een informaticaprofessor aan de Yale Universiteit praat hier al zeker sinds 1991 over. Hoewel het bedrijf dat hij stichtte om deze ideeën te verwezenlijken niet meer schijnt te bestaan, worden zijn ideeën goed weergegeven in een interview uit 2003: lees het stuk over Information Beams.

<http://java.sun.com/developer/technicalArticles/Interviews/gelernter_qa.html>

In dat interview zei hij: "Als ik een nieuw stukje informatie uit het echte (versus electronische) leven opneem, een nieuwe herinnering aan bijvoorbeeld het gesprek met Melissa op een zonnige namiddag op het terras van de Red Parrot, dan hoef ik deze herinnering geen naam te geven, of het in een map te stoppen. Ik kan alle elementen van de herinnering gebruiken om hem weer terug te vinden."

Spotlight is vermoedelijk het eerste algemeen beschikbare besturingssysteem of programma dat een grote stap neemt op weg naar de humanistische kijk van Gelernter, die onze manier van denken overbrengt op wat we opgeslagen hebben.

Kennismaking met Dashboard

door Matt Neuburg <[email protected]>
[vertaling: SL]

Je moet Tigers nieuwe functionaliteit, Dashboard, zien als een pseudo-programma dat voortdurend loopt. Het loopt voortdurend, in de zin dat je het niet kunt stoppen. Het is een pseudo-programma, in de zin dat het geen afzonderlijk proces is (het is feitelijk een verschijningsvorm van de Dock) en in de zin dat het (net zoals de Dock) zich anders dan elk ander programma gedraagt.

Dashboard is altijd in een van twee toestanden. Als het niet het voorste programma is, is het onzichtbaar en doet het niets. Als het wel het voorste programma is - je kunt het oproepen met een instelbare sneltoets (standaard F12) of door op zijn icoon in de Dock te klikken - neemt het bezit van het hele scherm. Het bedekt dan alle vensters, het Bureaublad en de menubalk met een donkere nevel die doet denken aan Londen in een Sherlock Holmes-verhaal. Tegen de achtergrond van de nevel gloeien min of meer rechthoekige vormen in een heldere kleur op: dat zijn de Widgets waaraan Dashboard onderdak verleent. Het enige wat je kunt doen als Dashboard het voorste programma is, is iets met een Widget doen - bekijken, verplaatsen, aanklikken. Al die tijd blijven je andere programma's in de achtergrond actief. Als je Dashboard niet meer nodig hebt klik je ergens in de mist, en hij lost op, samen met alle Widgets. Vervolgens kun je op de normale manier met je computer verder werken.

Een Widget is zelf een soort pseudo-programma. In feite is het alleen maar een venster, en niet eens een standaardvenster. Het heeft geen titelbalk, geen Aqua-achtige interface, en geen menu's. Eigenlijk zijn er niet eens standaardregels voor de interface van een Widget; er wordt gewoon iets getekend op het scherm in welke stijl en vorm de ontwikkelaar maar heeft verzonnen. Achter de schermen is een Widget voornamelijk een stukje van een webpagina. Het is niet in Carbon of Cocoa gemaakt, maar met HTML, CSS, en JavaScript. Een Widget-bestand is een bundel. Standaard wordt een handjevol Widgets geïnstalleerd in de map /Library/Widgets, en je kunt een Widget-bundel gewoon bekijken in de Finder (met het contextuele menu-commando Show Package Contents) en zijn "code" lezen. Widgets van derden, die al op verschillende websites te vinden zijn, kun je hier of in je eigen ~/Library/Widgets map installeren.

<http://www.dashboardlineup.com/easyfile/>
<http://www.dashboardexchange.com/widgets/>

De geïnstalleerde Widgets vormen een bonte verzameling waaruit je kunt kiezen: welke er daadwerkelijk verschijnen wanneer je Dashboard oproept bepaal je zelf. Je klikt op een grote "+" links onderin het scherm als je de Widget Bar wilt zien. Je vindt er de iconen van elk van je geïnstalleerde Widgets. Daar klik je op, of je versleept er eentje, om hem in het hoofdgebied van Dashboard te laten verschijnen. Ook hebben, als de Widget Bar zichtbaar is, de iconen in het hoofdgebied een "x" die je kunt aanklikken om ze te laten verdwijnen (en als de Widget Bar niet zichtbaar is kun je de "x" van een Widget zichtbaar maken door de Optietoets in te drukken terwijl je de muis over die Widget beweegt). Het is mogelijk, en handig, een bepaalde Widget meermalen te laten verschijnen. Zo laat de Klok-widget een klok zien die hoort bij een bepaalde tijdzone. Dus als je de tijd wilt weten in, zeg, zowel Los Angeles als Indianapolis, dan laat je de Klok-widget twee keer verschijnen, en stel je de ene in op Pacific Time en de andere op, eh, welke maffe tijdzone het ook is waar die lui in Indianapolis naar leven.

Het ontwerp van Dashboard - waarbij Dashboard ofwel afwezig is zodat je er helemaal niet in kunt werken, ofwel de voorste is en niet toelaat dat je ergens anders werkt - kan beperkend lijken, met name als je het vergelijkt met Konfabulator, dat zijn Widgets tussen vensters van gewone programma's in kan plaatsen. Maar het is juist heel zinnig, als je een Dashboard Widget beschouwt als iets waar je maar even naar kijkt, of kort mee werkt, en dan weer laat verdwijnen. Als je altijd een klok wilt zien gebruik je de klok van de systeemvoorkeuren (Datum & tijd). Als je alleen maar af en toe een blik op de klok werpt en daarna weer verder werkt, gebruik je de Dashboard-klok. Zo beschouwd kan het een voordeel voor de gebruiker zijn dat als Dashboard niet het voorste programma is, zijn widgets geen ruimte op het scherm innemen (in tegenstelling tot een venster), geen plekje in de Dock (in tegenstelling tot een programma), geen ruimte op de menubalk (in tegenstelling tot een statusmenu), en geen CPU-tijd. Aan de andere kant zijn bij het ontwerp met maar één laag, gebruikers met een groot scherm duidelijk in het voordeel. Mijn 12-inch iBook is met een half dozijn Widgets al tjokvol.

<http://www.konfabulator.com/>

Tegen de keuze om Widgets op HTML en JavaScript te funderen bestaan ernstiger bezwaren. Vanuit het perspectief van de gebruiker bezorgt het gebrek aan eenvormigheid van de interface mij zonder meer braakneigingen. Als ik een Aqua-venster zie weet ik met een oogopslag waar zijn verschillende onderdelen voor dienen, maar de Widgets zijn allemaal verschillend. Je weet pas welke gebieden zich lenen voor klikken (zoals een knop) of slepen (zoals een titelbalk) als je het probeert. En ze zien er merkwaardig uit. Ze lijken niet op elkaar of op iets waar we aan gewend zijn in Mac OS X. Vanuit het perspectief van een programmeur zullen de reacties wisselen. Als je al aanhanger van JavaScript bent zul je dit fantastisch vinden. Maar in vergelijking met de elegantie en het gemak van Cocoa, komt de HTML- en JavaScript-wijze van programmeren rommelig op mij over. Mijn eigen programma MemoryStick zou een prima Widget zijn, maar uit de Dashboard-documentatie voor programmeurs werd mij duidelijk dat er zoveel werk gaat zitten in het herschrijven dat het er waarschijnlijk nooit van zal komen. De enige manier om te weten te komen of Dashboard werkelijk een nuttig en productief deel van Tiger is, is af te wachten wat voor soorten Widgets er worden geschreven naarmate Tiger volwassen wordt, en of mensen ze werkelijk gaan gebruiken.

<http://www.dori.com/dashboard/>
<http://www.versiontracker.com/dyn/moreinfo/macosx/13636>

Daar komt Automator

door Matt Neuburg <[email protected]>
[vertaling: LmR]

De geschiedenis van de Mac is geplaveid met pogingen van Apple om het gewone gebruikers mogelijk te maken gebruik te maken van de programmeerbaarheid van hun eigen computer. Apple events maakten het mogelijk dat programma's elkaar konden vertellen wat ze moesten doen. AppleScript zorgde ervoor dat gebruikers deze Apple events konden aanroepen in een Engels-achtige programmeertaal. En met AppleScript Studio kon een AppleScript-script in een Cocoa interface worden gestoken. Maar het ideaal is nooit helemaal bereikt. De meeste gebruikers willen helemaal niets te maken hebben met een programmeertaal. Er bestaan natuurlijk vooraf geschreven scripts, maar wat nou als je dat niet weet of er geen kan vinden die doet wat jij wilt? Het probleem is dat het onmogelijk is van te voren vast te stellen wat jij, de gebruiker eigenlijk zou willen doen en dat is nou juist het hele idee achter het in jouw handen stoppen van al die programmeerkracht.

<http://macscripter.net/>

De uitdaging ligt dan ook daarin jou de "bouwstenen" die je nodig hebt op zo'n manier aan te reiken dat jij ze zelf in elkaar kunt zetten, zodat ze doen wat jij wilt - zonder dat je een scripting-taal hoeft te leren. En Apple's Automator neemt deze uitdaging aan.

Een taakje voor jou -- De "bouwstenen" van Automator zijn bestanden die Taken worden genoemd. Tiger heeft standaard 200 voorgeprogrammeerde taken; zij doen dingen als het aanmaken van een afspraak in iCal, het comprimeren van een afbeelding in een PDF-document of het hernoemen van bestanden in een bepaalde map. Als je Automator opstart, krijg je alle geïnstalleerde taken te zien; door middel van sleur-en-pleur kun je de taken die je wilt hebben van boven naar beneden op volgorde sorteren in een takenreeks. Je kunt de takenreeks deze volgorde laten uitvoeren, de takenreeks opslaan om het later nog eens te laten uitvoeren, naar je vrienden te sturen, et cetera.

De kracht van een takenreeks ligt niet alleen aan de uitvoering op volgorde van de taken in een reeks, maar een taak kan ook opdrachten accepteren van een voorgaande taak in de reeks en resultaten genereren die kunnen worden gebruikt als opdracht door een volgende taak in de reeks. Bovendien kan een taak een interface hebben waarin je ondersteunende instellingen kunt specificeren. Bijvoorbeeld: in de taak die het volume van iTunes regelt komt het nieuwe volume van een schuifbalk in de interface van die taak. Je kunt die schuifbalk van tevoren instellen, tijdens het aanmaken van een takenreeks in Automator; maar je kunt deze beslissing ook uitstellen en je de schuifbalk laten tonen in een apart venster als de takenreeks daadwerkelijk wordt uitgevoerd. In sommige gevallen is het hele doel van een taak de gebruiker tijdens het uitvoeren om bepaalde invoer te vragen.

Een takenreeks is dus een slimme samenwerking van aan de ene kant gegevens die tussen verschillende taken stromen en aan de andere kant invoer van de gebruiker - waarbij de invoer van de gebruiker vooraf kan worden geleverd of tijdens het uitvoeren van de takenreeks. Laat me dit even illustreren met een voorbeeld. Stel ik heb een map met 100 afbeeldingen en ik wil ze hernoemen naar Afbeelding001, Afbeelding002, enzovoorts. (Dit is heel erg nuttig; mensen vragen mij heel vaak hoe ze dit soort dingen moeten doen.) Een Automator reeks hiervoor zou als volgt kunnen gaan:

Gebruiksgemak is een glibberig concept maar de bovenstaande reeks was makkelijk aan te maken. Ik heb het in een keer in Automator kunnen maken zonder er van tevoren over na te denken - toen ik eraan begon, wist ik niet eens zeker wat ik zou gaan maken of wat ik zou kunnen doen in Automator. Toen ik de Wijzig naam stap introduceerde, stelde Automator zelf voor om er een kopieer-stap voor te plaatsen, als veiligheidsmaatregel; via dit soort waarschuwingen en door te controleren of de resultaten van de ene taak wel geldige invoer is voor de volgende taak, helpt Automator de naieve gebruiker.

Een taak is een geweldige manier om scripting-functies te bundelen. Het kost je ongeveer twee minuten om een AppleScript-script in een taak te veranderen. Als AppleScript-programmeur stuur ik je veel liever een taak dan een naakt script omdat je een taak kunt opnemen in je eigen reeksen en het kunt aanpassen zonder enige kennis van AppleScript (en zonder dat je van mij afhankelijk bent voor het aanpassen ervan). Het is ook mogelijk een taak te schrijven in Objective-C. Daarnaast kan een programma-bundel taken bevatten die automatisch beschikbaar worden gemaakt voor Automator zonder verdere installatie; dus door bijvoorbeeld simpelweg BBEdit 8.2 te draaien (een gratis update voor BBEdit 8 bezitters) zie je opeens tientallen BBEdit tekstverwerkingstaken verschijnen in Automator.

<http://www.barebones.com/support/bbedit/updates.shtml>
<http://www.barebones.com/support/bbedit/current_notes.shtml>

Ik verwacht dan ook een flinke toename van taken in de nabije toekomst - grote ontwikkelaars kunnen ze bundelen met hun programma's en scriptschrijvers zullen ze gaan gebruiken om hun bestaande scripts in nieuwe pakketten om te zetten. Zodra dit gebeurt denk ik dat gebruikers snel zullen ontdekken dat Automator een droom in vervulling doet gaan: eindelijk kan iedereen programmeren op een Mac.

<http://www.apple.com/downloads/macosx/automator/>

Take Control-nieuws, 2 mei 2005

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: LmR]

Verkoop Tiger e-boek passeert de 5.000 -- Met vreugde delen we mee dat maandag, nog geen drie dagen na de introductie van Tiger, het vijfduizendste Take Control e-boek over Tiger is verkocht. Dank aan alle kopers voor hun steun en aan onze auteurs die hard gewerkt hebben zodat wij alle vier de e-boeken gelijktijdig met Tiger konden uitbrengen. Volgende mijlpaal: 10.000 verkochte exemplaren!

Take Control of Your Inner Control Freak -- Nee, dit is niet een van onze volgende titels maar de slimme makers van Joy of Tech gebruikte dit in een stripje waarin ze Apple en Steve Jobs op de hak nemen wegens de ophef over het door Apple uit de Apple Store verwijderen van Wiley boeken, als reactie op wat Jobs een onflatteuze biografie schijnt te vinden.

<http://www.geekculture.com/joyoftech/joyarchives/679.html>

Recente onderwerpen in TidBITS Talk, 2 mei 2005

van de TidBITS-redactie <[email protected]>
[vertaling: LmR]

[De discussies waarnaar verwezen wordt zijn in het Engels, daarom hebben we de titels niet vertaald - Tb-NL.]

De tweede URL onder elke thread-beschrijving verwijst naar de discussie op onze Web Crossing-server, die sneller is.

Unauthorized Steve Jobs Biography -- Uit onvrede over de aanstaande biografie over Steve Jobs heeft Apple alle titels van Wiley uit de Apple stores laten verwijderen. Heeft deze zet van Apple een nadelig effect gehad op Wiley, andere Wiley-auteurs, Apple zelf of alle bovenstaanden? (9 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2563>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/422>

iMac G5: Up in Smoke -- Matt Neuburgs artikel over zijn doorgebrande iMac G5 brengt andere verhalen aan het licht van gebruikers met soortgelijke problemen en doet de discussie oplaaien over hoeveel foutieve machines statistisch gezien acceptabel zijn. (15 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2561>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/420>

Mini power supply -- Een lezer die zijn Mac mini wil gebruiken als een draagbare Mac wil een extra stroom-adapter kopen maar Apple verkoopt die dingen niet los. Afzonderlijke onderdelen kopen is echter wel mogelijk maar duur. (7 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2560>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/419>

Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en Websites mogen artikels overnemen of een HTML link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We garanderen de precisie van de artikels niet. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.

Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering