Vorige aflevering | Search TidBITS | Volgende aflevering
TidBITS English | TidBITS Nederlands

TidBITS Logo

TidBITS#1275, 8 juni 2015

En weer is er een WWDC voorbij, en ondanks de lente wordt er sneeuw verwacht bij OS X, en wel op de aanstaande update van OS X 10.11 El Capitan. Adam Engst legt uit waarom dit misschien wel de beste update wordt sinds Mac OS X 10.6 Snow Leopard. Josh Centers komt met nadere informatie over iOS 9 en een overzicht van de nieuwe muziek-streamingdienst van Apple. Michael Cohen vertelt wat we kunnen verwachten van watchOS 2. Daarnaast hebben we deze week een nieuwe sponsor, Mapbox, die een platform biedt waarmee ontwerpers en ontwikkelaars eigen kaarten kunnen maken. Verder heeft het Congres de USA FREEDOM-wet doorgevoerd. Josh legt in de nieuwste editie van Het bijhouden van de snuffelaars uit wat voor veranderingen dit inhoudt voor het afluisteren door de overheid. En tot slot komt Adam met het tweede en laatste deel van zijn serie over sporten met de Apple Watch, waarin hij deze keer Apples fitness-software nader bekijkt. Belangrijke software-updates zijn deze week Fission 2.2.4, QuarkXPress 2015 11.0.0.1, CrashPlan 4.2, SpamSieve 2.9.20, Evernote 6.0.13, iFlicks 2.2.1, Mactracker 7.4.4, Tinderbox 6.3 en Fantastical 2.0.6.
 
Artikelen
 

De Nederlandse editie van TidBITS is een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Engelse versie. Daarom is het mogelijk dat een deel van de inhoud niet geldt in bepaalde landen buiten de VS.


Deze editie van TidBITS werd gedeeltelijk gesponsord door:
Help TidBITS te ondersteunen door onze sponsors te sponsoren!

Dit nummer werd uit het Engels vertaald door:

Verder werkten mee:

Hoe je ons kunt bereiken kun je lezen op:
<de contactpagina>


Snow in Yosemite: Apple introduceert OS X 10.11 El Capitan

  door Adam C. Engst: [email protected], @adamengst
  2 reacties (Engelstalig)

[vertaling: JO, TK]

Herinner je je Mac OS X 10.6 Snow Leopard nog? Voor veel mensen was Snow Leopard het hoogtepunt van de OS X-serie, omdat die versie zich vooral richtte op snelheid en stabiliteit. De geschiedenis herhaalt zich: ook al blaast Apple hoog van de toren over het feit dat 55 procent van de actieve Mac-gebruikers nu al werken met 10.10 Yosemite, toch is er een sterke onderstroom van kritiek op de prioriteiten die Apple stelt, waarbij vormgeving en nieuwe functies belangrijker lijken dan afwerking en stabiliteit. Apple zou het nooit zo zeggen, maar als je wat sneeuw bijmengt bij Yosemite, dan krijg je OS X 10.11 El Capitan. Het nieuwe besturingssysteem is vanaf vandaag beschikbaar voor ontwikkelaars, de publieke bèta is gepland in juli 2015, en "deze herfst" ligt hij in de schappen.

De boodschap die Apple naar buiten zal brengen, is dat "OS X El Capitan voortbouwt op de vooruitstrevende functies en de prachtige vormgeving van OS X Yosemite, waarbij de gebruikerservaring nog verfijnd wordt, met prestatieverbeteringen in veel kleine details. Samen zal dit een groot verschil maken". De vernieuwingen zullen vooral op twee gebieden doorwerken: dat van de gebruikerservaring en dat van de snelheid.

De snelheid -- Hier is verder niet veel over te zeggen, aangezien snelheidsverbetering vanuit de gebruiker gezien altijd welkom is, maar omdat deze bovendien, als hij er eenmaal is, door niemand meer opgemerkt wordt. De winst in snelheid wordt de nieuwe norm, en je vergeet snel dat iets dat ooit tergend langzaam was, dat nu niet meer is.

Apple claimt dat in El Capitan apps tot 1,4 keer sneller zullen opstarten, dat overschakelen van de ene app naar de andere tot twee keer zo snel zal gaan, dat pdf's in Voorvertoning vier keer zo snel zullen openen, en dat de eerste berichten in Mail tot twee keer zo snel zullen verschijnen. Kortom, Apple heeft code voor veelgebruikte activiteiten gestroomlijnd, en leunt niet alleen op nieuwe, snellere hardware.

El Capitan komt met Metal, een snelle nieuwe grafische API, die vorig jaar voor het eerst opdook in iOS 8. Met Metal kunnen ontwikkelaars spellen en andere grafisch intensieve apps direct toegang tot de grafische processor geven, waarbij het renderen van beeldmateriaal systeembreed zo'n 50 procent sneller wordt. Het kontje dat Metal aan de Mac geeft zou vooral voor de uitgevers van games een welkom extraatje zijn, omdat dit platform de concurrentie in de game-wereld van oudsher moeilijk aankan.

De gebruikerservaring -- De veranderingen die opvallen (en die je misschien ook sterker waardeert) vallen vooral in deze categorie. Maar dan nog zijn de vernieuwingen tamelijk klein, en ook hier zijn ze erop gericht om sneller en makkelijker met OS X en met de apps van Apple te kunnen werken.

Details -- Momenteel is het enige dat we weten over El Capitan dat het "dit najaar" uitkomt en gratis zal zijn. Volgens onze ervaringen met Apple wordt dat dus half tot eind oktober. Over hardwarecompatibiliteit was er geen nieuws in de keynote, maar El Capitan zal draaien op alle Macs die Yosemite, Mavericks en Mountain Lion draaien. Dat is een indrukwekkende achterwaartse compatibiliteit.

We zijn blij dat Apple zich wat heeft teruggetrokken van de functies in OS X, om zich te focussen op het verfijnen en verbeteren van wat er al is. We hopen ook dat El Capitan enkele bugs oplost die in de verschillende versies van Yosemite zijn blijven hangen.

Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel


iOS 9 gaat meer intelligentie toevoegen, en multitasking voor de iPad

  door Josh Centers: [email protected], @jcenters

[vertaling: GvH, HR, PAB]

Tijdens de Worldwide Developers Conference (WWDC) heeft Apple vandaag aangekondigd dat iOS 9 "dit najaar" zal uitkomen, met allerlei nieuwe mogelijkheden die zijn bedoeld om iOS efficiënter, intelligenter en geschikter voor gebruik op de iPad te maken. Veel van Apples vaste apps worden ook uitgebreid.

iOS wordt slim -- Het interessantste is misschien wel dat iOS 9 veel slimmer zal zijn dan iOS 8. Dat begint al met Siri, waarvan Apple beweert dat het nog accurater zal worden en meer gaat kunnen, zelfs complexe zoekopdrachten op je apparaat uitvoeren. Je kunt bijvoorbeeld zeggen "Laat mij de foto's zien van mijn reisje naar San Francisco van 2014". Je kunt Siri ook vragen te onthouden wat je app nu laat zien. Als je bijvoorbeeld een reisbestemming aan het uitzoeken bent in Safari, dan kun je zeggen: "Herinner me hier vanavond aan". Of als je een plek op de kaart aan het bekijken bent, dan kun je Siri vragen je daaraan te herinneren wanneer je in je auto stapt.


Het lijkt erop dat Apple de naam "Spotlight" heeft laten vallen. In plaats daarvan wordt zoeken gewoon Search genoemd en is het in Siri geïntegreerd. Je kunt het zoeken nu weer opnieuw oproepen door op het hoofdscherm naar rechts te vegen, dus niet naar beneden zoals in iOS 7 en 8. Net als het uitgebreide Spotlight in OS X 10.11 El Capitan (zie: "Snow in Yosemite: Apple introduceert OS X 10.11 El Capitan", 8 juni 2015), kan Search in iOS 9 sportuitslagen en wedstrijdschema's laten zien, weerberichten, en de koersen van aandelen en valuta. Het belangrijkste is dat het mogelijk zal zijn binnen de apps te zoeken en dat app-ontwikkelaars hierop in kunnen haken. In wezen wordt het zo, dat als Siri iets kan, de kans groot is dat Search in iOS 9 het ook zal kunnen.

Als je Search opent, dan geeft het ook "Siri Suggestions" over relevante personen en apps. Het zal ook suggesties doen over plekken in je buurt en nieuws dat gaat over de plek waar je bent.

Een aantal mogelijkheden worden gebundeld in wat Apple jouw "proactieve assistent" noemt. iOS 9 gaat je gebruikspatronen volgen en op je toegangsscherm suggesties doen over apps die je op een bepaald moment misschien wilt gebruiken. iOS 9 gaat ook, zodra je je oortelefoontje erin steekt, automatisch suggesties doen over muziek en podcasts, op grond van de plaats waar je bent en het tijdstip van de dag. iOS kan ook automatisch agenda-afspraken creëren uit mailberichten en zelfs zo ver gaan dat het je vertelt wanneer je moet vertrekken om op tijd aan te kunnen komen, rekening houdend met het verkeer of de tijd die je er lopend over doet. Ten slotte zal iOS ook je e-mail scannen om te proberen de naam van de beller te achterhalen bij inkomende gesprekken vanaf onbekende nummers.

Bij zijn voortdurende kritiek op Google en andere grote technologiebedrijven die niet aan hardware doen, benadrukte Apple dat alle verzamelde informatie anoniem zou zijn. Zelfs wanneer informatie over jouw locatie of andere persoonlijke gegevens noodzakelijk is, zal die niet worden verbonden met jouw Apple ID, maar in plaats daarvan een willekeurige identificatie krijgen. Zulke gegevens zullen ook niet worden gekoppeld met andere Apple-apparaten of worden gedeeld met derden.

De iPad groeit op -- Jarenlang heeft Apple het grotere scherm van de iPad verwaarloosd, waarbij het bedrijf weliswaar milde variaties in de interface aanmoedigde, maar voor het overige de iPad behandelde als een grote iPod Touch. Dat is niet langer het geval in iOS 9, waar Apple eindelijk voordeel begint te halen uit dat grotere beeldscherm. (En het wordt wel heel aannemelijk dat dit een voorteken is dat tegelijk met iOS 9 een nog grotere iPad zal verschijnen.)

Voor degenen die al lang klagen over hoe moeizaam tekstbewerken op de iPad is: tekst selecteren werkt in iOS 9 een stuk beter. Straks kun je twee vingers op het scherm plaatsen om een "trackpad mode" te starten waarin je tekst kunt selecteren, bewerken en verplaatsen. (De eerste berichten van bètatesters wijzen erop dat dit ook beschikbaar komt op de iPhone 6 en iPhone 6 Plus.)

Het toetsenbord krijgt ook welkome verbeteringen. In de QuickType balk is een nieuwe balk met toetscombinaties geïntegreerd, waardoor je makkelijk kunt knippen, kopiëren, plakken, tekst vet of cursief maken, en afbeeldingen invoegen. Apps van derden kunnen deze toetscombinatiebalk aanpassen. Bovendien kunnen fysieke toetsenborden schakelen tussen apps, en zoekopdrachten starten, en kunnen apps van derden hun eigen toetscombinaties integreren. iOS 9 laat deze combinaties zien wanneer je commando, optie, of control indrukt.


De wellicht belangrijkste nieuwe ontwikkeling voor de iPad is multitasking. Een nieuwe taskswitcher laat grote voorvertoningen van apps zien. Dat is aardig, maar wat werkelijk interessant is, is dat je in staat bent om met meerdere apps tegelijk te werken, met dank aan drie nieuwe technologieën: Slide Over, Split View en Picture in Picture.


Deze functies zouden veel mensen ertoe kunnen aanzetten hun oude iPad te vervangen, omdat een iPad Air, iPad Air 2, iPad mini 2 of iPad mini 3 vereist is. Split View werkt zelfs alleen op de iPad Air 2.

News, Notes en Maps -- iOS 9 laat de niet erg geliefde Newsstand vallen, en vervangt hem door een nieuwe app News, waarin artikelen in een fraai en vriendelijk formaat worden getoond. Je kunt zowel individuele publicaties als algemene onderwerpen volgen, waarbij je uit meer dan een miljoen onderwerpen kunt kiezen. (Newsstand wordt een gewone map, die je uiteindelijk weg kunt gooien.)

Apple nodigt alle uitgevers uit om hun publicaties op News te zetten. Als je een blog of een publicatie uitgeeft, dan kun je je registreren voor News Publisher, iets wat wij ook hebben gedaan. Het systeem is momenteel gebaseerd op RSS, waarbij er in de toekomst een speciaal Apple News Format zal komen. We gaan zien hoe streng Apple zal zijn over wat er in News verschijnt: zal het bedrijf proberen om het net zo te doen als in de App Store en de iBooks Store?

De app Notes wordt in iOS 9 flink vernieuwd. Notes krijgt meer formateringsopties, zoals kopregels en lijsten, inclusief afvinklijsten. Je kunt foto's bij notities voegen en zelfs schetsen tekenen. Notes zal ook beschikbaar zijn in de deellijst, dus je kunt een URL naar een notitie sturen. En dit wordt allemaal via iCloud gesynchroniseerd met je apparaten. De Mac-versie van Notes in OS X El Capitan krijgt een vergelijkbare update.


Stadsmensen zullen blij zijn om te zien dat Maps in iOS 9 openbaar-vervoergegevens biedt. Maar die zullen bij de start alleen beschikbaar zijn voor de volgende steden: Baltimore, Beijing, Berlijn, Chengdu, Chicago, Guangzhou, Hangzhou, Londen, Mexico City, New York, Philadelphia, San Francisco, Shanghai, Shenzhen, Toronto, Washington DC, Wuhan en Zhengzhou. Apple belooft dat er nog 300 steden volgen. Net zoals Search zal ook Maps in zijn zoekscherm suggesties voor nabije locaties bieden.

Apple Pay en Wallet -- Passbook wordt in iOS 9 omgedoopt tot Wallet, en tegelijkertijd zullen spaarkaarten worden geïntegreerd in Apple Pay. Initiële partners zijn onder andere BJ's Wholesale Club, Dunkin' Donuts (opgepast Starbucks!), JCPenney, Kohl's, Panera Bread en Walgreens. Ook ondersteunen meer winkelketens Apple Pay, waaronder Baskin-Robbins, JCPenney, Peet's Coffee & Tea en Trader Joe's.


Apple Pay komt in juli ook naar het Verenigd Koninkrijk, met bij de start 250.000 ondersteunde locaties.

Apple heeft ook een aantal nieuwe Apple Pay-partners aangekondigd. Discover zal in de komende herfst gaan meedoen met Apple Pay, Square lanceert nieuwe kaartlezers die Apple Pay zullen ondersteunen (een zegen voor kleine bedrijven!), en Pinterest lanceert een nieuwe functie "buyable pins" waarmee gebruikers gepinde artikelen met Apple Pay direct van Pinterest kunnen kopen.

Efficiencyverbetering voorop -- Hoewel dit niet de meest sexy functies zijn, heeft Apple een hoop werk verricht om iOS 9 in de kern efficiënter te maken. Iedereen die er weleens last van heeft gehad dat de batterij van een iPhone op een ongelegen moment leeg raakte, zal een extra uur (bij normaal gebruik) werken, simpelweg door een effectiever gebruik van energie, kunnen waarderen. En daarboven introduceert iOS 9 nog eens een nieuwe "Low Power"-stand, die automatisch functies kan uitzetten om het batterijleven van de iPhone te verlengen tot wel 3 uur. Verder zullen de omgevingslicht- en nabijheidssensoren gebruikt worden om te voorkomen dat het scherm aangaat als het apparaat omgekeerd op tafel ligt.

Behulpzaam is ook dat Apple de iOS-update 9 minder beschikbare ruimte laat innemen, als oplossing voor gebruikers die niet naar iOS 8 konden updaten zonder toevlucht tot iTunes te nemen. iOS 9 vergt slechts 1,3 GB, in tegenstelling tot de monsterlijke download van 4,6 GB van iOS 8. Voor wat betreft de veiligheid: iOS 9 biedt zescijferige toegangscodes en dubbele verificatie.

Alle gebruikers van iOS 8 zullen profiteren van deze fundamentele verbeteringen, omdat iOS 9 exact dezelfde apparaten zal ondersteunen.

Apple is zo toegewijd iedereen iOS 9 in gebruik te laten nemen, dat ze een manier introduceren om je gegevens vanaf Android te migreren. De aangekondigde app Move to iOS zal draadloos en veilig je contacten, berichtengeschiedenis, foto's, video's, bladwijzers, e-mailaccounts, achtergronden en zelfs DRM-vrije muziek en boeken overzetten. Move to iOS zal alternatieven voor je gratis apps suggereren, en equivalenten voor betaalde apps toevoegen aan je iTunes-wenslijst.

De rest -- Hier een aantal willekeurige nieuwe dingen die ons opvielen aan iOS 9. Laat ons via commentaren weten welke er nog meer zijn!

Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel


Apple kondigt Apple Music aan

  door Josh Centers: [email protected], @jcenters

[vertaling: DPF]

Met een ronkende introductie werd tijdens de keynote van de Worldwide Developer Conference door Eddy Cue (Apple Senior Vice President of Internet Software and Services) Apple Music aangekondigd. Deze streamingdienst werd al lang verwacht en is gebouwd op de resten van Beats Music (zie "FunBITS: wat maakt Beats Music aantrekkelijk?", 16 mei 2014), dat vorig jaar door Apple werd overgenomen (zie "Apple koopt Beats voor 3 miljard dollar", 28 mei 2014).

De dienst is vanaf 30 juni 2015 beschikbaar en gaat $ 9,99 per maand kosten. Er is een gezinsabonnement voor $ 14,99 per maand voor maximaal 6 gezinsleden (die in iCloud als gezin gekoppeld moeten zijn). Ter introductie laat Apple nieuwe gebruikers de dienst drie maanden gratis gebruiken. Apple Music wordt ingebouwd in de komende versie van de app Music in iOS 8.4, in watchOS, en in een nieuwe versie van iTunes op Mac en pc. Later dit jaar komt er ondersteuning voor de Apple TV en Android.

Apple Music bestaat uit drie onderdelen:

Zelfs als je geen betalende abonnee bent, zul je artiesten kunnen volgen, naar Beats 1 kunnen luisteren en kunnen luisteren naar Apple Music-stations, maar de mogelijkheid om liedjes over te slaan zal beperkt zijn.

Ondanks de lange demo tijdens WWDC (die Merlin Mann de volgende opmerking op Twitter ontlokte:, "Dit is als tijdens een lange vlucht naast een gepensioneerde zitten die net z'n eerste iPod heeft gekocht") was het lastig om te ontdekken hoe mensen nu precies zullen omgaan met Apple Music. We kijken ernaar uit om het aan het eind van de maand echt uit te proberen en het te vergelijken met diensten als Spotify en Rdio.

Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel


Apples watchOS 2 krijgt eigen apps en informatie van derden

  door Michael E. Cohen: [email protected], @lymond

[vertaling: RAW, DPF]

Nadat Tim Cook de ontwikkelaars op WWDC had verteld dat de Apple Watch hun "volgende mogelijkheid om de wereld te veranderen" was, introduceerde hij Kevin Lynch, Apples vicepresident voor Technologie, om de eigenschappen te beschrijven die op stapel staan in watchOS 2, de volgende versie van het draagbare besturingssysteem. De belangrijkste toevoeging voor zowel ontwikkelaars als gebruikers is de ondersteuning voor eigen Apple Watch-apps, hoewel een hele reeks aan andere nieuwe functies de klanten hun polsen vaker zou moeten laten optillen.

Eigen apps -- Eerst de nerd-kant. Apps van derden op de huidige Apple Watch komen door de beperkingen in WatchKit, de set bibliotheken die Apple Watch-ontwikkelaars tot dusver hadden, traag op de markt. Zoals we op 20 november 2014 al schreven in "De eerste Apple Watch-apps houden het simpel", verdeelde de eerste uitgave van WatchKit een watch-app in tweeën: de code voor de gebruikersinterface van de app zat op het horloge, maar alle berekeningen en bewerkingen gebeurden op de gekoppelde iPhone. Deze heen-en-weercommunicatie kost tijd: tijd voor het horloge om een gegevensvraag te sturen, tijd voor de iPhone om de vraag te verwerken, tijd om de resultaten terug naar het horloge te sturen en tijd voor het horloge om die resultaten te laten zien.

Met de aanstaande versie van WatchKit zullen ontwikkelaars programmaberekeningen kunnen inbouwen in de app die op het horloge draait, waardoor de apps veel sneller zijn en veel meer mogelijkheden hebben.

We vragen ons af wat voor effect eigen apps zullen hebben op de batterijduur van de Apple Watch, maar we zijn benieuwd wat er gaat komen, omdat bij de nieuwe opties die beschikbaar zijn voor app-ontwikkelaars rechtstreekse toegang tot de draaiknop, de versnellingsmeter, de Taptic Engine, de hartslagmeter, de luidspreker en de microfoon van het horloge zitten. Watch-apps zullen ook korte video's kunnen afspelen, kunnen samenwerken met HomeKit om huishoudelijke apparaten te besturen en toegang kunnen krijgen tot informatie van HealthKit (dus bijvoorbeeld trainings-apps kunnen oude gegevens zien).

Bovendien heeft watchOS 2 ook een optie voor ontwikkelaars om extra toevoegingen te maken voor de wijzerplaat, zodat een reis-app bijvoorbeeld vluchttijden of de voortgang van het laden van een elektrische auto rechtstreeks op de wijzerplaat kan laten zien.

Nieuwe standaardfuncties -- De nieuwe functies die standaard bij watchOS 2 zitten zijn talrijk en gevarieerd.

Als slim horloge zal de Apple Watch nog slimmer worden: met de draaiknop zul je door informatie die op de wijzerplaat wordt getoond kunnen scrollen, een functie die Apple Time Travel genoemd heeft. Als je bijvoorbeeld een wijzerplaat hebt ingesteld met toevoegingen voor agenda-onderdelen of wereldtijd, kun je de draaiknop draaien om in de tijd vooruit te gaan, waarbij de informatie in die toevoegingen wordt bijgewerkt, net zoals de draaiknop nu werkt met de huidige Solar-wijzerplaat om het zonnepictogram langs de hemel te laten bewegen.

Over wijzerplaten gesproken: watchOS 2 heeft verscheidene nieuwe om je pols mee te versieren. In Foto's kun je een van je eigen foto's selecteren en een uitsnede maken als achtergrond voor een wijzerplaat, of je kunt een Fotoalbum-wijzerplaat kiezen om verschillende willekeurige foto's als wijzerplaatachtergrond te gebruiken. watchOS 2 voegt ook een Time-Lapsewijzerplaat toe, die time-lapsevideo's van verschillende locaties ter wereld als achtergrond gebruikt, zoals Londen (zie de Big Ben!) of Mack Lake (kijk naar weerspiegeling van de bewegende wolken in het water!).

Als je, zoals ik, je Apple Watch 's nachts naast je bed oplaadt: er is nu de nieuwe Nachtkastje-modus, die actief wordt wanneer je de Apple Watch aan de lader hangt. In deze modus geeft de wijzerplaat licht en laat hij de tijd zien wanneer je de wijzerplaat of de draaiknop aanraakt, en kun je de drukknop gebruiken om de wekker uit te zetten, of de draaiknop om hem te laten pauzeren. De Nachtkastje-wijzerplaat is 90 graden gedraaid ten opzichte van de normale wijzerplaatoriëntatie, zodat je de Apple Watch gemakkelijk kunt aflezen wanneer hij op zijn kant ligt (en dat net nu ik eindelijk had uitgevonden hoe ik mijn Apple Watch op zijn bandje kan laten balanceren tijdens het laden, zodat ik de tijd kan aflezen).

Verbeterde functies -- Apple Watch-functies worden in watchOS 2 krachtiger. Neem je vriendenkring: de Apple Watch beperkt je niet langer tot twaalf contacten wanneer je de knop op de zijkant indrukt, maar geeft extra schermen met contacten waar je doorheen kunt vegen. Verder hoef je niet langer naar de app Watch op de iPhone te gaan om contacten toe te voegen: je kunt ze direct op het horloge zelf invoeren.

Bij de andere verbeteringen aan de communicatie zitten de mogelijkheid om mail te beantwoorden op je horloge (dankzij dicteren via Siri), de mogelijkheid om meer kleuren te gebruiken in een tekening die je op een horloge maakt (een functie die ik zelden gebruik, omdat ik maar heel weinig vrienden met Apple Watches heb aan wie ik mijn knullige krabbels kan sturen), en de mogelijkheid om gesprekken met FaceTime Audio te voeren, naast gewone mobiele-telefoongesprekken. Deze laatste toevoeging is ook gebaat bij de mogelijkheid van watchOS 2 om vanzelf een verbinding te maken met een bekend wifi-netwerk.

Siri was al een essentieel onderdeel van de interface in watchOS, en wordt nog belangrijker in versie 2. Siri zal dingen kunnen als een training starten, HomeKit-apparaten besturen en snelle blikken tonen, zelfs van apps op je horloge waar je dat nog niet voor aangezet hebt. Siri kan ook woorden voor je opzoeken in het woordenboek, en fooien uitrekenen.

Maps is ook krachtiger geworden, met een nieuwe mogelijkheid onder de naam Transit die je helpt om de beste route naar een bepaalde locatie te berekenen. In bepaalde steden (helaas nog niet in Los Angeles, waar ik leef) worden ook accurate bus- en metrotijden gegeven, inclusief loopaanwijzingen van en naar de halte.

De app die we tot nu toe kenden als Passbook (en in elk geval in de Engelse versie van iOS Wallet gaat heten) ondersteunt nu ook klantkaarten en creditcards. Creditcards van winkels zijn nu ook aan de Apple Watch toegevoegd.

En als je je zorgen maakt over de hoeveelheid informatie die in je Wallet is opgeslagen: watchOS 2 zal een activeringsslot hebben waarmee je op afstand je horloge kunt schoonvegen als je hem verliest of als hij gestolen wordt.

Wanneer en hoeveel -- Als je een geregistreerde Apple-ontwikkelaar bent, kun je watchOS 2 nu al krijgen. Anders moet je wachten tot "deze herfst" om de nieuwste versie op je Apple Watch te installeren. Natuurlijk zijn veel eigenaars van de Apple Watch gewend aan wachten, want de uitrol naar klanten gaat niet echt snel. Het lijkt te verwachten dat het samen met iOS 9 zal verschijnen.

Net zoals de andere systeemupdates van Apple zal watchOS gratis zijn, omdat Apple vooral geld verdient met de hardware.

Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel


Mapbox sponsort TidBITS

  door Adam C. Engst: [email protected], @adamengst

[vertaling: LmR]

We zijn blij om onze nieuwe langetermijn-TidBITS-sponsor te kunnen presenteren: Mapbox, makers van het gelijknamige kaartenplatform voor ontwerpers, ontwikkelaars en cartografie-fanaten van allerlei pluimage. Mapbox is niet iets voor thuisgebruik, maar het is een zeer interessante dienst voor iedereen die locatie in een mobiele of web-app wil integreren.

Het bedrijf is begonnen met het helpen van internationale NGO's om besluiten te nemen op basis van locatie-gegevens, van het in kaart brengen van malaria in West Afrika tot het bijhouden van de verkiezingen in Afghanistan. Mapbox, dat met opensourcegereedschap en -gegevens werkt, lanceerde zijn platform in 2011 en mocht het Witte huis, de Federal Communications Commission en het Department of Education tot zijn eerste grote klanten rekenen, waarna al snel organisaties als de NPR en Foursquare ook Mapbox-kaarten integreerden. Sindsdien is Mapbox niet meer afgeweken van de open aanpak. Ze gebruiken de open kaartgegevens van OpenStreetMap (een soort Wikipedia voor kaarten) en hebben al hun hulpprogramma's, waaronder iD, het kaarten-bewerkprogramma voor OpenStreetMap, opensource gemaakt.

Zoals bij alles wat te maken heeft met locatie-gegevens, is privacy een belangrijk punt. Mapbox heeft samengewerkt met de Electronic Frontier Foundation om er zeker van te zijn dat ze alles goed deden. Zo kan de gebruiker het verzamelen van gegevens uitschakelen, worden gegevens op een mobiel apparaat maar 60 seconden bewaard, worden online verzamelde gegevens die niet meer nodig zijn na 24 uur verwijderd, en hebben zelfs hun eigen werknemers slechts beperkt toegang tot de opgeslagen gegevens. Het is een weldoordachte manier om de gegevens in het OpenStreetMap-project te krijgen zonder de privacy van de deelnemers te schaden.

Mapbox' vele mogelijkheden en functies hebben ervoor gezorgd dat het favoriet geworden is bij bedrijven die locatie-gegevens in hun apps willen gebruiken. Het feit dat je Mapbox met slechts één regel code aan een iOS- of Mac-app kan toevoegen, helpt daar ook bij. Zo gebruikt Pinterests Place Pins een speciale Mapbox-kaart, en levert Mapbox ook de kaarten voor The Financial Times.

Omdat Mapbox gratis is voor hen die minder dan 50.000 actieve mobiele gebruikers en 50.000 kijkers op het web hebben, is het ook populair geworden bij kleine ontwikkelaars. Daarnaast zijn er diverse abonnementen: een Basic-abonnement van $ 5 per maand, een Standaard-abonnement van $ 49 per maand en een Premium-abonnement van $ 499 per maand. Bovendien zijn er nog speciale Enterprise-abonnementen voor grootverbruikers.

Als je eens wilt proberen wat er allemaal mogelijk is met Mapbox zonder dat je daadwerkelijk iets moet programmeren, dan zijn er twee snelle en gratis mogelijkheden (hoewel je er wel een account voor moet aanmaken). Met het online Mapbox-beheerprogramma kan je een kaartstijl kiezen en punten en interactiviteit toevoegen. Wil je meer flexibiliteit, dan is er de opensource-app Mapbox Studio. Ik weet niet zoveel van cartografie en ik ben ook absoluut geen vormgever, maar ik kon in slechts enkele minuten met de gegevens van mijn Garmin Forerunner GPS-horloge deze kaart (in piratenstijl!) van een van mijn hardlooproutes maken.


Dank aan Mapbox voor hun steun aan TidBITS en de Apple-gemeenschap!

Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel


Het bijhouden van de snuffelaars 11: niets nieuws onder de zon

  door Josh Centers: [email protected], @jcenters

[vertaling: CC, HV]

Twee jaar nadat Edward Snowden de grootschalige afluisterprogramma's van de U.S. National Security Agency aan de wereld onthulde, heeft het Congres de tweede incarnatie van de USA FREEDOM Act aangenomen, dat gedeeltelijk de USA PATRIOT Act en de FISA Court hervormt (zoals opgemerkt in "Het bijhouden van de snuffelaars X 10.0", 8 mei 2015). In onze laatste aflevering had het Huis van Afgevaardigden de herrezen Freedom Act aangenomen, maar het afsluitende gevecht hierover in de Senaat, die de oorspronkelijke Freedom Act (bekijk "Het bijhouden van de snuffelaars 7: te veel snuffelaars", 21 november 2014) had verworpen, is een interessant verhaal.

(Trouwens, wist je dat beide namen feitelijk backroniemen zijn? USA PATRIOT Act staat voor "Uniting and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism Act" ["Amerika verenigen en versterken door te voorzien in passend gereedschap dat nodig is om terroristische activiteiten te onderscheppen en te verhinderen" - nvdv] en USA FREEDOM Act staat voor "Uniting and Strengthening America by Fulfilling Rights and Ending Eavesdropping, Dragnet-collection and Online Monitoring Act" ["Amerika verenigen en versterken door rechten te bevorderen en een einde te maken aan afluisteren, gegevens verzamelen en on-line monitoren" - nvdv].)

Een ouderwets Kentucky-duel -- Jaren geleden keurde het Congres de "tijdelijke" Patriot Act zonder veel discussie opnieuw goed. Maar dit keer dwarsboomde een samenspel van een aantal factoren een onmiddellijke goedkeuring. Allereerst natuurlijk de onthullingen van Snowden, die een voortdurend maatschappelijk debat hebben veroorzaakt over inspanningen ter bestrijding van terrorisme.

Beter getimed was een uitspraak van de het Hof van Beroep voor het 2e circuit, op 7 mei 2015, die bepaalde dat het massaal verzamelen van binnenlandse telefoonopnamen onder sectie 215 van de Patriot Act illegaal is (zoals verslagen in "Het bijhouden van de snuffelaars X 10.0", 8 mei 2015). De uitspraak hield in wezen in dat het programma niet wettelijk toegestaan was, omdat het Congres hier niet van op de hoogte was, maar dat het Congres gerechtigd was om een dergelijk programma goed te keuren als het dat zou willen doen.

Dit viel samen met twee belangrijke gebeurtenissen: de week Memorial Day-reces van het Congres, en de afloop van de Patriot Act op 1 juni 2015. Zodoende werd het gevecht over massaal afluisteren op de agenda geplaatst met twee belangrijke uitdagers: de Republikeinse senator van Kentucky Mitch McConnell, een overtuigd voorstander van de Patriot Act en massaal afluisteren, en Rand Paul, een quasi libertaire presidentskandidaat die al lang een tegenstander was van de Patriot Act. (Gelukkig verbood Kentucky feitelijk duelleren van ambtenaren in 1891.) McConnell verzette zich tegen de Freedom Act waarmee het Huis van Afgevaardigden instemde, door de voorkeur te geven aan een verlenging van de Patriot Act met twee maanden. In de tussentijd wilde Paul zowel de Patriot Act als de Freedom Act vernietigen, waarvan de laatste het afluisteren ietwat hervormt maar tevens drie belangrijke Patriot Act-voorzieningen opnieuw goedkeurt, waaronder sectie 215.

Het duel begon op 20 mei 2015, toen Paul Rand een filibuster startte in een poging om de stemming over de Patriot Act uit te stellen. Ondersteund door de senatoren Ron Wyden (D-OR), Mike Lee (R-UT) en Ted Cruz (R-TX), praatte Paul 10,5 uur aan een stuk. Dank zij C-SPAN kun je, als je tijd over hebt, het geheel bekijken en lezen. Je kunt ook alleen de hoogtepunten lezen.

In verband met de planning van de Senaat en het naderende reces van een week, waren de stemmingen over de Patriot Act en Freedom Act verplaatst naar een zeldzame zaterdagsessie, waarin de Senaat beide heeft verworpen. De Senaat verdaagde vervolgens de Patriot Act-bepalingen over levensondersteuning, maar met een nieuwe stemming die gepland werd voor de daaropvolgende zondag.

Die dag, 31 mei 2015, stonden Rand Paul en Mitch McConnell weer lijnrecht tegenover elkaar. McConnell probeerde verschillende keren om een verlenging van de Patriot Act erdoor te krijgen, maar elke poging werd afgestemd. Op dat moment was de enige weg voorwaarts voor de supporters van afluisteren de Freedom Act, die reeds door het huis van afgevaardigden was goedgekeurd, te laten aannemen. Ondanks dat Paul de stemming vertraagde, kwam er schot in de Freedom Act. Maar McConnell lachte het laatst, toen hij erin slaagde "de boom van de Freedom Act op te tuigen" met zijn eigen amendementen, waardoor hij verhinderde dat de senatoren Rand Paul en Bernie Sanders (D-VT) hun eigen amendementen konden toevoegen.

Ondertussen werd het verzamelen van telefoonopnamen onder sectie 215 in het ongewisse gelaten, ook al duurde dit maar kort.

Op dinsdag 2 juni gaf Rand Paul toe dat de Freedom Act onvermijdelijk was. De Senaat nam hem eindelijk aan, maar stemde wel tegen alle drie amendementen die door Mitch McConnell waren ingediend, amendementen die bedoeld waren om water bij de wijn te doen.

Op de keper beschouwd had de grootspraak van Rand Paul weinig om het lijf, behalve dan dat het de aandacht vestigde op zijn campagne voor nominatie als presidentskandidaat. Het lijkt wel duidelijk dat er in de Senaat niet voldoende politieke wil was om de Patriot Act onverkort te handhaven, maar ook niet om hem helemaal af te schaffen. En alle spookverhalen over de deadline van de Patriot Act bleken achteraf vooral loze praat, vooral omdat na een korte pauze alle controversiële onderdelen uiteindelijk gewoon herbevestigd werden.

Niet geheel ongebruikelijk kwam de parodie-website The Onion waarschijnlijk weer het dichtst bij de waarheid, met hun "Frustrated NSA Now Forced To Rely On Mass Surveillance Programs That Haven't Come To Light Yet". En het moet gezegd: zelfs zonder de Patriot Act beschikt justitie over een aantal alternatieven.

De Freedom Act -- Nu President Obama de Freedom Act ondertekend heeft, heeft het federale justitieapparaat de bevoegdheden die ze was kwijtgeraakt weer teruggekregen, met een paar beperkingen.

De drie voorzieningen uit de Patriot Act die de Freedom Act overnam zijn:

Deze voorzieningen zijn nu van kracht tot 31 december 2017.

De grootste verandering in de Freedom Act is de wijziging in Sectie 215 van de Patriot Act. Justitie mag nu niet zelf meer telefoongegevens verzamelen, maar moet die opvragen bij telecomaanbieders.

De wet voorziet ook in wijzigingen bij het FISA-hof: er moet nu een openbare verdediger worden aangesteld, en sommige bevindingen van het voor de rest geheime hof moeten geopenbaard worden. Overigens heeft de overheid de mogelijkheid om te bepalen dat dergelijke bevindingen toch niet geopenbaard mogen worden, uit hoofde van "nationale veiligheid". Het zal me dus verbazen of we überhaupt iets zullen gaan zien.

Verder bepaalt de Freedom Act dat bevelen uit naam van de nationale veiligheid specifieker dienen te zijn, en vereist hij openbaring van het aantal FISA-verzoeken en bevelen uit naam van de nationale veiligheid.

Daarentegen bevat de Freedom Act geen wijzigingen van Sectie 702 van de Patriot Act, de juridische basis voor programma's als PRISM, een van de eerste grote onthullingen van Snowden. Net als de andere voorzieningen verloopt ook Sectie 702 op 31 december 2017.

Op dit moment doet de Freedom Act weinig tot niets om massaal afluisteren te voorkomen. Wat hij wel doet, is laten zien dat er langzaam een verandering komt in de politieke cultuur van na "11 september". Het Congres keurt niet meer blindelings alles goed dat wordt ingediend in de naam van de nationale veiligheid. Het gevecht over ongebreideld afluisteren begint pas.

Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel


Fitness met je Apple Watch: de software

  door Adam C. Engst: [email protected], @adamengst
  3 reacties (Engelstalig)

[vertaling: JO, MSH, DPF, PAB, LmR, IK, HV, PAB]

In het artikel "Trainen met de Apple Watch: de hardware" (15 mei 2015) heb ik de hardware-aspecten van de Apple Watch bekeken, voor zover deze invloed hebben op mogelijkheden om je fitness-prestaties te monitoren. Nu kijk ik naar de software-kant van deze vraag.

De sensoren van de Apple Watch doen niets anders dan gegevens verzamelen. Het is aan de apps, zowel op de Apple Watch als op de iPhone, om deze te tonen, er rapporten over aan te maken, en ze te interpreteren. Het is lastig deze processen goed te beoordelen, aangezien jouw mening over de software vooral zal afhangen van je trainingsdoelen.

Ik zal hieronder kijken naar de apps die Apple meelevert, en niet naar apps van derden, aangezien die laatste op dit moment nog niet veel meer zijn dan een soort afstandsbediening voor, of tweede schermen van, apps op de iPhone. Apple heeft aangekondigd dat ontwikkelaars toegang zullen krijgen tot alle sensoren die de Apple Watch rijk is. Als dat proces eenmaal in werking getreden is, zullen die apps van derden veel interessanter worden.

Op het horloge zelf heeft Apple een app Workout, een app Activity en snelle weergaven van datzelfde Activity en van Heartbeat. Op de iPhone heeft Apple nog een app Activity (die ook gegevens uit de app Workout rapporteert) en de app Health.

Heartbeat (Watch) -- De meesten van ons hebben weinig benul van de hartslag. Maar elke activiteit die je hartslag verhoogt is een goede zaak, en de Apple Watch-sensoren kunnen je helpen leren hoe je acties je hartslag beïnvloeden. Om je hartslag op elk gewenst moment te bekijken, gebruik je de snelle blik Heartbeat, bereikbaar door over de wijzerplaat te vegen.

Als je er voor het eerst naar kijkt, rapporteert de snelle blik Heartbeat zijn laatste meting en wanneer die werd genomen, maar dat zou 30 minuten of meer in het verleden kunnen zijn. Om een actuele waarde te verkrijgen, moet je een paar seconden wachten tot de snelle blik Heartbeat rapporteert dat hij meet. De eigenlijke meting vergt 10 tot 15 seconden, die verontrustend langzaam wegtikken. Soms mislukt dat en vraagt hij je om het opnieuw te proberen.


Het is misschien onredelijk om een onmiddellijke reactie verwachten, omdat het horloge voldoende slagen nodig heeft om het aantal slagen per minuut te bepalen, maar ik vraag me af of Apple het aantal hartslagen vaker zou kunnen meten om zo snellere resultaten te leveren. Of misschien zou het horloge de hartslag onmiddellijk kunnen weergeven, maar het getal verfijnen naarmate er meer gegevens beschikbaar komen, waardoor de gebruiker ziet dat er iets gebeurt.

Workout (Watch) -- Hoewel het horloge je stappen en hartslag gedurende de dag bijhoudt, gebruik je de app Workout als je wilt dat hij een specifieke subgroep van die gegevens koppelt aan een specifieke training. Apple laat je kiezen uit hardlopen, fietsen en wandelen, binnen of buiten, of trainen op een stepper. Ten slotte is er nog de trainingsoort Other. Die houdt de tijd bij en rekent blijkbaar met het aantal calorieën van een stevige wandeling indien sensoraflezingen niet beschikbaar zijn. Als ze er wel zijn, geeft hij ook hartslag en afstand weer.

Voor hardlopen, wandelen en fietstraining stimuleert de app Workout je om jezelf een doel te stellen in termen van calorieën, tijd of afstand. Voor de sportschool-machinetrainingen worden alleen calorie- en tijdsdoelen geboden. Voor indoor activiteiten zijn deze doelstellingen zinnig, en voor mensen die vanuit een zeer laag activiteitsniveau komen, kunnen ze een sterke motivatie zijn. Natuurlijk is Apple hier niet bepaald vernieuwend: andere fitness-trackers bieden dergelijke doelstellingen al jaren.

Voor hen die buitenshuis oefenen, is er een Open Goal-scherm waarmee je een training kan starten zonder verwachtingen vooraf. Hardlopers en fietsers plannen meestal trainingen op basis van route of afstand, en zelfs een tijd-training (bijvoorbeeld: een uur lopen) houdt niet meer in dan een route kiezen, de verstreken tijd in de gaten houden om het punt halverwege te bepalen, of de verstreken tijd bijhouden op een hardloopbaan of op een parcours dat bestaat uit een aantal rondes. Het Open Goal-scherm blijft bij herhaald gebruik geselecteerd, waardoor het gemakkelijk is om de andere doelschermen te negeren als je die niet gebruikt.


Na je een doel gekozen hebt, tik je op de startknop, laat je het apparaat aftellen en kun je beginnen. Tijdens de oefening kun je schermen zien met de hoeveelheid calorieën die je verbrand hebt, je hartslag, de verstreken tijd, en de afstand en snelheid indien van toepassing. Het is lastig om te vegen tijdens het rennen, en je moet wel een idioot zijn als je dat tijdens het fietsen wil doen (en geen doodswens hebt; nu we het er toch over hebben, draag ook een goedzittende helm!). Het meest linkse scherm stelt je in staat om de oefening te pauzeren en te stoppen met een stel te kleine knoppen. (Je kunt ze ook tonen door krachtig op het scherm te drukken.)


Zodra de training is gestopt, kan je de details bekijken en opslaan dan wel verwijderen. Vervelend is dat je de details, eenmaal opgeslagen, niet terug kan zien op het horloge. (De gegevens worden opgeslagen in de iPhone-app Activity.). Wel toont de app Workout de afstand of tijd van de laatste activiteit.


Ik vind de app Workout in bijna elk opzicht frustrerend. Niet alleen is het lastig om hem te vinden in de wolk aan app-pictogrammen (waarom geen snelle blik Recentste training, Apple?), ook is hij lastig te starten en te stoppen, vereist hij onhandige interactie om te bewegen tussen de schermen en is hij waardeloos om trainingsgegevens terug te zien, ook al kan hij die gegevens terughalen van de iPhone. Een beter ontwerp zou ook aanpassing van de gegevensschermen mogelijk moeten maken om de gebruiker die gegevens te tonen die hij wenst, en zou besturing op basis van aanraking moeten bieden waarbij het niet nodig is om op het scherm te kijken: misschien krachtig drukken voor starten en stoppen, en een dubbele tik voor pauzeren en hervatten. (Vragen om interactie via een fysieke knop lijkt zinloos: Apple wil dat de draaiknop en de knop aan de zijkant altijd dezelfde werking hebben, ongeacht welke app in gebruik is.)

Ik voorzie dat voor veel mensen andere apps snel de app Workout zullen gaan verdringen.

Activity (Watch) -- Terwijl de app Workout opzettelijke activering vereist, werkt de app Activity voortdurend op de achtergrond. Hij houdt bij hoeveel calorieën je verbrandt tijdens het bewegen, hoeveel minuten je traint en hoe vaak je opstaat. Hij moedigt je aan om meer te bewegen, door te laten zien hoe dicht je bij de vooraf gedefinieerde doelen bent gekomen.

De eerste keer dat je de app Activity opent, wordt je gevraagd om het Move-doel in calorieën in te stellen, samen met enkele gegevens over je geslacht, leeftijd, gewicht en lengte voor de berekening van je stofwisseling in rusttoestand oftewel RMR (Resting Metabolic Rate), een schatting van het aantal calorieën dat je lichaam in rust verbrandt.

De app Activity heeft vier schermen waar je links en rechts doorheen kan bladeren. Het eerste scherm geeft een overzicht van je bewegings-, oefening- en staan-doelen via een aantal gekleurde ringen. Als je een ring helemaal vol gemaakt hebt, heb je je doel bereikt. (Als je je doel overstijgt, begint de ring aan een nieuw rondje.) Elk volgend scherm toont de details over één van de drie doelen als een enkele ring, en als je daarop omhoog veegt, krijg je een grafiek te zien met je prestaties van de hele dag. Net als met de app Workout zie je maar één dag in je app Activity. Als je verder terug wilt kijken, moet je naar de app Activity op je iPhone.


Apple biedt een snelle blik voor de app Activity die lijkt op het overzichtsscherm dat alle drie doelen toont als concentrische ringen, zodat je je prestaties van die dag kunt volgen. Door op deze snelle blik te tikken, start je de volledige app op. Tikken op de activiteiten-complicatie op je klok-scherm heeft hetzelfde effect. In mijn ervaring werkt de complicatie-manier het snelst.

We moeten het even over die ringen hebben, omdat Apple daar veel gebruik van maakt in de app Activity, zowel op de iPhone als op de Apple watch. De rode bewegingsring toont hoeveel actieve calorieën je hebt verbrand, ook al zegt Apple niets over hoe zij dit getal berekenen. Hopelijk gebruikt de app ook hartslag-informatie, wat de nauwkeurigheid behoorlijk ten goede kan komen. (Naar ik heb begrepen, is met name het Finse bedrijf Firstbeat Technologies op dit gebied heel goed. Hun algoritmes gaan uit van elementaire fysieke metingen en leren dan van de hartslag-informatie. Garmin en andere sporthorlogebedrijven maken gebruik van Firstbeat.) Ik moet maar eens testen met een afgedekte hartslagsensor.

De groene trainingsring laat zien hoeveel minuten je stevig hebt bewogen. "Stevig bewegen" wordt nergens gedefinieerd, maar het moet uitgaan van een bepaalde hartslag, want de Apple Watch had de minuten die ik op mijn ElliptiGO had gereden tijdens een groepsloop, de loop zelf en de rit naar huis netjes als oefening opgenomen (en in alle gevallen was er geen iPhone bij). Nou ja, bijna helemaal netjes: de ritten en de loop duurden 84 minuten, maar de app Exercise mat die dag maar 76 minuten. Het is mogelijk dat mijn hartslag aan het begin van de eerste rit niet voldoende verhoogd was om meteen juist te worden geregistreerd. Als ik de app Workout had gebruikt, dan zou die het horloge de gehele tijdsduur correct als oefening hebben laten meten. Anderen merkten dat de trainingsring volkomen willekeurig is, misschien omdat er op de een of andere manier geen hartslag gemeten wordt.

En ten slotte de blauwe staan-ring. Deze toont je hoeveel van de 12 uur overdag je ten minste 1 minuut hebt gestaan, geholpen door een periodieke herinnering om te gaan staan. als je te lang niet voldoende bewogen hebt in de eerste 50 minuten van een uur. Hij lijkt zich te baseren op de bewegingen die door de versnellingsmeter in de Apple Watch worden gedetecteerd. Hij is ook een beetje dom: als je achter een bureau staat, kan je nog steeds waarschuwingen krijgen om te gaan staan. Maar voor de meeste mensen die aan een bureau zitten of voor mensen die staan en die de herinneringen zien als een suggestie om even rond te lopen, zijn deze herinneringen behulpzaam. Je kunt ze uitzetten (in de Apple Watch-app op de iPhone) als ze te onnauwkeurig of vervelend zijn. Het is best irritant om tijdens een autorit of een film te worden aangespoord om op te staan.

Mijn oordeel over Activity -- Voordat ik overga naar de iPhone-apps moeten we ons afvragen: wat betekenen al deze gegevens? Als we er even bij bedenken dat ik een fanatieke hardloper ben die let op individueel opgesplitste afstanden, wekelijkse afstanden en totale oefentijd, en soms zelfs op stappenritme en en -veerkracht (zoals die wordt geregistreerd door mijn Garmin Forerunner 620 als ik die koppel met de hartslagband), vind ik de resultaten van de app Activity over het algemeen verwarrend.

Dat komt omdat ik trainingsgegevens pas achteraf verzamel en samenbreng om daar mijn volgende trainingen op af te stemmen: één blik op mijn Strava-trainingslogs, en ik zie of ik deze week nog een keer moet gaan hardlopen om een bepaalde wekelijkse afstand te halen, of dat ik het juist wat rustiger aan moet doen bij de weekeind-loop omdat ik gedurende de week te hard gelopen heb. (Zie "FunBITS: Strava maakt trainen sociaal en competitief", 27 juli 2014.) Voor mij (en de meeste serieuze hardlopers) worden de trainingen per week gemeten omdat de fysiologische aanpassingen zich uitstrekken over maanden en niet over dagen. Strava is ook heel geschikt om bij te houden hoeveel kilometer ik op een bepaald paar hardloopschoenen ren, zodat ik weet wanneer ik nieuwe moet gaan aanschaffen. Om eerlijk te zijn verzamel ik deze gegevens wel en bekijk ik ze ook, maar laat ik er mijn leven niet door regeren. Ik doe bepaalde soorten trainingen voor bepaalde races, of doe ik kilometers op de ElliptiGO (of ik neem rustdagen) op basis van hoe mijn lichaam aanvoelt.

De app Activity van de Apple Watch is daarentegen bedoeld voor hen die gedurende de dag constant feedback willen, inclusief voortgangsberichten en kleine duwtjes om doelen te behalen. Het is maar raar, want hij maakt gebruik van nauwkeurige gegevens om een onnauwkeurig doel te bereiken: meer bewegen. Als digitaal elfje dat boven je hoofd zweeft en je aanmoedigt de aantrekkingskracht van je bureaustoel te weerstaan, is de app Activity zeer geschikt. In een perfecte wereld zal hij je helpen te wennen aan de goede gewoonte om meer te bewegen.

Een belangrijk gegeven is dat de app Activity is ingebakken in de Apple Watch. Net zoals de camera's van de smartphones de markt voor digitale compact-camera's hebben verstoord, zullen smartwatches de markt voor activiteiten- en fitness-trackers verstoren. De beste fitness-tracker is degene die je toch al om hebt, en de overige functies van de Apple Watch dragen daar wel aan bij.

Wat je niet moet doen, is te veel aandacht schenken aan de specifieke cijfers die de app Activity rapporteert. Hij is erg precies. Hij vertelde me dat ik vandaag gedurende 76 minuten heb getraind en daarbij 824 calorieën heb verbrand. Precisie betekent echter nog niet nauwkeurigheid, en onderbouwt ook geen specifieke actie. Atleten van wereldklasse letten op precisie en nauwkeurigheid omdat ze specifieke fysieke doelen nastreven (harder lopen, verder gooien, hoger springen en dat alles zonder blessures op te lopen) op basis van een strikt oefenprogramma en dieet. Voor alle anderen kunnen we over verbrande calorieën en de duur van de trainingen alleen maar zeggen: hoe meer hoe beter. (Mits naar redelijkheid en rustig opgebouwd.) De app Activity is wat dat betreft een grof instrument.

Dit komt doordat energieverbruik en inname van calorieën meten (en laten we er niet omheen draaien, het effect ervan op het gewicht), als het niet in een wetenschappelijk verantwoorde setting plaatsvindt, niet veel meer is dan nattevingerwerk. Actieve calorieën hebben slechts een aandeel van 10 procent (voor mensen die vooral zittend werk doen) tot 50 procent (voor mensen die lichamelijk werk doen en sporters) van het totale aantal verbrande calorieën. Dat is het enige deel van het energieverbruik dat je kunt beïnvloeden. (Het vergroten van spiermassa verhoogt weliswaar je RMR, maar niet aanzienlijk.) Aan de kant van de inname verbruiken verschillende macronutriënten verschillende hoeveelheden energie, waardoor ongeveer 20 tot 35 procent van de energie in eiwitten wordt gebruikt voor vertering, opname en ontlasting. En dan is er ook nog de rol die darmbacteriën spelen. Enerzijds is dit belangrijk, anderzijds weten we hier nog maar weinig van. Onderschat nooit je bacteriële overheersers!

De conclusie? Als de constante aanwezigheid van de app Activity je helpt, let dan vooral op de ringen en de meldingen. Maar raak niet verstrikt in de details. Het enige wat hij je eigenlijk zegt, is dat je meer moet bewegen. En realiseer je ook dat alleen meer bewegen waarschijnlijk niet zal leiden tot gewichtsverlies, tenzij je ook gaat letten op wat je eet. Auteur Michael Pollan heeft naar mijn mening een degelijk advies geschreven: "Eet voedsel. Niet te veel. Vooral plantaardig". En met voedsel bedoelt hij echt eten, wat je overgrootmoeder als zodanig zou hebben herkend, en niet één of ander, door onze moderne voedselindustrie gefabriceerd, kunstmatig samenraapsel. Als je meer details wilt weten, dan is zijn dunne boekje "Food Rules" een aanrader.

Activity (iPhone) -- Terug naar de apps. De app Workout toont je slechts een overzicht van je laatste training, en de app Activity van het horloge toont alleen de gegevens van vandaag. Voor eerdere gegevens moet je bij de app Activity van de iPhone zijn, die overigens alleen verschijnt als je iPhone is gekoppeld met een Apple Watch.

Op een scrolbare kalender wordt per dag een klein icoontje met een samenvatting van de ring-resultaten weergegeven. Als je erop tikt, gaat de weergave over op de activiteiten per dag, met een grotere versie van de ringen en met dezelfde grafieken die ook in de horloge-versie van de app worden getoond.


Er zijn maar een paar extra gegevens in de iPhone-versie van de app Activity beschikbaar. Wanneer je de grafiek bekijkt die hoort bij de gegevens van bewegingen, trainingen en staan, dan kun je naar links vegen voor meer cijfermatige informatie. Voor bewegingen voegt hij actieve calorieën en calorieën in rusttoestand samen tot een totaal aan verbruikte calorieën. Voor trainingen toont hij hoeveel minuten tellen als training, en de totale tijd dat je "actief" was (iets wat niet verder uitgewerkt wordt). En voor staan geeft hij weer in hoeveel uren je minimaal een minuut lang stond, en in hoeveel uren je dat niet deed.

Verder naar beneden, in de details van de dag, toont de app Activity een samenvatting van de trainingen die je hebt gemeten met de app Workout, en als je erop tikt krijg je wederom meer details te zien. Helemaal onderaan is een overzicht van het aantal gezette stappen en de afgelegde afstand, waarschijnlijk op basis van gegevens van de versnellingsmeter.


In een andere weergave zie je "vorderingen", kleine aanmoedigingen die de app Activity je geeft bij bepaalde resultaten. Tik erop om een omschrijving te zien van wat je moet doen. Als dit soort aanmoedigingen je motiveren, prima. Op mij komen ze eerder over als emblemen op een scouting-uniform.

Er zijn twee aanmerkelijke hiaten in de app Activity van de iPhone.

Mijn vermoeden is, dat Apple beide zaken ziet als een mooie gelegenheid voor derden om deze hiaten te vullen, met name zodra ze toegang hebben tot de sensoren van de Apple Watch. Als delen op bijvoorbeeld Strava belangrijk voor je is, gebruik dan niet de app Workout maar de app Strava.

Health (iPhone) -- Ik heb het slechtste voor het laatste bewaard. De app Health is onderdeel van iOS 8, en uit oogpunt van rapporteren van gezondheidsinformatie was hij vanaf het eerste moment een mislukking. (Overigens slaat Health ook je Medical ID op, mocht je die hebben, en kan hij die in geval van nood aan reddingswerkers tonen, ook bij een vergrendelde iPhone. Als je bepaalde aandoeningen hebt, allergisch bent voor bepaalde geneesmiddelen, of bepaalde medicatie gebruikt, kan dat van groot belang zijn bij behandeling na een ongeval.)

Om Health te configureren, tik je op de knop Health Data onderaan het scherm, kies je een bepaalde meetlat met meetgegevens in zijn grafiek, en schakel je Show on Dashboard aan. Daarmee wordt de grafiek in het Dashboard-scherm getoond. Dat is het scherm dat je standaard ziet als je de app Health opstart. Dat lijkt op zich redelijk: hij toont grafieken met je meetgegevens.

Het probleem is dat die grafieken vrijwel onbruikbaar zijn, afgezien van het feit dat je kunt kiezen tussen dag-, week-, maand-, en jaaroverzichten. Even wat punten van kritiek:

Als je op een grafiek tikt, krijg je specifiek die grafiek te zien. Maar hij wordt daarmee niet groter of beter leesbaar. Het detailscherm geeft je ook de mogelijkheid om, waar zinvol, alle gegevens te tonen, een gegevenspunt toe te voegen, gegevens te delen, en eenheden in te stellen.

Ik kan me niet voorstellen dat je veel gegevens handmatig gaat invoeren. De meeste gegevens zullen afkomstig zijn van de Apple Watch of van bepaalde iPhone-apps die als gegevensbron voor Health kunnen fungeren. Ik weet niet welke apps gegevens vanuit de app Health kunnen ontvangen. Op mijn iPhone zie ik er in ieder geval geen.

De interessantste optie is hier "Show All Data", maar alleen omdat het niet werkt en het de app doet crashen (te veel gegevens om te tonen?), en anders de gegevens grotendeels nutteloos zijn. Bijvoorbeeld: ik kan ik alle hartslaggegevens zien die geregistreerd zijn door de Apple Watch, maar het blijkt dat de horlogegegevens of in een wijd verspreide series vastgelegd worden (gescheiden door intervallen van 10 tot 60 minuten of meer) of tot vier keer per minuut. En de gegevens over mijn fietsafstand zijn helemaal onverklaarbaar, waar Strava gegevenspunten dupliceert en de Apple Watch schijnbaar elke individuele voet (serieus: 0,0002 mijl) afzonderlijk opneemt.


Misschien is app Health nuttiger voor het bijhouden van serieuze medische gegevens, zoals bloed-glucose of zuurstofverzadiging. Als je hem op die manier gebruikt, laat me dan weten wat jouw mening is.

Nabespreking -- Als het om fitness gaat, is het belangrijk goed na te denken over wat je doelen zijn, en waar je je motivatie vandaan haalt. De Apple Watch zal schitteren als je doel eenvoudig en breed is: meer bewegen. Dat is vooral het geval als je nog nooit hebt gekeken naar een iPhone-app (zoals Move) of een Fitbit-achtige fitness-tracker, of als je, zoals veel mensen, na een tijdje bent gestopt met het dragen van een Fitbit. De Apple Watch innoveert niet in dit kader, maar het grote voordeel is dat mensen hem om andere redenen zullen kopen en dragen.

Voor hen die geïnteresseerd zijn in meer flexibiliteit of meer analyses van hun trainingsgegevens, zijn Apples apps momenteel teleurstellend. Dat moet niet erg verbazend zijn: Apple steekt veel moeite in primaire apps zoals Mail en Safari, maar bijkomende iOS-apps zoals Herinneringen, Notities, Aandelen, Weer en Podcasts vormen het basisaanbod dat veel gebruikers zullen vervangen door onafhankelijke apps die meer kunnen. Ik verwacht dat dit in het komende jaar op grote schaal zal gebeuren met fitness-apps.

Tenslotte zie ik, zoals ik al opmerkte in de vorige aflevering, voor degenen die zichzelf als atleten beschouwen de Apple Watch niet concurreren met speciaal gebouwde sporthorloges zoals die van Garmin, Suunto en Polar. Zelfs met apps van derden is de hardware van de Apple Watch gewoon niet geschikt voor een vloeiende interactie tijdens de training, voor locatiebepaling zonder gepaarde iPhone, voor activiteiten in het water of voor lange duursporten. Dat is geen schande, en hetzelfde is gebeurd met fotografie. De iPhone en andere smartphones kunnen de markt voor low-end compactcamera's hebben vernietigd, maar de verkoop van DSLR's [Digital Single Lens Reflex-camera, digitale spiegelreflexcamera - nvdv] en spiegelloze camera's blijven stijgen. Apple kan in staat zijn de informele spelers aan te trekken, maar die-hards zullen altijd meer willen.


Lees reacties op dit artikel of plaats er een | Tweet dit artikel


TidBITS Volglijst: belangrijke software-updates, 8 juni 2015

  van de TidBITS-redactie: [email protected]

[vertaling: HR, LmR, GvH, HR]

Fission 2.2.4 -- Rogue Amoeba heeft Fission 2.2.4 uitgebracht, met een kleine maar belangrijke collectie aan stabiliteitsverbeteringen. De vorige uitgave, 2.2.3, had de importtechnologie gedeeltelijk naar ffmpeg 2.6.2 gebracht, en versie 2.2.4 maakt dat nu compleet. Bovendien veroorzaakte Fission 2.2.3 een vastloper bij het importeren van bestanden. Dat, en een andere crash die te maken had met bepaalde FLAC-bestanden, is nu opgelost, naast een bug die belemmerde dat sommige MP4-bestanden correct werden geopend. ($ 32 nieuw van Rogue Amoeba met 20 procent korting voor TidBITS-leden, gratis update, 14,8 MB, toelichting, 10.7+)

Reacties - Fission 2.2.4

QuarkXPress 2015 11.0.0.1 -- Eind april heeft Quark QuarkXPress 2015 11.0 uitgegeven, met een snellere 64 bit-architectuur (waardoor gebruik van al het beschikbare systeem-RAM mogelijk wordt, wat het programma sneller maakt) en PDF/X-4 output (waarmee ook bij kleine bestanden transparantie mogelijk is). Dit is een grote update voor het professionele grafische ontwerp- en pagina-opmaakprogramma. De update verbetert de mogelijkheden tot automatisering, met automatische voet- en eindnoten, een sneller tabelgereedschap voor integratie met Excels tabelstijlen en tekstvariabelen om terugkerende velden (zoals doorlopende kopregels) automatisch in te vullen. QuarkXPress 2015 11.0 maakt het ook mogelijk om e-boeken te maken met een vaste opmaak die interactieve elementen kunnen bevatten, zoals diashows, doorbladeren, animaties en meer. Andere toevoegingen zijn onder meer een Orthogonal Line Tool, de mogelijkheid om een foto opnieuw te koppelen in de Usage-dialoog, door de gebruiker gedefinieerde toetscombinaties, ondersteuning voor OS X 10.10 Yosemite, tabelstijlen en een Format Painter. Eind mei bracht Quark versie 11.0.0.1 uit, met verbeteringen in de stabiliteit. Een volledige licentie kost $ 849 (met een probeerversie beschikbaar), en je kunt vanaf elke vorige versie voor $ 349 upgraden. ($ 849 nieuw, $ 349 upgrade vanaf oude versies, gratis update voor versie 11-licenties, 10.8.5+)

Reacties - QuarkXPress 2015 11.0.0.1

CrashPlan 4.2 -- Code42 Software heeft de nieuwste versie uitgebracht van hun internet-back-upsoftware CrashPlan, die daarmee meteen van versie 3.7 naar 4.2 springt om gelijk te lopen met de cloud-editie Code42. De update verbetert het verwerken van individuele bestanden met grote hoeveelheden metagegevens (van meer dan 1 MB per bestand), repareert fouten die het onmogelijk maakten in één keer meer bestanden van back-up uit te sluiten, en zorgt ervoor dat het, als je in het Settings > Account-scherm de gebruikersnaam of het e-mailadres verandert, nu niet meer nodig is om ook de voor- en achternaam te veranderen voordat je de wijzigingen kunt opslaan. Ook is de aanbevolen manier om grote hoeveelheden bestanden te herstellen vanaf een bevriende locatie (voorheen Guest Restore) veranderd. Zie dit Code42-supportdocument voor details. Je hoeft CrashPlan 4.2 niet handmatig te downloaden: de app zou ergens in de komende dagen zichzelf moeten updaten, als dat niet al gebeurd is. Het versienummer wordt duidelijk aangegeven op het opstartscherm van de app en in het Settings > Account-scherm. (Gratis met een licentie van 30 dagen voor CrashPlans online back-updienst, 54 MB, toelichting, 10.6+)

Reacties - CrashPlan 4.2

SpamSieve 2.9.20 -- Michael Tsai van C-Command Software heeft SpamSieve 2.9.20 uitgebracht, waarin verbeteringen zitten in de nauwkeurigheid van het spamfilter. Ook is het launch agent-proces verbeterd, dat niet langer draait als Apple Mail uit staat, ter reductie van het globale geheugengebruik. Dit hulpprogramma om spamberichten te filteren voegt nu het adres van de afzender toe in de lijst van aangeleerde spam-items die in het logboek worden weergegeven. Ook wordt een bug omzeild waardoor Microsoft Outlook de brontekst van een bericht niet correct terug kon geven, en een bug gerepareerd in de tekstomzetting binnen OS X 10.10.3 Yosemite. Tenslotte verbetert de update een aantal foutafhandelingen en maakt hij veel secties van de gebruiksaanwijzing up-to-date. ($ 30 nieuw, met een korting van 20 procent voor TidBITS-leden, gratis update, 14,2 MB, toelichting, 10.6+)

Reacties - SpamSieve 2.9.20

Evernote 6.0.13 -- Evernote heeft versie 6.0.13 uitgebracht van de gelijknamige app voor informatiebeheer, waarin een aantal bugs zijn hersteld. De update pakt een probleem aan in de bewerkingsmodule van notities in oudere versies van OS X. Ook worden enkele problemen opgelost voor gebruikers van Mac OS X 10.7 Lion en 10.9 Mavericks, die te maken hadden met selecteren binnen Work Chat, en worden enkele crashes opgelost die met het zijpaneel te maken hadden. Ten slotte wordt met deze update een mailbericht dat je vanuit Apple Mail naar een notitie sleept, correct aan die notitie gehecht. Merk op dat Evernote eerst versie 6.0.12 had uitgebracht met precies dezelfde updates, maar dat ze die versie moesten terugtrekken vanwege een probleem met het standaard lettertype in de Chinese, Japanse en Koreaanse systeem-lokalisaties. (Gratis vanuit Evernote of uit de Mac App Store, 64,1 MB, toelichting, 10.7.5+)

Reacties - Evernote 6.0.13

iFlicks 2.2.1 -- Jendrik Bertram heeft iFlicks 2.2.1 uitgebracht, met een verbeterde watch folder agent, die de mappen nu ook controleert als de iFlicks-applicatie zelf niet draait. Deze app om video's te versleutelen en van metagegevens te beheren vereist nu ook niet meer dat afbeeldingen vierkant moeten zijn, voegt nog meer tag-acties toe aan Rules (te vinden in Preferences), herstelt nu bij het opstarten correct de afmetingen van het zijpaneel, en repareert enkele zelden voorkomende crashes. ($ 18,99 nieuw uit de Mac App Store, gratis update, 13,6 MB, toelichting, 10.8.3+)

Reacties - iFlicks 2.2.1

Mactracker 7.4.4 -- Ian Page heeft Mactracker 7.4.4 uitgegeven, met gedetailleerde informatie over de Apple Watch, de nieuwe MacBook Pro met Force Touch trackpad en het instapmodel iMac met Retina 5K-beeldscherm (zie "Apple brengt nieuwe MacBook Pro, iMac, en iPhone Dock uit", 19 mei 2015). De populaire encyclopedie van Apple-producten heeft nu ook een regel waarin wordt aangegeven of Handoff op een bepaald model wordt ondersteund. Tevens is de Support Status voor Apples recentste vintage- en incourante producten geüpdatet. (Gratis van de Mactracker-website of Mac App Store, 38,7 MB, toelichting)

Reacties - Mactracker 7.4.4

Tinderbox 6.3 -- Eastgate Systems heeft Tinderbox 6.3 uitgegeven, met een nieuwe boomweergave waardoor je de complexe hiërarchische structuur van honderden notities in één blik kunt overzien. De personal content assistant verbetert voortgangsbalken en taartgrafieken, updatet Outline-elementen soepeler wanneer je de vensterscheidslijn sleept, verbetert de responsiviteit van grote en complexe kaarten, repareert een bug waarbij in een notitie met tekstkoppelingen de posities van de koppelingen werden verschoven, voegt een Print-commando toe aan het contextuele menu voor het HTML Preview-venster, en stelt je in staat om de tabulatiebalk te verbergen (die openspringt als je muis naar de bovenkant van een venster beweegt). ( $ 249 nieuw, gratis update, 49,4 MB, toelichting, 10.8+)

Reacties - Tinderbox 6.3

Fantastical 2.0.6 -- Flexibits heeft Fantastical 2.0.6 uitgebracht, met de toevoeging van een pop-up kalenderwidget die verschijnt wanneer je begin- en eindtijden bewerkt. De populaire agenda-app heeft nu ook een terugkoppeling met OmniFocus en Mail wanneer gebeurtenissen vanuit die apps worden gecreëerd, voegt een tijdenkiezer toe om eenvoudig een eindtijd te kiezen wanneer een gebeurtenis wordt bewerkt, maakt het mogelijk om, wanneer je een gebeurtenis maakt, met de toetscombinatie commando-shift-I door geïnviteerden te bladeren, en voegt een tijdzone-menu toe. Fantastical 2 heeft een gratis probeerperiode van 14 dagen, en kost op dit moment  39,99 van de Flexibits Store of de Mac App Store. De prijs gaat na de kortingsperiode omhoog naar  49,99. ( 39,99 nieuw, gratis update, 12,8 MB, toelichting, 10.10+)

Reacties - Fantastical 2.0.6


ExtraBITS, 8 juni 2015

  van de TidBITS-redactie: [email protected]

[vertaling: HV]

Deze week in ExtraBITS: Tim Cook pakt Apples probleem met diversiteit aan, Yahoo stopt diensten voor oudere Apple-apparaten, en Apple roept de luidspreker Beats Pill XL terug.

Tim Cook neemt verantwoordelijkheid voor het gebrek aan diversiteit bij Apple -- De CEO van Apple, Tim Cook, was op bezoek bij Christina Warren van Mashable voor een gesprek over diversiteit bij Apple, of liever het gebrek eraan. Apples eerste diversiteitsrapport liet afgelopen jaar zien dat 70 procent van de werknemers bij Apple man is. "Ik denk dat het onze eigen fout is, en met 'ons' bedoel ik de hele techniek-gemeenschap. Ik denk dat we met z'n allen niet genoeg hebben gedaan om jonge vrouwen te laten zien dat ons werk gaaf is en dat het leuk werk is", aldus Cook. Cook hoopt dat hij diversiteit bij Apple kan verbeteren door meer aandacht te besteden aan vrouwelijke studenten en zich specifiek te richten op traditioneel zwarte universiteiten. Verder heeft Apple WWDC-beurzen verstrekt aan STEM-organisaties [STEM = Science, Technology, Engineering, Math - nvdv], om het deelnemersveld aan de WWDC te verbreden.

Reacties

Yahoo stopt diensten voor sommige oudere Apple-apparaten -- Yahoo heeft aangekondigd dat ze twee diensten voor oudere Apple-apparaten per 15 juni 2015 zal stopzetten, te weten Yahoo Mail in de ingebouwde app Mail voor apparaten die op iOS 4 of ouder draaien, en synchronisatieondersteuning voor Yahoo Contacts voor Macs die draaien op OS X 10.7 Lion of ouder. Yahoo stopt ook eind juni met Yahoo Maps, en op 30 augustus 2015 met Yahoo Pipes en nog een paar andere diensten.

Reacties

Apple roep luidsprekers Beats Pill XL terug -- Apple heeft een terugroepactie aangekondigd voor de luidspreker Beats Pill XL, als gevolg van een probleem waardoor de batterij te heet kan worden en zelfs vlam kan vatten. Klanten kunnen hun luidsprekers opsturen naar Apple, waarna ze 325 dollar teruggestort krijgen. De Beats Pill XL kwam in 2013 op de markt, maar Apple nam Beats pas in 2014 over.

Reacties


Dit is TidBITS, een gratis wekelijkse technologie-nieuwsbrief met recent nieuws, bekwame analyse en grondige besprekingen voor de Apple internet-gemeenschap. Geef hem gerust door aan je vrienden; beter nog, vraag of ze een abonnement willen nemen!
Niet-winstgevende en niet-commerciële publicaties en websites mogen artikelen overnemen of een koppeling maken indien de bron duidelijk en volledig vermeld wordt. Anderen gelieve ons te contacteren. We kunnen de precisie van de artikelen niet garanderen. Caveat lector. Publicatie-, product- en firmanamen kunnen gedeponeerde merken zijn van hun ondernemingen.
Copyright 2015 TidBITS Publishing Inc. reuse governed by this Creative Commons License.
TidBITS Publishing: 50 Hickory Road, Ithaca, NY 14850, USA 607-216-8248

Vorige aflevering | Search TidBITS | Volgende aflevering
TidBITS English | TidBITS Nederlands