Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS#751, 18 oktober 2004

Apple en Microsoft verdringen elkaar om een plaats in de jumbo-editie van deze week. Apple rapporteerde een record kwartaalwinst van $106 miljoen, het heeft 150 miljoen liedjes verkocht via de iTunes Music Store, en heeft net zes nieuwe Apple mini-winkels geopend. Microsoft heeft Virtual PC 7 (met ondersteuning voor de G5) uitgebracht en een bugreparatie voor Microsoft Office 2004. Ook bekijkt Charles Maurer in deze editie de digitale camera sensortechnologie, Adam en Matt Neuburg delen samen radiotijd, en we heten Rogue Amoeba welkom als een nieuwe TidBITS sponsor!

Onderwerpen:

Copyright 2004 TidBITS: Reuse governed by Creative Commons license
<http://www.tidbits.com/terms/> Contact: <[email protected]>

**************************************************************************

TidBITS-NL zoekt vrijwilligers.

Vind je het nuttig dat er een Nederlandse vertaling van TidBITS is?
Lijkt het je leuk om teksten uit het Engels te vertalen?
Kun je een paar uurtjes per week missen?

De huidige vertaalploeg is juist groot genoeg om de tekst in porties van plezierige omvang over alle vrijwilligers te verdelen, maar als er een keertje iemand uitvalt wegens ziekte of drukdrukdruk hebben we een probleem. Dus een of twee man/vrouw erbij zou welkom zijn.

Kijk eens op de pagina hieronder wat het werk inhoudt, en laat het ons weten als het je aanspreekt.

<./tidbits-nl/over-vertalen.html>

**************************************************************************

Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

Hoe je ons kunt bereiken kun je lezen op:
<./tidbits-nl/contact.html>

MailBITS, 18 oktober 2004

[vertaling: GH]

Rogue Amoeba sponsort TidBITS -- We zijn blij dat we onze nieuwste lange-termijn sponsor kunnen verwelkomen, het audio-accessoirebedrijf Rogue Amoeba Software. Ze zijn het bekendst door Audio Hijack, waarmee je vanuit ieder programma geluid kunt opnemen, en Audio Hijack Pro, wat meer geluidsbestandsformaten ondersteunt, het op te nemen geluid kan verbeteren, en nog veel meer. Deze programma's zijn geweldig voor het opnemen van je oude platen, of het later beluisteren van internet-radio. Het eerste wat ik testte in Audio Hijack Pro, was het opnemen van afleveringen van Hitchhiker's Guide to the Galaxy van de BBC Radio, zodat ik er via m'n iPod naar kon luisteren tijdens lange autoritten. Rogue Amoeba heeft de expertise op Macintosh audiogebied gebruikt om Nicecast (waarmee je je eigen internetradiozender kunt beginnen) en Detour (dat geluid van verschillende programma's naar verschillende uitvoerapparaten kan sturen) te maken. Ze hebben ook een paar gratis applicaties gemaakt die je helpen over te schakelen tussen verschillende audio-invoerbronnen en audio-uitvoerapparaten, en om geluid af te spelen vanaf elke bron. Het is geweldig om te zien dat zo'n klein bedrijf zo'n niche voor zichzelf kan maken, zeker als leuk bedrijf met een prachtige naam en een hilarische bedrijfsmascotte. Als je in geluid geïnteresseerd bent, of het nou voor je eigen systeemgeluiden is, internetradio-opnames, platen naar MP3 omzetten, of voor de regulering van in en output van geluid op je Mac, je zult uitstekend bediend worden als je de software van Rogue Amoeba probeert. We zijn blij dat we hun tot een van onze sponsors mogen rekenen. [ACE]

<http://www.rogueamoeba.com/tb/>
<http://www.bbc.co.uk/radio4/hitchhikers/>

Apple rapporteert $106 miljoen winst in vierde kwartaal -- Apple Computer verraste analisten en de beurs vorige week door het beste kwartaal in negen jaar aan te kondigen, met een winst van $106 miljoen op een knallende omzet van $2,35 miljard in het laatste kwartaal van het fiscale jaar 2004. Verder verscheepte Apple meer dan 2 miljoen iPods gedurende het kwartaal, en vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar nam de omzet met 37% toe. De resultaten zijn inclusief een reorganisatievoorziening van $4 miljoen. De bruto-marge was 27% en de internationale verkopen bedroegen 37 procent van de verkoop. Opmerkelijk was de verhoging van de Applestore omzet met 95%.

<http://www.apple.com/pr/library/2004/oct/13results.html>
<http://www.apple.com/ipod/>

Ondanks vertragingen door tekorten aan G5 processoren, zegt Apple dat de nieuwe iMac G5 een sterke start maakt. Apple heeft 836.000 Macs uitgeleverd gedurende het 3e kwartaal, waarvan meer dan de helft iBooks en PowerBooks. De 2,02 miljoen iPods die Apple uitleverde zijn een toename van 500% vergeleken met dezelfde periode vorig jaar, 6% van die iPods is door Hewlett-Packard gemaakt, als onderdeel van de samenwerking op productie-gebied. Het meest verbazingwekkende is dat Apple een derde van alle ooit verkochte iPods net in de afgelopen drie maanden heeft verkocht. Vooruitblikkend verwacht het bedrijf een sterk volgend kwartaal (met de eindejaars- en kerstverkopen) en een omzet tussen de $2,8 en $2,9 miljard. [GD]

Apple verkoopt het 150.000.000ste liedje -- Apple blijft iedereen eraan herinneren dat zij de grootste gorilla zijn van de muziekhandel via internet, door aan te kondigen dat er meer dan 150 miljoen nummers verkocht zijn via de iTunes Music Service. Verder zullen er, net op tijd voor de kerst, kadobonnen verkrijgbaar zijn via de Best Buy zaken en de Target en eigen Apple winkels. Deze aankondiging volgde op de financiële resultaten, waarbij Apple aantekende dat het meer dan 2 miljoen iPods verkocht in het vierde kwartaal. Apple zegt dat het meer dan 4 miljoen nummers per week verkoopt, wat het jaarlijkse contingent meer dan 200 miljoen maakt.

<http://www.apple.com/pr/library/2004/oct/14itunes.html>
<http://www.apple.com/itunes/>

De timing van deze aankondiging, net na de publicatie van de financiële kwartaalcijfers, staat mij toe om iets op te merken over de "andere muziek producten" van Apple (alles behalve iPods), die $98 miljoen aan omzet genereerden in het laatste kwartaal, wat een toename van bijna een derde betekent vergeleken met hetzelfde kwartaal van vorig jaar. Samen met de omzet van iPods betekent het dat bijna een kwart van de omzet van Apple iets met muziek te maken heeft, niet met computers. [GD]

Apple opent mini-winkels -- In het proces van het verfijnen van de winkelervaring van het kopen van iMac of iPod, heeft Apple 6 nieuwe winkels geopend die een "miniatuur" zijn van de bestaande winkels. Het kleinere ontwerp laat producten en informatie langs de zijwanden zien (die van aluminiumpanelen zijn gemaakt, als een soort Finder in het echt), met een vrije winkelvloer. Een enkele verkoopbalie ziet eruit als een Genius Bar. Het meest intrigeert de doe-het-zelf toonbank in de muur, waar klanten producten kunnen scannen en aanschaffen zonder tussenkomst van een verkoper. De winkels lijken op gemiddelde gebruikers gericht te zijn: de iPod is zwaar vertegenwoordigd, net zoals de laptops en de iMac, maar de eMac en de Power Mac G5 zijn er niet te vinden. Apple heeft nu 93 Apple Stores in de Verenigde Staten en Japan. [JLC]

<http://www.apple.com/retail/>
<http://www.apple.com/pr/library/2004/oct/14retail.html>

"Take Control of Upgrading to Panther" nu in het Nederlands -- Ons onvermoeibare Nederlandse vertaalteam is verder gegaan dan de wekelijkse TidBITS-vertaling, en brengen het voor nederlands sprekende Macintosh-gebruikers vertaalde "Take Control of Upgrading to Panther." van Joe Kissel uit. Net als onze andere vertalingen is de prijs $7.50, waarvan een derde naar de vertalers gaat. Ons beleid voor snelle beslissers geldt ook hier, nederlandstaligen die al de Engelse versie van "Take Control of Upgrading to Panther" hebben gekocht, kunnen een gratis exemplaar van de nederlandse vertaling krijgen. Als je Engelse versie van het digitale boek een 'Check for Updates'-knop heeft op de eerste pagina, klik daar dan op om naar de downloadpagina voor de vertaling te gaan. Als jouw versie van het digitale boek ouder is, kun je misschien een exemplaar ophalen bij eSellerate, als je je betalingsbewijs nog hebt, of misschien heb je de bon met code wel die we naar kopers stuurden voordat we dit proces geautomatiseerd hadden. We zullen een download-link sturen naar de lezers in Nederland en België, maar als je niets hebt ontvangen, gebruik dan het formulier op onze FAQ-pagina om Tonya om hulp te vragen. [ACE]

<http://www.tidbits.com/takecontrol/nl/panther/upgrading.html>
<http://www.tidbits.com/takecontrol/faq.html>

TidBITS-nacht bij The Mac Night Owl Live -- Het was veel TidBITS tijdens het radioprogramma The Mac Night Owl Live met Gene Steinberg op 15 oktober 2004, omdat zowel Matt Neuburg als ik met Gene spraken. Matt sprak over zijn twee nieuwe Take Control boeken over de nieuwigheden in Word 2004, en Gene en ik besteden heel wat tijd aan de kwartaalcijfers van Apple en wat die nu eigenlijk betekenen. (Alle lof voor Geoff Duncan, Mark Anbinder, en Glenn Fleishman voor hun verslaggeving over de kwartaalresultaten van Apple op de ExtraBITS-pagina, waardoor ik misschien beter beslagen ten ijs kwam dan anders!) Je kunt naar The Mac Night Owl Live luisteren via het archief; Het is de moeite van een bezoek waard.

<http://www.macradio.com/Friday/>
<http://www.tidbits.com/extrabits/>

Microsoft Office 2004 for Mac Service Pack 1 verplettert bugs

door Adam C. Engst <[email protected]>
[vertaling: JG]

Een paar weken geleden nam de PR-man van Edelman die werkt met Microsoft's Macintosh Business Unit contact met me op om mij te laten weten dat er een automatische update van de Microsoft AutoUpdate utility zou komen, een nieuw onderdeel van Office 2004. Terwijl ik probeerde uit te kienen of dit een verslag zou rechtvaardigen, vroeg ik "Je vertelt me dus dat AutoUpdate automatisch gaat beginnen zichzelf automatisch te updaten?" Het antwoord was Ja, en ik besloot dat het in dezelfde nieuwscategorie paste als een boom die omvalt in een onbewoond bos.

Maar nu zul je echt die 927K update van Microsoft AutoUpdate (die je kunt vinden in je Programma's-map en met de hand kunt starten als je de Microsoft AU Daemon in je Startup Items-lijst afgezet hebt) willen hebben, omdat de utility nu wat wezenlijk werk te doen heeft met het downloaden en installeren van Microsoft's 22.8 MB Service Pack 1 for Office 2004, dat talrijke veiligheids- en stabiliteitsproblemen in de Office suite van programma's oplost.

<http://www.microsoft.com/mac/autoupdate/description/AUOffice2004111EN.htm>

Het belangrijkste vind ik is dat Microsoft de gekmakende selectie-bug in Word 2004 de kop ingedrukt heeft, waar bij het kiezen van een woord vaak ook het woord vóór de selectie geselecteerd werd. Deze reparatie alleen al maakt het Service Pack 1 naar mijn idee volstrekt noodzakelijk. Andere Word-verbeteringen zijn de juiste werking van AutoRecover wanneer FileVault aan staat (noteer dat wij het gebruik van FileVault behalve in hele speciale situaties niet aanbevelen), tekst correct veranderen naar het lettertype gekozen via het Fontmenu, en correcte detectie van de Zwitsers Duitse spellingchecker. Voor meer hulp bij de nieuwe eigenschappen van Word 2004, zie ons pas uitgekomen "Take Control of What's New in Word" e-boeken.

<http://www.tidbits.com/takecontrol/word-1.html>
<http://www.tidbits.com/takecontrol/word-2.html>

Met Service Pack 1 levert PowerPoint 2004 betere prestaties als je films in een slide show speelt, betere compatibiliteit met lettertypes, en verbeterd slepen van voorwerpen als het liniaal aangezet is. De enige verandering in Excel wordt gedeeld met Word en PowerPoint: verbeterde veiligheid als je een document met macro's opent.

<http://support.microsoft.com/?kbid=886633>

Entourage 2004 is ook verbeterd. Het Entourage-icoon springt niet langer in het Dock bij een connectiefout, verzonden berichten vertonen "verzonden"-status in de Microsoft Outlook Info Balk, modemgebruik is verbeterd, SMTP via SSL is verbeterd, het bijsluiten van foto's uit iPhoto werkt nu beter, de Microsoft User Data map kan nu op een netwerkvolume leven, Entourage eet niet langer bepaalde sneltoetsen voor Adobe's CS producten, en connecties naar zowel normale POP-servers als Domino IMAP-servers werken nu beter. Als je hulp nodig hebt met het leren van de nieuwe eigenschappen van Entourage 2004, kijk dan naar ons "Take Control of What's New in Entourage 2004" e-boek.

<http://www.tidbits.com/takecontrol/entourage-2004.html>

Tenslotte, de Remote Desktop Connection client 1.0.3 is stabieler als je het venster minimaliseert en wanneer je data kopieert en plakt naar Macintosh applicaties. Andere stabiliteitsverbeteringen zijn er voor gebruikers van Mac OS X 10.3 of later, en voor bezitters van Macs met PowerPC G5 processors.

Virtual PC 7 verschijnt eindelijk in Microsoft Office

door Mark H. Anbinder <[email protected]>
[vertaling: RAW]

Microsoft heeft een langverwachte update voor Virtual PC uitgebracht, de emulatiesoftware die het meer dan anderhalf jaar geleden van Connectix kocht. Virtual PC 7, verkrijgbaar als losstaand product of als onderdeel van Microsoft Office Professional, biedt betere prestaties, een verbeterde integratie met de snelle grafische processoren van de Mac, gemakkelijker afdrukken vanuit Windows naar een printer aan de Mac en, misschien wel het belangrijkst, compatibiliteit met de Power Mac G5.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07087>
<http://www.microsoft.com/mac/products/virtualpc/virtualpc.aspx?pid=virtualpc>

Dat Virtual PC niet werkte met Apple's vlaggenschip, de Power Mac G5 desktop, was een klap in het gezicht van zowel Apple als Microsoft, dus alleen al het feit dat dit probleem is opgelost, maakt Virtual PC 7 het vermelden waard. De G5 werd aangekondigd op Apple's Worldwide Developer Conference in juni 2003, en Microsoft bracht Virtual PC 6.1 uit in september 2003 (en verpakte het in een Office Professional bundel) met de bekende beperking dat het niet zou werken op een G5.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07325>

Microsoft claimt dat de prestaties van Virtual PC 7 met 10 tot 30 procent omhoog zijn gegaan, hetgeen een welkome verbetering zal zijn voor gebruikers die in het onderste gedeelte van de systeemvereisten-grafiek zitten. (Virtual PC verlangt een 700 MHz of snellere PowerPC G3, G4 of G5 computer met tenminste 512 MB RAM.)

Nu verkrijgbaar in Engelstalige versies zijn Virtual PC 7 met Windows XP Professional (250 dollar) en de Microsoft Office 2004 Professional Edition met daarin inbegrepen Virtual PC (500 dollar). Een opwaardering van Office Professional is verkrijgbaar voor 330 dollar. Het bedrijf zegt dat Franse, Duitse, Japanse en Zweedse versies zullen verschijnen in de komende maanden, evenals Virtual PC versies met Windows XP Home of Windows 2000 Professional, een losstaande versie zonder besturingssysteem en opwaarderingsversies.

Sensoren in digitale fotografie

door Charles Maurer
[vertaling: TK, MSH, DPF, PAB, RAW]

In een vroeger leven was ik commercieel fotograaf. Op het eind van dat leven heb ik mijn volledige studio-uitrusting en al mijn fototoestellen verkocht, op één na: een Horseman 985, een geval met zwarte balgen dat lijkt op de Speed Graphic-perscamera's die je wel eens in vooroorlogse films ziet. Het werkt met filmrolletjes en de voor- en achterkant van het toestel kunnen in alle richtingen worden gedraaid wanneer je het op een statief hebt gemonteerd. Je kunt het ook in je handen houden en doen alsof je meespeelt in "Front Page". Dit is het nuttigste fototoestel dat ik ken. Tegenwoordig verleggen digitale sensoren de optische grenzen van lenzen en software is flexibeler dan leren balgen geworden, niet alleen voor het bijregelen van de kleur, maar ook voor optische manipulaties. Dit jaar heb ik mijn Horseman vervangen door een matig geprijsde (relatief natuurlijk) digitale SLR. Nu heb ik geen een fototoestel met film meer.

In dit artikel zal ik de technologie van digitale fototoestellen bespreken, maar op een ongewone manier. Ik ga dit doen vertrekkend vanuit basisprincipes. Deze benadering kan aanvankelijk abstract en theoretisch lijken, maar dat zal niet lang duren. Je zult zien dat als je de wetenschappelijke principes begrijpt, je veel marketing-hype kunt overslaan en veel geld kunt besparen.

Fotocellen -- Denk aan een kleine vensterruit met stukjes speciaal metaal in het glas en een draad die in verbinding staat met die stukjes. Lichtfotonen botsen tegen het glas. De impact brengt elektronen in het metaal in beweging. Zij botsen op elektronen in de draad, die dan weer op andere elektronen verder in de draad botsen, die op hun beurt weer op andere elektronen botsen, zodat een golf van bewegende elektronen door de draad loopt - een elektrische stroom. Hoe meer fotonen tegen die ruit botsen, des te meer elektriciteit wordt opgewekt.

Dit is een fotocel, een sensor die gevoelig is voor de lichtintensiteit. Stel je nu miljoenen dergelijke cellen voor in een dambordpatroon en dit allemaal op een oppervlakte ter grootte van een postzegel. Zet dit geheel van fotocellen ter grootte van een postzegel in een fototoestel waar je anders de film zou installeren. De lens projecteert een beeld op de fotocellen. Elke cel ontvangt een heel klein deel van het beeld en zet dat deel om in een elektrische lading die evenredig is met de hoeveelheid licht waaruit dat deel van het beeld bestaat. We hebben nu een fotosensor.

De volledige matrix van ladingen op deze fotosensor vormt een elektrisch equivalent van het volledige beeld - maar alleen van de intensiteit van het beeld. Aangezien het menselijk oog de lichtintensiteit interpreteert als helderheid - helderheid zonder kleur - biedt deze fotosensor de informatie van een kleurloze foto, van een zwart-wit foto. Als we het uitgangssignaal van de fotosensor naar een printer sturen, en als we de printer inkt op papier laten spuiten in een omgekeerd evenredige verhouding tot de spanning (hoe lager de spanning, des te meer inkt), dan zien we een zwart-wit foto verschijnen. Het uitgangssignaal van de fotosensor kan via een versterker rechtstreeks op de printer worden aangesloten, of het kan worden omgezet in digitale getallen, die vervolgens naar de printer kunnen worden gestuurd. De eerste benadering is analoog, de tweede is digitaal. Hoe groter het bereik aan digitale getallen, des te kleiner de stappen van zwart naar wit. Als er genoeg stappen zijn, ziet de afdruk eruit als een ongerasterde foto.

Om een fotosensor kleur te laten registreren, moeten we hem op dezelfde manier als het menselijk oog gevoelig maken voor golflengten van het licht. We zien lange golflengten zwak als rode tinten, korte golflengten heel zwak als blauwe tinten, en middellange golflengten sterk als groene tinten. De gemakkelijkste manier om een zwart-wit fotosensor kleur te laten registreren, is door filters over de cellen te plaatsen zodat bepaalde cellen alleen op korte golflengten reageren, en andere cellen op respectievelijk middellange en lange golflengten. Aangezien het oog het gevoeligst is voor middellange golflengten, kan dit twee keer zoveel als de andere worden gebruikt: één blauw, één rood, twee groen. Een Bayer-fotosensor (naar de uitvinder) bestaat uit een dergelijke reeks gefilterde cellen - rood, groen, blauw, groen - en wordt in praktisch elke digitaal fototoestel gebruikt.

Denk nu aan wat er gebeurt wanneer een lichtvlek kleiner is dan een groep van vier cellen, wanneer ze klein genoeg is om tegen slechts één enkele cel te botsen. Stel dat de lichtvlek uit wit licht bestaat, dat kleur van elke golflengte bevat. Als de witte vlek op een cel met een blauw filter botst, dan is de vlek in het beeld blauw. Als de witte vlek op een cel met een rood filter botst, dan is de vlek in het beeld rood. Als zij op een cel met een groen filter botst, zal zij er groen uitzien. Dit kan zo veel fouten in het beeld veroorzaken dat de fabrikanten dit proberen te voorkomen door het beeld wazig te maken, door een diffusiefilter voor de sensor te plaatsen dat kleine lichtvlekken over meer dan één cel verdeelt.

Vergeet niet dat in een dergelijke sensor de kleinste eenheid die de volledige informatie van een deel van een beeld kan opvangen uit vier cellen bestaat: vier cellen vormen het basiselement van een beeld, het basis "beeldelement" of de "pixel". Helaas tellen de fabrikanten hun cellen als pixels om hun productbeschrijvingen op te blazen. Dat is hetzelfde als zeggen dat een piano 234 noten biedt, en niet 88, omdat er 234 snaren in zitten. Aangezien de sensoren op een verschillende manier werken op het niveau van de cel en het niveau van de pixel, mag je de reclame niet geloven en wel degelijk een onderscheid maken tussen pixels en cellen. Ik zal dit doen in dit artikel.

Een eenvoudiger benadering zou mogelijk zijn door een sensor te ontwikkelen waarin elke cel voor elke golflengte gevoelig is. In 2002 heeft Foveon, Inc. een patent genomen op een dergelijke cel, en we zitten nu aan de tweede commerciële generatie. De sensor van Foveon werkt niet met gekleurde filters, maar heeft lichtgevoelige materialen in het silicone verwerkt op drie verschillende diepten. Hoe langer de golflengte van het licht, des te dieper het binnendringt in het semi-doorschijnende silicone en des te dieper het lichtgevoelige materiaal zit dat het stimuleert. Met een Foveon-sensor registreert elke cel een volledige pixel met alle golflengten. (Maar denk er wel aan dat Foveon het aantal pixels met drie vermenigvuldigt om geen mal figuur te slaan in hun reclame.)

Hoeveel pixels heb je nodig? Het kleinst bruikbare detail in een afdruk wordt gedefinieerd door de fijnste lijnen die een mens kan zien. Bij lezen van dichtbij (ongeveer 10 inches, of 25 cm), kan iemand met perfect zicht lijnen onderscheiden die iets dunner zijn dan die op de 20/20 (6/6) lijn van de ogenkaart, lijnen van ongeveer 8 lijnparen per millimeter (l-p/mm), wat de eenheid is van optische resolutie.

Echter, dat zijn zwart-witte lijnen. Geen enkele gewone foto bevat zulke dunne zwart-witte lijnen, want geen camera kan ze produceren op fotografische (in tegenstelling tot lithografische) film. Geen enkele lens kan zulke dunne lijnen realiseren zonder dat de zwarten en witten tot grijs vervormen. Donkergrijze en lichtgrijze lijnen moeten dikker zijn dan zwarte en witte lijnen om te worden gezien. Bij het waarnemen van dunne lijnen is meestal een halvering of verdubbeling van dikte gewoonlijk het kleinste verschil van enige praktische betekenis, dus deze verklaring van Schneider-Kreuznach lijkt mij absoluut redelijk: "Een afbeelding kan als absoluut scherp worden beschouwd als, bij bekijken van een afstand van 25 cm., ze een resolutie heeft van ongeveer 4 l-p/mm". Op een 8" x 12" foto, is dit 1,600 bij 2,400 pixels, of 3.8 megapixels. (8" x 12" is ongeveer de afmeting van A4 papier. Dat is niet helemaal de standaard grootte van een foto, maar zal blijken de discussie makkelijker te maken dan 8" x 10".)

Kort gezegd bevatten 4 miljoen pixels alle bruikbare informatie die je kunt stoppen in een 8" x 12" foto. Een fijner detail dan dit kan van belang zijn voor de technische liefhebbers die vergrotingen vergelijken en het zou van belang kunnen zijn voor wetenschappelijke of forensische werkzaamheden, voor gewone doeleinden doet het er niet toe. Hetzelfde geldt voor grotere afdrukken omdat we gewoonlijk grotere afdrukken niet van maar 10 inches afstand bekijken. Het gaat ook op voor de gigantische afbeeldingen van de nieuwste bioscoopfilms. Routinematige digitale verwerking in gebruik bij bewerking en speciale effecten genereert films met niet meer dan 2.048 pixels informatie van links naar rechts, het doet er niet toe hoe breed het scherm ook is. Verticale afmeting verschilt tussen cinemaformaten maar is meestal rondom 1.500 pixels.

Dit levert natuurlijk een paradox op: het frame van een Cinemascope afdruk bevat uiteraard veel meer dan 4 miljoen pixels. Zelfs een 8" x 12" print van een 300-dpi printer bevat 2.400 pixels bij 3.600 pixels, of 8.6 miljoen pixels. Grote prints hebben die toegevoegde pixels nodig om te voorkomen dat we rafelige randen zien op diagonale lijnen, omdat het oog onderbrekingen zal zien in lijnen die fijner zijn dan de lijnen zelf.

Aangezien geen foto, van welke afmeting dan ook, meer dan 3 tot 4 miljoen informatie-elementen kan bevatten, zelfs indien van film gemaakt, dient een flinke vergroting primair samengesteld te zijn uit pixels, die in het origineel niet voorkomen. Deze pixels moeten geinterpoleerd worden: geinterpoleerd door continue optische integratie (film), mechanisch geinterpoleerd (hoge-resolutie scanner), of logische interpolatie door software (digitale fotografie). Deze noodzakelijke interpolatie bij vergrotingen maakt interpolatie-algoritmen van wezenlijk belang in digitale fotografie. Voor de meeste vergrotingen is de kwaliteit van het interpolatie-algoritme belangrijker dan de resolutie van de sensor of de kwaliteit van de lens. We zullen hier op terugkomen.

Voor dit moment, ja, voor altijd - is het essentieel het verschil te benadrukken tussen (1) de informatie die in een afbeelding aanwezig is en (2) de presentatie van deze informatie. Beiden worden vaak afgemeten in pixels, maar het zijn orthogonale afmetingen. De informatie in een afbeelding kan worden beschreven door een bepaald aantal pixels. Die informatie zou geïnterpoleerd kunnen worden in een zeker aantal toegevoegde pixels, maar als je dat doet, voegt dat niets toe aan de informatie, het stelt de informatie alleen maar voor in kleinere stukjes.

Hier zijn een paar voorbeelden om dit te illustreren:

Wanneer je een fotoprinter hebt van 8" x 10" kun je de proef op de som nemen door een verzameling foto's af te drukken (te vinden op de link hieronder, in totaal ongeveer 30 MB) die ik genomen heb op ongeveer deze resoluties, waarbij ik de rest gelijk gehouden heb. Deze testfoto's zijn genomen met respectievelijk 3,4, 1,5 en 0,86 megapixels: ik heb hiervoor gebruik gemaakt van een Foveon sensor en de ingebouwde mogelijkheid om gemiddelden te nemen tussen paren en kwartetten pixels, om zo de resoluties te verlagen. Ik vergrootte de foto's vervolgens naar 3.140 bij 2.093 pixels door gebruik te maken van de beste interpolator die ik kon vinden.

<http://www.tidbits.com/resources/751/HighMedLowResolution.zip>

De foto's zijn bestanden in JPEG 2000 formaat, opgeslagen in GraphicConverter op een kwaliteit van 100 procent met gebruikmaking van de 'lossless' compressie van QuickTime. Ik heb verder de kleurenniveau's nog wat gecorrigeerd, wat haren en stof verwijderd en ze vervolgens vergroot in PhotoZoom Pro met de standaardinstellingen voor "Photo - Regular" Deze instellingen zorgen ook voor een bescheiden maar toepasselijke verscherping.

Je zult verrassend weinig verschillen zien in kwaliteit wanneer je ze afdrukt. Elke foto ziet er scherp uit, en op armlengte zien ze er zelfs hetzelfde uit. Je ziet alleen verschillen wanneer je ze van dichtbij bekijkt. Dat komt natuurlijk omdat de enige informatie die mist in de lage resoluties de informatie is die het oog toch al moeilijk kan zien door de beperkingen van het oog van de mens.

Bayer versus Foveon: theorie -- De camera's van vandaag de dag vallen in twee categorieën uiteen, die met een Bayer sensor en die met een Foveon sensor. Daarvan zijn er op het moment van schrijven slechts twee, de theoretische Polaroid 530 en de bestaande Sigma SD-10.

<http://www.pdcameras.com/usa/catalog.php?itemname=x530>
<http://www.foveon.com/SD10_info.html>

In een Bayer sensor neemt één enkele cel één enkele kleur op, maar een pixel in een afdruk kan iedere kleur zijn. Carl Zeiss legt dit uit: "Iedere pixel op de CCD heeft exact één enkele kleurenfilter. Het is alleen gevoelig voor die specifieke kleur. Hoe kunnen de twee andere kleurenintensiteiten dan waargenomen worden op de positie van deze pixel? Dat kan niet. Ze moeten gegenereerd worden door het maken van een interpolatie van de signalen van de pixels die zich om de bewuste pixels heen bevinden, pixels die filters hebben voor de andere twee kleuren".

Omdat de cellen veel onvolledige informatie produceren kan de interpolatie accuraat zijn, maar de kans bestaat ook dat het inaccuraat is. Patronen van gekleurd licht kunnen interacteren met een schaakbordpatroon aan filters voor de cellen zodat ze lelijke moiré patronen produceren. Om dit te vermijden hebben Bayer sensoren een filter dat iedere lichtbron die over meer dan één cel valt vervaagt. Het netto resultaat hiervan is een geïnterpoleerde resolutie die varieert met de kleur en maximaal op zwart-wit ongeveer 50 procent meer lijnparen per millimeter kan tellen dan de intrinsieke resolutie van de sensor. Dit mag veel lijken maar kan niet waargenomen worden tenzij je van dichtbij kijkt.

Problematischer is het feit dat dit filter niet alleen moiré patronen voorkomt, maar ook randen laat vervagen. Met een Bayer sensor is iedere rand van iedere lijn relatief vaag. Je kunt de geïnterpoleerde resolutie en de samenhangende vervaging zien in de vergrote tests die je op de link hieronder vindt. Daar heb ik camera's met een Foveon en een Bayer sensor vergeleken met dezelfde hoeveelheid pixels - pixels dus, niet cellen. Beiden hebben 3,4 miljoen pixels (hoewel de Bayer 13,8 miljoen cellen heeft).

<http://www.tidbits.com/resources/751/Resolution.jpg>

Mensen maken zich druk om resolutie omdat het belangrijk klinkt en omdat het eenvoudig te testen is, maar afgezien van speciale gevallen zoals astronomische waarneming, doet het er eigenlijk weinig toe. Volgens de definitie wordt de resolutie bepaald door het niveau waarop we nog net details kunnen zien. Alles dat nog net zichtbaar is dringt zichzelf niet aan ons op, en zal zelfs niet gemist worden wanneer het er niet is. Wat we zonder veel inspanning kunnen zien is wat belangrijk is voor ons, en wat ons gevoel van scherpheid bepaalt. Scherpheid wordt bovendien bepaald door de abruptheid en contrast bij randen van objecten. Dit kun je goed zien met de twee schildpadden in de foto op de link hieronder. De scherpere schildpad heeft de laagste resolutie maar de randen zijn beter gedefinieerd.

<http://www.tidbits.com/resources/751/Sharpness.jpg>

De sensor van Bayer kan dunnere zwart-witlijnen aan maar zal geen enkele lijn zo scherp weergeven als de Foveon. Het resultaat hiervan zou moeten zijn dat een beeld geproduceerd door de Bayer er iets indrukwekkender uit zou moeten zien wanneer grote afbeeldingen, op de hoogste resolutie van dichtbij bekeken worden. De Foveon sensor daarentegen zou iets helderder moeten zijn wanneer je de foto's op een afstandje houdt. Bovendien zouden, als we net over de grenzen van de resolutie heen stappen, de foto's uit de Bayer sensor er lelijk of misschien zelfs leeg uitzien terwijl de Foveon dan nog steeds iets van detail kan suggereren. Dit bekent dat onder bepaalde omstandigheden, enorme vergrotingen die van dichtbij bekeken worden er beter uitzien met de Foveon. Al met al zou ik verwachten dat de 3,4 megapixel Foveon en dat wat verkocht wordt als de 13,8-megapixel Bayer tot dezelfde klasse behoren. Foto's geproduceerd door beide sensoren zouden verschillend zijn maar vergelijkbaar, wanneer ze vergroot worden met een geschikt algoritme.

Bayer versus Foveon: praktijk -- "Wanneer ze vergroot worden met een goed algoritme..." - daarin zit de crux voor een goede vergelijking. Over het algemeen verandert een bepaald object niet erg wanneer je het vergroot. Wanneer je interpoleert volgens een bepaald gemiddelde kun je een afbeelding flink vergroten terwijl het resultaat er nog steeds redelijk uit zal zien. Zo worden de meeste vergrotingen gemaakt. De basis hiervan is het 'bicubische' algoritme wat in de meeste fotobewerkingsprogramma's gebruikt wordt, zoals in Photoshop en PhotoPro van Sigma. Het is ook de basis van de meeste vergelijkingen tussen Bayer en Foveon. Zo'n gemiddelde zal echter ook de overgangen tussen lijnen vergroten waarmee de scherpe randen van de Foveon zullen verdwijnen en meer gaan lijken op de randen van de Bayer. Een beter algoritme zal dit voorkomen. Iedere mate van middelen zal echter kleine regelmatigheden, zoals die voorkomen in gelijke vormen op verschillende schalen, verstoren. De beste algoritmes kijken ook naar golfvormen. De enige Macintosh-applicatie die ik ken die dat doet is PhotoZoom Pro. PhotoZoom Pro is beperkt in de mogelijkheden en heeft een paar vervelende bugs - versie 1.095 voor de Mac voelt aan als een bètaversie - maar de vergrotingen zijn superieur.

<http://www.trulyphotomagic.com/>

Een goed vergelijk tussen de sensoren van Bayer en Foveon zou kijken naar de hoeveelheid informatie die wordt vastgelegd (ruimtelijke informatie, het vergelijken van kleuren is immers het vergelijken van twee amoebes, zoals ik hebt uitgelegd in "Kleuren & computers" in TidBITS-749.) Om dit te doen heb ik een SD-10 vergeleken met een spiegelreflexcamera die gebaseerd was op een grotere Bayer sensor, een sensor die 70 procent groter is dan de Foveon die 13,8 miljoen cellen bevat. Kodak stond gelijk een camera af zodra ze hoorden dat Artsen zonder Grenzen ervan zou profiteren (zie het PayBITS blokje onderaan dit artikel om een donatie te doen wanneer je dit artikel nuttig vond). Verder stuurde Sigma me een overeenkomstig stel 50-mm macro lenzen die ik kon gebruiken met deze camera's.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07840>

Ik fotografeerde een olieverfschilderij met een breed kleurenpalet en veel fijne structuurdetails. Met elke camera fotografeerde ik een groot deel van het schilderij, maakte een uitsnede van een stukje van het centrum, vergrootte dat deel tot dezelfde afmetingen als het origineel met PhotoZoom Pro (met de standaardinstellingen voor "Photo - Regular"). Vervolgens vergeleek ik die uitvergroting met een gulden standaard, een close-up zonder enige vergroting, interpolatie, of blur-filter voor de sensor. Voor het uitvergroten heb ik alle drie de foto's uitgebalanceerd om ze zo gelijk mogelijk te maken. Vervolgens zette ik, om te voorkomen dat de onvermijdelijke kleurverschillen de ruimtelijke informatie zouden vertroebelen, alle drie de afbeeldingen om naar zwart-wit. Dit deed ik in ImageJ. Om te beginnen splitste ik elke afbeelding op in zijn drie kanalen, vervolgens trok ik het contrast van elk kanaal vlak over het hele histogram. Vervolgens combineerde ik de kanalen terug in een kleurenafbeelding, zette de nieuwe kleurenfoto om naar 8-bits en trok het contrast vlak van dat 8-bits bestand. (Zie de tweede link hieronder voor een uitleg van het vlaktrekken van het contrast.) Ik koos een schilderij waarin de meeste penseelstreken van kleuren omlijnd waren met zwarte penseelstreken, waardoor naast elkaar liggende kleuren niet door elkaar heen zouden lopen, na de conversie tot gelijkende tinten grijs. Met mijn 314-dpi printer zijn de twee vergrotingen vergelijkbaar met afdrukken van 14" x 21".

<http://rsb.info.nih.gov/ij/>
<http://homepages.inf.ed.ac.uk/rbf/HIPR2/histeq.htm#1>

Het verschil tussen de foto's van de Bayer en Foveon is erg klein. De twee foto's zijn niet van elkaar te onderscheiden, anders dan na zeer nabije inspectie. Fijne contrastrijke lijnen op de standaard zijn fijner op de Bayer maar meer contrastrijk op de Foveon. Welke van de twee meer op de standaard lijkt, is afhankelijk van de afstand van het oog en de lichtomstandigheden, maar de verschillen zijn bijzonder klein. De twee afbeeldingen bevatten lichtelijk verschillende informatie, maar ze bevatten geheel dezelfde hoeveelheden.

Aan de andere kant, als het om opslag-efficiëntie en snelheid van verwerking gaat, wint de Foveon met zijn beide vingers in zijn neus. Hieronder staan wat gegevens van de twee identieke afbeeldingen:

                Foveon       Bayer
RAW             7,8 MB       14,7 MB
8-bit TIFF      9,8 MB       38,7 MB

Als je mijn testafbeeldingen wil afdrukken kun je ze downloaden. Maar, om de vergelijking betekenisvol te laten zijn, moet je wel het aantal "dots per inch" gebruiken die je printer in beide richtingen aankan. Ik weet dat een Olympus P-440 kan gaan tot 314-dpi, met niet meer dan af en toe een fout van één pixel in één kleur. Ik heb geen enkele resolutie gevonden die een Epson 9600 in beide richtingen goed kan afhandelen, hoewel ik niet de gelegenheid gehad heb hem uitgebreid te testen. Van andere printers weet ik niets. Je zult met de testpatronen van de "Printer Sharpness Test" (zie onderstaande link) moeten experimenteren. Voor dit doel zijn alleen de zwart-witstrepen belangrijk.

<http://www.tidbits.com/resources/748/PrinterSharpnessTest.zip>

Elke foto van het 5,8 MB-grote bestand is 1512 bij ongeveer 2270 pixels. Als een foto correct afgedrukt wordt, zal de breedte in inches 1512 gedeeld door het aantal "dots per inch" zijn. Druk ze af met Photoshop of GraphicConverter, want Voorvertoning zal de foto schalen zodat ze op het papier passen.

<http://www.tidbits.com/resources/751/Bayer_vs_Foveon.zip>

Bedenk dat de vraag die gesteld moet worden niet is welke foto er beter uit ziet, of welke foto meer detail laat zien, maar welke foto in zijn geheel meer lijkt op de gulden standaard. Ik stel voor dat je de foto's op hun kop gedraaid beoordeelt en vergelijkt. Bedenk verder, dat dit kleine stukjes zijn van enorme vergrotingen, die je normaal ingelijst en opgehangen op een muur bekijkt. Verder is het contrast weliswaar in zijn geheel vlak getrokken, de oorspronkelijke kleuren waren niet echt hetzelfde en het vlaktrekken van het contrast versterkte sommige kleurverschillen. Als je of de Bayer of de Foveon in een of ander gebied beter vindt, wees dan zeker dat in dat gebied de zetting vergelijkbaar is. Als de zetting verschilt, is het verschil hier waarschijnlijk een artefact. Een voorbeeld hiervan is de schaduw onder het tape aan de linkerkant.

Ik ben niet in staat geweest om dit verder te testen. maar ik vermoed dat de belangrijkste optische verschillen tussen Bayer- en Foveon-sensoren liggen in hoe helder ze fouten in de lenzen onthullen. Omdat de Foveon-sensor scherper is, verwacht ik dat onscherpte en kleurzweem meer zal opvallen op een Foveon-sensor dan een Bayer.

Megapixels, Meganonsens -- Met megapixels worden camera's verkocht, net zoals met paardenkrachten auto's verkocht worden en net zo dwaas. Om meer cellen in een sensor te laten passen, moeten de cellen kleiner worden. Het is mogelijk om cellen te maken die kleiner zijn dan een lens kan ontbinden. Zelfs als de lens de details fijner kan doorgeven, zal het verdubbelen van het aantal cellen een verschil maken dat alleen maar zichtbaar is bij een directe vergelijking.

Aan de andere kant, kleine pixels geven weer andere problemen. Electronische sensoren pikken willekeurige fluctuaties in het licht op, die wij niet kunnen zien. Deze zijn op vergrotingen te zien als korrel op film. Grotere cellen vlakken die fluctuaties beter uit dan kleinere cellen. Verder kunnen grotere cellen meer licht verwerken, voordat ze hun maximum voltage afgeven, waardoor ze verder boven de overblijvende ruis uitkomen. Beide redenen zorgen ervoor dat foto's gemaakt met grotere cellen schoner zijn. Vergrotingen gemaakt met mijn kleine Minolta Xt vallen uiteen vanwege te veel ruis, niet omdat de camera te weinig pixels heeft.

In contrast hiermee hebben vergrotingen van mijn Sigma SD-10 zo weinig ruis dat zij enorm kunnen zijn. Een testafdruk van 30" x 44" ziet eruit alsof hij gemaakt is met mijn 2,25" x 3,25" Horseman. De Sigma heeft een lagere resolutie dan de Horseman. Het is waarschijnlijk minder dan verkregen kan worden door de beste 35mm-film te scannen, maar het ruisniveau kan gereduceerd worden tot iets dat 4" x 5" bladfilm benadert. Een zo laag ruisniveau behoudt de detaillering die het bevat (die wezenlijk is), erg schoon. In de waarneming is de signaal/ruisverhouding, boven een bepaalde drempel, voor de hersenen veel belangrijker dan het absolute signaalniveau. En inderdaad, als ik door een doos met mijn oude 11" x 14" vergrotingen ga, is de enige mogelijkheid om de 35mm-foto's te onderscheiden van de 2,25" x 3,25", door gladde vlakken te onderzoeken op ruis. Ik kan het onderscheid niet maken als ik kijk naar vlakken met details.

Met het bereik van de sensoren die in de camera's van vandaag gebruikt worden is het al met al niet nodig je zorgen te maken over een paar megapixels meer of minder. Kleiner wordende cellen om er meer van in een sensor te passen, kunnen meer informatie verliezen dan winnen. De afmetingen van de cellen wordt waarschijnlijk belangrijker dan hun aantal. Voor hetzelfde geld koop ik liever een grotere sensor met minder pixels dan een kleinere sensor met meer pixels. Zonder andere zaken erbij te betrekken zal de grotere sensor waarschijnlijker scherper zijn, omdat het minder gevoelig is voor de bewegingen van de camera. Voor een realistische vergelijking van sensoren zoals ze vandaag de dag aangeboden worden, bekijk je deze vergelijking:

<http://www.tidbits.com/resources/751/SensorChart.png>

Statief versus lens -- De meeste mensen geloven dat de kwaliteit van de lens het belangrijkst is in digitale fotografie. Als je me tot nu toe nog hebt kunnen volgen, zal het je niet verbazen dat ik hier iets anders zal beweren. Met 35 mm camera's was een oude vuistregel in zwang die stelt dat de traagste sluitertijd die een bekwame, nuchtere fotograaf zonder statief en met een goede kans op een scherpe foto kan gebruiken, 1 gedeeld door de brandpuntsafstand van de lens is: 1/50ste seconde voor een 50 mm lens, 1/100ste seconde voor een 100 mm lens, enz. Bij deze instelling zal er altijd enige lichte onscherpte zijn, maar die is doorgaans te klein om te worden opgemerkt. Deze bewegingsonscherpte verbloemt de verschillen in scherpte tussen de lenzen. Om scherpteverschillen te zien moeten veel snellere sluitertijden gebruikt worden.

Voor digitale camera's met sensoren van 35 mm geldt dezelfde vuistregel, maar de meeste digitale camera's gebruiken kleinere sensoren. Met een kleinere sensor zal dezelfde hoeveelheid beweging meer vervaging van de foto veroorzaken. Als je wat meetkunde toepast, zul je zien dat je sluitertijden nodig hebt die ruwweg twee keer zo snel zijn voor 4/3" sensoren en vier keer zo snel voor 2/3" en 1/1.8" sensoren. (Digitale sensoren komen in maten als 4/3", 2/3" en 1/1.8". Deze getallen zijn betekenisloze overblijfselen uit de dagen van vacuümbuizen; vandaag zijn het gewoon willekeurige getallen, net als kledingmaten.) Dit betekent minimale sluitertijden van 1/100ste en 1/200ste seconde voor een normale lens. Scherpteverschillen tussen lenzen zullen niet zichtbaar zijn tenzij de sluitertijden nog enkele malen sneller zijn. Daarom denk ik dat het gewicht van de lens meer voor de beeldkwaliteit doet dan de optiek. Hoe zwaarder de cameratas, des te waarschijnlijker dat het statief thuis blijft.

(Dit betekent niet dat 35-mm sensor de beste zijn. Andere optische problemen nemen toe met de afmetingen van de sensor. Als een algeheel compromis begint de industrie nu over te gaan op een nieuwe standaard, de 4/3" of vier-derde inch, hetgeen ongeveer de helft van de diameter van 35 mm is. Dit is niet onredelijk.)

Ik zou er eerlijk gezegd verbaasd van staan als ik een hedendaagse lens zou tegenkomen die niet voldoende contrast en resolutie zou hebben om een mooi beeld te produceren in de handen van een competente fotograaf. Ik weet dat gedetailleerde vergelijkingen van foto's genomen vanaf statief verschillen kunnen tonen tussen lenzen, en ik weet dat sommige lenzen zwakke punten hebben, maar zeer weinig mensen zullen hun huiskamer volhangen met testfoto's. In werkelijkheid zal niemand enige optische onvolkomenheid opmerken, tenzij het probleem ligt in beweging van de camera, slechte scherpstelling, vertekening of kleurslip. Het is zeker waar dat vertekening en kleurslip bezwaarlijk kunnen zijn, maar hoewel veel geld en experimenten misschien ooit lenzen zullen opleveren die minder van deze problemen geven, lijkt het praktisch onmogelijk, zeker met zoomlenzen, om ze te vermijden. Gelukkig kunnen ze doorgaans met software gecorrigeerd of verborgen worden.

Zelfs een beperkte hoeveelheid onscherpte kan softwarematig verwijderd worden. Laten we aannemen dat de helft van het licht dat op een pixel zou moeten vallen over de omliggende pixels verdeeld wordt. Als je dit weet, is het mogelijk om precies die hoeveelheid licht terug te verhuizen van de omliggende pixels naar die in het midden. Dit lijkt te zijn wat Focus Magic doet (zie de bespreking van Focus Magic in "Foto's bewerken voor de perfectionist" in TidBITS-748).

<http://www.focusmagic.com/>
<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=07832>

Nog een laatste mythe -- Tot slot wilde ik dit artikel beëindigen met een bekende mythe te ontkrachten. Ik heb vaak gelezen dat Bayer-sensoren goed werken omdat de helft van hun cellen groen is en de golflengtes die groen activeren de meeste informatie leveren die door het oog gebruikt wordt voor scherpzien. Dit leek mij onzin, maar omdat ik zelf geen oogexpert ben vroeg ik het aan een deskundige, drie deskundigen om precies te zijn. Wetenschappers die internationaal bekend zijn door hun werk aan visuele perceptie. Met hen had ik toevallig een etentje. Het leek hen ook onzin, en ik had ervoor gezorgd om het ze te vragen voordat ze teveel wijn op hadden. Later zeurde ik een van hen zo erg aan het hoofd dat ze uiteindelijk uit bed kwam (dit was mijn vrouw Daphne) en me een oud leerboek toewierp, Human Color Vision door Robert Boynton. Daarin vond ik deze uitleg:

"Om 'kleur' te bestuderen," plaatst een onderzoeker een filter voor een projector die een oogtestkaart projecteert. "Iemand die voorheen de regel met de kleinste lettertjes kon lezen, blijkt nu ineens veel minder scherp te kunnen zien. Wat kunnen we concluderen uit dit experiment? Het antwoord is: helemaal niets," omdat het filter de hoeveelheid licht verminderde. "Een controle-experiment is nodig, waarin dezelfde vermindering van de lichtsterkte wordt bereikt met een neutraal filter... Wanneer dergelijke gecontroleerde experimenten worden uitgevoerd, wordt doorgaans gevonden dat het veranderen van de golflengteverdeling verbazingwekkend weinig effect heeft op scherp zien."

Kortom, iedere cel in een Bayer-sensor geeft evenveel informatie over resolutie. Het is waar dat groen licht aan een Bayer-sensor meer informatie geeft dan rood of blauw licht, maar dat is alleen omdat de sensor meer groene cellen heeft.

Als je een digitale camera wilt gaan kopen, kan dit artikel je helpen om de belangrijkste beslissing te nemen: welk type en maat sensor te kopen, en met hoeveel pixels. Als je dat eenmaal besloten hebt, heb je nog een reeks kleinere beslissingen te nemen. Mijn volgende artikel zal je daarbij begeleiden. Het zal ook een bespreking bevatten van de Sigma SD-10 en zal verschijnen kort nadat ik nog een lens heb ontvangen uit Japan.

PayBITS: Als de uitleg van Charles over resolutie en de ontkrachting van de megapixelmythe nuttig waren, steun dan
Artsen Zonder Grenzen: <http://www.azg.be/nl/steunen/gift.htm>
<http://www.artsenzondergrenzen.nl/index.php?pag=donatie>
Lees meer over PayBITS: <./paybits.html/>

Recente onderwerpen in TidBITS Talk, 18 oktober 2004

van de TidBITS-redactie <[email protected]>
[vertaling: TK]

[De discussies waarnaar verwezen wordt zijn in het Engels, daarom hebben we de titels niet vertaald - Tb-NL.]

De tweede URL onder elke thread-beschrijving verwijst naar de discussie op onze Web Crossing-server, die veel sneller is.

Overwhelmed by TAO -- Na Matt Neuburgs artikel over TAO in TidBITS-750, vragen enkele lezers zich af of de interface van de outliner het nut van het programma beperkt. (3 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2340>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/202>

Home Theater Harmony -- Andrew Laurence's bespreking van de Harmony Remote was de aanzet voor een bespreking van all-in-one afstandsbedieningen. (7 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2339>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/201>

Digital photo editing advice -- Lezers reageren op Charles Maurer's artikelen over het digitaal corrigeren van foto's. (6 berichten)

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tlkthrd=2338>
<http://emperor.tidbits.com/TidBITS/Talk/200>

Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en Websites mogen artikels overnemen of een HTML link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We garanderen de precisie van de artikels niet. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.

Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering