Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering

TidBITS#456/23-Nov-98

Vertaling: [IdM].

Welk effect heeft de antitrust-rechtszaak tegen Microsoft op Apple en op de industrie? Matt Deatherage voltooit zijn analyse van de zaak deze week, en we hebben ook nieuws over een mogelijk samengaan van AOL en Netscape, en over Sun dat een voorlopig verbod verkreeg in hun rechtzaak tegen Microsoft over Java-licentie. Er is ook nieuws dat geen verband houdt met Microsoft: we doen verslag over de release van Speed Doubler 8.1.2 en WebSTAR 3.0.2, en we geven meer details over de iMac-financiering van Apple.

Onderwerpen:

Copyright 1998 TidBITS Electronic Publishing. All rights reserved.
Information: <[email protected]> Comments: <[email protected]>

Je kunt je gratis abonneren op de Nederlandse afleveringen van TidBITS door een (blanco) mailtje te sturen naar: [email protected]. Je krijgt deze dan per e-mail toegestuurd.
Om je abonnement op te zeggen, kun je een mailtje sturen naar: [email protected].

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de USA.

Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

MailBITS/23-Nov-98

Vertaling: [DPF].

AOL & Netscape? America Online en Netscape Communications hebben bevestigd dat ze denken aan een overeenkomst waarbij America Online Netscape zou overnemen voor 4 miljard dollar aan AOL-aandelen, terwijl Sun Microsystems ofwel de server-systemen van Netscape zou overnemen ofwel in licentie zou nemen. Als de overeenkomst doorgaat neemt AOL de Web browser software van Netscape over (verantwoordelijk voor de helft van de browser-markt) naast de veelgebruikte NetCenter Web site van Netscape. Microsoft gebruikt deze geruchten in de rechtszaak tegen het bedrijf, waarbij ze stellen dat het laat zien dat Microsoft zich al gesteld ziet tegenover een flinke concurrentie zonder ingrijpen van de regering. De tegenstanders van Microsoft zullen daar waarschijnlijk tegen inbrengen dat het duidelijk maakt dat zelfs grote bedrijven als Netscape niet in staat zijn tegen Microsoft te concurreren. [GD].

Speed Doubler 8.1.2 Update Gaat Bugs te Lijf -- Connectix heeft Speed Doubler 8.1.2 uitgegeven. Deze update corrigeert een aantal bugs en verbetert de compatibiliteit. Het gaat om onder meer de volgende veranderingen: de 'Faster File Copying' mogelijkheid werkt nu ook van een geblokkeerde opstartschijf, bergt zg. 'spring-loaded' mappen juist op en loopt niet vast wanneer een kopiëervenster buiten het scherm wordt geplaatst. De update lost ook een probleem onder Mac OS 8.5 wat een crash veroorzaakte wanneer men op OK of Cancel zou klikken in de Copy Agent configuratie-dialoog. Connectix beveelt alle gebruikers van Speed Doubler 8 aan om te upgraden naar 8.1.2. Het is 516K groot als download. [JLC]

<http://www.connectix.com/html/speed_doubler_updates.html>

Sun Boekt een Overwinning op Microsoft over Java -- De rechtszaak van Sun Microsystems tegen Microsoft over Java is nu een jaar oud, en de U.S. District Court Judge Ronald Whyte heeft voorlopig ingestemd met de eis van Sun dat de Java-implementaties van Microsoft niet correct zijn. Microsoft heeft 90 dagen de tijd gekregen om haar Java-gerelateerde producten in overeenstemming te brengen met de licentie-overeenkomst met Sun. In essentie betekent dit dat de Java producten van Microsoft de Java Native Interface (JNI) van Sun moeten ondersteunen, de Java compatibiliteitstesten van Sun moeten kunnen doorstaan en alle niet-standaard compiler directieven en keywords in Java ontwikkelingsgereedschap default uit moeten hebben staan. Microsoft moet bovendien haar klanten ervan op de hoogte stellen dat ze schuldig is bevonden aan het schenden van de licentie-overeenkomst met Sun en ontwikkelaars moeten waarschuwen voor het proberen te compileren van code die niet compatibel is met de Java technologie van Sun. Microsoft zegt dat ze hiermee in overeenstemming zal handelen, en alhoewel het gerechtshof vond dat het waarschijnlijk is dat Sun zal zegevieren in de uiteindelijke rechtszaak heeft het ook besloten dat Sun een bedrag van 15 miljoen gulden moet storten voor het geval dat Microsoft uiteindelijk toch wint. Gevolgen van de beslissing worden nu al zichtbaar nu er verhalen de ronde doen dat Microsoft stopt met haar Java virtual machines (VMs) voor Macintosh en Unix, gedeeltelijk om aan de eis van het hof te kunnen voldoen. [GD]

<http://java.sun.com/lawsuit/>
<http://www.microsoft.com/presspass/features/11-17sun.htm>
<http://www.zdnet.com/zdnn/stories/news/0,4586,373263,00.html>

WebSTAR 3.0.2 Update Uitgegeven -- StarNine Technologies heeft WebSTAR 3.0.2 uitgegeven, een nieuwe versie van de veelgebruikte Web server. WebSTAR 3.0.2 biedt een flink aantal verbeteringen 'onder de motorkap', zoals een verbeterde compatibiliteit met FTP en MacBinary, verbeteringen aan de data-cache, verscheidene bug fixes en workarounds voor geheugenlekken van Open Transport op PowerPC systemen. WebSTAR 3.0.2 is gratis voor gebruikers van WebSTAR 3.x, en de updater van 12,6 MB zal iedere versie van WebSTAR 3.0 of 3.0.1 upgraden (inclusief versies voor de achtergrond en SSL) naar versie 3.0.2. Omdat het updaten van Web server software zeer gecompliceerd kan zijn, moet je ervoor zorgen dat je een complete backup hebt van je huidige configuratie. Bovendien is het verstandig om de gedetailleerde instructies van StarNine te lezen voordat je hieraan begint. [GD]

<http://www.starnine.com/webstar/webstarupdates.html>

Meer over iMac-financiering

door Adam C. Engst <[email protected]>. Vertaling: [IdM].

Een paar mensen reageerden op mijn artikel over het aanschaffen van een iMac voor 30$ per maand (zie ook "Een iMac voor drie pizza's per maand" in TidBITS-454).

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05167>

Ouwe Macs doen het nog -- Sommige mensen namen aanstoot aan mijn stelling dat vijf en een half jaar te lang was om een computer af te betalen, als je bedenkt hoe voorbijgestreefd hij zal zijn als hij afbetaald is. Wij bevelen het gebruik van oude Macs warm aan. Onze SE/30, rond 1990 geüpgraded van een SE, is een van onze meest gebruikte machines. Hij beheert duizenden leden op meer dan 20 mailing lists in het uitstekende LetterRip Pro van Fog City, hij draait servers van Now Contact en Now Up-to-Date, houdt onze andere servers via PageSentry van Maxum in het oog, en draait LaserWriter Bridge zodat we kunnen printen op onze LocalTalk LaserWriter. Hoewel we Lazarus van Kernel Productions geïnstalleerd hebben om crashes te signaleren, gaat de machine vaak weken aan een stuk door zonder een kik te geven. Ik wou alleen maar zeggen dat ik niet graag een computer lang zou afbetalen, hoe nuttig hij ook is, als ik zie hoe de prijzen van nieuwe en krachtiger machines elk jaar naar beneden gaan.

<http://www.fogcity.com/>
<http://www.maxum.com/PageSentry/>
<http://www.kernel.com/lazarus.html>

Voorafbetalen zonder boete -- Een belangrijk detail dat ik niet terugvond in de kleine lettertjes is het feit dat iMac-financiering van Apple geen voorafbetalingsboete kent. Dus als je het geld niet hebt voor een iMac kan je hem van Apple kopen voor 30$ per maand, maar je kan extra betalen wanneer je maar wil. Die extra betalingen halen het totale bedrag dat je moet betalen flink naar beneden, en ze zijn financieel verstandig, tenzij je je geld ergens betrouwbaar kan investeren tegen 15 procent of meer.

Internet service gebundeld -- Tenslotte blijkt dat het inbouwen van internet service in de prijs van een computer geen nieuw idee is. Magnus Dahl <[email protected]> schrijft ons: "Hier in Zweden zijn er twee prijzen voor de iMac en voor bijna alle andere computers: een 'normale' prijs en een lagere prijs. De lagere prijs geldt als je tegelijkertijd een jaarabonnement neemt bij een ISP. Dat abonnement wordt dan betaald met een vast maandelijks bedrag plus een bedrag afhankelijk van de tijd dat je verbinding hebt."

Met wie speel je Monopoly? Deel 2

door Matt Deatherage. Vertaling: [GRP], [LmR], [MSH], [MK] & [JS].

Vorige week heb ik het gehad over hoe het kwam dat Microsoft zich van zowel vrienden als vijanden aanklachten betreffende monopolie en antitrust op de nek heeft gehaald. Nu is het tijd geworden om te zien of deze aanklachten relevant zijn, of dat ze overblijfselen zijn van een inmiddels verouderd economisch tijdperk; en waarom Microsoft zo onder de loep schijnt te worden genomen.

<http://db.tidbits.com/getbits.acgi?tbart=05175>

Zou Microsoft iets kunnen leren van Apple? Waarom krijgt Apple niet van die klachten die Microsoft wel krijgt? Een voormalig verkoper van Mac OS klonen diende in 1997 een aanklacht in tegen Apple, waarin beweerd werd dat Apple haar monopolie-positie in Mac OS hardware gebruikte om klonen van de markt te concurreren; maar niemand heeft een dergelijke aanklacht ingediend over Apple's software-monopolie. Dit is opmerkelijk omdat software huizen graag aanklachten indienen. Het heeft volgens mij iets met status te maken.

Over het algemeen ontwijkt Apple dit soort moeilijkheden door systemen te bouwen die uitnodigen tot deelname van meerdere partijen in plaats van systemen die bestaan uit strikt geïntegreerde componenten die niet zonder elkaar kunnen. Denk maar eens aan je eigen Internet software. Je kan de e-mail-functionaliteit niet uit Netscape Communicator halen en daarvoor in de plaats Eudora of Mailsmith in je browser zetten, maar je kan wel Eudora of Mailsmith in plaats van de ingebouwde e-mail-capaciteit gebruiken. Dat is het verschil.

Kijk maar naar AppleScript. Dit is gebaseerd op Apple events; een inter-applicatie communicatie-mechanisme dat handig is wat betreft veel meer dingen dan alleen maar scripting. Apple events zijn op hun beurt weer gebaseerd op andere Mac OS componenten zoals low-level events en AppleTalk. Geen van deze technologieën zijn echter beperkt tot AppleScript; ontwikkelaars kunnen ze allemaal gebruiken zonder AppleScript-ondersteuning of zelfs zonder dat AppleScript hoeft te zijn geïnstalleerd.

Maar Apple beperkte het Mac OS niet tot een enkele scripting-implementatie. UserLand Frontier was beschikbaar voordat AppleScript op de markt kwam en programma's van CE Software's QuicKeys tot MacPerl tot WestCodes OneClick leveren allemaal een zekere vorm van systeemwijde automatisering. Apple creëerde een aparte laag, genaamd Open Scripting Architecture oftewel OSA, omdat het de interesse van andere partijen voorzag. (De technische benaming voor een toegevoegd script is eigenlijk "Open Scripting Architecture Extension," oftewel OSAX.) In het systeem zijn de mechanismen voor scripting, behalve de uiteindelijke AppleScript taal, beschikbaar voor elke scriptingtaal. Via deze laag kunnen alle Macintosh scriptingtalen met elkaar samenwerken als ze dit willen. Dat is waarom de Script Editor je scripts laat editen en compilen in welke OSA-compliant taal je ook geïnstalleerd hebt (door het woord AppleScript links-onder aan een Script Editor venster aan te klikken, activeer je een pop-up menu waar je talen kan selecteren).

AppleScript wordt gratis geleverd bij het Mac OS, maar andere scripting talen kunnen beter zijn voor andere wensen. Dit soort open ondersteuning is typisch voor het Mac OS. Misschien ben je je er helemaal niet van bewust, maar zelfs voor lettertypen gaat dit op. QuickDraw GX introduceerde het Open Font Architecture, waardoor ontwikkelaars hun eigen code kunnen invoeren en daarmee hun eigen lettertypen kunnen maken in hun eigen stijl. Als OFA beschikbaar is, werkt Adobe Type Manager als OFA-lettertype-schaalbeheer, net als het ingebouwde True Type-schaalbeheer. OFA is beschikbaar zonder QuickDraw GX in Mac OS 8.5 en verder, hoewel documentatie hierover nog niet echt voor de leek beschikbaar is.

Als Microsoft een soort van "Open HTML Rendering Architecture" had gemaakt en de Internet Explorer engine had meegeleverd als één implementatie, zou er helemaal niet zo'n probleem zijn. Netscape zou dan haar eigen componenten kunnen schrijven die Microsoft-componenten konden vervangen en klanten zouden dan hun eigen keuze in code kunnen gebruiken onder het applicatie-niveau. Bijvoorbeeld, Eudora Pro 4 voor Windows zou het besturingssysteem kunnen vragen om HTML-functionaliteit en gebruikers zouden dan kunnen kiezen welke functionaliteit van Microsoft zou komen en welke van Netscape, Spyglass of welke andere HTML-ondersteuner dan ook.

Als Microsoft dit had gedaan, dan zou het ministerie van Justitie waarschijnlijk geen bezwaar hebben gehad tegen bundeling. Als de regering iets meer door de ogen van engineers zou kijken, zou dit wellicht de oplossing zijn die zij door de rechtbank opgelegd zouden wilen zien, als zij hun proces winnen. Een dergelijke oplossing zou zich richten op de problemen van het verminken van de cuncurrentie door Microsoft, zonder het roer zodanig om te gooien dat Microsoft gedwongen wordt de code van Netscape mee te leveren, nu beide bedrijven gerechtvaardigde concurrentiezaken te bespreken hebben over de lagen van middleware.

En het is juist het ontbreken van deze oplossing die, volgens mij, aangeeft wat Microsoft waarschijnlijk van plan is. Microsoft heeft zich in het verleden nooit geschaamd om Apple's ideeën zelf aan te wenden en op dit moment zijn ze bezig om de scripting-architectuur op te poetsen om deze vervolgens in Windows te gebruiken. Microsoft weet hoe de uitbreiding voor derden werkt, zoals ze bijvoorbeeld met ActiveX hebben laten zien. Door willens en wetens deze welbekende en succesvolle manieren van het integreren van (technologieën van) derden te negeren - en alleen Internet Explorer met Windows '98 bundelen - heeft Microsoft laten zien hoe gebrand ze zijn op het volledig bezitten van de middelware-laag en niet op het alleen maar leveren van nieuwe functionaliteit waar ze constant over schreeuwen.

Ik twijfel er nauwelijks aan dat Microsoft ten minste de geest der wet heeft overtreden en waarschijnlijk tevens de letter van de antitrustwetten. Interne Microsoft memo's, die door de Amerikaanse regering zijn vrijgegeven, hebben aangetoond dat Microsoft heeft geprobeerd om Netscape te vernietigen, waarbij ze Windows waar het nodig was als knuppel gebruikten. Als de aanklager deze beweringen als feit kan aantonen in de ogen van Rechter Jackson, heeft de regering de zaak gewonnen. Het gebruik van Windows om andere software aan mensen op te dringen is precies het soort gedrag die de antitrustwetten moeten voorkomen, of ten minste bestraffen.

Maakt Microsoft's gedrag uit? Zijn deze vermeende schendingen van de wetten van de Verenigde Staten een teken dat Microsoft zou moeten veranderen of dat de wetten zouden moeten veranderen? Deze wetten zijn immers geschreven in een tijd van een industriële economie. Als een bedrijf in 1912 een product verkocht en er iets "gratis" bijleverde, had het gratis onderdeel een definitieve kostprijs. Het is aan te nemen dat geen van de wetschrijvers destijds kon voorzien dat de volledige kostprijs van een product zou worden gemaakt door onderzoek en ontwikkeling, met bijna geen kosten voor ieder individueel exemplaar. Wanneer Microsoft Internet Explorer maakt en dit beschikbaar stelt om te downloaden, zijn de "kosten" van ieder nieuwe gebruiker slechts een bijna onmeetbare kostenpost in bandbreedte voor het downloaden zelf. Zelfs de klassieke informatiedistributie-methoden van kranten en boeken hebben productiekosten. Hoe zouden regeringen en burgers (moeten) reageren op monopoliserend gedrag in het informatietijdperk?

Microsoft houdt vol dat hun gedrag competitief is en niet anti-competitief. In een artikel in de Wall Street Journal van 1998, zegt Bill Gates dat de voornaamste reden voor het feit dat de regering achter Microsoft aanzit, is dat ze te goed innoveren.

"De voorstellen van de regering over hoe software zou moeten worden ontworpen, zou Microsoft schade kunnen berokkenen, maar zou anderen veel meer schade aandoen. Zij zouden onafhankelijke software-ontwikkelaars de mogelijkheid ontnemen gebruik te kunnen maken van de nieuwste besturingssysteem-technologie in hun eigen producten. En zij zouden de consumenten de mogelijkheid ontnemen om innovatieve software te kopen die hen in staat stelt om, bijvoorbeeld, data van Internet te downloaden terwijl zij Microsoft Word gebruiken of Intuit's Quicken. Sommige van onze concurrenten vinden dat consumenten niet van zulke innovaties zouden mogen profiteren. Zij willen niet concurreren in de markt, maar in de rechtszaal."

<http://www.microsoft.com/corpinfo/doj/5-20wsjoped.htm>

Zoals gewoonlijk verdraait Gates de waarheid in zijn verlangen om te winnen. Niets houdt wie dan ook tegen om materiaal heden ten dage te downloaden van het Internet, gebruik makend van Word of Quicken; browser-functionaliteit hoeft niet te zijn ingebouwd in het Windows OS met zijn opgehemelde preemptive multitasking, om te kunnen werken. Het echte gevecht hier, zoals een artikel in Information Week duidelijk maakt, gaat meer om het bundelen en de architectuur, dan over wat dan ook.

<http://www.techweb.com/se/directlink.cgi?IWK19980525S0016>

Iedere keer dat Microsoft een nieuw product uitgeeft bevat een deel van de lijst van eigenschappen nieuwe toegevoegde code die zich richt op klantenbelangen (of strategische Microsoft-belangen) en kwalificeert zich als "new features(nieuwe eigenschappen)" volgens definitie van iedereen. Echter een deel van de eigenschappen lijst bevat bijna altijd voormalig losse produkten, die Microsoft er gratis uitgooit. Doet een zekere dure zelfstandige server het niet goed, dan kan Microsoft beslissen hem mee te geven met een andere, meer populaire server, zogenaamd om functionaliteit toe te voegen aan het meer populaire product.

Hier is de narigheid natuurlijk dat Microsoft in wezen bepaalde produkten weggeeft teneinde marktaandeel te vergroten - dezelfde produkten kunnen het niet maken op de vrije markt. Information Week heeft het over een nieuweMicrosoft Online Analytical Processing (OLAP) server gebundeld bij de laatste verschijning van SQL Server (versie 7.0) van Microsoft. Bestaande OLAP servers, meldt IW, kosten tot $3500 per gebruiker, maar die van Microsoft is gratis bij hun populaire SQL Server. Als de oekase van Gates over "keuze voor de consument" meer zou zijn dan een holle marketing-kreet, zou zijn firma niet routinematig stappen als deze ondernemen om die vervelende mededingers te elimineren.

Hij zou de meest inzichzelf gekeerde man op aarde kunnen zijn, maar CEO Larry Ellison vam Oracle zou het bij het rechte eind kunnen hebben betreffende Microsoft. Meer dan wie dan ook op deze aarde, Ellison zal Microsoft nauwkeurig hebben bestudeerd, want zijn alles overheersende doel in dit leven is om Bill Gates, Echter Met Stijl, te worden. Ellison vindt dat Gates' oekaze van "keuze" via bundelen -het zal niemand verbazen- volslagen onzin is. De voorzitter van Oracle heeft reporters verteld dat de logica van Gates goed klinkt, behalve dat wat hij als "innovatie" ziet, nu net het belangrijkste produkt van zijn concurrent is. En als Oracle nu eens het volgende strategische lekkere hapje is? Zal SQL Server een gratis onderdeel worden van Windows NT - of Windows 98? Zal Gates dan redeneren dat hij niet kan "innoveren" zonder het vermogen om welk deel van applicatie software dan ook te pakken en het in het OS in te bouwen?

<http://www.news.com/News/Item/0,4,22475,00.html>

De kracht van Microsoft als verkoper van applicaties en OS gezamelijk is altijd integratie geweest, zoals de gelijktijdige verschijning van Office 95 en Windows 95. Indien de servers van Microsoft het sterkst geïntegreerd zijn met eigenschappen van het operating systeem van Microsoft, dan volgt daaruit dat de servers van Microsoft al een belangrijk voordeel boven de concurrenten hebben. Sterke integratie, zoals met Internet Explorer, maakt het concurrenten onmogelijk functionaliteit te vervangen. Gebruikt Micrsoft dan die positie om de concurent te vernietigen door inferieure servers bij te voegen, middelmatige maar gratis ingebouwde produkten voor een hoge kwaliteit maar hoog geprijsde markt, dan gebruikt men uiteindelijk de monopolistische OS positie in meer dan alleen de Internet-markt.

Wat is het Resultaat?Alle wegen leiden tot dezelfde conclusie: Het gedrag van Microsoft is slecht voor de industrie en dus slecht voor de gebruikers. Het gaat niet om hen meer keuze te geven, het gaat erom hen te laten kiezen uit gratis Microsoft, of andere producten voor veel meer geld. Zodra de keuze om produkten van Microsoft te kiezen te duur zou worden om te gaan veranderen, kan Microsoft beginnen de prijzen te verhogen en hun servers zodanig te veranderen dat ze alleen met hun applicaties goed werken, daarbij nog meer Microsoft-keuzen insluitend. Denk eens hoeveel kantoren heden ten dage al gestandaardiseerd hebben op Microsoft Windows en Microsoft Office. Wordt welke situatie dan ook beter voor deze kantoren als ze gedwongen worden tot Microsoft Internet software, Microsoft server software en wie weet, wat nog meer?

Als een bedrijf zo'n groot marktaandeel heeft als Microsoft zijn de regels gewoon anders. Een kleine onderneming kan met een goed product zijn voet tussen de deur van de markt krijgen, ongeveer zoals BMW in de Verenigde Staten zijn positie in de niche-markt voor luxe auto's heeft gebruikt om een aandeel te krijgen in de verkoop van sportieve auto's. Deze vlieger gaat niet op voor grote bedrijven, omdat het gebrek aan concurrentie in de ene markt hun een oneerlijke voorsprong op de andere bedrijven oplevert. Zelfs als de andere makers van OLAP-servers zouden besluiten hun producten gratis weg te geven (waarmee ze ook afstand van hun inkomsten zouden doen), dan nog zouden ze niet alle klanten van Microsoft's SQL Server kunnen bereiken. Om kort te gaan, als kleine bedrijven maatregelen nemen om concurrentie te weren kan dat onplezierig en zelfs onethisch zijn, maar het is niet in strijd met de kartelwetgeving, terwijl dat wel zo is als monopolisten zich bedienen van deze tactieken.

Als Microsoft in het verleden niet zulk anti-concurrentiegedrag had vertoond, zou het bedrijf misschien wat meer speelruimte hebben gekregen van zijn critici. Als Microsoft's interpretatie van het begrip "innovatie" niet zo vaak neerkwam op het gewoon kopen of kopiëren van een product en het vervolgens tegen een lager bedrag doorverkopen, zouden zijn argumenten wat meer overtuigingskracht bezitten. Als de door Microsoft aangedragen voorbeelden van concurrenten bedrijven waren die het voor de wind ging in plaats van bedrijven die met moeite het hoofd boven water houden, dan zouden ze de beschuldigingen misschien kunnen afwimpelen. Maar ze hebben dat wel vertoond, en het kwam er wel op neer, en het ging de concurrenten niet voor de wind - en dat maakt Microsoft's positie steeds benarder. Het proces verdient misschien geen schoonheidsprijs, en gerechtshoven in de V.S. willen misschien niet altijd hun medewerking verlenen aan anti-kartel aanklachten, toch doet het Ministerie van Justitie er verstandig aan Microsoft tenminste in de gaten te houden.

In het recente verleden hebben we kunnen zien dat het negeren van de kartelwetten niet leidt tot een ruimere keuze voor de consument - het leidt tot grotere bedrijven met minder keuzemogelijkheden. Dat is waar gebleken met betrekking tot banken, kabelTV-bedrijven, telefoonmaatschappijen en andere, wat minder in het oog springende bedrijven. Misschien hoort het niet tot de taken van de overheid om Adam Smith's Onzichtbare Hand in goede banen te leiden, maar diezelfde overheid komt het volk wel te hulp als zij voorkomt dat er teveel macht in handen komt van niet-gekozen lichamen. Het rare is dat Adam Smith het hiermee eens was - hij was faliekant tegen monopolies en grote corporaties.

<http://iisd1.iisd.ca/pcdf/corprule/betrayal.htm>

Tijdens de grote crisis in de dertiger jaren werd duidelijk hoe gevaarlijk banken kunnen worden als ze te groot zijn en niet aan beperkingen onderhevig zijn - niet omdat ze niet goed zouden functioneren, maar omdat de gevolgen van een misser te groot worden om nog te kunnen verdragen. Toen in de jaren zeventig en tachtig enkele grote bedrijven de economie van de V.S. ernstig in gevaar dreigden te brengen door hun slechte resultaten (Continental Illinois Bank, Chrysler en onlangs Long-Term Capital Management), werden die bedrijven uitgekocht in plaats van dat de Onzichtbare Hand hen liet doorgaan. Als gevolg hiervan zou het makkelijk kunnen dat Microsoft de vrijheid heeft om alles te vergeten wat het weet over innovatie en concurrentie en toch de sterkste softwarefabrikant ter wereld blijft - op kosten van de belastingbetaler.

Microsoft lijkt nu weliswaar niet meer stuk te kunnen, maar als hun producten zo goed zouden worden dat de noodzaak om updates te kopen verdwijnt, zou het wel eens een heel ander verhaal kunnen worden. Geen enkel bedrijf is onkwetsbaar, en het is uitsluitend in Microsoft's belang dat er zoveel macht berust bij één bedrijf. Als het echt over innovatie en keuzen ging, zou niemand zich er druk over maken.

Wat betekent dit voor Apple? -- Als het allemaal iets anders was gelopen voor Apple, zou deze strijd misschien wel in Cupertino worden gestreden in plaats van in Redmond. Mensen die het denken te kunnen weten zijn er dol op te speculeren hoe Apple in Microsoft's positie zou verkeren als Microsoft, zoals Bill Gates had gewild, in 1985 een licentie had genomen op het MacOS. Helaas voor revisionisten blijft er geen bewijs overeind dat deze zienswijze ondersteunt, waardoor zij op zijn best speculatief kan worden genoemd, en op zijn slechtst sensatie-belust.

Maar Apple heeft hiervan al eens mogen proeven, zoals ik eerder vertelde, toen gefrustreerde kloonfabrikanten claimden dat Apple zich in dezelfde positie bevond als Microsoft, maar dan op de kleinere MacOS-markt in plaats van op de hele PC-markt. (Microsoft probeert op vergelijkbare manier vervolging te voorkomen, door te claimen dat ze helemaal niet over het monopolie op alle computer-besturingssystemen beschikken, vooral niet als je daarin ook Unix betrekt.) Als de aanklacht tegen Microsoft gehonoreerd wordt, kan Apple in een moeilijk parket worden gebracht door mensen die het bedrijf willen dwingen opnieuw te beginnen met een licentiepolitiek. Als dit voor de rechter zou worden gebracht, zouden fabrikanten van klonen ervan verzekerd kunnen zijn dat Apple niet plotseling zou besluiten alle contracten te ontbinden, en Apple zou eens te meer in financiële problemen kunnen komen.

Waar het breken van de wurggreep die Microsoft op de concurrentie heeft goed is voor de PC-industrie, zal het belangrijkste effect van deze rechtszaken op Apple zijn dat Netscape sterker wordt. Microsoft argumenteert dat dit de enige reden is dat het vervolgd wortdt, maar Netscape is eenvoudig de sterkste concurrent in de markt die Microsoft probeert te beheersen. De partij die qua sterkte op de tweede plaats komt zal altijd voordeel hebben als een monopolie gebroken wordt, deze keer is dat toevallig Netscape. Een sterker Netscape zou de browser-markt op de Mac kunnen helpen, hoewel het Mac OS al geruime tijd niet bepaald Netscape's favoriete platform is. En Netscape is ook niet altijd even netjes; ze kondigden in 1996 aan een OpenDoc-component te maken voor hun browser, en maakten dat nooit waar, voornamelijk om te voorkomen dat er geïnvesteerd zou worden in de set OpenDoc internet componenten van Spyglass. Je doet er goed aan niet te vergeten dat hypocriet gedrag aan de orde van de dag is in het zaken doen.

Als het Ministerie van Justitie succesvol is in ervoor te zorgen dat Microsoft een meer open operating systeem maakt, kan Apple daar de vruchten van plukken. Als ontwikkelaars niet zo vast zitten aan technologie van Microsoft, wordt Macintosh een interessanter platform. Deze mensen zouden minder afhankelijk zijn van Microsoft's goede wil in het implementeren van Microsoft-technologie voor het Mac OS voordat het Mac OS voor hun bruikbaar wordt, en dat zou helemaal niet slecht zijn.

Er zijn daarnaast de voor de hand liggende voordelen - getuigenverklaringen in de rechtszaak stellen dat Microsoft geprobeerd heeft QuickTime voor Windows er uit te laten zien als vol met fouten, en heeft gedreigd te stoppen met Microsoft Office voor de Macintosh tenzij Apple voor Microsoft Internet Explorer koos als de standaard Web browser. Echter, de aanklagers beweren niet dat Microsoft een monopolie heeft in applicatie programma's. Het introduceren van deze claim door de aanklagers - welke niet direct gerelateerd zijn aan het Windows monopolie - is riskant. Als ze succesvol zijn, zal de rechter ze ruime maatregelen gunnen; als ze falen, zal Microsoft "vrijbrief" hebben door te gaan met deze praktijken. En daar wringt de schoen.

Herinner je wat Microsoft deed na de interface-rechtszaak van Apple in 1988? Microsoft bleeft overeind in de strijd, voornamelijk omdat Apple onverstandig en onnadenkend een licentie had gegeven aan Microsoft om interface-elementen te gebruiken. Toen de Hooggerechtshof het laatste beroep van Apple verwierp verspilde Microsoft geen tijd bij het zich toeëigenen van meer Macintosh user interface-elementen in Windows 95, en nog meer in Windows 98. Als Microsoft deze strijd met het Ministerie van Justitie wint zal het gedrag dat we zagen voor de rechtszaak vriendelijk lijken in vergelijking met het daarop volgende bundelen, integreren en totaal elimineren van concurrerende producten. Het verklaarde doel van Microsoft is een computer op elk buro van de planeet te hebben, met Microsoft programma's op al deze computers. Dat is geen doel dat je bereikt door verlegen te zijn, of bang van rechtszaken die je verloren hebt.

Je mag het hier mee niet eens zijn, en dat is prima. Jouw ideeën kunnen beter zijn, en alleen door discussie en debat zullen deze aan het licht komen. Maar hoe Microsoft ook probeert mensen gerust te stellen, ik denk dat er wel degelijk een probleem is. Een monopolie-positie is vrijwel altijd een probleem, omdat macht corrumpeert. Onbeperkte economische macht in de handen van de rijkste man ter wereld kan een echt probleem zijn voor iemand die besluit te concurreren, zoals veel bedrijven reeds ontdekt hebben. De Onzichtbare Hand heeft moeite een markt te beheersen waar individuele verantwoordeijkheid gescheiden is van zakelijke belangen. Zels Adam Smith wist dit, en wat de wereld tot nu toe gezien heeft van dergelijke experimenten is niet bemoedigend. Met Microsoft's publiekelijk genoemde doelen blijft het in toom houden van macht een goed idee.

[Matt Deatherage is de uitgever van MWJ, een gerenommeerde nieuwsbrief op abonnementsbasis voor serieuze Macintosh-gebruikers. Nieuwe abonnees voor 1 december 1998 op drie gratis proefnummers kunnen MWJ's Mac OS 8.6 special edition ontvangen, het meest complete werk beschikbaar over Mac OS 8.5.]

<http://www.gcsf.com/>

Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en Websites mogen artikels overnemen of een HTML link maken als de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We garanderen de precisie van de artikels niet. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.

Vorige aflevering | Search TidBITS | TidBITS Homepage | Volgende aflevering