Previous Issue | Search TidBITS | TidBITS Home Page | Next Issue

TidBITS#770, 14 maart 2004

Databases zijn allemaal hetzelfde, of niet soms? Nou nee, en deze week vertelt Adam over zijn daadwerkelijke ervaringen met Panorama V, een ongewone database die het eenvoudig maakt om nieuwe zaken toe te voegen als je ontdekt dat je ze kunt gebruiken. Andere onderwerpen: Jeff Carlson bespreekt drie nieuwe initiatieven met e-boeken, Glenn Fleishman opent zijn Mac mini om er goedkope RAM in te zetten, we linken naar een aantal Take Control-uittreksels, en we bekijken een gerechtelijke uitspraak die Apple toestaat vertrouwelijke informatie op te eisen betreffende het lekken van bedrijfsgeheimen.

Onderwerpen:

Copyright 2005 TidBITS: Reuse governed by Creative Commons license
<http://www.tidbits.com/terms/> Contact: <[email protected]>

Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

Hoe je ons kunt bereiken kun je lezen op:
<./tidbits-nl/contact.html>

MailBITS, 14 maart 2004

[vertaling: MSH]

Apple wint dagvaardingsverzoek -- Wat betreft Apples verzoek om informatielekken de kop in te drukken, oordeelde rechter James Kleinberg van het gerechtshof van Santa Clara County afgelopen vrijdag dat de nieuws-site O'Grady's PowerPage zijn vertrouwelijke bronnen moest vrijgeven, hij omschreef de informatie als "gestolen eigendom." De rechter merkte zorgvuldigheidshalve op dat zijn uitspraak niet breder uitgelegd moest worden dan het recht van Apple om de informatie op te eisen van de provider van PowerPage, Nfox. Ook maakte de rechter verschil tussen "het algemene belang" (gediend door klokkeluiders over gezondheids-, veiligheids-, of welzijnsgevaren) en "de belangstellende burger" (die gediend wordt door nieuws en fanatieke websites). De volledige tekst van de beslissing kan worden gedownload van The Mac Observer site. Jason O'Grady zei dat hij in hoger beroep gaat. [ACE]

<http://www.macobserver.com/article/2005/03/11.8.shtml>

Grappig als het buigt, maar als het breekt...

door Glenn Fleishman <[email protected]>
[vertaling: LmR]

Ik zweette peentjes - nou flinke wortels eigenlijk. Waarom wilde het niet open?

Je raadt het al: Ik was RAM aan het installeren in mijn nieuwe Mac mini. Ik omzeilde de $425 die Apple in rekening brengt voor een 1 GB upgrade (van de schamele 256 MB RAM die ingebouwd zit) en kocht generieke RAM voor $200. Ik had ook de bijzonder gedetailleerde video bekeken van Other World Computing waarin wordt getoond hoe je met een plamuurmesje de behuizing van de mini kunt open krijgen.

<http://eshop.macsales.com/tech_center/index.cfm?page=Video/directory.html>

Misschien was ik iets te optimistisch. Ik stak het mes erin en begon te wrikken. Maar het geluid was bloedstollend. Ik zag hoe het plastic boog en dacht: "Dit kan niet goed gaan, ook al zeggen ze van wel".

Ik zette door. Ik kraste de onderkant van de behuizing een beetje maar na het een paar keer zachtjes heen en weer te wrikken en het horen van geluiden die nog het meeste leken op het breken van een boot en het kraken van neerstortende bomen, liet de behuizing los en kon ik bij de schitterende binnenkant. Ik had de oester overwonnen en gapte de parel.

Nou ja, ik pakte een 256 MB geheugenmodule. Ik stopte de nieuwe 1 GB module erin, sloot de behuizing weer - dit ging net iets moeilijker dan het sluiten van een Tupperware bakje - en zette het apparaatje aan.

Onverschrokken startte 'ie op.

Een vloed aan e-boeken

door Jeff Carlson <[email protected]>
[vertaling: LmR]

Adam praat graag over het "Macintosh ecosysteem" en hoe de bedrijven en de producten waar dit systeem uit bestaat, over het algemeen samenwerken tot aller voordeel. Als er bijvoorbeeld een tekortkoming wordt gevonden in Mac OS X, maken software-ontwikkelaars hulpprogramma's om dit aan te pakken. In veel gevallen ontstaan er dan diverse programma's die hetzelfde ding doen maar ieder hun eigen manier van aanpak hebben. Kijk maar naar de bonte verzameling krabbelhouders (waar Matt Neuburg er veel van heeft besproken). Een paar jaar terug stond ik niet stil bij het feit dat dit soort programmatuur bestond en nu ben ik op zoek naar welk programma de functies biedt die het best passen bij mijn manier van werken.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05237>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbser=1196>

Dit zelfde effect begint zich te ontwikkelen bij elektronische boeken. Sinds TidBITS Electronic Publishing begon met de Take Control e-boekenseries (waar ik drie titels van heb geredigeerd) let ik nu beter op andere uitgevers die Mac handleidingen elektronisch uitgeven. Hoe meer titels verschijnen, hoe meer de handigheid van en het vertrouwen in de gehele categorie groeit - "het opkomend tij laat alle bits drijven", als het ware.

<http://www.tidbits.com/takecontrol/>

Als je op zoek bent naar meer bronnen om je Mac handleidingenbibliotheek uit te breiden (en daar ik zelf een deel van mijn inkomen dank aan het uitgeven van gedrukte boeken, maken traditionele uitgevers ook onderdeel uit van deze verzameling) volgen hier een aantal andere e-boekuitgevers die recentelijk met nieuwe titels zijn gekomen.

MyMac.com's Scroll Down Books -- Ik vraag me vaak af hoe de mensen van MyMac.com de tijd kunnen vrijmaken om alle boeken en producten te bespreken die ze behandelen. Maar nu voegen ze daar nog wat aan toe met het uitgeven van Scroll Down Books. Tot nog toe hebben ze twee titels uitgegeven (van $5) in PDF-formaat: "Buying Used Macs", door Neale Monks (176 pagina's), en "iMovie - On the Cheap", door Chris Seibold (95 pagina's). (Seibold's e-boek behandelt iMovie 4 en niet iMovie HD maar omdat de twee versies niet significant van elkaar verschillen - los van het vermogen om met HD materiaal te werken - is alle informatie nog steeds van toepassing. Het zou me niets verbazen als Seibold aan een update werkt, net als alle anderen die over iMovie hebben geschreven). Hoewel beide titels goedkoop zijn, hoopte ik een gratis voorproefje te vinden van elk boek waarin potentiële kopers een glimp kunnen opvangen van de inhoud en de schrijfstijl.

<http://www.mymac.com/ebooks.php>

Fix a Troubled Mac -- Een van de voordelen van elektronisch publiceren is de snelheid en het gemak waarmee een e-boek kan worden aangepast zodra software of hardware verder ontwikkelt. Fix a Troubled Mac is een PDF van 222 pagina's voor $15, geschreven door "dirtymouse" (zou het zo moeilijk zijn een echte naam toe te voegen?) dat zeker voordeel heeft van dit soort flexibiliteit. Dit e-boek bevat probleemoplossingen voor Mac OS 9 en Mac OS X met veel foto's en diagrammen om te helpen bij het vermoeiende proces van het vaststellen en oplossen van problemen. Een voorproefje van 4.1 MB is te downloaden vanaf de Apple website.

<http://fixa.troubledmac.com/>
<http://www.apple.com/downloads/macosx/system_disk_utilities/fixatroubledmac.html>

SpiderWorks -- Een ander voordeel van elektronische publicatie is de economie van de hoeveelheden. Als een uitgever in druk een titel op de markt wil brengen, betaalt het bedrijf het drukken van een minimum van een paar duizend exemplaren vooruit met de verwachting deze investering terug te verdienen door die exemplaren te verkopen. Maar wat als een uitgever niet verwacht een dergelijk minimum aan verkochte exemplaren te halen, of wat als de uitgever het geld niet voorhanden heeft voor die investering? De geschiedenis van het uitgeven is gelardeerd met goede boeken die niet zijn uitgebracht of bijgewerkt omdat de uitgevers er voor wat voor reden dan ook niet in wensten te investeren.

SpiderWorks, een nieuwe e-boekuitgever vult dit gat door (naast nieuwe titels) bijgewerkte elektronische edities uit te geven van titels die niet langer gedrukt worden. De laatste editie van Danny Goodman's AppleScript Handboek is uitgegeven in 1995 maar nu komt SpiderWorks met een derde editie in PDF voor $15 (388 pagina's) die is bijgewerkt tot en met Mac OS X. Een andere titel die terugkomt is Learn C on the Macintosh van Dave Mark, 292 pagina's in een PDF voor $15, bijgewerkt tot Mac OS X. Verder ook Cocoa Game Programming van David Hill ($10, PDF, 152 pages) en van Ben Waldie AppleScripting the Finder ($10, PDF, 107 pages). Je kunt voorproeven downloaden van elk boek, met daarin de volledige inhoudsopgave en een deel van de inhoud.

<http://www.spiderworks.com/>

Het is geweldig dat andere uitgevers ook e-boeken op de markt brengen die veel verder gaan dan het simpelweg in PDF omzetten van het oorspronkelijke boek; er worden links toegevoegd, favorieten en de vormgeving wordt aangepast voor het lezen vanaf een scherm. De e-boeken van SpiderWorks bijvoorbeeld hebben allemaal een twee kolommen-vormgeving die goed past bij de horizontale schermen van de meeste Macs en die horizontaal afdrukbaar zijn op een vel papier van 8.5 bij 11-inch (21.59 bij 27.94 cm ofwel US Letter -vert.).

Als je een panorama nodig hebt

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: PAB, EV, RAW, JV]

Als je voor het eerst een database opzet, weet je dan precies wat je er mee wilt, voor de rest van het leven van die database? Weet je eigenlijk wel wat je er volgende maand uit wilt kunnen halen? Je hebt waarschijnlijk wel een beetje een idee en als je al eerder databases ontworpen hebt, of samenwerkt met een consultant, ga je waarschijnlijk wat tijd besteden aan het in kaart brengen van je gegevensstructuren, rapportages en dergelijke. Dit werk is meestal heel erg de moeite waard, omdat het in veel databaseprogramma's lastig kan zijn de algehele architectuur aan te passen.

Tot 2003 had ik al in geen jaren meer zelf eigen databases gemaakt. Geoff Duncan had alle databases van en voor TidBITS opgezet en al mijn andere werk met databases werden bekwaam uitgevoerd door speciale programma's als Now Contact (voor ons gedeelde adresboek) en Eudora (voor gearchiveerde e-mail) die prima deden waar ze voor gemaakt waren, maar geen verdere mogelijkheden kenden. Maar aan het eind van 2003 begonnen we met de Take Control-serie en ik wist dat we een database nodig hadden om de bestellingen te registreren en de afdracht naar onze auteurs te regelen. Het is denkbaar dat er een speciaal database-programma is voor dit doel, maar ik kon me niet voorstellen dat het om zou kunnen gaan met de ruwe gegevens zoals we die krijgen van eSellerate en ik wilde geen consultant betalen om iets te ontwikkelen, totdat ik precies wist wat de database moest kunnen.

Het blikveld kiezen -- Na enig nadenken besloot ik mijn royalty-database te gaan maken in ProVUE Development's Panorama, een krachtig en apart database-programma dat een van de allereerste Macintosh-databases ooit was. Ik had Panorama voor het laatst in 1992 gebruikt en was dus alles vergeten wat ik ooit wist over het programmeren ervan. Wat ik me nog wel herinnerde was dat Panorama een RAM gebaseerde architectuur heeft die het bliksemsnel maakt bij het doorzoeken van de database, iets wat andere databases vaak niet zijn, of je moet de velden waarin je zoekt geïndexeerd hebben en een relatief eenvoudige zoekopdracht uitvoeren (Panoramas zoekfunctie kan tekst midden in woorden vinden, fonetisch naar tekst zoeken, velden vergelijken met andere velden en zoeken met willekeurige formules). Een andere belangrijke factor in mijn beslissing was Panorama's Data Sheet, een spreadsheet-achtige weergave van je gegevens die lijkt op de manier waarop de meeste (of misschien wel alle) mensen die geen database-professionals zijn, hun gegevens graag visualiseren. Die tabel-weergave is de reden dat veel eenvoudige databases gemaakt worden in Microsoft Excel, zelfs al is Excel niet bijzonder goed uitgerust voor databasewerk.

<http://www.provue.com/>

De redenen dat deze twee zaken (snel zoeken op elk veld en de tabelweergave van Data Sheet) voor mij belangrijk waren, is dat ik bij het begin van het project absoluut niet wist hoe de database er over een jaar uit zou zien. En ik kon niet alleen niet voorspellen wat ik zou gaan willen, ook had ik de tijd niet om te raden wat belangrijk zou kunnen zijn, of veel tijd besteden aan het maken van een database met allerlei functionaliteit die ik niet nodig zou hebben. Ik wist dat ik maandelijks royalty's zou moeten gaan berekenen voor een aantal boeken, op basis van de gegevens in een tab-begrensd tekstbestand dat ik dagelijks van eSellerate zou ontvangen. Wel kom ik me toen absoluut nog niet voorstellen dat sommige auteurs meer boeken zouden schrijven, dat we ook redacteuren en vertalers zouden gaan betalen (waarvan sommige ook weer auteurs kunnen zijn), dat we te maken kregen met verschillende auteurs die de royalty's van een boek zouden gaan delen, enzovoorts. Plus, toen ik begon met het maken van de database, wist ik nog weinig van de binnenkomende gegevens. Ik kon niet voorspellen dat we bonnen zouden willen voor individuele boeken, voor bundels boeken en voor hele bestellingen. Totdat dergelijke bestellingen voorkwamen, had ik geen idee hoe zogeheten "affiliate"-aanpassingen gemaakt moesten worden. Kortom: ik was laag en snel aan het blindvliegen en ik had een uiterst wendbaar vliegtuig nodig om door mijn gegevens te scheren. In een woord: Panorama.

Inzoomen -- Ik ga niet proberen je alles te vertellen over hoe Panorama werkt; het is zowel krachtig als diepgaand, en ik ben ervan overtuigd dat ik nog maar een klein deel van de mogelijkheden ken. Waar ik het wel over zal hebben, zijn enkele mogelijkheden waardoor ik mijn binnenkomende gegevens kon begrijpen en er de vereiste resultaten uit kon halen. Ik heb de database elke maand verbeterd naarmate ik meer leerde over wat ik wilde.

Zoals ik eerder al zei, is het spreadsheet-achtige Data Sheet van Panorama iets wonderlijks. Je hoeft geen lay-outs aan te maken om gegevens in te voeren of te raadplegen in Panorama omdat je in de Data Sheet elk veld van elke record kunt zien en veranderen. Je kunt natuurlijk lay-outs aanmaken waarmee je beter op specifieke velden kunt focussen of voor gedrukte rapporten, en na een tijdje heb ik er zo een aangemaakt. Maar zelfs dan werk ik de meeste tijd met de Data Sheet omdat het zo 'n uitstekend tabeloverzicht van mijn gegevens biedt. Elke maand verzamelde ik met het Unix cat-programma alle dagelijkse rapporten die ik van eSellerate per e-mail had gekregen, dan verwijderde ik de records met de kolomhoofden van elk rapport met BBEdit, om dan het resulterende tekstbestand in Panorama te importeren. Nogal onhandig, niet? Ik bracht dit ter sprake bij Jim Rea, de maker van Panorama, en hij stuurde me het geraamte van een procedure - dat is hoe bij Panorama de kleine programma's heten om taken die je met de interface niet kunt uitvoeren te automatiseren - die alle bestanden in de geschikte map importeert, en hierbij de records met de kolomhoofden automatisch verwijdert. Dit maakte mijn leven al wat gemakkelijker (en er bestaat ook een mailinglijst voor Panorama-gebruikers om dergelijke informatie te delen).

<http://www.provue.com/support.html>

Data Sheet ziet er niet alleen uit als een spreadsheet, maar het werkt ook zo. De eerste paar maanden, voor het nog ingewikkelder werd met bonnen of partners, produceerde ik de basiscijfers met de commando's in de interface van Panorama, en Tonya verwerkte die dan in Excel tot een echt uittreksel met de auteursrechten. In de Data Sheet kun je rangschikken op om het even welke kolom (kolommen zijn velden, rijen zijn records), alleen records weergeven die overeenstemmen met enkele- of multi-veld queries, en - hier komt ie - records op veld groeperen. Groeperen is fantastisch omdat je hiermee records kunt verzamelen in wat Panorama "summary records" noemt. Summary records zijn echte records die dezelfde soort gegevens als normale records kunnen bevatten, maar ze zijn tijdelijk. Je kunt ze gebruiken om de resultaten van wiskundige bewerkingen als een subtotaal in op te slaan, en ze verwijderen zodra je klaar bent met een bepaalde groepering. In essentie zijn summaries een hiërarchisch overzicht, met een overzicht-niveau voor elk gegroepeerd veld, en je kunt elk niveau van het overzicht afzonderlijk weergeven. Dankzij deze eigenschap kun je voor om het even welke ad hoc query de records van de query groeperen en er een subtotaal van berekenen, de subtotalen weergeven, en dan de volledige reeks gevonden records of een individuele groep in detail bekijken om te zien hoe je tot een bepaald subtotaal bent gekomen.

Ik zal dit even verduidelijken met een voorbeeld. We hebben nu veel boeken die we moeten volgen, en af en toe wanneer ik de auteursrechten bereken, zie ik een verschil tussen mijn database en het verslag van eSellerate in het aantal exemplaren dat in een maand voor elk boek is verkocht. Ik zoek dan alleen de boeken die in die maand zijn verkocht, en groepeer dan de database op het veld Title om een summary record voor elk boek te maken. Dan tel ik in het veld Quantity met het commando Total in het Math-menu het aantal verkochte exemplaren voor elk boek in die maand. Ten slotte verander ik het overzicht-niveau zodat alleen mijn subtotalen en het eindtotaal (automatisch aangemaakt toen ik Total gebruikte) nog worden weergegeven. Deze stappen hebben een lijst van meerdere duizenden records teruggebracht tot ongeveer 20, zodat ik mijn gegevens gemakkelijk kan vergelijken met die van eSellerate. Wanneer ik een verschil in een subtotaal vind, geef ik een detail van de summary record voor dat boek weer, bekijk de basisgegevens, zodat ik gewoonlijk al onmiddellijk de reden van het probleem zie. Dit is een eenvoudig, maar echt voorbeeld, en ik gebruik deze basistechniek vaak om mijn gegevens en de resultaten van berekeningen met die gegevens te begrijpen.

Automatiseren -- Dat je al deze commando's rechtstreeks vanuit de Panorama-interface kunt aanroepen, betekent natuurlijk niet dat je dat ook moet doen. Panorama heeft een volwaardige programmeertaal, compleet met lokale en globale variabelen, commando's voor lussen, enzovoort. Wanneer je ontdekt dat je dezelfde handelingen almaar aan het herhalen bent, is het tijd voor een procedure. Mijn eerste procedures waren vrij eenvoudig: ze selecteerden gegevens, plaatsten ze in groepen en voerden berekeningen uit op de records in de groep.

Mijn belangrijkste procedure berekent de hoeveelheid geld die verschillende mensen verdienen voor elke verkoop van elk boek en slaat deze getallen op in nieuwe velden die ik heb toegevoegd. In principe is het eenvoudig: vermenigvuldig de eenheidsprijs met de hoeveelheid, trek de transactiekosten ervan af, reken een eventuele korting van een kortingsbon uit en trek die en een eventuele verwijzingskorting ervan af, en verdeel het subtotaal vervolgens over auteur, redacteur, uitgever en eventuele vertalers. In werkelijkheid is het ook eenvoudig, of dat was het in elk geval totdat we massa's specifieke codes van kortingsbonnen kregen, waarvan sommige alleen voor bepaalde boeken gelden (maar die toch verschijnen in de vermeldingen van andere boeken die in dezelfde bestelling werden gekocht), andere op de gehele bestelling van toepassing zijn en die allemaal een verschillend kortingspercentage of een vast kortingsbedrag kunnen hebben.

Al deze ingewikkelde "als een vermelding deze kortingsbon heeft, voer dan deze berekening uit"-code voor kortingsbonnen heeft mijn procedure voor het berekenen van inkomsten er niet mooier op gemaakt, en elke maand nieuwe kortingsbonnen toevoegen is een lastig proces geworden waarbij snel fouten optreden. Dat was de hint dat ik naar het volgende niveau in Panorama moest, het gebruik van de relationele mogelijkheden.

Bestanden verbinden -- In het begin had Panorama alleen platte gegevensbestanden, maar ergens gedurende de lange evolutie voegde ProVUE de mogelijkheid toe om bestanden te verbinden. Dit kan met "lookups", dat zijn commando's in een procedure die naar een ander gegevensbestand gaan, de bijpassende records vinden en de relevante gegevens uit die records vissen. Als je die gegevens eenmaal hebt, kun je ermee doen wat je wilt: gebruiken in berekeningen, invoegen in het bestand, enzovoort.

Mijn eerste poging tot het verbinden van gegevensbestanden kwam tot stand toen ik een manier zocht om boektitels aan auteurs te koppelen, omdat eSellerate de auteursnaam niet bijhoudt en dus ook niet in onze ruwe gegevens kon invoeren. Ik had een procedure kunnen schrijven die voor alle keren dat "Take Control of Upgrading to Panther" werd gevonden, "Joe Kissell" in een Auteur-veld invoegt, maar daarmee zou ik constant de procedure moeten wijzigen om nieuwe titels op te vangen. De juiste manier om dit te doen is door een Boeken-bestand te maken dat velden bevat voor Titel, Auteur, Redacteur, Uitgever en Vertaler. Wanneer ik de auteur (of redacteur of vertaler) van een boek wil weten, kan ik dat gewoon laten opzoeken in het Boeken-bestand. Gegevens van nieuwe boeken toevoegen aan het Boeken-bestand is veel gemakkelijker en leidt tot minder fouten dan elke maand een procedure veranderen.

Dit geldt vooral voor de verbetering waar ik deze maand aan werk, een nieuw Kortingsbonnen-bestand dat alle verschillende boncodes bijhoudt, het percentage of bedrag aan korting dat ze inhouden en informatie over wanneer en waarom ze werden aangemaakt. Ik ben nog niet helemaal klaar met de code, maar het idee is dat ik voor elke vermelding in mijn Bestellingen-bestand die een boncode heeft, de bon kan opzoeken in het Kortingsbonnen-bestand, vaststellen of een korting moet worden toegepast en het rekenwerk kan uitvoeren met de informatie die voor die bon vermeld wordt. Omdat we tot nu toe zo'n 50 kortingsbonnen gebruikt hebben, blijkt dit nu al een veel meer logische en preciezere aanpak te zijn. Ik heb het Kortingsbonnen-bestand al een keer nuttig kunnen gebruiken: een minuutje werk met de Tekstexport-helper van Panorama en ik was in staat om een HTML-tabel te exporteren met de kortingsboncodes en -beschrijvingen om te delen met onze auteurs op onze interne wiki. De Tekstexport-helper is slechts één van de vele kant-en-klare hulpprogramma's die ProVUE heeft geschreven en gebundeld met Panorama.

Nog een voordeel van het opdelen van het systeem in verschillende gegevensbestanden is dat het ruimte laat voor groei. Op dit moment zijn de percentages die we gebruiken om royalty's voor auteurs, redacteurs en vertalers te berekenen nog identiek voor iedereen. Maar ik kan me een situatie indenken waarin dat niet meer zo is, en als dat gebeurt, zou het vrij gemakkelijk moeten zijn om velden aan het Boeken-bestand toe te voegen die preciseren welk percentage elke medewerker aan het boek zou moeten verdienen. Gelukkig hoef ik me met Panorama daar niet het hoofd over te breken voordat het zover is.

Opmaaksjablonen en overzichten -- In tegenstelling tot de meeste databases hebben we bijna geen handmatige invoer in ons systeem. En wat we handmatig invoeren, meestal bestellingen van organisaties of bedrijven, kunnen we meteen in het Data Sheet van onze Speciale Bestellingen-database doen. Maar toen we "Take Control of Panther" bij Peachpit Press lieten drukken kregen we te maken met voortgangsgegevens van Peach Press die we moesten opsplitsen naar auteur van het stuk in kwestie om ook die op de hoogte te houden. Hiervoor heb ik toen een Opmaaksjabloon, eigenlijk een elektronisch formulier met getitelde invoervelden, gemaakt waarin we de gegevens kunnen invullen. Vervolgens heb ik een script geprogrammeerd die de ingevoerde gegevens omzet naar het formaat van onze Speciale Bestellingen-database. Dat Verwerk-script heb ik vervolgens gekoppeld aan een knop zodat je wanneer je op de knop klikt de omzetting wordt uitgevoerd. Wanneer je hele series af wilt drukken, zoals de gedrukte exemplaren van onze Take Control-boeken, dan kan ik de gewenste aflevering(en) intikken, de titel van de reeks uit een menu kiezen en vervolgens de Verwerk-knop aanklikken. Waar het op neer komt is dat ik de Opmaaksjabloon voor zowel het invoeren als het verwerken van gegevens gebruik. Opmaaksjablonen helpen bij het beschermen van gegevens doordat je alleen maar bepaalde velden kunt veranderen en doordat je niet alle velden te zien krijgt en dus ook niet per ongeluk kunt veranderen. Wanneer ik ooit twijfel aan bepaalde zaken dan hoef ik alleen maar in het Data Sheet te kijken om te controleren of alles correct is ingevuld.

Het meest voor de hand liggend gebruik van Opmaaksjablonen is voor het maken van overzichten, die je eventueel kunt afdrukken. Dit is een van de meest nuttige maar meteen ook een van de lastigste trucs die Panorama kent. Overzichten worden gemaakt met samenvatting-velden, waarmee je subtotalen maakt en berekent. Panorama gebruikt hiervoor de zogenaamde Scoreborden, waarop je gegevens uit bepaalde velden kunt laten zien. Scoreborden kunnen verschillende stijlen hebben, zodoende kun je onderscheid maken tussen diverse soorten totalen en subtotalen die je in je database hebt. Verder kun je ook nog aangeven waar precies ze op de pagina geplaatst moeten worden. Panorama heeft verder een heel scala aan grafische hulpmiddelen waarmee je lijnen en kaders kunt tekenen of andere illustraties, zoals afbeeldingen, kunt aanbrengen. Deze hulpmiddelen doen aan als het goede oude MacDraw programma uit lang vervlogen tijden. De grootste kopzorg is het rapport er perfect te laten uitzien, wat niet altijd even eenvoudig is omdat je van tevoren nooit weet hoe breed een bepaald veld uiteindelijk wordt. Want dat hangt af van de inhoud die je op het moment van het maken van het sjabloon nog niet kent. Hoe dan ook, met het gebruik van een opmaaksjabloon was ik in staat om overzichten te maken van de verkoopstatistieken van ieder boek en de uit te keren auteursrechten voor iedere auteur, redacteur en vertaler.

Gebruikersinterface en de onhebbelijkheden -- Panorama is niet perfect in alles wat het doet en kan. De gebruikersinterface, die gedurende lange tijd met de verschillende Mac OS-versies is mee veranderd, is rommelig en soms op de rand van het onbruikbare. Zo kun je het Voorvertoning-venster, dat je gebruikt om een voorvertoning van de af te drukken overzichten te maken, niet met Commando-W sluiten. Een volgende bladzijde kiezen, een vorige kan al helemaal niet, doe je door een miniscuul icoontje in de linkerbovenhoek te klikken. Voor het openen van een procedure of sjabloon in een eigen venster moet je een toets ingedrukt houden. Er zijn ook andere zaken die me storen, dialoogvensters sluiten met de Escape-toets werkt niet. Dat werkt normaal voor alle systeemdialoogvensters als "Druk af" en "Bewaar als.." maar niet in één enkele Panorama-dialoog. En nog veel erger is dat wanneer er een tekstveld in het dialoogvenster staat en je drukt op de Escape-toets, het Escape-letterteken in het tekstveld verschijnt. En hoe handig het Data Sheet ook is, je moet oppassen dat je geen nieuwe regel aanmaakt wanneer je per ongeluk de Return-toets indrukt of voorbij de laatste regel bladert. Wanneer je de Delete-toets gebruikt om de tekst uit een veld te wissen, maar je hebt niet door dat het veld niet geselecteerd is, dreig je de gehele record te gaan wissen. En dan is het maar goed dat Panorama je expliciete toestemming vraagt wanneer je een record wilt verwijderen.

Samenvattend -- Los van wat gebruiksongemakken is de manier waarop Panorama je toestaat tijdens het gebruik zaken aan te passen, wanneer je iets nieuws met je gegevens wilt of in de documentatie iets bruikbaars ontdekt hebt, het ongewoonst en tegelijkertijd het meest waardevolle van het programma. Ik ben dan wel geen database-expert maar ik weet wel dat het een van de meest flexibele en vergevingsgezinde databases is die ik in de afgelopen jaren gebruikt heb. Je kunt te allen tijde de hele structuur van je database veranderen, hoe radicaal die verandering ook mag zijn. Wanneer je een database wilt die met je mee groeit, dan is het de moeite waard Panorama eens uit te proberen. De gratis probeerversie is volledig werkzaam maar wanneer je meer dan 250 records aangemaakt hebt wil het iedere keer een spelletje spelen wanneer je wilt bewaren of afdrukken.

<http://www.provue.com/panoramatestdrive.html>

Panorama V draait op Mac OS 9 en Mac OS X, bevat 3.000 bladzijden aan pdf-documentatie en kost $300 voor een volledige ontwikkelingsversie (een gewone versie kost $130).

Take Control-nieuws, 14 maart 2004

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: JG]

Om Take Control e-boeken wat bekender te maken zijn we gaan samenwerken met wat vrienden bij andere publicaties om uittreksels van een paar van onze boeken te publiceren. Je kunt al gratis proefjes van al onze e-boeken downloaden om te zien wat er behandeld wordt en wat de leeservaring zou zijn, maar de uittreksels bevatten de volledige tekst en schermafbeeldingen van bepaalde gedeeltes.

<http://www.tidbits.com/takecontrol/>
<http://www.tidbits.com/takecontrol/news/>

Uittreksel van Take Control of Sharing Files in Panther -- Als je geïnteresseerd bent in een beter beschermde FTP-server met meer configuratiemogelijkheden in Mac OS X en je hebt Glenn Fleishmans e-boek "Take Control of Sharing Files in Panther" nog niet gekocht, ga dan meteen naar O'Reilly's MacDevCenter, waar we een uittreksel van de laatste versie van het populaire e-boek van Glenn gepubliceerd hebben. In het uittreksel legt Glenn uit hoe je PureFTPd kunt installeren en op kunt zetten om de Mac OS X ingebouwde FTP-server te vervangen, anonieme FTP-toegang aan kunt zetten, FTP-gebruikers kunt aanmaken die geen Mac OS X login account op de machine hebben, en meer.

<http://www.macdevcenter.com/pub/a/mac/2005/03/04/ftp.html>
<http://www.tidbits.com/takecontrol/panther/sharing.html>

Uittreksel van Take Control of Mac OS X Backups -- "Take Control of Mac OS X Backups" door Joe Kissell is ons meest verkochte e-boek van de laatste maanden geweest, en het is prachtig om te zien dat zoveel mensen hun gegevens beschermen met goede back-ups. Als je het e-boek van Joe nog niet gekocht hebt, kun je een tweedelig uittreksel lezen op de website van Macworld. In deel een helpt Joe je om een back-upstrategie te ontwikkelen: hij legt het verschil uit tussen duplicaten en archieven (en waarom je beide wilt hebben), en bespreekt waarom synchronisatiegereedschap niet voldoende is voor back-ups. Vervolgens in deel twee, praat hij over hoe vaak je back-ups zou moeten maken, kijkt wat er anders is aan een back-up maken bij een klein netwerk, en verstrekt zijn algemene aanbevelingen.

<http://www.macworld.com/2005/02/features/takecontrolexcerpt1/>
<http://www.macworld.com/2005/02/features/takecontrolexcerpt2/>
<http://www.tidbits.com/takecontrol/backup-macosx.html>

Recente onderwerpen in TidBITS Talk, 14 maart 2005

door TidBITS Staff <[email protected]>
[vertaling: EV]

[De discussies waarnaar verwezen wordt zijn in het Engels, daarom hebben we de titels niet vertaald - Tb-NL.]

De tweede URL onder elke thread-beschrijving verwijst naar de discussie op onze Web Crossing-server, die sneller is.

Good streetmap software for Macs? Zijn er bedrijven die software voor routekaarten vergelijkbaar met Microsoft Streets en Trips voor Windows maken? Route 66 zou wel eens het antwoord kunnen zijn of on line bronnen voor routekaarten. (2 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2504>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/362>

Apple, FireWire, and USB -- Apple is gestopt met het bundelen van een FireWire-kabel bij de vernieuwde iPods en levert ze nu met een USB 2.0 kabel hetgeen stof is voor een heftige discussie over welk formaat nu heerst. Lees het lange bericht van Michael Teener die de technische leiding had over FireWire bij Apple in de jaren negentig. (22 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2505>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/363>

Two-Fingered Blackout PowerBook Dropping -- Het artikel van Glenn Fleishman van afgelopen week over de nieuwe eigenschappen van de laatste PowerBook modellen helpt niet alleen bij de beweging-sensor hack die in het artikel genoemd wordt, maar toont ook een spel gebaseerd op die technologie (2 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2506>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/364>

Auto scroll utility -- Is er een manier voor snelle lezers om automatisch door lange webpagina's (of andere documenten) te bladeren? Er worden enkele ideeën geopperd. (3 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2507>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/365>

Mac OS X Window Behavior -- Het artikel van Jeff Carlson over het gedrag van Mac OS X vensters is aanleiding voor een debat over welke methodes "goed" of "fout" zijn terwijl er tevens alternatieve methodes om vensters naar voren te brengen worden genoemd (29 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2508>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/367>

Domain Name Hoarding -- Wat kan er gedaan worden aan bedrijven die blokken domeinnamen kopen en er vervolgens lange tijd niets mee doen? En is dit werkelijk een probleem? (24 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2509>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/368>

QuickerTek antenna worked well -- De pogingen van een lezer om het bereik van een PowerBook G4 Titanium te verbeteren blijken geslaagd. (1 bericht)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2510>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/369>

About DRM and copying -- De prijzen van veel producten in Frankrijk en elders, zoals iPods, bevatten een extra bedrag waarmee gesuggereerd wordt dat je het product gaat gebruiken om auteursrechtelijk materiaal te stelen. Is deze vorm van vooraf belasting vangen wel effectief? (9 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2511>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/370>

Terminology surrounding shareware -- Is de term "shareware" nog wel van kracht met de grote commerciële ontwerpers die probeerversies van hun producten aanbieden en dan vervolgens on line betaling en downloaden mogelijk maken (zoals Adobe Photoshop)? (2 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2512>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/371>

Non-profit, non-commercial publications and Web sites may reprint or link to articles if full credit is given. Others please contact us. We do not guarantee accuracy of articles. Caveat lector. Publication, product, and company names may be registered trademarks of their companies. TidBITS ISSN 1090-7017.

Previous Issue | Search TidBITS | TidBITS Home Page | Next Issue